Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[១៣៤] ៤. ឈានសោធនជាតកវណ្ណនា
[134] 4. Jhānasodhanajātakavaṇṇanā
យេ សញ្ញិនោតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ សង្កស្សនគរទ្វារេ អត្តនា សំខិត្តេន បុច្ឆិតបញ្ហស្ស ធម្មសេនាបតិនោ វិត្ថារព្យាករណំ អារព្ភ កថេសិ។ តត្រិទំ អតីតវត្ថុ – អតីតេ កិរ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ អរញ្ញាយតនេ កាលំ ករោន្តោ អន្តេវាសិកេហិ បុច្ឆិតោ ‘‘នេវសញ្ញីនាសញ្ញី’’តិ អាហ…បេ.… តាបសា ជេដ្ឋន្តេវាសិកស្ស កថំ ន គណ្ហិំសុ។ ពោធិសត្តោ អាភស្សរតោ អាគន្ត្វា អាកាសេ ឋត្វា ឥមំ គាថមាហ –
Yesaññinoti idaṃ satthā jetavane viharanto saṅkassanagaradvāre attanā saṃkhittena pucchitapañhassa dhammasenāpatino vitthārabyākaraṇaṃ ārabbha kathesi. Tatridaṃ atītavatthu – atīte kira bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto araññāyatane kālaṃ karonto antevāsikehi pucchito ‘‘nevasaññīnāsaññī’’ti āha…pe… tāpasā jeṭṭhantevāsikassa kathaṃ na gaṇhiṃsu. Bodhisatto ābhassarato āgantvā ākāse ṭhatvā imaṃ gāthamāha –
១៣៤.
134.
‘‘យេ សញ្ញិនោ តេបិ ទុគ្គតា, យេបិ អសញ្ញិនោ តេបិ ទុគ្គតា;
‘‘Ye saññino tepi duggatā, yepi asaññino tepi duggatā;
ឯតំ ឧភយំ វិវជ្ជយ, តំ សមាបត្តិសុខំ អនង្គណ’’ន្តិ។
Etaṃ ubhayaṃ vivajjaya, taṃ samāpattisukhaṃ anaṅgaṇa’’nti.
តត្ថ យេ សញ្ញិនោតិ ឋបេត្វា នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនលាភិនោ អវសេសេ សចិត្តកសត្តេ ទស្សេតិ។ តេបិ ទុគ្គតាតិ តស្សា សមាបត្តិយា អលាភតោ តេបិ ទុគ្គតា នាម។ យេបិ អសញ្ញិនោតិ អសញ្ញភវេ និព្ពត្តេ អចិត្តកសត្តេ ទស្សេតិ។ តេបិ ទុគ្គតាតិ តេបិ ឥមិស្សាយេវ សមាបត្តិយា អលាភតោ ទុគ្គតាយេវ នាម។ ឯតំ ឧភយំ វិវជ្ជយាតិ ឯតំ ឧភយម្បិ សញ្ញិភវញ្ច អសញ្ញិភវញ្ច វិវជ្ជយ បជហាតិ អន្តេវាសិកំ ឱវទតិ។ តំ សមាបត្តិសុខំ អនង្គណន្តិ តំ នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនសមាបត្តិលាភិនោ សន្តដ្ឋេន ‘‘សុខ’’ន្តិ សង្ខំ គតំ ឈានសុខំ អនង្គណំ និទ្ទោសំ ពលវចិត្តេកគ្គតាសភាវេនបិ តំ អនង្គណំ នាម ជាតំ។
Tattha ye saññinoti ṭhapetvā nevasaññānāsaññāyatanalābhino avasese sacittakasatte dasseti. Tepi duggatāti tassā samāpattiyā alābhato tepi duggatā nāma. Yepi asaññinoti asaññabhave nibbatte acittakasatte dasseti. Tepi duggatāti tepi imissāyeva samāpattiyā alābhato duggatāyeva nāma. Etaṃ ubhayaṃ vivajjayāti etaṃ ubhayampi saññibhavañca asaññibhavañca vivajjaya pajahāti antevāsikaṃ ovadati. Taṃ samāpattisukhaṃ anaṅgaṇanti taṃ nevasaññānāsaññāyatanasamāpattilābhino santaṭṭhena ‘‘sukha’’nti saṅkhaṃ gataṃ jhānasukhaṃ anaṅgaṇaṃ niddosaṃ balavacittekaggatāsabhāvenapi taṃ anaṅgaṇaṃ nāma jātaṃ.
ឯវំ ពោធិសត្តោ ធម្មំ ទេសេត្វា អន្តេវាសិកស្ស គុណំ កថេត្វា ព្រហ្មលោកមេវ អគមាសិ។ តទា សេសតាបសា ជេដ្ឋន្តេវាសិកស្ស សទ្ទហិំសុ។
Evaṃ bodhisatto dhammaṃ desetvā antevāsikassa guṇaṃ kathetvā brahmalokameva agamāsi. Tadā sesatāpasā jeṭṭhantevāsikassa saddahiṃsu.
សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘តទា ជេដ្ឋន្តេវាសិកោ សារិបុត្តោ, មហាព្រហ្មា បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā jeṭṭhantevāsiko sāriputto, mahābrahmā pana ahameva ahosi’’nti.
ឈានសោធនជាតកវណ្ណនា ចតុត្ថា។
Jhānasodhanajātakavaṇṇanā catutthā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ១៣៤. ឈានសោធនជាតកំ • 134. Jhānasodhanajātakaṃ