| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරීගාථා-අට්‌ඨකථා • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
2. ජෙන්‌තාථෙරීගාථාවණ්‌ණනා
2. Jentātherīgāthāvaṇṇanā
යෙ ඉමෙ සත්‌ත බොජ්‌ඣඞ්‌ගාතිආදිකා ජෙන්‌තාය ථෙරියා ගාථා. තස්‌සා අතීතං පච්‌චුප්‌පන්‌නඤ්‌ච වත්‌ථු අභිරූපනන්‌දාවත්‌ථුසදිසං. අයං පන වෙසාලියං ලිච්‌ඡවිරාජකුලෙ නිබ්‌බත්‌තීති අයමෙව විසෙසො. සත්‌ථාරා දෙසිතං ධම්‌මං සුත්‌වා දෙසනාපරියොසානෙ අරහත්‌තං පත්‌වා අත්‌තනා අධිගතං විසෙසං පච්‌චවෙක්‌ඛිත්‌වා පීතිවසෙන –
Yeime satta bojjhaṅgātiādikā jentāya theriyā gāthā. Tassā atītaṃ paccuppannañca vatthu abhirūpanandāvatthusadisaṃ. Ayaṃ pana vesāliyaṃ licchavirājakule nibbattīti ayameva viseso. Satthārā desitaṃ dhammaṃ sutvā desanāpariyosāne arahattaṃ patvā attanā adhigataṃ visesaṃ paccavekkhitvā pītivasena –
21.
21.
‘‘යෙ ඉමෙ සත්‌ත බොජ්‌ඣඞ්‌ගා, මග්‌ගා නිබ්‌බානපත්‌තියා;
‘‘Ye ime satta bojjhaṅgā, maggā nibbānapattiyā;
භාවිතා තෙ මයා සබ්‌බෙ, යථා බුද්‌ධෙන දෙසිතා.
Bhāvitā te mayā sabbe, yathā buddhena desitā.
22.
22.
‘‘දිට්‌ඨො හි මෙ සො භගවා, අන්‌තිමොයං සමුස්‌සයො;
‘‘Diṭṭho hi me so bhagavā, antimoyaṃ samussayo;
වික්‌ඛීණො ජාතිසංසාරො, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’ති. –
Vikkhīṇo jātisaṃsāro, natthi dāni punabbhavo’’ti. –
ඉමා ද්‌වෙ ගාථා අභාසි.
Imā dve gāthā abhāsi.
තත්‌ථ යෙ ඉමෙ සත්‌ත බොජ්‌ඣඞ්‌ගාති යෙ ඉමෙ සතිධම්‌මවිචයවීරියපීතිපස්‌සද්‌ධිසමාධිඋපෙක්‌ඛාසඞ්‌ඛාතා බොධියා යථාවුත්‌තාය ධම්‌මසාමග්‌ගියා , බොධිස්‌ස වා බුජ්‌ඣනකස්‌ස තංසමඞ්‌ගිනො පුග්‌ගලස්‌ස අඞ්‌ගභූතත්‌තා ‘‘බොජ්‌ඣඞ්‌ගා’’ති ලද්‌ධනාමා සත්‌ත ධම්‌මා. මග්‌ගා නිබ්‌බානපත්‌තියාති නිබ්‌බානාධිගමස්‌ස උපායභූතා. භාවිතා තෙ මයා සබ්‌බෙ, යථා බුද්‌ධෙන දෙසිතාති තෙ සත්‌තතිංස බොධිපක්‌ඛියධම්‌මා සබ්‌බෙපි මයා යථා බුද්‌ධෙන භගවතා දෙසිතා, තථා මයා උප්‌පාදිතා ච වඩ්‌ඪිතා ච.
Tattha ye ime satta bojjhaṅgāti ye ime satidhammavicayavīriyapītipassaddhisamādhiupekkhāsaṅkhātā bodhiyā yathāvuttāya dhammasāmaggiyā , bodhissa vā bujjhanakassa taṃsamaṅgino puggalassa aṅgabhūtattā ‘‘bojjhaṅgā’’ti laddhanāmā satta dhammā. Maggā nibbānapattiyāti nibbānādhigamassa upāyabhūtā. Bhāvitā te mayā sabbe, yathā buddhena desitāti te sattatiṃsa bodhipakkhiyadhammā sabbepi mayā yathā buddhena bhagavatā desitā, tathā mayā uppāditā ca vaḍḍhitā ca.
දිට්‌ඨො හි මෙ සො භගවාති හි-සද්‌දො හෙතුඅත්‌ථො. යස්‌මා සො භගවා ධම්‌මකායො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො අත්‌තනා අධිගතඅරියධම්‌මදස්‌සනෙන දිට්‌ඨො, තස්‌මා අන්‌තිමොයං සමුස්‌සයොති යොජනා. අරියධම්‌මදස්‌සනෙන හි බුද්‌ධා භගවන්‌තො අඤ්‌ඤෙ ච අරියා දිට්‌ඨා නාම හොන්‌ති, න රූපකායදස්‌සනමත්‌තෙන. යථාහ – ‘‘යො ඛො, වක්‌කලි, ධම්‌මං පස්‌සති, සො මං පස්‌සතී’’ති (සං. නි. 3.87) ච ‘‘සුතවා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අරියානං දස්‌සාවී’’ති (ම. නි. 1.20; සං. නි. 3.1) ච ආදි. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
Diṭṭho hi me so bhagavāti hi-saddo hetuattho. Yasmā so bhagavā dhammakāyo sammāsambuddho attanā adhigataariyadhammadassanena diṭṭho, tasmā antimoyaṃ samussayoti yojanā. Ariyadhammadassanena hi buddhā bhagavanto aññe ca ariyā diṭṭhā nāma honti, na rūpakāyadassanamattena. Yathāha – ‘‘yo kho, vakkali, dhammaṃ passati, so maṃ passatī’’ti (saṃ. ni. 3.87) ca ‘‘sutavā ca kho, bhikkhave, ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī’’ti (ma. ni. 1.20; saṃ. ni. 3.1) ca ādi. Sesaṃ vuttanayameva.
ජෙන්‌තාථෙරීගාථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Jentātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ථෙරීගාථාපාළි • Therīgāthāpāḷi / 2. ජෙන්‌තාථෙරීගාථා • 2. Jentātherīgāthā
