Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    5. ඣානසුත්‌තං

    5. Jhānasuttaṃ

    36. ‘‘පඨමම්‌පාහං , භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි ; දුතියම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; තතියම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; චතුත්‌ථම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; ආකාසානඤ්‌චායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි; සඤ්‌ඤාවෙදයිතනිරොධම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමි.

    36. ‘‘Paṭhamampāhaṃ , bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi ; dutiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; tatiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; catutthampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; ākāsānañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; viññāṇañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; ākiñcaññāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; nevasaññānāsaññāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi; saññāvedayitanirodhampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmi.

    ‘‘‘පඨමම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති රූපගතං වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං සඞ්‌ඛාරගතං විඤ්‌ඤාණගතං, තෙ ධම්‌මෙ අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතො ගණ්‌ඩතො සල්‌ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්‌ඤතො අනත්‌තතො සමනුපස්‌සති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙති 1. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙත්‌වා 2 අමතාය ධාතුයා චිත්‌තං උපසංහරති – ‘එතං සන්‌තං එතං පණීතං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බාන’න්‌ති. සො තත්‌ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්‌මරාගෙන තාය ධම්‌මනන්‌දියා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා.

    ‘‘‘Paṭhamampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti 3. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā 4 amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, ඉස්‌සාසො වා ඉස්‌සාසන්‌තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්‌තිකාපුඤ්‌ජෙ වා යොග්‌ගං කරිත්‌වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්‌ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්‌ස පදාලෙතා 5; එවමෙවං ඛො , භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති රූපගතං වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං සඞ්‌ඛාරගතං විඤ්‌ඤාණගතං, තෙ ධම්‌මෙ අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතො ගණ්‌ඩතො සල්‌ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්‌ඤතො අනත්‌තතො සමනුපස්‌සති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙති . සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙත්‌වා අමතාය ධාතුයා චිත්‌තං උපසංහරති – ‘එතං සන්‌තං එතං පණීතං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බාන’න්‌ති. සො තත්‌ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්‌මරාගෙන තාය ධම්‌මනන්‌දියා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා. ‘පඨමම්‌පාහං , භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā 6; evamevaṃ kho , bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti . So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Paṭhamampāhaṃ , bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘දුතියම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය…පෙ.… තතියම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය… ‘චතුත්‌ථම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති රූපගතං වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං සඞ්‌ඛාරගතං විඤ්‌ඤාණගතං, තෙ ධම්‌මෙ අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතො ගණ්‌ඩතො සල්‌ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්‌ඤතො අනත්‌තතො සමනුපස්‌සති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙත්‌වා අමතාය ධාතුයා චිත්‌තං උපසංහරති – ‘එතං සන්‌තං එතං පණීතං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බාන’න්‌ති. සො තත්‌ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්‌මරාගෙන තාය ධම්‌මනන්‌දියා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා.

    ‘‘Dutiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya…pe… tatiyampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya… ‘catutthampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි , භික්‌ඛවෙ, ඉස්‌සාසො වා ඉස්‌සාසන්‌තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්‌තිකාපුඤ්‌ජෙ වා යොග්‌ගං කරිත්‌වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්‌ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්‌ස පදාලෙතා ; එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සුඛස්‌ස ච පහානා, දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා, පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති රූපගතං වෙදනාගතං…පෙ.… අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා. ‘චතුත්‌ථම්‌පාහං , භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.

    ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā ; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā, dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti rūpagataṃ vedanāgataṃ…pe… anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Catutthampāhaṃ , bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘‘ආකාසානඤ්‌චායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, ඣානං නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානං සමතික්‌කමා පටිඝසඤ්‌ඤානං අත්‌ථඞ්‌ගමා නානත්‌තසඤ්‌ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්‌තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං සඞ්‌ඛාරගතං විඤ්‌ඤාණගතං, තෙ ධම්‌මෙ අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතො ගණ්‌ඩතො සල්‌ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්‌ඤතො අනත්‌තතො සමනුපස්‌සති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙත්‌වා අමතාය ධාතුයා චිත්‌තං උපසංහරති – ‘එතං සන්‌තං එතං පණීතං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බාන’න්‌ති. සො තත්‌ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්‌මරාගෙන තාය ධම්‌මනන්‌දියා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා.

    ‘‘‘Ākāsānañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, jhānaṃ nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, ඉස්‌සාසො වා ඉස්‌සාසන්‌තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්‌තිකාපුඤ්‌ජෙ වා යොග්‌ගං කරිත්‌වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්‌ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්‌ස පදාලෙතා; එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානං සමතික්‌කමා පටිඝසඤ්‌ඤානං අත්‌ථඞ්‌ගමා නානත්‌තසඤ්‌ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්‌තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං…පෙ.… අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා. ‘ආකාසානඤ්‌චායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ…pe… anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Ākāsānañcāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘‘විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනම්‌පාහං , භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය…පෙ.… ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනම්‌පාහං, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං . කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ , භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම ‘නත්‌ථි කිඤ්‌චී’ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං සඞ්‌ඛාරගතං විඤ්‌ඤාණගතං, තෙ ධම්‌මෙ අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතො ගණ්‌ඩතො සල්‌ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්‌ඤතො අනත්‌තතො සමනුපස්‌සති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙත්‌වා අමතාය ධාතුයා චිත්‌තං උපසංහරති – ‘එතං සන්‌තං එතං පණීතං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බාන’න්‌ති. සො තත්‌ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්‌මරාගෙන තාය ධම්‌මනන්‌දියා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා.

    ‘‘‘Viññāṇañcāyatanampāhaṃ , bhikkhave, nissāya…pe… ākiñcaññāyatanampāhaṃ, bhikkhave, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ . Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha , bhikkhave, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.

    ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, ඉස්‌සාසො වා ඉස්‌සාසන්‌තෙවාසී වා තිණපුරිසරූපකෙ වා මත්‌තිකාපුඤ්‌ජෙ වා යොග්‌ගං කරිත්‌වා, සො අපරෙන සමයෙන දූරෙපාතී ච හොති අක්‌ඛණවෙධී ච මහතො ච කායස්‌ස පදාලෙතා; එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම ‘නත්‌ථි කිඤ්‌චී’ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සො යදෙව තත්‌ථ හොති වෙදනාගතං සඤ්‌ඤාගතං සඞ්‌ඛාරගතං විඤ්‌ඤාණගතං, තෙ ධම්‌මෙ අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතො ගණ්‌ඩතො සල්‌ලතො අඝතො ආබාධතො පරතො පලොකතො සුඤ්‌ඤතො අනත්‌තතො සමනුපස්‌සති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙති. සො තෙහි ධම්‌මෙහි චිත්‌තං පටිවාපෙත්‌වා අමතාය ධාතුයා චිත්‌තං උපසංහරති – ‘එතං සන්‌තං එතං පණීතං යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බාන’න්‌ති. සො තත්‌ථ ඨිතො ආසවානං ඛයං පාපුණාති. නො චෙ ආසවානං ඛයං පාපුණාති, තෙනෙව ධම්‌මරාගෙන තාය ධම්‌මනන්‌දියා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා. ‘ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනම්‌පාහං, නිස්‌සාය ආසවානං ඛයං වදාමී’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, issāso vā issāsantevāsī vā tiṇapurisarūpake vā mattikāpuñje vā yoggaṃ karitvā, so aparena samayena dūrepātī ca hoti akkhaṇavedhī ca mahato ca kāyassa padāletā; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. So yadeva tattha hoti vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ, te dhamme aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato suññato anattato samanupassati. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpeti. So tehi dhammehi cittaṃ paṭivāpetvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. So tattha ṭhito āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti. No ce āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇāti, teneva dhammarāgena tāya dhammanandiyā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. ‘Ākiñcaññāyatanampāhaṃ, nissāya āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.

    ‘‘ඉති ඛො, භික්‌ඛවෙ, යාවතා සඤ්‌ඤාසමාපත්‌ති තාවතා අඤ්‌ඤාපටිවෙධො. යානි ච ඛො ඉමානි, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාය ද්‌වෙ ආයතනානි – නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌ති ච සඤ්‌ඤාවෙදයිතනිරොධො ච, ඣායීහෙතෙ , භික්‌ඛවෙ, සමාපත්‌තිකුසලෙහි සමාපත්‌තිවුට්‌ඨානකුසලෙහි සමාපජ්‌ජිත්‌වා වුට්‌ඨහිත්‌වා සම්‌මා අක්‌ඛාතබ්‌බානීති වදාමී’’ති. පඤ්‌චමං.

    ‘‘Iti kho, bhikkhave, yāvatā saññāsamāpatti tāvatā aññāpaṭivedho. Yāni ca kho imāni, bhikkhave, nissāya dve āyatanāni – nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti ca saññāvedayitanirodho ca, jhāyīhete , bhikkhave, samāpattikusalehi samāpattivuṭṭhānakusalehi samāpajjitvā vuṭṭhahitvā sammā akkhātabbānīti vadāmī’’ti. Pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. පතිට්‌ඨාපෙති (ස්‍යා.), පටිපාදෙති (ක.) ම. නි. 2.133 පස්‌සිතබ්‌බං
    2. පතිට්‌ඨාපෙත්‌වා (ස්‍යා.), පටිපාදෙත්‌වා (ක.)
    3. patiṭṭhāpeti (syā.), paṭipādeti (ka.) ma. ni. 2.133 passitabbaṃ
    4. patiṭṭhāpetvā (syā.), paṭipādetvā (ka.)
    5. පදාලිතා (ක.) අ. නි. 3.134; 4.181
    6. padālitā (ka.) a. ni. 3.134; 4.181



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5. ඣානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Jhānasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5. ඣානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Jhānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact