| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
១៧. ឈានបច្ចយនិទ្ទេសវណ្ណនា
17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
១៧. សោមនស្សទោមនស្សសង្ខាតានីតិ សោមនស្សទោមនស្សបរិយាយេន វុត្តានិ, ឈានង្គភាវវិសេសនតោ វា សោមនស្សទោមនស្សភូតានេវ សុខទុក្ខានិ ឈានង្គានិ, ន ឥតរសុខទុក្ខានីតិ ឈានង្គភូតានំយេវ សុខទុក្ខានំ ឈានង្គភាវទស្សនត្ថំ សោមនស្សទោមនស្សគ្គហណំ កតំ។ ឥទានិ យថាវុត្តមេវ ‘‘ទ្វិបញ្ចវិញ្ញាណេសូ’’តិអាទិនា វិត្ថារតោ វិភាវេតិ, តំ សុវិញ្ញេយ្យមេវ។ តេនាតិ វិសេសនភូតេន សោមនស្សទោមនស្សគ្គហណេន។
17. Somanassadomanassasaṅkhātānīti somanassadomanassapariyāyena vuttāni, jhānaṅgabhāvavisesanato vā somanassadomanassabhūtāneva sukhadukkhāni jhānaṅgāni, na itarasukhadukkhānīti jhānaṅgabhūtānaṃyeva sukhadukkhānaṃ jhānaṅgabhāvadassanatthaṃ somanassadomanassaggahaṇaṃ kataṃ. Idāni yathāvuttameva ‘‘dvipañcaviññāṇesū’’tiādinā vitthārato vibhāveti, taṃ suviññeyyameva. Tenāti visesanabhūtena somanassadomanassaggahaṇena.
អភិនិបាតមត្តត្តាតិ អារម្មណករណមត្តភាវតោ។ ចិន្តនាបវត្តិយា ឧបនិជ្ឈាយនបវត្តិយា។ យថាវុត្តេនេវ ការណេនាតិ ‘‘ឧបនិជ្ឈានាការស្ស អភាវតោ’’តិ ឯតេន ការណេន។ បុព្ពេតិអាទិតោ។ ចត្តារិ អង្គានិ វជ្ជិតានីតិ សត្តសុ អង្គេសុ ទស្សិយមានេសុ ចត្តារិ អង្គានិ វជ្ជិតានិ។ អដ្ឋកថា ហេសាតិ លេសេន អបកាសេតព្ពតាយ ការណមាហ។ តីសុបិ ឯកមេវ វត្តព្ពំ សិយា, តំសមានលក្ខណតាយ ឥតរេសំ តិណ្ណម្បិ គហណំ ហោតីតិ។ តិណ្ណំ បន វចនេនាតិ ឧបេក្ខាសុខទុក្ខានំ អឈានង្គតាទស្សនត្ថេន វចនេន។ តតោ ឧបេក្ខាទិតោ អញ្ញស្ស ធម្មស្ស ចិត្តេកគ្គតាយ ឈានង្គន្តិ ឧទ្ធដភាវោ អាបជ្ជតិ អឈានង្គេសុ អគ្គហិតត្តា។ យថាវុត្តការណតោតិ ‘‘ឧបនិជ្ឈានាការស្ស អភាវតោ’’តិ វុត្តការណតោ អញ្ញេន ការណេន អនុទ្ធដភាវោ វា អាបជ្ជតិ អនុបនិជ្ឈាយនសភាវេហិ សទ្ធិំ អគ្គហិតត្តា ឧបនិជ្ឈាយនាការភាវតោ អញ្ញេនេវ ការណេន ចិត្តេកគ្គតាយ បាឡិយំ អនុទ្ធដភាវោ អាបជ្ជតិ។ តំទោសបរិហរណត្ថន្តិ យថាវុត្តទោសវិនិមោចនត្ថំ។
Abhinipātamattattāti ārammaṇakaraṇamattabhāvato. Cintanāpavattiyā upanijjhāyanapavattiyā. Yathāvutteneva kāraṇenāti ‘‘upanijjhānākārassa abhāvato’’ti etena kāraṇena. Pubbetiādito. Cattāri aṅgāni vajjitānīti sattasu aṅgesu dassiyamānesu cattāri aṅgāni vajjitāni. Aṭṭhakathā hesāti lesena apakāsetabbatāya kāraṇamāha. Tīsupi ekameva vattabbaṃ siyā, taṃsamānalakkhaṇatāya itaresaṃ tiṇṇampi gahaṇaṃ hotīti. Tiṇṇaṃ pana vacanenāti upekkhāsukhadukkhānaṃ ajhānaṅgatādassanatthena vacanena. Tato upekkhādito aññassa dhammassa cittekaggatāya jhānaṅganti uddhaṭabhāvo āpajjati ajhānaṅgesu aggahitattā. Yathāvuttakāraṇatoti ‘‘upanijjhānākārassa abhāvato’’ti vuttakāraṇato aññena kāraṇena anuddhaṭabhāvo vā āpajjati anupanijjhāyanasabhāvehi saddhiṃ aggahitattā upanijjhāyanākārabhāvato aññeneva kāraṇena cittekaggatāya pāḷiyaṃ anuddhaṭabhāvo āpajjati. Taṃdosapariharaṇatthanti yathāvuttadosavinimocanatthaṃ.
យេ បនាតិអាទិ បទការមត្តទស្សនំ។ សោមនស្សាទីហីតិ សោមនស្សទោមនស្សឈានង្គុបេក្ខាហិ។ អវិភូតភាវោ ឧបេក្ខនំ។ ឧបេក្ខា ហិ អវិភូតកិច្ចា វុត្តា។ សមានានំ កេសំ? សុខាទីនំ, កេហិ? សោមនស្សាទីហិ, កថំ? សុខ…បេ.… យុត្តតាតិ យោជនា។ ន ចិត្តេកគ្គតាយាតិ សុខាទីហិ, តទញ្ញេហិ អភិនិរោបនាទីហិ ច អនិន្ទ្រិយកិច្ចតាយ ច អនុបនិជ្ឈាយនកិច្ចតាយ ច អសមានតាយ បញ្ចវិញ្ញាណេសុ ចិត្តេកគ្គតាយ ឈានង្គន្តិ អនុទ្ធដភាវេ ការណំ ន វត្តព្ពន្តិ។ សាតិ ចិត្តេកគ្គតា។ ឯត្ថាតិ ‘‘ឧបេក្ខាសុខទុក្ខានី’’តិ ឯតស្មិំ អដ្ឋកថាវចនេ ន គហិតា។ វិចិកិច្ឆាយុត្តមនោធាតុអាទីសូតិ វិចិកិច្ឆាសម្បយុត្តចិត្តេ មនោធាតុយា សម្បដិច្ឆនាទីសុ ច។ តស្សាបិ ចិត្តេកគ្គតាយបិ។
Yepanātiādi padakāramattadassanaṃ. Somanassādīhīti somanassadomanassajhānaṅgupekkhāhi. Avibhūtabhāvo upekkhanaṃ. Upekkhā hi avibhūtakiccā vuttā. Samānānaṃ kesaṃ? Sukhādīnaṃ, kehi? Somanassādīhi, kathaṃ? Sukha…pe… yuttatāti yojanā. Na cittekaggatāyāti sukhādīhi, tadaññehi abhiniropanādīhi ca anindriyakiccatāya ca anupanijjhāyanakiccatāya ca asamānatāya pañcaviññāṇesu cittekaggatāya jhānaṅganti anuddhaṭabhāve kāraṇaṃ na vattabbanti. Sāti cittekaggatā. Etthāti ‘‘upekkhāsukhadukkhānī’’ti etasmiṃ aṭṭhakathāvacane na gahitā. Vicikicchāyuttamanodhātuādīsūti vicikicchāsampayuttacitte manodhātuyā sampaṭicchanādīsu ca. Tassāpi cittekaggatāyapi.
ឈានបច្ចយនិទ្ទេសវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / (២) បច្ចយនិទ្ទេសោ • (2) Paccayaniddeso
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១៧. ឈានបច្ចយនិទ្ទេសវណ្ណនា • 17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
