| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ਝਾਨਙ੍ਗਰਾਸਿવਣ੍ਣਨਾ
Jhānaṅgarāsivaṇṇanā
વਿਤਕ੍ਕੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤੁਨਿવਤ੍ਤਨਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਮੇવ ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਪਨ વਸવਤ੍ਤਿਭਾવਨਿવਾਰਣਤ੍ਥਂ ‘‘વਿਤਕ੍ਕਨਂ વਾ’’ਤਿ ਭਾવਨਿਦ੍ਦੇਸੋ। ਰੂਪਂ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਪਥવੀ ਪਥવੀਤਿ વਾ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਕੋਟਨਲਕ੍ਖਣੋ। ਆਦਿਤੋ, ਅਭਿਮੁਖਂ વਾ ਹਨਨਂ ਆਹਨਨਂ, ਪਰਿਤੋ, ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ વਾ ਆਹਨਨਂ ਪਰਿਯਾਹਨਨਂ। વਿਚਾਰਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕਟ੍ਠੇਨ વਿਚਾਰਸ੍ਸੇવ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਰવਤੋ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਤਸ੍ਸ ਚ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ ਘਣ੍ਟਾਭਿਘਾਤੋ વਿਯ ਹੋਤਿ વਿਤਕ੍ਕੋ। ਸੋ ਯਥਾ ਘਣ੍ਟਾਭਿਘਾਤੋ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੋ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਆਰਮ੍ਮਣਾਭਿਮੁਖਨਿਰੋਪਨਟ੍ਠੇਨ ਪਠਮਾਭਿਨਿਪਾਤੋ ਹੋਤਿ। વਿਪ੍ਫਾਰવਾਤਿ વਿਚਲਨਯੁਤ੍ਤੋ। ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰੇ વਾ ਅਪ੍ਪਨਾਯਂ વਾ ਸਨ੍ਤਾਨੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਯਂ। ਤਤ੍ਥ ਹਿ વਿਤਕ੍ਕੋ ਨਿਚ੍ਚਲੋ ਹੁਤ੍વਾ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਅਨੁਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਖਲਮਣ੍ਡਲਂ।
Vitakketīti dhammato aññassa kattunivattanatthaṃ dhammameva kattāraṃ niddisati. Tassa pana vasavattibhāvanivāraṇatthaṃ ‘‘vitakkanaṃ vā’’ti bhāvaniddeso. Rūpaṃ rūpanti pathavī pathavīti vā ākoṭento viya hotīti ākoṭanalakkhaṇo. Ādito, abhimukhaṃ vā hananaṃ āhananaṃ, parito, parivattetvā vā āhananaṃ pariyāhananaṃ. Vicārato oḷārikaṭṭhena vicārasseva pubbaṅgamaṭṭhena anuravato oḷāriko tassa ca pubbaṅgamo ghaṇṭābhighāto viya hoti vitakko. So yathā ghaṇṭābhighāto paṭhamābhinipāto hoti, evaṃ ārammaṇābhimukhaniropanaṭṭhena paṭhamābhinipāto hoti. Vipphāravāti vicalanayutto. Anuppabandhena pavattiyanti upacāre vā appanāyaṃ vā santānena pavattiyaṃ. Tattha hi vitakko niccalo hutvā ārammaṇaṃ anupavisitvā pavattati. Maṇḍalanti khalamaṇḍalaṃ.
ਪਿਣਯਤੀਤਿ ਤਪ੍ਪੇਤਿ, વਡ੍ਢੇਤਿ વਾ। ਫਰਣਰਸਾਤਿ ਪਣੀਤਰੂਪੇਹਿ ਕਾਯਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਨਰਸਾ। ਉਦਗ੍ਗਭਾવੋ ਓਦਗ੍ਯਂ। ਖੁਦ੍ਦਿਕਾ ਲਹੁਂ ਲੋਮਹਂਸਨਮਤ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਨ੍ਨਾ ਨ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਖਣਿਕਾ ਬਹੁਲਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਉਬ੍ਬੇਗਤੋ ਫਰਣਾ ਨਿਚ੍ਚਲਤ੍ਤਾ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਤ੍ਤਾ ਚ ਪਣੀਤਤਰਾ। ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਗਬ੍ਭਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ। ਅਪ੍ਪਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾવ ਪੀਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਪੂਰਿਕਾਤਿ ਕਤ੍વਾ ਸਾ ਠਪਿਤਾ। ਇਤਰਾ ਦ੍વੇ ਖਣਿਕੋਪਚਾਰਸਮਾਧਿਪੂਰਿਕਾ ਪੀਤੀ।
Piṇayatīti tappeti, vaḍḍheti vā. Pharaṇarasāti paṇītarūpehi kāyassa byāpanarasā. Udaggabhāvo odagyaṃ. Khuddikā lahuṃ lomahaṃsanamattaṃ katvā bhinnā na puna uppajjati. Khaṇikā bahulaṃ uppajjati. Ubbegato pharaṇā niccalattā ciraṭṭhitikattā ca paṇītatarā. Passaddhiyā nimittabhāvena gabbhaṃ gaṇhantī. Appanāsampayuttāva pīti appanāsamādhipūrikāti katvā sā ṭhapitā. Itarā dve khaṇikopacārasamādhipūrikā pītī.
ਸਮਾਧਿਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਮਾਧਿਸਹਿਤਚਿਤ੍ਤੇਨ। ਅવਿਸਾਰੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏવ ਅવਿਸਰਣਸਭਾવੋ। ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅવਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤਾ। ਯੇਨ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅવਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ। વਿਸੇਸਤੋਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ। ਸੁਖવਿਰਹਿਤੋਪਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥਿ ਸਮਾਧੀਤਿ। ਪਦੀਪਨਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨਟ੍ਠਿਤਿਭਾવਂ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Samādhicittenāti samādhisahitacittena. Avisāro attano eva avisaraṇasabhāvo. Avikkhepo sampayuttānaṃ avikkhittatā. Yena sampayuttā avikkhittā honti, so dhammo avikkhepoti. Visesatoti yebhuyyena. Sukhavirahitopi hi atthi samādhīti. Padīpanidassanena santānaṭṭhitibhāvaṃ samādhissa dasseti.
ਝਾਨਙ੍ਗਰਾਸਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Jhānaṅgarāsivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ਝਾਨਙ੍ਗਰਾਸਿવਣ੍ਣਨਾ • Jhānaṅgarāsivaṇṇanā
