| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
೧೭. ಝಾನಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
೧೭. ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಸಙ್ಖಾತಾನೀತಿ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಪರಿಯಾಯೇನ ವುತ್ತಾನಿ, ಝಾನಙ್ಗಭಾವವಿಸೇಸನತೋ ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಭೂತಾನೇವ ಸುಖದುಕ್ಖಾನಿ ಝಾನಙ್ಗಾನಿ, ನ ಇತರಸುಖದುಕ್ಖಾನೀತಿ ಝಾನಙ್ಗಭೂತಾನಂಯೇವ ಸುಖದುಕ್ಖಾನಂ ಝಾನಙ್ಗಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಗ್ಗಹಣಂ ಕತಂ। ಇದಾನಿ ಯಥಾವುತ್ತಮೇವ ‘‘ದ್ವಿಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣೇಸೂ’’ತಿಆದಿನಾ ವಿತ್ಥಾರತೋ ವಿಭಾವೇತಿ, ತಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ। ತೇನಾತಿ ವಿಸೇಸನಭೂತೇನ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಗ್ಗಹಣೇನ।
17. Somanassadomanassasaṅkhātānīti somanassadomanassapariyāyena vuttāni, jhānaṅgabhāvavisesanato vā somanassadomanassabhūtāneva sukhadukkhāni jhānaṅgāni, na itarasukhadukkhānīti jhānaṅgabhūtānaṃyeva sukhadukkhānaṃ jhānaṅgabhāvadassanatthaṃ somanassadomanassaggahaṇaṃ kataṃ. Idāni yathāvuttameva ‘‘dvipañcaviññāṇesū’’tiādinā vitthārato vibhāveti, taṃ suviññeyyameva. Tenāti visesanabhūtena somanassadomanassaggahaṇena.
ಅಭಿನಿಪಾತಮತ್ತತ್ತಾತಿ ಆರಮ್ಮಣಕರಣಮತ್ತಭಾವತೋ। ಚಿನ್ತನಾಪವತ್ತಿಯಾ ಉಪನಿಜ್ಝಾಯನಪವತ್ತಿಯಾ। ಯಥಾವುತ್ತೇನೇವ ಕಾರಣೇನಾತಿ ‘‘ಉಪನಿಜ್ಝಾನಾಕಾರಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ’’ತಿ ಏತೇನ ಕಾರಣೇನ। ಪುಬ್ಬೇತಿಆದಿತೋ। ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ವಜ್ಜಿತಾನೀತಿ ಸತ್ತಸು ಅಙ್ಗೇಸು ದಸ್ಸಿಯಮಾನೇಸು ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ವಜ್ಜಿತಾನಿ। ಅಟ್ಠಕಥಾ ಹೇಸಾತಿ ಲೇಸೇನ ಅಪಕಾಸೇತಬ್ಬತಾಯ ಕಾರಣಮಾಹ। ತೀಸುಪಿ ಏಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ತಂಸಮಾನಲಕ್ಖಣತಾಯ ಇತರೇಸಂ ತಿಣ್ಣಮ್ಪಿ ಗಹಣಂ ಹೋತೀತಿ। ತಿಣ್ಣಂ ಪನ ವಚನೇನಾತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸುಖದುಕ್ಖಾನಂ ಅಝಾನಙ್ಗತಾದಸ್ಸನತ್ಥೇನ ವಚನೇನ। ತತೋ ಉಪೇಕ್ಖಾದಿತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯ ಝಾನಙ್ಗನ್ತಿ ಉದ್ಧಟಭಾವೋ ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಝಾನಙ್ಗೇಸು ಅಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ। ಯಥಾವುತ್ತಕಾರಣತೋತಿ ‘‘ಉಪನಿಜ್ಝಾನಾಕಾರಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಕಾರಣತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಕಾರಣೇನ ಅನುದ್ಧಟಭಾವೋ ವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ ಅನುಪನಿಜ್ಝಾಯನಸಭಾವೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಉಪನಿಜ್ಝಾಯನಾಕಾರಭಾವತೋ ಅಞ್ಞೇನೇವ ಕಾರಣೇನ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯ ಪಾಳಿಯಂ ಅನುದ್ಧಟಭಾವೋ ಆಪಜ್ಜತಿ। ತಂದೋಸಪರಿಹರಣತ್ಥನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತದೋಸವಿನಿಮೋಚನತ್ಥಂ।
Abhinipātamattattāti ārammaṇakaraṇamattabhāvato. Cintanāpavattiyā upanijjhāyanapavattiyā. Yathāvutteneva kāraṇenāti ‘‘upanijjhānākārassa abhāvato’’ti etena kāraṇena. Pubbetiādito. Cattāri aṅgāni vajjitānīti sattasu aṅgesu dassiyamānesu cattāri aṅgāni vajjitāni. Aṭṭhakathā hesāti lesena apakāsetabbatāya kāraṇamāha. Tīsupi ekameva vattabbaṃ siyā, taṃsamānalakkhaṇatāya itaresaṃ tiṇṇampi gahaṇaṃ hotīti. Tiṇṇaṃ pana vacanenāti upekkhāsukhadukkhānaṃ ajhānaṅgatādassanatthena vacanena. Tato upekkhādito aññassa dhammassa cittekaggatāya jhānaṅganti uddhaṭabhāvo āpajjati ajhānaṅgesu aggahitattā. Yathāvuttakāraṇatoti ‘‘upanijjhānākārassa abhāvato’’ti vuttakāraṇato aññena kāraṇena anuddhaṭabhāvo vā āpajjati anupanijjhāyanasabhāvehi saddhiṃ aggahitattā upanijjhāyanākārabhāvato aññeneva kāraṇena cittekaggatāya pāḷiyaṃ anuddhaṭabhāvo āpajjati. Taṃdosapariharaṇatthanti yathāvuttadosavinimocanatthaṃ.
ಯೇ ಪನಾತಿಆದಿ ಪದಕಾರಮತ್ತದಸ್ಸನಂ। ಸೋಮನಸ್ಸಾದೀಹೀತಿ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಝಾನಙ್ಗುಪೇಕ್ಖಾಹಿ। ಅವಿಭೂತಭಾವೋ ಉಪೇಕ್ಖನಂ। ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹಿ ಅವಿಭೂತಕಿಚ್ಚಾ ವುತ್ತಾ। ಸಮಾನಾನಂ ಕೇಸಂ? ಸುಖಾದೀನಂ, ಕೇಹಿ? ಸೋಮನಸ್ಸಾದೀಹಿ, ಕಥಂ? ಸುಖ…ಪೇ॰… ಯುತ್ತತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ನ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯಾತಿ ಸುಖಾದೀಹಿ, ತದಞ್ಞೇಹಿ ಅಭಿನಿರೋಪನಾದೀಹಿ ಚ ಅನಿನ್ದ್ರಿಯಕಿಚ್ಚತಾಯ ಚ ಅನುಪನಿಜ್ಝಾಯನಕಿಚ್ಚತಾಯ ಚ ಅಸಮಾನತಾಯ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣೇಸು ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯ ಝಾನಙ್ಗನ್ತಿ ಅನುದ್ಧಟಭಾವೇ ಕಾರಣಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ। ಸಾತಿ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾ। ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸುಖದುಕ್ಖಾನೀ’’ತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನೇ ನ ಗಹಿತಾ। ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯುತ್ತಮನೋಧಾತುಆದೀಸೂತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಚಿತ್ತೇ ಮನೋಧಾತುಯಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನಾದೀಸು ಚ। ತಸ್ಸಾಪಿ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯಪಿ।
Yepanātiādi padakāramattadassanaṃ. Somanassādīhīti somanassadomanassajhānaṅgupekkhāhi. Avibhūtabhāvo upekkhanaṃ. Upekkhā hi avibhūtakiccā vuttā. Samānānaṃ kesaṃ? Sukhādīnaṃ, kehi? Somanassādīhi, kathaṃ? Sukha…pe… yuttatāti yojanā. Na cittekaggatāyāti sukhādīhi, tadaññehi abhiniropanādīhi ca anindriyakiccatāya ca anupanijjhāyanakiccatāya ca asamānatāya pañcaviññāṇesu cittekaggatāya jhānaṅganti anuddhaṭabhāve kāraṇaṃ na vattabbanti. Sāti cittekaggatā. Etthāti ‘‘upekkhāsukhadukkhānī’’ti etasmiṃ aṭṭhakathāvacane na gahitā. Vicikicchāyuttamanodhātuādīsūti vicikicchāsampayuttacitte manodhātuyā sampaṭicchanādīsu ca. Tassāpi cittekaggatāyapi.
ಝಾನಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / (೨) ಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸೋ • (2) Paccayaniddeso
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧೭. ಝಾನಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
