| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
6. ජරාවග්‌ගො
6. Jarāvaggo
1. ජරාසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Jarāsuttavaṇṇanā
51. ජරාවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ සාධූති ලද්‌ධකං භද්‌දකං. සීලං යාව ජරාති ඉමිනා ඉදං දස්‌සෙති – යථා මුත්‌තාමණිරත්‌තවත්‌ථාදීනි ආභරණානි තරුණකාලෙයෙව සොභන්‌ති, ජරාජිණ්‌ණකාලෙ තානි ධාරෙන්‌තො ‘‘අයං අජ්‌ජාපි බාලභාවං පත්‌ථෙති, උම්‌මත්‌තකො මඤ්‌ඤෙ’’ති වත්‌තබ්‌බතං ආපජ්‌ජති , න එවං සීලං. සීලඤ්‌හි නිච්‌චකාලං සොභති. බාලකාලෙපි හි සීලං රක්‌ඛන්‌තං ‘‘කිං ඉමස්‌ස සීලෙනා’’ති? වත්‌තාරො නත්‌ථි. මජ්‌ඣිමකාලෙපි මහල්‌ලකකාලෙපීති.
51. Jarāvaggassa paṭhame sādhūti laddhakaṃ bhaddakaṃ. Sīlaṃ yāva jarāti iminā idaṃ dasseti – yathā muttāmaṇirattavatthādīni ābharaṇāni taruṇakāleyeva sobhanti, jarājiṇṇakāle tāni dhārento ‘‘ayaṃ ajjāpi bālabhāvaṃ pattheti, ummattako maññe’’ti vattabbataṃ āpajjati , na evaṃ sīlaṃ. Sīlañhi niccakālaṃ sobhati. Bālakālepi hi sīlaṃ rakkhantaṃ ‘‘kiṃ imassa sīlenā’’ti? Vattāro natthi. Majjhimakālepi mahallakakālepīti.
සද්‌ධා සාධු පතිට්‌ඨිතාති හත්‌ථාළවකචිත්‌තගහපතිආදීනං විය මග්‌ගෙන ආගතා පතිට්‌ඨිතසද්‌ධා නාම සාධු. පඤ්‌ඤා නරානං රතනන්‌ති එත්‌ථ චිත්‌තීකතට්‌ඨාදීහි රතනං වෙදිතබ්‌බං. වුත්‌තඤ්‌හෙතං –
Saddhāsādhu patiṭṭhitāti hatthāḷavakacittagahapatiādīnaṃ viya maggena āgatā patiṭṭhitasaddhā nāma sādhu. Paññā narānaṃ ratananti ettha cittīkataṭṭhādīhi ratanaṃ veditabbaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘යදි චිත්‌තීකතන්‌ති රතනං, නනු භගවා චිත්‌තීකතො පුරිසසීහො, යෙ ච ලොකෙ චිත්‌තීකතා, තෙසං චිත්‌තීකතො භගවා. යදි රතිකරන්‌ති රතනං, නනු භගවා රතිකරො පුරිසසීහො, තස්‌ස වචනෙන චරන්‌තා ඣානරතිසුඛෙන අභිරමන්‌ති. යදි අතුල්‍යන්‌ති රතනං, නනු භගවා අතුලො පුරිසසීහො. න හි සක්‌කා තුලෙතුං ගුණෙහි ගුණපාරමිං ගතො. යදි දුල්‌ලභන්‌ති රතනං, නනු භගවා දුල්‌ලභො පුරිසසීහො. යදි අනොමසත්‌තපරිභොගන්‌ති රතනං, නනු භගවා අනොමො සීලෙන සමාධිනා පඤ්‌ඤාය විමුත්‌තියා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනෙනා’’ති.
‘‘Yadi cittīkatanti ratanaṃ, nanu bhagavā cittīkato purisasīho, ye ca loke cittīkatā, tesaṃ cittīkato bhagavā. Yadi ratikaranti ratanaṃ, nanu bhagavā ratikaro purisasīho, tassa vacanena carantā jhānaratisukhena abhiramanti. Yadi atulyanti ratanaṃ, nanu bhagavā atulo purisasīho. Na hi sakkā tuletuṃ guṇehi guṇapāramiṃ gato. Yadi dullabhanti ratanaṃ, nanu bhagavā dullabho purisasīho. Yadi anomasattaparibhoganti ratanaṃ, nanu bhagavā anomo sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanenā’’ti.
ඉධ පන දුල්‌ලභපාතුභාවට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා ‘‘රතන’’න්‌ති වුත්‌තං. පුඤ්‌ඤන්‌ති පුඤ්‌ඤචෙතනා, සා හි අරූපත්‌තා පරිහරිතුං න සක්‌කාති. පඨමං.
Idha pana dullabhapātubhāvaṭṭhena paññā ‘‘ratana’’nti vuttaṃ. Puññanti puññacetanā, sā hi arūpattā pariharituṃ na sakkāti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. ජරාසුත්‌තං • 1. Jarāsuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. ජරාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Jarāsuttavaṇṇanā
