| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៦. ជរាវគ្គោ
6. Jarāvaggo
១. ជរាសុត្តវណ្ណនា
1. Jarāsuttavaṇṇanā
៥១. ជរាវគ្គស្ស បឋមេ សាធូតិ លទ្ធកំ ភទ្ទកំ។ សីលំ យាវ ជរាតិ ឥមិនា ឥទំ ទស្សេតិ – យថា មុត្តាមណិរត្តវត្ថាទីនិ អាភរណានិ តរុណកាលេយេវ សោភន្តិ, ជរាជិណ្ណកាលេ តានិ ធារេន្តោ ‘‘អយំ អជ្ជាបិ ពាលភាវំ បត្ថេតិ, ឧម្មត្តកោ មញ្ញេ’’តិ វត្តព្ពតំ អាបជ្ជតិ , ន ឯវំ សីលំ។ សីលញ្ហិ និច្ចកាលំ សោភតិ។ ពាលកាលេបិ ហិ សីលំ រក្ខន្តំ ‘‘កិំ ឥមស្ស សីលេនា’’តិ? វត្តារោ នត្ថិ។ មជ្ឈិមកាលេបិ មហល្លកកាលេបីតិ។
51. Jarāvaggassa paṭhame sādhūti laddhakaṃ bhaddakaṃ. Sīlaṃ yāva jarāti iminā idaṃ dasseti – yathā muttāmaṇirattavatthādīni ābharaṇāni taruṇakāleyeva sobhanti, jarājiṇṇakāle tāni dhārento ‘‘ayaṃ ajjāpi bālabhāvaṃ pattheti, ummattako maññe’’ti vattabbataṃ āpajjati , na evaṃ sīlaṃ. Sīlañhi niccakālaṃ sobhati. Bālakālepi hi sīlaṃ rakkhantaṃ ‘‘kiṃ imassa sīlenā’’ti? Vattāro natthi. Majjhimakālepi mahallakakālepīti.
សទ្ធា សាធុ បតិដ្ឋិតាតិ ហត្ថាឡវកចិត្តគហបតិអាទីនំ វិយ មគ្គេន អាគតា បតិដ្ឋិតសទ្ធា នាម សាធុ។ បញ្ញា នរានំ រតនន្តិ ឯត្ថ ចិត្តីកតដ្ឋាទីហិ រតនំ វេទិតព្ពំ។ វុត្តញ្ហេតំ –
Saddhāsādhu patiṭṭhitāti hatthāḷavakacittagahapatiādīnaṃ viya maggena āgatā patiṭṭhitasaddhā nāma sādhu. Paññā narānaṃ ratananti ettha cittīkataṭṭhādīhi ratanaṃ veditabbaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘យទិ ចិត្តីកតន្តិ រតនំ, ននុ ភគវា ចិត្តីកតោ បុរិសសីហោ, យេ ច លោកេ ចិត្តីកតា, តេសំ ចិត្តីកតោ ភគវា។ យទិ រតិករន្តិ រតនំ, ននុ ភគវា រតិករោ បុរិសសីហោ, តស្ស វចនេន ចរន្តា ឈានរតិសុខេន អភិរមន្តិ។ យទិ អតុល្យន្តិ រតនំ, ននុ ភគវា អតុលោ បុរិសសីហោ។ ន ហិ សក្កា តុលេតុំ គុណេហិ គុណបារមិំ គតោ។ យទិ ទុល្លភន្តិ រតនំ, ននុ ភគវា ទុល្លភោ បុរិសសីហោ។ យទិ អនោមសត្តបរិភោគន្តិ រតនំ, ននុ ភគវា អនោមោ សីលេន សមាធិនា បញ្ញាយ វិមុត្តិយា វិមុត្តិញាណទស្សនេនា’’តិ។
‘‘Yadi cittīkatanti ratanaṃ, nanu bhagavā cittīkato purisasīho, ye ca loke cittīkatā, tesaṃ cittīkato bhagavā. Yadi ratikaranti ratanaṃ, nanu bhagavā ratikaro purisasīho, tassa vacanena carantā jhānaratisukhena abhiramanti. Yadi atulyanti ratanaṃ, nanu bhagavā atulo purisasīho. Na hi sakkā tuletuṃ guṇehi guṇapāramiṃ gato. Yadi dullabhanti ratanaṃ, nanu bhagavā dullabho purisasīho. Yadi anomasattaparibhoganti ratanaṃ, nanu bhagavā anomo sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanenā’’ti.
ឥធ បន ទុល្លភបាតុភាវដ្ឋេន បញ្ញា ‘‘រតន’’ន្តិ វុត្តំ។ បុញ្ញន្តិ បុញ្ញចេតនា, សា ហិ អរូបត្តា បរិហរិតុំ ន សក្កាតិ។ បឋមំ។
Idha pana dullabhapātubhāvaṭṭhena paññā ‘‘ratana’’nti vuttaṃ. Puññanti puññacetanā, sā hi arūpattā pariharituṃ na sakkāti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. ជរាសុត្តំ • 1. Jarāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. ជរាសុត្តវណ្ណនា • 1. Jarāsuttavaṇṇanā
