| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൧൭. ഝാനപച്ചയനിദ്ദേസവണ്ണനാ
17. Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā
൧൭. ഝാനപച്ചയനിദ്ദേസേ ഝാനങ്ഗാനീതി ദ്വിപഞ്ചവിഞ്ഞാണവജ്ജേസു സേസചിത്തേസു ഉപ്പന്നാനി വിതക്കവിചാരപീതിസോമനസ്സദോമനസ്സുപേക്ഖാചിത്തേകഗ്ഗതാസങ്ഖാതാനി സത്ത അങ്ഗാനി. പഞ്ചന്നം പന വിഞ്ഞാണകായാനം അഭിനിപാതമത്തത്താ തേസു വിജ്ജമാനാനിപി ഉപേക്ഖാസുഖദുക്ഖാനി ഉപനിജ്ഝാനാകാരസ്സ അഭാവതോ ഝാനങ്ഗാനീതി ന ഉദ്ധടാനി. തത്ഥ പച്ഛിന്നത്താ പന സേസാഹേതുകേസുപി ഝാനങ്ഗം ന ഉദ്ധടമേവ. തംസമുട്ഠാനാനന്തി ഇധാപി കടത്താരൂപം സങ്ഗഹിതന്തി വേദിതബ്ബം. വുത്തഞ്ഹേതം പഞ്ഹാവാരേ – ‘‘പടിസന്ധിക്ഖണേ വിപാകാബ്യാകതാനി ഝാനങ്ഗാനി സമ്പയുത്തകാനം ഖന്ധാനം കടത്താ ച രൂപാനം ഝാനപച്ചയേന പച്ചയോ’’തി. അയം താവേത്ഥ പാളിവണ്ണനാ. അയം പന ഝാനപച്ചയോ സത്തന്നം ഝാനങ്ഗാനം വസേന ഠിതോപി ജാതിഭേദതോ കുസലാകുസലവിപാകകിരിയവസേന ചതുധാ ഭിജ്ജതി, പുന ഭൂമിവസേന ചതുധാ; ഏകധാ, ചതുധാ, തിധാതി ദ്വാദസധാ ഭിജ്ജതീതി ഏവമേത്ഥ നാനപ്പകാരഭേദതോ വിഞ്ഞാതബ്ബോ വിനിച്ഛയോ.
17. Jhānapaccayaniddese jhānaṅgānīti dvipañcaviññāṇavajjesu sesacittesu uppannāni vitakkavicārapītisomanassadomanassupekkhācittekaggatāsaṅkhātāni satta aṅgāni. Pañcannaṃ pana viññāṇakāyānaṃ abhinipātamattattā tesu vijjamānānipi upekkhāsukhadukkhāni upanijjhānākārassa abhāvato jhānaṅgānīti na uddhaṭāni. Tattha pacchinnattā pana sesāhetukesupi jhānaṅgaṃ na uddhaṭameva. Taṃsamuṭṭhānānanti idhāpi kaṭattārūpaṃ saṅgahitanti veditabbaṃ. Vuttañhetaṃ pañhāvāre – ‘‘paṭisandhikkhaṇe vipākābyākatāni jhānaṅgāni sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ jhānapaccayena paccayo’’ti. Ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā. Ayaṃ pana jhānapaccayo sattannaṃ jhānaṅgānaṃ vasena ṭhitopi jātibhedato kusalākusalavipākakiriyavasena catudhā bhijjati, puna bhūmivasena catudhā; ekadhā, catudhā, tidhāti dvādasadhā bhijjatīti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ഏവം ഭിന്നേ പനേത്ഥ ചതുഭൂമകമ്പി കുസലഝാനങ്ഗം പഞ്ചവോകാരേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച, ഠപേത്വാ രൂപാവചരം അവസേസം ആരുപ്പേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ഞേവ ഝാനപച്ചയേന പച്ചയോ. അകുസലേപി ഏസേവ നയോ. കാമാവചരരൂപാവചരവിപാകം പവത്തേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച, പടിസന്ധിയം സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ കടത്താരൂപസ്സ ച, ആരുപ്പവിപാകം സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ഞേവ, യഞ്ച ആരുപ്പേ ലോകുത്തരവിപാകം ഉപ്പജ്ജതി, തഞ്ച. പഞ്ചവോകാരേ പന തം ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സപി ഝാനപച്ചയേന പച്ചയോ ഹോതി. തേഭൂമകമ്പി കിരിയഝാനങ്ഗം പഞ്ചവോകാരേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച. യം പനേത്ഥ ആരുപ്പേ ഉപ്പജ്ജതി, തം സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ഞേവ ഝാനപച്ചയേന പച്ചയോതി ഏവമേത്ഥ പച്ചയുപ്പന്നതോപി വിഞ്ഞാതബ്ബോ വിനിച്ഛയോതി.
Evaṃ bhinne panettha catubhūmakampi kusalajhānaṅgaṃ pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, ṭhapetvā rūpāvacaraṃ avasesaṃ āruppe sampayuttadhammānaññeva jhānapaccayena paccayo. Akusalepi eseva nayo. Kāmāvacararūpāvacaravipākaṃ pavatte sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, paṭisandhiyaṃ sampayuttadhammānañceva kaṭattārūpassa ca, āruppavipākaṃ sampayuttadhammānaññeva, yañca āruppe lokuttaravipākaṃ uppajjati, tañca. Pañcavokāre pana taṃ cittasamuṭṭhānarūpassapi jhānapaccayena paccayo hoti. Tebhūmakampi kiriyajhānaṅgaṃ pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca. Yaṃ panettha āruppe uppajjati, taṃ sampayuttadhammānaññeva jhānapaccayena paccayoti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ഝാനപച്ചയനിദ്ദേസവണ്ണനാ.
Jhānapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / പട്ഠാനപാളി • Paṭṭhānapāḷi / (൨) പച്ചയനിദ്ദേസോ • (2) Paccayaniddeso
