Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
၁၇. ဈာနပစ္စယနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
၁၇. ဈာနပစ္စယနိဒ္ဒေသေ ဈာနင္ဂာနီတိ ဒ္ဝိပဉ္စဝိညာဏဝဇ္ဇေသု သေသစိတ္တေသု ဥပ္ပန္နာနိ ဝိတက္ကဝိစာရပီတိသောမနသ္သဒောမနသ္သုပေက္ခာစိတ္တေကဂ္ဂတာသင္ခာတာနိ သတ္တ အင္ဂာနိ။ ပဉ္စန္နံ ပန ဝိညာဏကာယာနံ အဘိနိပာတမတ္တတ္တာ တေသု ဝိဇ္ဇမာနာနိပိ ဥပေက္ခာသုခဒုက္ခာနိ ဥပနိဇ္ဈာနာကာရသ္သ အဘာဝတော ဈာနင္ဂာနီတိ န ဥဒ္ဓဋာနိ။ တတ္ထ ပစ္ဆိန္နတ္တာ ပန သေသာဟေတုကေသုပိ ဈာနင္ဂံ န ဥဒ္ဓဋမေဝ။ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣဓာပိ ကဋတ္တာရူပံ သင္ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ပဉ္ဟာဝာရေ – ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပာကာဗ္ယာကတာနိ ဈာနင္ဂာနိ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပာနံ ဈာနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပာဠိဝဏ္ဏနာ။ အယံ ပန ဈာနပစ္စယော သတ္တန္နံ ဈာနင္ဂာနံ ဝသေန ဌိတောပိ ဇာတိဘေဒတော ကုသလာကုသလဝိပာကကိရိယဝသေန စတုဓာ ဘိဇ္ဇတိ, ပုန ဘူမိဝသေန စတုဓာ; ဧကဓာ, စတုဓာ, တိဓာတိ ဒ္ဝာဒသဓာ ဘိဇ္ဇတီတိ ဧဝမေတ္ထ နာနပ္ပကာရဘေဒတော ဝိညာတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။
17. Jhānapaccayaniddese jhānaṅgānīti dvipañcaviññāṇavajjesu sesacittesu uppannāni vitakkavicārapītisomanassadomanassupekkhācittekaggatāsaṅkhātāni satta aṅgāni. Pañcannaṃ pana viññāṇakāyānaṃ abhinipātamattattā tesu vijjamānānipi upekkhāsukhadukkhāni upanijjhānākārassa abhāvato jhānaṅgānīti na uddhaṭāni. Tattha pacchinnattā pana sesāhetukesupi jhānaṅgaṃ na uddhaṭameva. Taṃsamuṭṭhānānanti idhāpi kaṭattārūpaṃ saṅgahitanti veditabbaṃ. Vuttañhetaṃ pañhāvāre – ‘‘paṭisandhikkhaṇe vipākābyākatāni jhānaṅgāni sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ jhānapaccayena paccayo’’ti. Ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā. Ayaṃ pana jhānapaccayo sattannaṃ jhānaṅgānaṃ vasena ṭhitopi jātibhedato kusalākusalavipākakiriyavasena catudhā bhijjati, puna bhūmivasena catudhā; ekadhā, catudhā, tidhāti dvādasadhā bhijjatīti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ဧဝံ ဘိန္နေ ပနေတ္ထ စတုဘူမကမ္ပိ ကုသလဈာနင္ဂံ ပဉ္စဝောကာရေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနဉ္စေဝ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပသ္သ စ, ဌပေတ္ဝာ ရူပာဝစရံ အဝသေသံ အာရုပ္ပေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနညေဝ ဈာနပစ္စယေန ပစ္စယော။ အကုသလေပိ ဧသေဝ နယော။ ကာမာဝစရရူပာဝစရဝိပာကံ ပဝတ္တေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနဉ္စေဝ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပသ္သ စ, ပဋိသန္ဓိယံ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနဉ္စေဝ ကဋတ္တာရူပသ္သ စ, အာရုပ္ပဝိပာကံ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနညေဝ, ယဉ္စ အာရုပ္ပေ လောကုတ္တရဝိပာကံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တဉ္စ။ ပဉ္စဝောကာရေ ပန တံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပသ္သပိ ဈာနပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ။ တေဘူမကမ္ပိ ကိရိယဈာနင္ဂံ ပဉ္စဝောကာရေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနဉ္စေဝ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပသ္သ စ။ ယံ ပနေတ္ထ အာရုပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တံ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနညေဝ ဈာနပစ္စယေန ပစ္စယောတိ ဧဝမေတ္ထ ပစ္စယုပ္ပန္နတောပိ ဝိညာတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယောတိ။
Evaṃ bhinne panettha catubhūmakampi kusalajhānaṅgaṃ pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, ṭhapetvā rūpāvacaraṃ avasesaṃ āruppe sampayuttadhammānaññeva jhānapaccayena paccayo. Akusalepi eseva nayo. Kāmāvacararūpāvacaravipākaṃ pavatte sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, paṭisandhiyaṃ sampayuttadhammānañceva kaṭattārūpassa ca, āruppavipākaṃ sampayuttadhammānaññeva, yañca āruppe lokuttaravipākaṃ uppajjati, tañca. Pañcavokāre pana taṃ cittasamuṭṭhānarūpassapi jhānapaccayena paccayo hoti. Tebhūmakampi kiriyajhānaṅgaṃ pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca. Yaṃ panettha āruppe uppajjati, taṃ sampayuttadhammānaññeva jhānapaccayena paccayoti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ဈာနပစ္စယနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ။
Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ပဋ္ဌာနပာဠိ • Paṭṭhānapāḷi / (၂) ပစ္စယနိဒ္ဒေသော • (2) Paccayaniddeso