Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya

    ౫. ఝానసుత్తం

    5. Jhānasuttaṃ

    ౩౬. ‘‘పఠమమ్పాహం , భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి ; దుతియమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; తతియమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; చతుత్థమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; ఆకాసానఞ్చాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; విఞ్ఞాణఞ్చాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి; సఞ్ఞావేదయితనిరోధమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామి.

    36. ‘‘Paṭhamampāhaṃ , bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi ; dutiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; tatiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; catutthampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; ākāsānañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; viññāṇañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; ākiñcaññāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; nevasaññānāsaññāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; saññāvedayitanirodhampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi.

    ‘‘‘పఠమమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి రూపగతం వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం సఙ్ఖారగతం విఞ్ఞాణగతం, తే ధమ్మే అనిచ్చతో దుక్ఖతో రోగతో గణ్డతో సల్లతో అఘతో ఆబాధతో పరతో పలోకతో సుఞ్ఞతో అనత్తతో సమనుపస్సతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేతి 1. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేత్వా 2 అమతాయ ధాతుయా చిత్తం ఉపసంహరతి – ‘ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హాక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. సో తత్థ ఠితో ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి. నో చే ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి, తేనేవ ధమ్మరాగేన తాయ ధమ్మనన్దియా పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా.

    ‘‘‘Paṭhamampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti 3. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā 4 amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, ఇస్సాసో వా ఇస్సాసన్తేవాసీ వా తిణపురిసరూపకే వా మత్తికాపుఞ్జే వా యోగ్గం కరిత్వా, సో అపరేన సమయేన దూరేపాతీ చ హోతి అక్ఖణవేధీ చ మహతో చ కాయస్స పదాలేతా 5; ఏవమేవం ఖో , భిక్ఖవే, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి రూపగతం వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం సఙ్ఖారగతం విఞ్ఞాణగతం, తే ధమ్మే అనిచ్చతో దుక్ఖతో రోగతో గణ్డతో సల్లతో అఘతో ఆబాధతో పరతో పలోకతో సుఞ్ఞతో అనత్తతో సమనుపస్సతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేతి . సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేత్వా అమతాయ ధాతుయా చిత్తం ఉపసంహరతి – ‘ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హాక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. సో తత్థ ఠితో ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి. నో చే ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి, తేనేవ ధమ్మరాగేన తాయ ధమ్మనన్దియా పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా. ‘పఠమమ్పాహం , భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā 6; evamevaṃ kho , bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti . So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Paṭhamampāhaṃ , bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘దుతియమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ…పే॰… తతియమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ… ‘చతుత్థమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి రూపగతం వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం సఙ్ఖారగతం విఞ్ఞాణగతం, తే ధమ్మే అనిచ్చతో దుక్ఖతో రోగతో గణ్డతో సల్లతో అఘతో ఆబాధతో పరతో పలోకతో సుఞ్ఞతో అనత్తతో సమనుపస్సతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేత్వా అమతాయ ధాతుయా చిత్తం ఉపసంహరతి – ‘ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హాక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. సో తత్థ ఠితో ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి. నో చే ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి, తేనేవ ధమ్మరాగేన తాయ ధమ్మనన్దియా పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా.

    ‘‘Dutiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya…pe… tatiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya… ‘catutthampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘సేయ్యథాపి , భిక్ఖవే, ఇస్సాసో వా ఇస్సాసన్తేవాసీ వా తిణపురిసరూపకే వా మత్తికాపుఞ్జే వా యోగ్గం కరిత్వా, సో అపరేన సమయేన దూరేపాతీ చ హోతి అక్ఖణవేధీ చ మహతో చ కాయస్స పదాలేతా ; ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సుఖస్స చ పహానా, దుక్ఖస్స చ పహానా, పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి రూపగతం వేదనాగతం…పే॰… అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా. ‘చతుత్థమ్పాహం , భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.

    ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā ; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā, dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ…pe… anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Catutthampāhaṃ , bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘‘ఆకాసానఞ్చాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, ఝానం నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ‘అనన్తో ఆకాసో’తి ఆకాసానఞ్చాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం సఙ్ఖారగతం విఞ్ఞాణగతం, తే ధమ్మే అనిచ్చతో దుక్ఖతో రోగతో గణ్డతో సల్లతో అఘతో ఆబాధతో పరతో పలోకతో సుఞ్ఞతో అనత్తతో సమనుపస్సతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేత్వా అమతాయ ధాతుయా చిత్తం ఉపసంహరతి – ‘ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హాక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. సో తత్థ ఠితో ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి. నో చే ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి, తేనేవ ధమ్మరాగేన తాయ ధమ్మనన్దియా పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా.

    ‘‘‘Ākāsānañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, ఇస్సాసో వా ఇస్సాసన్తేవాసీ వా తిణపురిసరూపకే వా మత్తికాపుఞ్జే వా యోగ్గం కరిత్వా, సో అపరేన సమయేన దూరేపాతీ చ హోతి అక్ఖణవేధీ చ మహతో చ కాయస్స పదాలేతా; ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ‘అనన్తో ఆకాసో’తి ఆకాసానఞ్చాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం…పే॰… అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా. ‘ఆకాసానఞ్చాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ…pe… anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Ākāsānañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘‘విఞ్ఞాణఞ్చాయతనమ్పాహం , భిక్ఖవే, నిస్సాయ…పే॰… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనమ్పాహం, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం . కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ , భిక్ఖవే, భిక్ఖు సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ‘నత్థి కిఞ్చీ’తి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం సఙ్ఖారగతం విఞ్ఞాణగతం, తే ధమ్మే అనిచ్చతో దుక్ఖతో రోగతో గణ్డతో సల్లతో అఘతో ఆబాధతో పరతో పలోకతో సుఞ్ఞతో అనత్తతో సమనుపస్సతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేత్వా అమతాయ ధాతుయా చిత్తం ఉపసంహరతి – ‘ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హాక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. సో తత్థ ఠితో ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి. నో చే ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి, తేనేవ ధమ్మరాగేన తాయ ధమ్మనన్దియా పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా.

    ‘‘‘Viññāṇañcāyatanampāhaṃ , bhikkhave, nissāya…pe… ākiñcaññāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ . Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha , bhikkhave, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, ఇస్సాసో వా ఇస్సాసన్తేవాసీ వా తిణపురిసరూపకే వా మత్తికాపుఞ్జే వా యోగ్గం కరిత్వా, సో అపరేన సమయేన దూరేపాతీ చ హోతి అక్ఖణవేధీ చ మహతో చ కాయస్స పదాలేతా; ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ‘నత్థి కిఞ్చీ’తి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. సో యదేవ తత్థ హోతి వేదనాగతం సఞ్ఞాగతం సఙ్ఖారగతం విఞ్ఞాణగతం, తే ధమ్మే అనిచ్చతో దుక్ఖతో రోగతో గణ్డతో సల్లతో అఘతో ఆబాధతో పరతో పలోకతో సుఞ్ఞతో అనత్తతో సమనుపస్సతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేతి. సో తేహి ధమ్మేహి చిత్తం పటివాపేత్వా అమతాయ ధాతుయా చిత్తం ఉపసంహరతి – ‘ఏతం సన్తం ఏతం పణీతం యదిదం సబ్బసఙ్ఖారసమథో సబ్బూపధిపటినిస్సగ్గో తణ్హాక్ఖయో విరాగో నిరోధో నిబ్బాన’న్తి. సో తత్థ ఠితో ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి. నో చే ఆసవానం ఖయం పాపుణాతి, తేనేవ ధమ్మరాగేన తాయ ధమ్మనన్దియా పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి తత్థ పరినిబ్బాయీ అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా. ‘ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనమ్పాహం, నిస్సాయ ఆసవానం ఖయం వదామీ’తి, ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Ākiñcaññāyatanampāhaṃ, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘ఇతి ఖో, భిక్ఖవే, యావతా సఞ్ఞాసమాపత్తి తావతా అఞ్ఞాపటివేధో. యాని చ ఖో ఇమాని, భిక్ఖవే, నిస్సాయ ద్వే ఆయతనాని – నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసమాపత్తి చ సఞ్ఞావేదయితనిరోధో చ, ఝాయీహేతే , భిక్ఖవే, సమాపత్తికుసలేహి సమాపత్తివుట్ఠానకుసలేహి సమాపజ్జిత్వా వుట్ఠహిత్వా సమ్మా అక్ఖాతబ్బానీతి వదామీ’’తి. పఞ్చమం.

    ‘‘Iti kho, bhikkhave, yāvatā saññāsamāpatti tāvatā aññāpaṭivedho. Yāni ca kho imāni, bhikkhave, nissāya dve āyatanāni – nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti ca saññāvedayitanirodho ca, jhāyīhete , bhikkhave, samāpattikusalehi samāpattivuṭṭhānakusalehi samāpajjitvā vuṭṭhahitvā sammā akkhātabbānīti vadāmī’’ti. Pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. పతిట్ఠాపేతి (స్యా॰), పటిపాదేతి (క॰) మ॰ ని॰ ౨.౧౩౩ పస్సితబ్బం
    2. పతిట్ఠాపేత్వా (స్యా॰), పటిపాదేత్వా (క॰)
    3. patiṭṭhāpeti (syā.), paṭipādeti (ka.) ma. ni. 2.133 passitabbaṃ
    4. patiṭṭhāpetvā (syā.), paṭipādetvā (ka.)
    5. పదాలితా (క॰) అ॰ ని॰ ౩.౧౩౪; ౪.౧౮౧
    6. padālitā (ka.) a. ni. 3.134; 4.181



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౫. ఝానసుత్తవణ్ణనా • 5. Jhānasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౫. ఝానసుత్తవణ్ణనా • 5. Jhānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact