| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi |
๕๑๓. ชยทฺทิสชาตกํ (๓)
513. Jayaddisajātakaṃ (3)
๖๔.
64.
จิรสฺสํ วต เม อุทปาทิ อชฺช, ภโกฺข มหา สตฺตมิภตฺตกาเล;
Cirassaṃ vata me udapādi ajja, bhakkho mahā sattamibhattakāle;
กุโตสิ โก วาสิ ตทิงฺฆ พฺรูหิ, อาจิกฺข ชาติํ วิทิโต ยถาสิฯ
Kutosi ko vāsi tadiṅgha brūhi, ācikkha jātiṃ vidito yathāsi.
๖๕.
65.
ปญฺจาลราชา มิควํ ปวิโฎฺฐ, ชยทฺทิโส นาม ยทิสฺสุโต เต;
Pañcālarājā migavaṃ paviṭṭho, jayaddiso nāma yadissuto te;
จรามิ กจฺฉานิ วนานิ จาหํ, ปสทํ อิมํ ขาท มมชฺช มุญฺจฯ
Carāmi kacchāni vanāni cāhaṃ, pasadaṃ imaṃ khāda mamajja muñca.
๖๖.
66.
เสเนว ตฺวํ ปณสิ สสฺสมาโน 1, มเมส ภโกฺข ปสโท ยํ วเทสิ;
Seneva tvaṃ paṇasi sassamāno 2, mamesa bhakkho pasado yaṃ vadesi;
ตํ ขาทิยาน ปสทํ ชิฆญฺญํ 3, ขาทิสฺสํ ปจฺฉา น วิลาปกาโลฯ
Taṃ khādiyāna pasadaṃ jighaññaṃ 4, khādissaṃ pacchā na vilāpakālo.
๖๗.
67.
น จตฺถิ โมโกฺข มม นิกฺกเยน 5, คนฺตฺวาน ปจฺจาคมนาย ปเณฺห;
Na catthi mokkho mama nikkayena 6, gantvāna paccāgamanāya paṇhe;
ตํ สงฺกรํ 7 พฺราหฺมณสฺสปฺปทาย, สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชิสฺสํฯ
Taṃ saṅkaraṃ 8 brāhmaṇassappadāya, saccānurakkhī punarāvajissaṃ.
๖๘.
68.
กิํ กมฺมชาตํ อนุตปฺปเต ตฺวํ 9, ปตฺตํ สมีปํ มรณสฺส ราช;
Kiṃ kammajātaṃ anutappate tvaṃ 10, pattaṃ samīpaṃ maraṇassa rāja;
อาจิกฺข เม ตํ อปิ สกฺกุเณมุ, อนุชานิตุํ อาคมนาย ปเณฺหฯ
Ācikkha me taṃ api sakkuṇemu, anujānituṃ āgamanāya paṇhe.
๖๙.
69.
กตา มยา พฺราหฺมณสฺส ธนาสา, ตํ สงฺกรํ ปฎิมุกฺกํ น มุตฺตํ;
Katā mayā brāhmaṇassa dhanāsā, taṃ saṅkaraṃ paṭimukkaṃ na muttaṃ;
ตํ สงฺกรํ พฺราหฺมณสฺสปฺปทาย, สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชิสฺสํฯ
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇassappadāya, saccānurakkhī punarāvajissaṃ.
๗๐.
70.
ยา เต กตา พฺราหฺมณสฺส ธนาสา, ตํ สงฺกรํ ปฎิมุกฺกํ น มุตฺตํ;
Yā te katā brāhmaṇassa dhanāsā, taṃ saṅkaraṃ paṭimukkaṃ na muttaṃ;
ตํ สงฺกรํ พฺราหฺมณสฺสปฺปทาย, สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชสฺสุฯ
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇassappadāya, saccānurakkhī punarāvajassu.
๗๑.
71.
มุโตฺต จ โส โปริสาทสฺส 11 หตฺถา, คนฺตฺวา สกํ มนฺทิรํ กามกามี;
Mutto ca so porisādassa 12 hatthā, gantvā sakaṃ mandiraṃ kāmakāmī;
ตํ สงฺกรํ พฺราหฺมณสฺสปฺปทาย, อามนฺตยี ปุตฺตมลีนสตฺตํ 13ฯ
Taṃ saṅkaraṃ brāhmaṇassappadāya, āmantayī puttamalīnasattaṃ 14.
๗๒.
72.
อเชฺชว รชฺชํ อภิสิญฺจยสฺสุ, ธมฺมํ จร เสสุ ปเรสุ จาปิ;
Ajjeva rajjaṃ abhisiñcayassu, dhammaṃ cara sesu paresu cāpi;
อธมฺมกาโร จ เต มาหุ รเฎฺฐ, คจฺฉามหํ โปริสาทสฺส ญเตฺต 15ฯ
Adhammakāro ca te māhu raṭṭhe, gacchāmahaṃ porisādassa ñatte 16.
๗๓.
73.
กิํ กมฺม กุพฺพํ ตว เทว ปาว 17, นาราธยี ตํ ตทิจฺฉามิ โสตุํ;
Kiṃ kamma kubbaṃ tava deva pāva 18, nārādhayī taṃ tadicchāmi sotuṃ;
ยมชฺช รชฺชมฺหิ อุทสฺสเย ตุวํ, รชฺชมฺปิ นิเจฺฉยฺยํ ตยา วินาหํฯ
Yamajja rajjamhi udassaye tuvaṃ, rajjampi niccheyyaṃ tayā vināhaṃ.
๗๔.
74.
น กมฺมุนา วา วจสา ว ตาต, อปราธิโตหํ ตุวิยํ สรามิ;
Na kammunā vā vacasā va tāta, aparādhitohaṃ tuviyaṃ sarāmi;
สนฺธิญฺจ 19 กตฺวา ปุริสาทเกน, สจฺจานุรกฺขี ปุนาหํ คมิสฺสํฯ
Sandhiñca 20 katvā purisādakena, saccānurakkhī punāhaṃ gamissaṃ.
๗๕.
75.
อหํ คมิสฺสามิ อิเธว โหหิ, นตฺถิ ตโต ชีวโต วิปฺปโมโกฺข;
Ahaṃ gamissāmi idheva hohi, natthi tato jīvato vippamokkho;
สเจ ตุวํ คจฺฉสิเยว ราช, อหมฺปิ คจฺฉามิ อุโภ น โหมฯ
Sace tuvaṃ gacchasiyeva rāja, ahampi gacchāmi ubho na homa.
๗๖.
76.
อทฺธา หิ ตาต สตาเนส ธโมฺม, มรณา จ เม ทุกฺขตรํ ตทสฺส;
Addhā hi tāta satānesa dhammo, maraṇā ca me dukkhataraṃ tadassa;
กมฺมาสปาโท ตํ ยทา ปจิตฺวา, ปสยฺห ขาเท ภิทา รุกฺขสูเลฯ
Kammāsapādo taṃ yadā pacitvā, pasayha khāde bhidā rukkhasūle.
๗๗.
77.
ปาเณน เต ปาณมหํ นิมิสฺสํ, มา ตฺวํ อคา โปริสาทสฺส ญเตฺต;
Pāṇena te pāṇamahaṃ nimissaṃ, mā tvaṃ agā porisādassa ñatte;
เอตญฺจ เต ปาณมหํ นิมิสฺสํ, ตสฺมา มตํ ชีวิตสฺส วเณฺณมิ 21ฯ
Etañca te pāṇamahaṃ nimissaṃ, tasmā mataṃ jīvitassa vaṇṇemi 22.
๗๘.
78.
ตโต หเว ธิติมา ราชปุโตฺต, วนฺทิตฺวา มาตุ จ ปิตุ จ 23 ปาเท;
Tato have dhitimā rājaputto, vanditvā mātu ca pitu ca 24 pāde;
ทุขินิสฺส มาตา นิปตา 25 ปถพฺยา, ปิตาสฺส ปคฺคยฺห ภุชานิ กนฺทติฯ
Dukhinissa mātā nipatā 26 pathabyā, pitāssa paggayha bhujāni kandati.
๗๙.
79.
ตํ คจฺฉนฺตํ ตาว ปิตา วิทิตฺวา, ปรมฺมุโข วนฺทติ ปญฺชลีโก;
Taṃ gacchantaṃ tāva pitā viditvā, parammukho vandati pañjalīko;
โสโม จ ราชา วรุโณ จ ราชา, ปชาปตี จนฺทิมา สูริโย จ;
Somo ca rājā varuṇo ca rājā, pajāpatī candimā sūriyo ca;
เอเตหิ คุโตฺต ปุริสาทกมฺหา, อนุญฺญาโต โสตฺถิ ปเจฺจหิ ตาตฯ
Etehi gutto purisādakamhā, anuññāto sotthi paccehi tāta.
๘๐.
80.
ยํ ทณฺฑกิรโญฺญ คตสฺส 27 มาตา, รามสฺสกาสิ โสตฺถานํ สุคุตฺตา;
Yaṃ daṇḍakirañño gatassa 28 mātā, rāmassakāsi sotthānaṃ suguttā;
ตํ เต อหํ โสตฺถานํ กโรมิ, เอเตน สเจฺจน สรนฺตุ เทวา;
Taṃ te ahaṃ sotthānaṃ karomi, etena saccena sarantu devā;
อนุญฺญาโต โสตฺถิ ปเจฺจหิ ปุตฺตฯ
Anuññāto sotthi paccehi putta.
๘๑.
81.
อาวี รโห วาปี มโนปโทสํ, นาหํ สเร ชาตุ มลีนสเตฺต;
Āvī raho vāpī manopadosaṃ, nāhaṃ sare jātu malīnasatte;
เอเตน สเจฺจน สรนฺตุ เทวา, อนุญฺญาโต โสตฺถิ ปเจฺจหิ ภาติก 29ฯ
Etena saccena sarantu devā, anuññāto sotthi paccehi bhātika 30.
๘๒.
82.
ยสฺมา จ เม อนธิมโนสิ สามิ, น จาปิ เม มนสา อปฺปิโยสิ;
Yasmā ca me anadhimanosi sāmi, na cāpi me manasā appiyosi;
เอเตน สเจฺจน สรนฺตุ เทวา, อนุญฺญาโต โสตฺถิ ปเจฺจหิ สามิฯ
Etena saccena sarantu devā, anuññāto sotthi paccehi sāmi.
๘๓.
83.
พฺรหา อุชู จารุมุโข กุโตสิ, น มํ ปชานาสิ วเน วสนฺตํ;
Brahā ujū cārumukho kutosi, na maṃ pajānāsi vane vasantaṃ;
ลุทฺทํ มํ ญตฺวา ‘‘ปุริสาทโก’’ติ, โก โสตฺถิ มาชานมิธา’วเชยฺยฯ
Luddaṃ maṃ ñatvā ‘‘purisādako’’ti, ko sotthi mājānamidhā’vajeyya.
๘๔.
84.
ชานามิ ลุทฺท ปุริสาทโก ตฺวํ, น ตํ น ชานามิ วเน วสนฺตํ;
Jānāmi ludda purisādako tvaṃ, na taṃ na jānāmi vane vasantaṃ;
อหญฺจ ปุโตฺตสฺมิ ชยทฺทิสสฺส, มมชฺช ขาท ปิตุโน ปโมกฺขาฯ
Ahañca puttosmi jayaddisassa, mamajja khāda pituno pamokkhā.
๘๕.
85.
ชานามิ ปุโตฺตติ 31 ชยทฺทิสสฺส, ตถา หิ โว มุขวโณฺณ อุภินฺนํ;
Jānāmi puttoti 32 jayaddisassa, tathā hi vo mukhavaṇṇo ubhinnaṃ;
สุทุกฺกรเญฺญว 33 กตํ ตเวทํ, โย มตฺตุมิเจฺฉ ปิตุโน ปโมกฺขาฯ
Sudukkaraññeva 34 kataṃ tavedaṃ, yo mattumicche pituno pamokkhā.
๘๖.
86.
น ทุกฺกรํ กิญฺจิ มเหตฺถ มเญฺญ, โย มตฺตุมิเจฺฉ ปิตุโน ปโมกฺขา;
Na dukkaraṃ kiñci mahettha maññe, yo mattumicche pituno pamokkhā;
๘๗.
87.
อหญฺจ โข อตฺตโน ปาปกิริยํ, อาวี รโห วาปิ สเร น ชาตุ;
Ahañca kho attano pāpakiriyaṃ, āvī raho vāpi sare na jātu;
สงฺขาตชาตีมรโณหมสฺมิ, ยเถว เม อิธ ตถา ปรตฺถฯ
Saṅkhātajātīmaraṇohamasmi, yatheva me idha tathā parattha.
๘๘.
88.
ขาทชฺช มํ ทานิ มหานุภาว, กรสฺสุ กิจฺจานิ อิมํ สรีรํ;
Khādajja maṃ dāni mahānubhāva, karassu kiccāni imaṃ sarīraṃ;
รุกฺขสฺส วา เต ปปตามิ อคฺคา, ฉาทยมาโน มยฺหํ ตฺวมเทสิ มํสํฯ
Rukkhassa vā te papatāmi aggā, chādayamāno mayhaṃ tvamadesi maṃsaṃ.
๘๙.
89.
อิทญฺจ เต รุจฺจติ ราชปุตฺต, จเชสิ 39 ปาณํ ปิตุโน ปโมกฺขา;
Idañca te ruccati rājaputta, cajesi 40 pāṇaṃ pituno pamokkhā;
ตสฺมา หิ โส 41 ตฺวํ ตรมานรูโป, สมฺภญฺช กฎฺฐานิ ชเลหิ อคฺคิํฯ
Tasmā hi so 42 tvaṃ taramānarūpo, sambhañja kaṭṭhāni jalehi aggiṃ.
๙๐.
90.
ตโต หเว ธิติมา ราชปุโตฺต, ทารุํ สมาหตฺวา มหนฺตมคฺคิํ;
Tato have dhitimā rājaputto, dāruṃ samāhatvā mahantamaggiṃ;
สนฺทีปยิตฺวา ปฎิเวทยิตฺถ, อาทีปิโต ทานิ มหายมคฺคิ 43ฯ
Sandīpayitvā paṭivedayittha, ādīpito dāni mahāyamaggi 44.
๙๑.
91.
ขาทชฺช มํ ทานิ ปสยฺหการี, กิํ มํ มุหุํ เปกฺขสิ หฎฺฐโลโม;
Khādajja maṃ dāni pasayhakārī, kiṃ maṃ muhuṃ pekkhasi haṭṭhalomo;
ตถา ตถา ตุยฺหมหํ กโรมิ, ยถา ยถา มํ ฉาทยมาโน อเทสิฯ
Tathā tathā tuyhamahaṃ karomi, yathā yathā maṃ chādayamāno adesi.
๙๒.
92.
โก ตาทิสํ อรหติ ขาทิตาเย, ธเมฺม ฐิตํ สจฺจวาทิํ วทญฺญุํ;
Ko tādisaṃ arahati khāditāye, dhamme ṭhitaṃ saccavādiṃ vadaññuṃ;
มุทฺธาปิ ตสฺส วิผเลยฺย สตฺตธา, โย ตาทิสํ สจฺจวาทิํ อเทยฺยฯ
Muddhāpi tassa viphaleyya sattadhā, yo tādisaṃ saccavādiṃ adeyya.
๙๓.
93.
อิทญฺหิ โส พฺราหฺมณํ มญฺญมาโน, สโส อวาเสสิ สเก สรีเร;
Idañhi so brāhmaṇaṃ maññamāno, saso avāsesi sake sarīre;
๙๔.
94.
จโนฺท ยถา ราหุมุขา ปมุโตฺต, วิโรจเต ปนฺนรเสว ภาณุมา 49;
Cando yathā rāhumukhā pamutto, virocate pannaraseva bhāṇumā 50;
เอวํ ตุวํ โปริสาทา ปมุโตฺต, วิโรจ กปิเล 51 มหานุภาว;
Evaṃ tuvaṃ porisādā pamutto, viroca kapile 52 mahānubhāva;
อาโมทยํ ปิตรํ มาตรญฺจ, สโพฺพ จ เต นนฺทตุ ญาติปโกฺขฯ
Āmodayaṃ pitaraṃ mātarañca, sabbo ca te nandatu ñātipakkho.
๙๕.
95.
ตโต หเว ธิติมา ราชปุโตฺต, กตญฺชลี ปริยาย 53 โปริสาทํ;
Tato have dhitimā rājaputto, katañjalī pariyāya 54 porisādaṃ;
๙๖.
96.
ตํ เนคมา ชานปทา จ สเพฺพ, หตฺถาโรหา รถิกา ปตฺติกา จ;
Taṃ negamā jānapadā ca sabbe, hatthārohā rathikā pattikā ca;
นมสฺสมานา ปญฺชลิกา อุปาคมุํ, นมตฺถุ เต ทุกฺกรการโกสีติฯ
Namassamānā pañjalikā upāgamuṃ, namatthu te dukkarakārakosīti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๑๓] ๓. ชยทฺทิสชาตกวณฺณนา • [513] 3. Jayaddisajātakavaṇṇanā
