Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi |
12. ஜா²னவிப⁴ங்கோ³
12. Jhānavibhaṅgo
1. ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங்
1. Suttantabhājanīyaṃ
508. இத⁴ பி⁴க்கு² பாதிமொக்க²ஸங்வரஸங்வுதோ விஹரதி, ஆசாரகோ³சரஸம்பன்னோ, அணுமத்தேஸு வஜ்ஜேஸு ப⁴யத³ஸ்ஸாவீ, ஸமாதா³ய ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸு இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ புப்³ப³ரத்தாபரரத்தங் ஜாக³ரியானுயோக³மனுயுத்தோ ஸாதச்சங் நேபக்கங் போ³தி⁴பக்கி²கானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனானுயோக³மனுயுத்தோ. ஸோ அபி⁴க்கந்தே படிக்கந்தே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஆலோகிதே விலோகிதே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஸமிஞ்ஜிதே 1 பஸாரிதே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஸங்கா⁴டிபத்தசீவரதா⁴ரணே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, அஸிதே பீதே கா²யிதே ஸாயிதே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, உச்சாரபஸ்ஸாவகம்மே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, க³தே டி²தே நிஸின்னே ஸுத்தே ஜாக³ரிதே பா⁴ஸிதே துண்ஹீபா⁴வே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி. ஸோ விவித்தங் ஸேனாஸனங் ப⁴ஜதி அரஞ்ஞங் ருக்க²மூலங் பப்³ப³தங் கந்த³ரங் கி³ரிகு³ஹங் ஸுஸானங் வனபத்த²ங் அப்³போ⁴காஸங் பலாலபுஞ்ஜங் அப்பஸத்³த³ங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸங் விஜனவாதங் மனுஸ்ஸராஹஸ்ஸெய்யகங் 2 படிஸல்லானஸாருப்பங். ஸோ அரஞ்ஞக³தோ வா ருக்க²மூலக³தோ வா ஸுஞ்ஞாகா³ரக³தோ வா நிஸீத³தி பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா உஜுங் காயங் பணிதா⁴ய பரிமுக²ங் ஸதிங் உபட்ட²பெத்வா. ஸோ அபி⁴ஜ்ஜ²ங் லோகே பஹாய விக³தாபி⁴ஜ்ஜே²ன சேதஸா விஹரதி, அபி⁴ஜ்ஜா²ய சித்தங் பரிஸோதே⁴தி. ப்³யாபாத³பதோ³ஸங் பஹாய அப்³யாபன்னசித்தோ விஹரதி ஸப்³ப³பாணபூ⁴தஹிதானுகம்பீ, ப்³யாபாத³பதோ³ஸா சித்தங் பரிஸோதே⁴தி. தி²னமித்³த⁴ங் பஹாய விக³ததி²னமித்³தோ⁴ விஹரதி ஆலோகஸஞ்ஞீ ஸதோ ஸம்பஜானோ, தி²னமித்³தா⁴ சித்தங் பரிஸோதே⁴தி. உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சங் பஹாய அனுத்³த⁴தோ விஹரதி அஜ்ஜ²த்தங் வூபஸந்தசித்தோ , உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சா சித்தங் பரிஸோதே⁴தி. விசிகிச்ச²ங் பஹாய திண்ணவிசிகிச்சோ² விஹரதி அகத²ங்கதீ² குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு, விசிகிச்சா²ய சித்தங் பரிஸோதே⁴தி. ஸோ இமே பஞ்ச நீவரணே பஹாய சேதஸோ உபக்கிலேஸே பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணே விவிச்சேவ காமேஹி விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி ஸவிதக்கங் ஸவிசாரங் விவேகஜங் பீதிஸுக²ங் பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா அஜ்ஜ²த்தங் ஸம்பஸாத³னங் சேதஸோ ஏகோதி³பா⁴வங் அவிதக்கங் அவிசாரங் ஸமாதி⁴ஜங் பீதிஸுக²ங் து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; பீதியா ச விராகா³ உபெக்க²கோ ச விஹரதி ஸதோ ச ஸம்பஜானோ ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தி, யங் தங் அரியா ஆசிக்க²ந்தி – ‘‘உபெக்க²கோ ஸதிமா ஸுக²விஹாரீ’’தி ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா து³க்க²ஸ்ஸ ச பஹானா புப்³பே³வ ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மா அது³க்க²மஸுக²ங் உபெக்கா²ஸதிபாரிஸுத்³தி⁴ங் சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா ‘‘அனந்தோ ஆகாஸோ’’தி ஆகாஸானஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘‘அனந்தங் விஞ்ஞாண’’ந்தி விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘‘நத்தி² கிஞ்சீ’’தி ஆகிஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி; ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி.
508. Idha bhikkhu pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati, ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu indriyesu guttadvāro bhojane mattaññū pubbarattāpararattaṃ jāgariyānuyogamanuyutto sātaccaṃ nepakkaṃ bodhipakkhikānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto. So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite 3 pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ 4 paṭisallānasāruppaṃ. So araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto , uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti. So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘‘ananto ākāso’’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati; sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘‘anantaṃ viññāṇa’’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati; sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘‘natthi kiñcī’’ti ākiñcāyatanaṃ upasampajja viharati; sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati.
மாதிகா
Mātikā
509. ‘‘இதா⁴’’தி இமிஸ்ஸா தி³ட்டி²யா, இமிஸ்ஸா க²ந்தியா, இமிஸ்ஸா ருசியா, இமஸ்மிங் ஆதா³யே, இமஸ்மிங் த⁴ம்மே, இமஸ்மிங் வினயே, இமஸ்மிங் த⁴ம்மவினயே, இமஸ்மிங் பாவசனே, இமஸ்மிங் ப்³ரஹ்மசரியே, இமஸ்மிங் ஸத்து²ஸாஸனே. தேன வுச்சதி ‘‘இதா⁴’’தி.
509. ‘‘Idhā’’ti imissā diṭṭhiyā, imissā khantiyā, imissā ruciyā, imasmiṃ ādāye, imasmiṃ dhamme, imasmiṃ vinaye, imasmiṃ dhammavinaye, imasmiṃ pāvacane, imasmiṃ brahmacariye, imasmiṃ satthusāsane. Tena vuccati ‘‘idhā’’ti.
510. ‘‘பி⁴க்கூ²’’தி ஸமஞ்ஞாய பி⁴க்கு², படிஞ்ஞாய பி⁴க்கு², பி⁴க்க²தீதி பி⁴க்கு², பி⁴க்க²கோதி பி⁴க்கு², பி⁴க்கா²சரியங் அஜ்ஜு²பக³தோதி பி⁴க்கு², பி⁴ன்னபடத⁴ரோதி பி⁴க்கு², பி⁴ந்த³தி பாபகே அகுஸலே த⁴ம்மேதி பி⁴க்கு², பி⁴ன்னத்தா பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் பி⁴க்கு², ஓதி⁴ஸோ கிலேஸானங் பஹானா பி⁴க்கு², அனோதி⁴ஸோ கிலேஸானங் பஹானா பி⁴க்கு², ஸெக்கோ² பி⁴க்கு², அஸெக்கோ² பி⁴க்கு², நேவஸெக்க²னாஸெக்கோ² பி⁴க்கு², அக்³கோ³ பி⁴க்கு², ப⁴த்³ரோ பி⁴க்கு², மண்டோ³ பி⁴க்கு², ஸாரோ பி⁴க்கு², ஸமக்³கே³ன ஸங்கே⁴ன ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன அகுப்பேன டா²னாரஹேன உபஸம்பன்னோ பி⁴க்கு².
510. ‘‘Bhikkhū’’ti samaññāya bhikkhu, paṭiññāya bhikkhu, bhikkhatīti bhikkhu, bhikkhakoti bhikkhu, bhikkhācariyaṃ ajjhupagatoti bhikkhu, bhinnapaṭadharoti bhikkhu, bhindati pāpake akusale dhammeti bhikkhu, bhinnattā pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ bhikkhu, odhiso kilesānaṃ pahānā bhikkhu, anodhiso kilesānaṃ pahānā bhikkhu, sekkho bhikkhu, asekkho bhikkhu, nevasekkhanāsekkho bhikkhu, aggo bhikkhu, bhadro bhikkhu, maṇḍo bhikkhu, sāro bhikkhu, samaggena saṅghena ñatticatutthena kammena akuppena ṭhānārahena upasampanno bhikkhu.
511. ‘‘பாதிமொக்க²’’ந்தி ஸீலங் பதிட்டா² ஆதி³ சரணங் ஸங்யமோ ஸங்வரோ மொக்க²ங் பாமொக்க²ங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா. ஸங்வரோதி. காயிகோ அவீதிக்கமோ, வாசஸிகோ அவீதிக்கமோ , காயிகவாசஸிகோ அவீதிக்கமோ. ஸங்வுதோதி. இமினா பாதிமொக்க²ஸங்வரேன உபேதோ ஹோதி ஸமுபேதோ உபாக³தோ ஸமுபாக³தோ உபபன்னோ ஸம்பன்னோ ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘பாதிமொக்க²ஸங்வரஸங்வுதோ’’தி.
511. ‘‘Pātimokkha’’nti sīlaṃ patiṭṭhā ādi caraṇaṃ saṃyamo saṃvaro mokkhaṃ pāmokkhaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Saṃvaroti. Kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo , kāyikavācasiko avītikkamo. Saṃvutoti. Iminā pātimokkhasaṃvarena upeto hoti samupeto upāgato samupāgato upapanno sampanno samannāgato. Tena vuccati ‘‘pātimokkhasaṃvarasaṃvuto’’ti.
512. ‘‘விஹரதீ’’தி இரியதி வத்ததி பாலேதி யபேதி யாபேதி சரதி விஹரதி. தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
512. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
513. ‘‘ஆசாரகோ³சரஸம்பன்னோ’’தி அத்தி² ஆசாரோ, அத்தி² அனாசாரோ.
513. ‘‘Ācāragocarasampanno’’ti atthi ācāro, atthi anācāro.
தத்த² கதமோ அனாசாரோ? காயிகோ வீதிக்கமோ, வாசஸிகோ வீதிக்கமோ, காயிகவாசஸிகோ வீதிக்கமோ – அயங் வுச்சதி ‘‘அனாசாரோ’’. ஸப்³ப³ம்பி து³ஸ்ஸீல்யங் அனாசாரோ. இதே⁴கச்சோ வேளுதா³னேன வா பத்ததா³னேன வா புப்ப²தா³னேன வா ப²லதா³னேன வா ஸினானதா³னேன வா த³ந்தகட்ட²தா³னேன வா சாடுகம்யதாய வா முக்³க³ஸூப்யதாய 5 வா பாரிப⁴டயதாய வா ஜங்க⁴பேஸனிகேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வா பு³த்³த⁴படிகுட்டே²ன மிச்சா²ஆஜீவேன ஜீவிகங் கப்பேதி – அயங் வுச்சதி ‘‘அனாசாரோ’’.
Tattha katamo anācāro? Kāyiko vītikkamo, vācasiko vītikkamo, kāyikavācasiko vītikkamo – ayaṃ vuccati ‘‘anācāro’’. Sabbampi dussīlyaṃ anācāro. Idhekacco veḷudānena vā pattadānena vā pupphadānena vā phaladānena vā sinānadānena vā dantakaṭṭhadānena vā cāṭukamyatāya vā muggasūpyatāya 6 vā pāribhaṭayatāya vā jaṅghapesanikena vā aññataraññatarena vā buddhapaṭikuṭṭhena micchāājīvena jīvikaṃ kappeti – ayaṃ vuccati ‘‘anācāro’’.
தத்த² கதமோ ஆசாரோ? காயிகோ அவீதிக்கமோ, வாசஸிகோ அவீதிக்கமோ, காயிகவாசஸிகோ அவீதிக்கமோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஆசாரோ’’ . ஸப்³போ³பி ஸீலஸங்வரோ ஆசாரோ. இதே⁴கச்சோ ந வேளுதா³னேன ந பத்ததா³னேன ந புப்ப²தா³னேன ந ப²லதா³னேன ந ஸினானதா³னேன ந த³ந்தகட்ட²தா³னேன ந சாடுகம்யதாய ந முக்³க³ஸூப்யதாய ந பாரிப⁴டயதாய ந ஜங்க⁴பேஸனிகேன ந அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன பு³த்³த⁴படிகுட்டே²ன மிச்சா²ஆஜீவேன ஜீவிகங் கப்பேதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஆசாரோ’’.
Tattha katamo ācāro? Kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – ayaṃ vuccati ‘‘ācāro’’ . Sabbopi sīlasaṃvaro ācāro. Idhekacco na veḷudānena na pattadānena na pupphadānena na phaladānena na sinānadānena na dantakaṭṭhadānena na cāṭukamyatāya na muggasūpyatāya na pāribhaṭayatāya na jaṅghapesanikena na aññataraññatarena buddhapaṭikuṭṭhena micchāājīvena jīvikaṃ kappeti – ayaṃ vuccati ‘‘ācāro’’.
514. ‘‘கோ³சரோ’’தி அத்தி² கோ³சரோ, அத்தி² அகோ³சரோ.
514. ‘‘Gocaro’’ti atthi gocaro, atthi agocaro.
தத்த² கதமோ அகோ³சரோ? இதே⁴கச்சோ வேஸியாகோ³சரோ வா ஹோதி வித⁴வாகோ³சரோ வா து²ல்லகுமாரிகோ³சரோ வா பண்ட³ககோ³சரோ வா பி⁴க்கு²னிகோ³சரோ வா பானாகா³ரகோ³சரோ வா, ஸங்ஸட்டோ² விஹரதி ராஜூஹி ராஜமஹாமத்தேஹி தித்தி²யேஹி தித்தி²யஸாவகேஹி அனநுலோமிகேன ஸங்ஸக்³கே³ன ; யானி வா பன தானி குலானி அஸ்ஸத்³தா⁴னி அப்பஸன்னானி அனோபானபூ⁴தானி அக்கோஸகபரிபா⁴ஸகானி அனத்த²காமானி அஹிதகாமானி அபா²ஸுககாமானி அயோக³க்கே²மகாமானி பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீனங் உபாஸகானங் உபாஸிகானங், ததா²ரூபானி குலானி ஸேவதி ப⁴ஜதி பயிருபாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘அகோ³சரோ’’.
Tattha katamo agocaro? Idhekacco vesiyāgocaro vā hoti vidhavāgocaro vā thullakumārigocaro vā paṇḍakagocaro vā bhikkhunigocaro vā pānāgāragocaro vā, saṃsaṭṭho viharati rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi ananulomikena saṃsaggena ; yāni vā pana tāni kulāni assaddhāni appasannāni anopānabhūtāni akkosakaparibhāsakāni anatthakāmāni ahitakāmāni aphāsukakāmāni ayogakkhemakāmāni bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ, tathārūpāni kulāni sevati bhajati payirupāsati – ayaṃ vuccati ‘‘agocaro’’.
தத்த² கதமோ கோ³சரோ? இதே⁴கச்சோ ந வேஸியாகோ³சரோ ஹோதி ந வித⁴வாகோ³சரோ ந து²ல்லகுமாரிகோ³சரோ ந பண்ட³ககோ³சரோ ந பி⁴க்கு²னிகோ³சரோ ந பானாகா³ரகோ³சரோ, அஸங்ஸட்டோ² விஹரதி ராஜூஹி ராஜமஹாமத்தேஹி தித்தி²யேஹி தித்தி²யஸாவகேஹி அனநுலோமிகேன ஸங்ஸக்³கே³ன; யானி வா பன தானி குலானி ஸத்³தா⁴னி பஸன்னானி ஓபானபூ⁴தானி காஸாவபஜ்ஜோதானி இஸிவாதபடிவாதானி அத்த²காமானி ஹிதகாமானி பா²ஸுககாமானி யோக³க்கே²மகாமானி பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²னீனங் உபாஸகானங் உபாஸிகானங், ததா²ரூபானி குலானி ஸேவதி ப⁴ஜதி பயிருபாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘கோ³சரோ’’. இதி இமினா ச ஆசாரேன இமினா ச கோ³சரேன உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஆசாரகோ³சரஸம்பன்னோ’’தி.
Tattha katamo gocaro? Idhekacco na vesiyāgocaro hoti na vidhavāgocaro na thullakumārigocaro na paṇḍakagocaro na bhikkhunigocaro na pānāgāragocaro, asaṃsaṭṭho viharati rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi ananulomikena saṃsaggena; yāni vā pana tāni kulāni saddhāni pasannāni opānabhūtāni kāsāvapajjotāni isivātapaṭivātāni atthakāmāni hitakāmāni phāsukakāmāni yogakkhemakāmāni bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ, tathārūpāni kulāni sevati bhajati payirupāsati – ayaṃ vuccati ‘‘gocaro’’. Iti iminā ca ācārena iminā ca gocarena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘ācāragocarasampanno’’ti.
515. ‘‘அணுமத்தேஸு வஜ்ஜேஸு ப⁴யத³ஸ்ஸாவீ’’தி தத்த² கதமே அணுமத்தா வஜ்ஜா? யானி தானி வஜ்ஜானி அப்பமத்தகானி ஓரமத்தகானி லஹுஸானி லஹுஸம்மதானி ஸங்யமகரணீயானி ஸங்வரகரணீயானி சித்துப்பாத³கரணீயானி மனஸிகாரபடிப³த்³தா⁴னி – இமே வுச்சந்தி ‘‘அணுமத்தா வஜ்ஜா’’. இதி இமேஸு அணுமத்தேஸு வஜ்ஜேஸு வஜ்ஜத³ஸ்ஸாவீ ச ஹோதி ப⁴யத³ஸ்ஸாவீ ச ஆதீ³னவத³ஸ்ஸாவீ ச நிஸ்ஸரணத³ஸ்ஸாவீ ச. தேன வுச்சதி ‘‘அணுமத்தேஸு வஜ்ஜேஸு ப⁴யத³ஸ்ஸாவீ’’தி.
515. ‘‘Aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī’’ti tattha katame aṇumattā vajjā? Yāni tāni vajjāni appamattakāni oramattakāni lahusāni lahusammatāni saṃyamakaraṇīyāni saṃvarakaraṇīyāni cittuppādakaraṇīyāni manasikārapaṭibaddhāni – ime vuccanti ‘‘aṇumattā vajjā’’. Iti imesu aṇumattesu vajjesu vajjadassāvī ca hoti bhayadassāvī ca ādīnavadassāvī ca nissaraṇadassāvī ca. Tena vuccati ‘‘aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī’’ti.
516. ‘‘ஸமாதா³ய ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸூ’’தி தத்த² கதமா ஸிக்கா²? சதஸ்ஸோ ஸிக்கா² – பி⁴க்கூ²னங் பி⁴க்கு²ஸிக்கா², பி⁴க்கு²னீனங் பி⁴க்கு²னிஸிக்கா², உபாஸகானங் உபாஸகஸிக்கா², உபாஸிகானங் உபாஸிகஸிக்கா². இமா வுச்சந்தி ‘‘ஸிக்கா²யோ’’. இதி இமாஸு ஸிக்கா²ஸு ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் அஸேஸங் நிஸ்ஸேஸங் ஸமாதா³ய வத்ததி. தேன வுச்சதி ‘‘ஸமாதா³ய ஸிக்க²தி ஸிக்கா²பதே³ஸூ’’தி.
516. ‘‘Samādāya sikkhati sikkhāpadesū’’ti tattha katamā sikkhā? Catasso sikkhā – bhikkhūnaṃ bhikkhusikkhā, bhikkhunīnaṃ bhikkhunisikkhā, upāsakānaṃ upāsakasikkhā, upāsikānaṃ upāsikasikkhā. Imā vuccanti ‘‘sikkhāyo’’. Iti imāsu sikkhāsu sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ samādāya vattati. Tena vuccati ‘‘samādāya sikkhati sikkhāpadesū’’ti.
517. ‘‘இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ’’தி அத்தி² இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதா, அத்தி² அகு³த்தத்³வாரதா.
517. ‘‘Indriyesu guttadvāro’’ti atthi indriyesu guttadvāratā, atthi aguttadvāratā.
தத்த² கதமா இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா? இதே⁴கச்சோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங், சக்கு²ந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் மனிந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி மனிந்த்³ரியங், மனிந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. யா இமேஸங் ச²ன்னங் இந்த்³ரியானங் அகு³த்தி அகோ³பனா அனாரக்கோ² அஸங்வரோ – அயங் வுச்சதி ‘‘இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா’’.
Tattha katamā indriyesu aguttadvāratā? Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati. Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ agutti agopanā anārakkho asaṃvaro – ayaṃ vuccati ‘‘indriyesu aguttadvāratā’’.
தத்த² கதமா இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதா? இதே⁴கச்சோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா ந நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி நானுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய படிபஜ்ஜதி, ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங், சக்கு²ந்த்³ரியே ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய ந நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி நானுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. ஞத்வாதி⁴கரணமேனங் மனிந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய படிபஜ்ஜதி, ரக்க²தி மனிந்த்³ரியங், மனிந்த்³ரியே ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. யா இமேஸங் ச²ன்னங் இந்த்³ரியானங் கு³த்தி கோ³பனா ஆரக்கோ² ஸங்வரோ – அயங் வுச்சதி ‘‘இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதா’’. இமாய இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரதாய உபேதோ ஹோதி ஸமுபேதோ…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ’’தி.
Tattha katamā indriyesu guttadvāratā? Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Ñatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ gutti gopanā ārakkho saṃvaro – ayaṃ vuccati ‘‘indriyesu guttadvāratā’’. Imāya indriyesu guttadvāratāya upeto hoti samupeto…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘indriyesu guttadvāro’’ti.
518. ‘‘போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ’’தி அத்தி² போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதா, அத்தி² போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா.
518. ‘‘Bhojane mattaññū’’ti atthi bhojane mattaññutā, atthi bhojane amattaññutā.
தத்த² கதமா போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா? இதே⁴கச்சோ அப்படிஸங்கா² அயோனிஸோ ஆஹாரங் ஆஹாரேதி த³வாய மதா³ய மண்ட³னாய விபூ⁴ஸனாய. யா தத்த² அஸந்துட்டி²தா அமத்தஞ்ஞுதா அப்படிஸங்கா² போ⁴ஜனே – அயங் வுச்சதி ‘‘போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா’’தி.
Tattha katamā bhojane amattaññutā? Idhekacco appaṭisaṅkhā ayoniso āhāraṃ āhāreti davāya madāya maṇḍanāya vibhūsanāya. Yā tattha asantuṭṭhitā amattaññutā appaṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati ‘‘bhojane amattaññutā’’ti.
தத்த² கதமா போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதா? இதே⁴கச்சோ படிஸங்கா² யோனிஸோ ஆஹாரங் ஆஹாரேதி – ‘‘நேவ த³வாய ந மதா³ய ந மண்ட³னாய ந விபூ⁴ஸனாய, யாவதே³வ இமஸ்ஸ காயஸ்ஸ டி²தியா யாபனாய விஹிங்ஸூபரதியா ப்³ரஹ்மசரியானுக்³க³ஹாய, இதி புராணஞ்ச வேத³னங் படிஹங்கா²மி நவஞ்ச வேத³னங் ந உப்பாதெ³ஸ்ஸாமி யாத்ரா ச மே ப⁴விஸ்ஸதி அனவஜ்ஜதா ச பா²ஸு விஹாரோ சா’’தி. யா தத்த² ஸந்துட்டி²தா மத்தஞ்ஞுதா படிஸங்கா² போ⁴ஜனே – அயங் வுச்சதி ‘‘போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதா’’. இமாய போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதாய உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ’’தி.
Tattha katamā bhojane mattaññutā? Idhekacco paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti – ‘‘neva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi navañca vedanaṃ na uppādessāmi yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsu vihāro cā’’ti. Yā tattha santuṭṭhitā mattaññutā paṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati ‘‘bhojane mattaññutā’’. Imāya bhojane mattaññutāya upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘bhojane mattaññū’’ti.
519. கத²ஞ்ச பி⁴க்கு² புப்³ப³ரத்தாபரரத்தங் ஜாக³ரியானுயோக³மனுயுத்தோ ஹோதி? இத⁴ பி⁴க்கு² தி³வஸங் சங்கமேன நிஸஜ்ஜாய ஆவரணீயேஹி த⁴ம்மேஹி சித்தங் பரிஸோதே⁴தி, ரத்தியா பட²மயாமங் சங்கமேன நிஸஜ்ஜாய ஆவரணீயேஹி த⁴ம்மேஹி சித்தங் பரிஸோதே⁴தி, ரத்தியா மஜ்ஜி²மயாமங் த³க்கி²ணேன பஸ்ஸேன ஸீஹஸெய்யங் கப்பேதி பாதே³ பாத³ங் 7 அச்சாதா⁴ய ஸதோ ஸம்பஜானோ உட்டா²னஸஞ்ஞங் மனஸிகரித்வா, ரத்தியா பச்சி²மயாமங் பச்சுட்டா²ய சங்கமேன நிஸஜ்ஜாய ஆவரணீயேஹி த⁴ம்மேஹி சித்தங் பரிஸோதே⁴தி. ஏவங் பி⁴க்கு² புப்³ப³ரத்தாபரரத்தங் ஜாக³ரியானுயோக³மனுயுத்தோ.
519. Kathañca bhikkhu pubbarattāpararattaṃ jāgariyānuyogamanuyutto hoti? Idha bhikkhu divasaṃ caṅkamena nisajjāya āvaraṇīyehi dhammehi cittaṃ parisodheti, rattiyā paṭhamayāmaṃ caṅkamena nisajjāya āvaraṇīyehi dhammehi cittaṃ parisodheti, rattiyā majjhimayāmaṃ dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappeti pāde pādaṃ 8 accādhāya sato sampajāno uṭṭhānasaññaṃ manasikaritvā, rattiyā pacchimayāmaṃ paccuṭṭhāya caṅkamena nisajjāya āvaraṇīyehi dhammehi cittaṃ parisodheti. Evaṃ bhikkhu pubbarattāpararattaṃ jāgariyānuyogamanuyutto.
520. ‘‘ஸாதச்ச’’ந்தி. யோ சேதஸிகோ வீரியாரம்போ⁴…பே॰… ஸம்மாவாயாமோ.
520. ‘‘Sātacca’’nti. Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo.
521. ‘‘நேபக்க’’ந்தி. யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி².
521. ‘‘Nepakka’’nti. Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi.
522. ‘‘போ³தி⁴பக்கி²கானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனானுயோக³மனுயுத்தோ’’தி. தத்த² கதமே போ³தி⁴பக்கி²கா த⁴ம்மா? ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ – ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, வீரியஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, ஸமாதி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ . இமே வுச்சந்தி ‘‘போ³தி⁴பக்கி²கா த⁴ம்மா’’. இதி தே போ³தி⁴பக்கி²கே த⁴ம்மே ஆஸேவதி பா⁴வேதி ப³ஹுலீகரோதி. தேன வுச்சதி ‘‘போ³தி⁴பக்கி²கானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனானுயோக³மனுயுத்தோ’’தி.
522. ‘‘Bodhipakkhikānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto’’ti. Tattha katame bodhipakkhikā dhammā? Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo . Ime vuccanti ‘‘bodhipakkhikā dhammā’’. Iti te bodhipakkhike dhamme āsevati bhāveti bahulīkaroti. Tena vuccati ‘‘bodhipakkhikānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto’’ti.
523. கத²ஞ்ச பி⁴க்கு² அபி⁴க்கந்தே படிக்கந்தே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஆலோகிதே விலோகிதே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஸமிஞ்ஜிதே பஸாரிதே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஸங்கா⁴டிபத்தசீவரதா⁴ரணே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, அஸிதே பீதே கா²யிதே ஸாயிதே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி , உச்சாரபஸ்ஸாவகம்மே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி; க³தே டி²தே நிஸின்னே ஸுத்தே ஜாக³ரிதே பா⁴ஸிதே துண்ஹீபா⁴வே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி? இத⁴ பி⁴க்கு² ஸதோ ஸம்பஜானோ அபி⁴க்கமதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ படிக்கமதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ ஆலோகேதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ விலோகேதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ ஸமிஞ்ஜேதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ பஸாரேதி, ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஸங்கா⁴டிபத்தசீவரதா⁴ரணே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, அஸிதே பீதே கா²யிதே ஸாயிதே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, உச்சாரபஸ்ஸாவகம்மே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, க³தே டி²தே நிஸின்னே ஸுத்தே ஜாக³ரிதே பா⁴ஸிதே துண்ஹீபா⁴வே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதீதி.
523. Kathañca bhikkhu abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti , uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti; gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti? Idha bhikkhu sato sampajāno abhikkamati, sato sampajāno paṭikkamati, sato sampajāno āloketi, sato sampajāno viloketi, sato sampajāno samiñjeti, sato sampajāno pasāreti, sato sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sato sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sato sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sato sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sato sampajānakārī hotīti.
524. தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி படிஸ்ஸதி ஸதி ஸரணதா தா⁴ரணதா அபிலாபனதா அஸம்முஸனதா ஸதி ஸதிந்த்³ரியங் ஸதிப³லங் ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி’’.
524. Tattha katamā sati? Yā sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammusanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati – ayaṃ vuccati ‘‘sati’’.
525. ‘‘ஸம்பஜானோ’’தி தத்த² கதமங் ஸம்பஜஞ்ஞங்? யா பஞ்ஞா பஜானநா விசயோ பவிசயோ த⁴ம்மவிசயோ ஸல்லக்க²ணா உபலக்க²ணா பச்சுபலக்க²ணா பண்டி³ச்சங் கோஸல்லங் நேபுஞ்ஞங் வேப⁴ப்³யா சிந்தா உபபரிக்கா² பூ⁴ரீமேதா⁴ பரிணாயிகா விபஸ்ஸனா ஸம்பஜஞ்ஞங் பதோதோ³ பஞ்ஞா பஞ்ஞிந்த்³ரியங் பஞ்ஞாப³லங் பஞ்ஞாஸத்த²ங் பஞ்ஞாபாஸாதோ³ பஞ்ஞாஆலோகோ பஞ்ஞாஓபா⁴ஸோ பஞ்ஞாபஜ்ஜோதோ பஞ்ஞாரதனங் அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி² – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸம்பஜஞ்ஞங்’’. இதி இமாய ச ஸதியா இமினா ச ஸம்பஜஞ்ஞேன உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. ஏவங் பி⁴க்கு² ஸதோ ஸம்பஜானோ அபி⁴க்கமதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ படிக்கமதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ ஆலோகேதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ விலோகேதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ ஸமிஞ்ஜேதி, ஸதோ ஸம்பஜானோ பஸாரேதி, ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, ஸங்கா⁴டிபத்தசீவரதா⁴ரணே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, அஸிதே பீதே கா²யிதே ஸாயிதே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, உச்சாரபஸ்ஸாவகம்மே ஸதோ ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி, க³தே டி²தே நிஸின்னே ஸுத்தே ஜாக³ரிதே பா⁴ஸிதே துண்ஹீபா⁴வே ஸம்பஜானகாரீ ஹோதி.
525. ‘‘Sampajāno’’ti tattha katamaṃ sampajaññaṃ? Yā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrīmedhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘sampajaññaṃ’’. Iti imāya ca satiyā iminā ca sampajaññena upeto hoti…pe… samannāgato. Evaṃ bhikkhu sato sampajāno abhikkamati, sato sampajāno paṭikkamati, sato sampajāno āloketi, sato sampajāno viloketi, sato sampajāno samiñjeti, sato sampajāno pasāreti, sato sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sato sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sato sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sato sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.
526. ‘‘விவித்த’’ந்தி ஸந்திகே சேபி ஸேனாஸனங் ஹோதி, தஞ்ச அனாகிண்ணங் க³ஹட்டே²ஹி பப்³ப³ஜிதேஹி. தேன தங் விவித்தங். தூ³ரே சேபி ஸேனாஸனங் ஹோதி, தஞ்ச அனாகிண்ணங் க³ஹட்டே²ஹி பப்³ப³ஜிதேஹி. தேன தங் விவித்தங்.
526. ‘‘Vivitta’’nti santike cepi senāsanaṃ hoti, tañca anākiṇṇaṃ gahaṭṭhehi pabbajitehi. Tena taṃ vivittaṃ. Dūre cepi senāsanaṃ hoti, tañca anākiṇṇaṃ gahaṭṭhehi pabbajitehi. Tena taṃ vivittaṃ.
527. ‘‘ஸேனாஸன’’ந்தி மஞ்சோபி ஸேனாஸனங், பீட²ம்பி ஸேனாஸனங், பி⁴ஸிபி ஸேனாஸனங், பி³ப்³போ³ஹனம்பி 9 ஸேனாஸனங், விஹாரோபி ஸேனாஸனங், அட்³ட⁴யோகோ³பி ஸேனாஸனங், பாஸாதோ³பி ஸேனாஸனங், அட்டோபி ஸேனாஸனங், மாளோபி ஸேனாஸனங், லேணம்பி ஸேனாஸனங், கு³ஹாபி ஸேனாஸனங், ருக்க²மூலம்பி ஸேனாஸனங், வேளுகு³ம்போ³பி ஸேனாஸனங். யத்த² வா பன பி⁴க்கூ² படிக்கமந்தி ஸப்³ப³மேதங் ஸேனாஸனங்.
527. ‘‘Senāsana’’nti mañcopi senāsanaṃ, pīṭhampi senāsanaṃ, bhisipi senāsanaṃ, bibbohanampi 10 senāsanaṃ, vihāropi senāsanaṃ, aḍḍhayogopi senāsanaṃ, pāsādopi senāsanaṃ, aṭṭopi senāsanaṃ, māḷopi senāsanaṃ, leṇampi senāsanaṃ, guhāpi senāsanaṃ, rukkhamūlampi senāsanaṃ, veḷugumbopi senāsanaṃ. Yattha vā pana bhikkhū paṭikkamanti sabbametaṃ senāsanaṃ.
528. ‘‘விவித்தங் ஸேனாஸனங் ப⁴ஜதீ’’தி இமங் விவித்தங் ஸேனாஸனங் ப⁴ஜதி ஸம்ப⁴ஜதி ஸேவதி நிஸேவதி ஸங்ஸேவதி. தேன வுச்சதி ‘‘விவித்தங் ஸேனாஸனங் ப⁴ஜதீ’’தி.
528. ‘‘Vivittaṃ senāsanaṃ bhajatī’’ti imaṃ vivittaṃ senāsanaṃ bhajati sambhajati sevati nisevati saṃsevati. Tena vuccati ‘‘vivittaṃ senāsanaṃ bhajatī’’ti.
529. ‘‘அரஞ்ஞ’’ந்தி நிக்க²மித்வா ப³ஹி இந்த³கீ²லா ஸப்³ப³மேதங் அரஞ்ஞங்.
529. ‘‘Arañña’’nti nikkhamitvā bahi indakhīlā sabbametaṃ araññaṃ.
530. ‘‘ருக்க²மூல’’ந்தி ருக்க²மூலங்யேவ ருக்க²மூலங். பப்³ப³தோயேவ பப்³ப³தோ. கந்த³ராயேவ கந்த³ரா. கி³ரிகு³ஹாயேவ கி³ரிகு³ஹா. ஸுஸானங்யேவ ஸுஸானங். அப்³போ⁴காஸோயேவ அப்³போ⁴காஸோ. பலாலபுஞ்ஜோயேவ பலாலபுஞ்ஜோ.
530. ‘‘Rukkhamūla’’nti rukkhamūlaṃyeva rukkhamūlaṃ. Pabbatoyeva pabbato. Kandarāyeva kandarā. Giriguhāyeva giriguhā. Susānaṃyeva susānaṃ. Abbhokāsoyeva abbhokāso. Palālapuñjoyeva palālapuñjo.
531. ‘‘வனபத்த²’’ந்தி தூ³ரானமேதங் ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங். ‘‘வனபத்த²’’ந்தி வனஸண்டா³னமேதங் ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங். ‘‘வனபத்த²’’ந்தி பீ⁴ஸனகானமேதங் 11 ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங். ‘‘வனபத்த²’’ந்தி ஸலோமஹங்ஸானமேதங் ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங். ‘‘வனபத்த²’’ந்தி பரியந்தானமேதங் ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங். ‘‘வனபத்த²’’ந்தி ந மனுஸ்ஸூபசாரானமேதங் ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங். ‘‘வனபத்த²’’ந்தி து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வானமேதங் ஸேனாஸனானங் அதி⁴வசனங்.
531. ‘‘Vanapattha’’nti dūrānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ. ‘‘Vanapattha’’nti vanasaṇḍānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ. ‘‘Vanapattha’’nti bhīsanakānametaṃ 12 senāsanānaṃ adhivacanaṃ. ‘‘Vanapattha’’nti salomahaṃsānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ. ‘‘Vanapattha’’nti pariyantānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ. ‘‘Vanapattha’’nti na manussūpacārānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ. ‘‘Vanapattha’’nti durabhisambhavānametaṃ senāsanānaṃ adhivacanaṃ.
532. ‘‘அப்பஸத்³த³’’ந்தி ஸந்திகே சேபி ஸேனாஸனங் ஹோதி, தஞ்ச அனாகிண்ணங் க³ஹட்டே²ஹி பப்³ப³ஜிதேஹி. தேன தங் அப்பஸத்³த³ங். தூ³ரே சேபி ஸேனாஸனங் ஹோதி, தஞ்ச அனாகிண்ணங் க³ஹட்டே²ஹி பப்³ப³ஜிதேஹி. தேன தங் அப்பஸத்³த³ங்.
532. ‘‘Appasadda’’nti santike cepi senāsanaṃ hoti, tañca anākiṇṇaṃ gahaṭṭhehi pabbajitehi. Tena taṃ appasaddaṃ. Dūre cepi senāsanaṃ hoti, tañca anākiṇṇaṃ gahaṭṭhehi pabbajitehi. Tena taṃ appasaddaṃ.
533. ‘‘அப்பனிக்³கோ⁴ஸ’’ந்தி யதே³வ தங் அப்பஸத்³த³ங் ததே³வ தங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸங். யதே³வ தங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸங் ததே³வ தங் விஜனவாதங். யதே³வ தங் விஜனவாதங் ததே³வ தங் மனுஸ்ஸராஹஸ்ஸெய்யகங். யதே³வ தங் மனுஸ்ஸராஹஸ்ஸெய்யகங் ததே³வ தங் படிஸல்லானஸாருப்பங்.
533. ‘‘Appanigghosa’’nti yadeva taṃ appasaddaṃ tadeva taṃ appanigghosaṃ. Yadeva taṃ appanigghosaṃ tadeva taṃ vijanavātaṃ. Yadeva taṃ vijanavātaṃ tadeva taṃ manussarāhasseyyakaṃ. Yadeva taṃ manussarāhasseyyakaṃ tadeva taṃ paṭisallānasāruppaṃ.
534. ‘‘அரஞ்ஞக³தோ வா ருக்க²மூலக³தோ வா ஸுஞ்ஞாகா³ரக³தோ வா’’தி அரஞ்ஞக³தோ வா ஹோதி ருக்க²மூலக³தோ வா ஸுஞ்ஞாகா³ரக³தோ வா.
534. ‘‘Araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā’’ti araññagato vā hoti rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā.
535. ‘‘நிஸீத³தி பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா’’தி நிஸின்னோ ஹோதி பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா.
535. ‘‘Nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā’’ti nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā.
536. ‘‘உஜுங் காயங் பணிதா⁴யா’’தி உஜுகோ ஹோதி காயோ டி²தோ பணிஹிதோ.
536. ‘‘Ujuṃ kāyaṃ paṇidhāyā’’ti ujuko hoti kāyo ṭhito paṇihito.
537. ‘‘பரிமுக²ங் ஸதிங் உபட்ட²பெத்வா’’தி தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி படிஸ்ஸதி…பே॰… ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி’’. அயங் ஸதி உபட்டி²தா ஹோதி ஸுபட்டி²தா நாஸிகக்³கே³ வா முக²னிமித்தே வா. தேன வுச்சதி ‘‘பரிமுக²ங் ஸதிங் உபட்ட²பெத்வா’’தி.
537. ‘‘Parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā’’ti tattha katamā sati? Yā sati anussati paṭissati…pe… sammāsati – ayaṃ vuccati ‘‘sati’’. Ayaṃ sati upaṭṭhitā hoti supaṭṭhitā nāsikagge vā mukhanimitte vā. Tena vuccati ‘‘parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā’’ti.
538. ‘‘அபி⁴ஜ்ஜ²ங் லோகே பஹாயா’’தி தத்த² கதமா அபி⁴ஜ்ஜா²? யோ ராகோ³ ஸாராகோ³…பே॰… சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘அபி⁴ஜ்ஜா²’’.
538. ‘‘Abhijjhaṃ loke pahāyā’’ti tattha katamā abhijjhā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘abhijjhā’’.
தத்த² கதமோ லோகோ? பஞ்சுபாதா³னக்க²ந்தா⁴ லோகோ – அயங் வுச்சதி ‘‘லோகோ’’. அயங் அபி⁴ஜ்ஜா² இமம்ஹி லோகே ஸந்தா ஹோதி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘அபி⁴ஜ்ஜ²ங் லோகே பஹாயா’’தி.
Tattha katamo loko? Pañcupādānakkhandhā loko – ayaṃ vuccati ‘‘loko’’. Ayaṃ abhijjhā imamhi loke santā hoti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘abhijjhaṃ loke pahāyā’’ti.
539. ‘‘விக³தாபி⁴ஜ்ஜே²ன சேதஸா’’தி தத்த² கதமங் சித்தங்? யங் சித்தங் மனோ மானஸங்…பே॰… தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் விக³தாபி⁴ஜ்ஜ²ங் ஹோதி. தேன வுச்சதி ‘‘விக³தாபி⁴ஜ்ஜே²ன சேதஸா’’தி.
539. ‘‘Vigatābhijjhena cetasā’’ti tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ vigatābhijjhaṃ hoti. Tena vuccati ‘‘vigatābhijjhena cetasā’’ti.
540. ‘‘விஹரதீ’’தி இரியதி வத்ததி பாலேதி யபேதி யாபேதி சரதி விஹரதி. தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
540. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
541. ‘‘அபி⁴ஜ்ஜா²ய சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி தத்த² கதமா அபி⁴ஜ்ஜா²? யோ ராகோ³ ஸாராகோ³…பே॰… சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘அபி⁴ஜ்ஜா²’’.
541. ‘‘Abhijjhāya cittaṃ parisodhetī’’ti tattha katamā abhijjhā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘abhijjhā’’.
தத்த² கதமங் சித்தங்? யங் சித்தங் மனோ மானஸங்…பே॰… தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் இமாய அபி⁴ஜ்ஜா²ய ஸோதே⁴தி விஸோதே⁴தி பரிஸோதே⁴தி மோசேதி விமோசேதி பரிமோசேதி. தேன வுச்சதி ‘‘அபி⁴ஜ்ஜா²ய சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி.
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya abhijjhāya sodheti visodheti parisodheti moceti vimoceti parimoceti. Tena vuccati ‘‘abhijjhāya cittaṃ parisodhetī’’ti.
542. ‘‘ப்³யாபாத³பதோ³ஸங் பஹாயா’’தி அத்தி² ப்³யாபாதோ³, அத்தி² பதோ³ஸோ.
542. ‘‘Byāpādapadosaṃ pahāyā’’ti atthi byāpādo, atthi padoso.
தத்த² கதமோ ப்³யாபாதோ³? யோ சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ படிகா⁴தோ படிக⁴ங் படிவிரோதோ⁴ கோபோ பகோபோ ஸம்பகோபோ தோ³ஸோ பதோ³ஸோ ஸம்பதோ³ஸோ சித்தஸ்ஸ ப்³யாபத்தி மனோபதோ³ஸோ கோதோ⁴ குஜ்ஜ²னா குஜ்ஜி²தத்தங் தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனா து³ஸ்ஸிதத்தங் 13 ப்³யாபத்தி ப்³யாபஜ்ஜனா ப்³யாபஜ்ஜிதத்தங் விரோதோ⁴ படிவிரோதோ⁴ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாதோ³’’.
Tattha katamo byāpādo? Yo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ 14 byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘byāpādo’’.
தத்த² கதமோ பதோ³ஸோ? யோ ப்³யாபாதோ³ ஸோ பதோ³ஸோ, யோ பதோ³ஸோ ஸோ ப்³யாபாதோ³. இதி அயஞ்ச ப்³யாபாதோ³ அயஞ்ச பதோ³ஸோ ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாத³பதோ³ஸங் பஹாயா’’தி.
Tattha katamo padoso? Yo byāpādo so padoso, yo padoso so byāpādo. Iti ayañca byāpādo ayañca padoso santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘byāpādapadosaṃ pahāyā’’ti.
543. ‘‘அப்³யாபன்னசித்தோ’’தி தத்த² கதமங் சித்தங்? யங் சித்தங் மனோ மானஸங்…பே॰… தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் அப்³யாபன்னங் ஹோதி. தேன வுச்சதி ‘‘அப்³யாபன்னசித்தோ’’தி.
543. ‘‘Abyāpannacitto’’ti tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ abyāpannaṃ hoti. Tena vuccati ‘‘abyāpannacitto’’ti.
544. ‘‘விஹரதீ’’தி…பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
544. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
545. ‘‘ப்³யாபாத³பதோ³ஸா சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி. அத்தி² ப்³யாபாதோ³ அத்தி² பதோ³ஸோ.
545. ‘‘Byāpādapadosā cittaṃ parisodhetī’’ti. Atthi byāpādo atthi padoso.
தத்த² கதமோ ப்³யாபாதோ³? யோ சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ…பே॰… சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாதோ³’’.
Tattha katamo byāpādo? Yo cittassa āghāto…pe… caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘byāpādo’’.
தத்த² கதமோ பதோ³ஸோ? யோ ப்³யாபாதோ³ ஸோ பதோ³ஸோ, யோ பதோ³ஸோ ஸோ ப்³யாபாதோ³.
Tattha katamo padoso? Yo byāpādo so padoso, yo padoso so byāpādo.
தத்த² கதமங் சித்தங்? யங் சித்தங் மனோ மானஸங்…பே॰… தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் இமம்ஹா ப்³யாபாத³பதோ³ஸா ஸோதே⁴தி விஸோதே⁴தி பரிஸோதே⁴தி மோசேதி விமோசேதி பரிமோசேதி. தேன வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாத³பதோ³ஸா சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி.
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imamhā byāpādapadosā sodheti visodheti parisodheti moceti vimoceti parimoceti. Tena vuccati ‘‘byāpādapadosā cittaṃ parisodhetī’’ti.
546. ‘‘தி²னமித்³த⁴ங் பஹாயா’’தி அத்தி² தி²னங் 15, அத்தி² மித்³த⁴ங்.
546. ‘‘Thinamiddhaṃ pahāyā’’ti atthi thinaṃ 16, atthi middhaṃ.
தத்த² கதமங் தி²னங்? யா சித்தஸ்ஸ அகல்யதா அகம்மஞ்ஞதா ஓலீயனா ஸல்லீயனா லீனங் லீயனா லீயிதத்தங் தி²னங் தி²யனா தி²யிதத்தங் 17 சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘தி²னங்’’.
Tattha katamaṃ thinaṃ? Yā cittassa akalyatā akammaññatā olīyanā sallīyanā līnaṃ līyanā līyitattaṃ thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ 18 cittassa – idaṃ vuccati ‘‘thinaṃ’’.
தத்த² கதமங் மித்³த⁴ங்? யா காயஸ்ஸ அகல்யதா அகம்மஞ்ஞதா ஓனாஹோ பரியோனாஹோ அந்தோஸமோரோதோ⁴ மித்³த⁴ங் ஸுப்பங் பசலாயிகா ஸுப்பங் ஸுப்பனா ஸுப்பிதத்தங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘மித்³த⁴ங்’’. இதி இத³ஞ்ச தி²னங் இத³ஞ்ச மித்³த⁴ங் ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘தி²னமித்³த⁴ங் பஹாயா’’தி.
Tattha katamaṃ middhaṃ? Yā kāyassa akalyatā akammaññatā onāho pariyonāho antosamorodho middhaṃ suppaṃ pacalāyikā suppaṃ suppanā suppitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘middhaṃ’’. Iti idañca thinaṃ idañca middhaṃ santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘thinamiddhaṃ pahāyā’’ti.
547. ‘‘விக³ததி²னமித்³தோ⁴’’தி. தஸ்ஸ தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ சத்தத்தா வந்தத்தா முத்தத்தா பஹீனத்தா படினிஸ்ஸட்ட²த்தா பஹீனபடினிஸ்ஸட்ட²த்தா. தேன வுச்சதி ‘‘விக³ததி²னமித்³தோ⁴’’தி.
547. ‘‘Vigatathinamiddho’’ti. Tassa thinamiddhassa cattattā vantattā muttattā pahīnattā paṭinissaṭṭhattā pahīnapaṭinissaṭṭhattā. Tena vuccati ‘‘vigatathinamiddho’’ti.
548. ‘‘விஹரதீ’’தி…பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
548. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
549. ‘‘ஆலோகஸஞ்ஞீ’’தி. தத்த² கதமா ஸஞ்ஞா? யா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸஞ்ஞா’’. அயங் ஸஞ்ஞா ஆலோகா ஹோதி விவடா பரிஸுத்³தா⁴ பரியோதா³தா. தேன வுச்சதி ‘‘ஆலோகஸஞ்ஞீ’’தி.
549. ‘‘Ālokasaññī’’ti. Tattha katamā saññā? Yā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saññā’’. Ayaṃ saññā ālokā hoti vivaṭā parisuddhā pariyodātā. Tena vuccati ‘‘ālokasaññī’’ti.
550. ‘‘ஸதோ ஸம்பஜானோ’’தி. தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி …பே॰… ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி’’.
550. ‘‘Sato sampajāno’’ti. Tattha katamā sati? Yā sati anussati …pe… sammāsati – ayaṃ vuccati ‘‘sati’’.
தத்த² கதமங் ஸம்பஜஞ்ஞங்? யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி² – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸம்பஜஞ்ஞங்’’. இதி இமாய ச ஸதியா இமினா ச ஸம்பஜஞ்ஞேன உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸதோ ஸம்பஜானோ’’தி.
Tattha katamaṃ sampajaññaṃ? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘sampajaññaṃ’’. Iti imāya ca satiyā iminā ca sampajaññena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘sato sampajāno’’ti.
551. ‘‘தி²னமித்³தா⁴ சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி. அத்தி² தி²னங், அத்தி² மித்³த⁴ங்.
551. ‘‘Thinamiddhā cittaṃ parisodhetī’’ti. Atthi thinaṃ, atthi middhaṃ.
தத்த² கதமங் தி²னங்…பே॰… இத³ங் வுச்சதி ‘‘தி²னங்’’.
Tattha katamaṃ thinaṃ…pe… idaṃ vuccati ‘‘thinaṃ’’.
தத்த² கதமங் மித்³த⁴ங்…பே॰… இத³ங் வுச்சதி ‘‘மித்³த⁴ங்’’.
Tattha katamaṃ middhaṃ…pe… idaṃ vuccati ‘‘middhaṃ’’.
தத்த² கதமங் சித்தங்…பே॰… இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் இமம்ஹா தி²னமித்³தா⁴ ஸோதே⁴தி விஸோதே⁴தி பரிஸோதே⁴தி மோசேதி விமோசேதி பரிமோசேதி. தேன வுச்சதி ‘‘தி²னமித்³தா⁴ சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி.
Tattha katamaṃ cittaṃ…pe… idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imamhā thinamiddhā sodheti visodheti parisodheti moceti vimoceti parimoceti. Tena vuccati ‘‘thinamiddhā cittaṃ parisodhetī’’ti.
552. ‘‘உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சங் பஹாயா’’தி அத்தி² உத்³த⁴ச்சங், அத்தி² குக்குச்சங்.
552. ‘‘Uddhaccakukkuccaṃ pahāyā’’ti atthi uddhaccaṃ, atthi kukkuccaṃ.
தத்த² கதமங் உத்³த⁴ச்சங்? யங் சித்தஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சங் அவூபஸமோ சேதஸோ விக்கே²போ ப⁴ந்தத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘உத்³த⁴ச்சங்’’.
Tattha katamaṃ uddhaccaṃ? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘uddhaccaṃ’’.
தத்த² கதமங் குக்குச்சங்? அகப்பியே கப்பியஸஞ்ஞிதா, கப்பியே அகப்பியஸஞ்ஞிதா, அவஜ்ஜே வஜ்ஜஸஞ்ஞிதா, வஜ்ஜே அவஜ்ஜஸஞ்ஞிதா, யங் ஏவரூபங் குக்குச்சங் குக்குச்சாயனா குக்குச்சாயிதத்தங் சேதஸோ விப்படிஸாரோ மனோவிலேகா² – இத³ங் வுச்சதி ‘‘குக்குச்சங்’’. இதி இத³ஞ்ச உத்³த⁴ச்சங் இத³ஞ்ச குக்குச்சங் ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சங் பஹாயா’’தி.
Tattha katamaṃ kukkuccaṃ? Akappiye kappiyasaññitā, kappiye akappiyasaññitā, avajje vajjasaññitā, vajje avajjasaññitā, yaṃ evarūpaṃ kukkuccaṃ kukkuccāyanā kukkuccāyitattaṃ cetaso vippaṭisāro manovilekhā – idaṃ vuccati ‘‘kukkuccaṃ’’. Iti idañca uddhaccaṃ idañca kukkuccaṃ santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘uddhaccakukkuccaṃ pahāyā’’ti.
553. ‘‘அனுத்³த⁴தோ’’தி தஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சஸ்ஸ சத்தத்தா வந்தத்தா முத்தத்தா பஹீனத்தா படினிஸ்ஸட்ட²த்தா பஹீனபடினிஸ்ஸட்ட²த்தா. தேன வுச்சதி ‘‘அனுத்³த⁴தோ’’தி.
553. ‘‘Anuddhato’’ti tassa uddhaccakukkuccassa cattattā vantattā muttattā pahīnattā paṭinissaṭṭhattā pahīnapaṭinissaṭṭhattā. Tena vuccati ‘‘anuddhato’’ti.
554. ‘‘விஹரதீ’’தி …பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
554. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
555. ‘‘வூபஸந்தசித்தோ’’தி . தத்த² கதமங் சித்தங்? யங் சித்தங் மனோ மானஸங்…பே॰… தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் அஜ்ஜ²த்தங் ஸந்தங் ஹோதி ஸமிதங் வூபஸந்தங். தேன வுச்சதி ‘‘அஜ்ஜ²த்தங் வூபஸந்தசித்தோ’’தி.
555. ‘‘Vūpasantacitto’’ti . Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ ajjhattaṃ santaṃ hoti samitaṃ vūpasantaṃ. Tena vuccati ‘‘ajjhattaṃ vūpasantacitto’’ti.
556. ‘‘உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சா சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி அத்தி² உத்³த⁴ச்சங், அத்தி² குக்குச்சங்.
556. ‘‘Uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodhetī’’ti atthi uddhaccaṃ, atthi kukkuccaṃ.
தத்த² கதமங் உத்³த⁴ச்சங்? யங் சித்தஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சங் அவூபஸமோ சேதஸோ விக்கே²போ ப⁴ந்தத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘உத்³த⁴ச்சங்’’.
Tattha katamaṃ uddhaccaṃ? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘uddhaccaṃ’’.
தத்த² கதமங் குக்குச்சங்…பே॰… இத³ங் வுச்சதி ‘‘குக்குச்சங்’’.
Tattha katamaṃ kukkuccaṃ…pe… idaṃ vuccati ‘‘kukkuccaṃ’’.
தத்த² கதமங் சித்தங்…பே॰… இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் இமம்ஹா உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சா ஸோதே⁴தி விஸோதே⁴தி பரிஸோதே⁴தி மோசேதி விமோசேதி பரிமோசேதி. தேன வுச்சதி ‘‘உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சா சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி.
Tattha katamaṃ cittaṃ…pe… idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imamhā uddhaccakukkuccā sodheti visodheti parisodheti moceti vimoceti parimoceti. Tena vuccati ‘‘uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodhetī’’ti.
557. ‘‘விசிகிச்ச²ங் பஹாயா’’தி, தத்த² கதமா விசிகிச்சா²? யா கங்கா² கங்கா²யனா கங்கா²யிதத்தங் விமதி விசிகிச்சா² த்³வெள்ஹகங் த்³விதா⁴பதோ² ஸங்ஸயோ அனேகங்ஸக்³கா³ஹோ ஆஸப்பனா பரிஸப்பனா அபரியோகா³ஹணா ச²ம்பி⁴தத்தங் சித்தஸ்ஸ மனோவிலேகோ² – அயங் வுச்சதி ‘‘விசிகிச்சா²’’. அயங் விசிகிச்சா² ஸந்தா ஹோதி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘விசிகிச்ச²ங் பஹாயா’’தி.
557. ‘‘Vicikicchaṃ pahāyā’’ti, tattha katamā vicikicchā? Yā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ vimati vicikicchā dveḷhakaṃ dvidhāpatho saṃsayo anekaṃsaggāho āsappanā parisappanā apariyogāhaṇā chambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati ‘‘vicikicchā’’. Ayaṃ vicikicchā santā hoti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘vicikicchaṃ pahāyā’’ti.
558. ‘‘திண்ணவிசிகிச்சோ²’’தி, இமங் விசிகிச்ச²ங் திண்ணோ ஹோதி உத்திண்ணோ நித்திண்ணோ பாரங்க³தோ பாரமனுப்பத்தோ. தேன வுச்சதி ‘‘திண்ணவிசிகிச்சோ²’’தி.
558. ‘‘Tiṇṇavicikiccho’’ti, imaṃ vicikicchaṃ tiṇṇo hoti uttiṇṇo nittiṇṇo pāraṅgato pāramanuppatto. Tena vuccati ‘‘tiṇṇavicikiccho’’ti.
559. ‘‘அகத²ங்கதீ² குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூ’’தி இமாய விசிகிச்சா²ய குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ந கங்க²தி ந விசிகிச்ச²தி அகத²ங்கதீ² ஹோதி நிக்கத²ங்கதீ² விகத²ங்கதோ². தேன வுச்சதி ‘‘அகத²ங்கதீ² குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூ’’தி.
559. ‘‘Akathaṃkathī kusalesu dhammesū’’ti imāya vicikicchāya kusalesu dhammesu na kaṅkhati na vicikicchati akathaṃkathī hoti nikkathaṃkathī vikathaṃkatho. Tena vuccati ‘‘akathaṃkathī kusalesu dhammesū’’ti.
560. ‘‘விசிகிச்சா²ய சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி, தத்த² கதமா விசிகிச்சா²? யா கங்கா² கங்கா²யனா கங்கா²யிதத்தங் ச²ம்பி⁴தத்தங் சித்தஸ்ஸ மனோவிலேகோ² – அயங் வுச்சதி ‘‘விசிகிச்சா²’’.
560. ‘‘Vicikicchāya cittaṃ parisodhetī’’ti, tattha katamā vicikicchā? Yā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ chambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati ‘‘vicikicchā’’.
தத்த² கதமங் சித்தங்? யங் சித்தங் மனோ மானஸங்…பே॰… தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சித்தங்’’. இத³ங் சித்தங் இமாய விசிகிச்சா²ய ஸோதே⁴தி விஸோதே⁴தி பரிஸோதே⁴தி மோசேதி விமோசேதி பரிமோசேதி. தேன வுச்சதி ‘‘விசிகிச்சா²ய சித்தங் பரிஸோதே⁴தீ’’தி.
Tattha katamaṃ cittaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’. Idaṃ cittaṃ imāya vicikicchāya sodheti visodheti parisodheti moceti vimoceti parimoceti. Tena vuccati ‘‘vicikicchāya cittaṃ parisodhetī’’ti.
561. ‘‘இமே பஞ்ச நீவரணே பஹாயா’’தி இமே பஞ்ச நீவரணா ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘இமே பஞ்ச நீவரணே பஹாயா’’தி.
561. ‘‘Ime pañca nīvaraṇe pahāyā’’ti ime pañca nīvaraṇā santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘ime pañca nīvaraṇe pahāyā’’ti.
562. ‘‘சேதஸோ உபக்கிலேஸே’’தி இமே பஞ்ச நீவரணா சித்தஸ்ஸ உபக்கிலேஸா.
562. ‘‘Cetaso upakkilese’’ti ime pañca nīvaraṇā cittassa upakkilesā.
563. ‘‘பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணே’’தி இமேஹி பஞ்சஹி நீவரணேஹி அனுப்பன்னா சேவ பஞ்ஞா ந உப்பஜ்ஜதி உப்பன்னா ச பஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. தேன வுச்சதி ‘‘பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணே’’தி.
563. ‘‘Paññāya dubbalīkaraṇe’’ti imehi pañcahi nīvaraṇehi anuppannā ceva paññā na uppajjati uppannā ca paññā nirujjhati. Tena vuccati ‘‘paññāya dubbalīkaraṇe’’ti.
564. ‘‘விவிச்சேவ காமேஹி விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹீ’’தி தத்த² கதமே காமா? ச²ந்தோ³ காமோ, ராகோ³ காமோ, ச²ந்த³ராகோ³ காமோ, ஸங்கப்போ காமோ, ராகோ³ காமோ, ஸங்கப்பராகோ³ காமோ – இமே வுச்சந்தி ‘‘காமா’’.
564. ‘‘Vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehī’’ti tattha katame kāmā? Chando kāmo, rāgo kāmo, chandarāgo kāmo, saṅkappo kāmo, rāgo kāmo, saṅkapparāgo kāmo – ime vuccanti ‘‘kāmā’’.
தத்த² கதமே அகுஸலா த⁴ம்மா? காமச்ச²ந்தோ³, ப்³யாபாதோ³, தி²னங், மித்³த⁴ங், உத்³த⁴ச்சங், குக்குச்சங், விசிகிச்சா² – இமே வுச்சந்தி ‘‘அகுஸலா த⁴ம்மா’’. இதி இமேஹி ச காமேஹி இமேஹி ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி விவித்தோ ஹோதி. தேன வுச்சதி ‘‘விவிச்சேவ காமேஹி விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹீ’’தி.
Tattha katame akusalā dhammā? Kāmacchando, byāpādo, thinaṃ, middhaṃ, uddhaccaṃ, kukkuccaṃ, vicikicchā – ime vuccanti ‘‘akusalā dhammā’’. Iti imehi ca kāmehi imehi ca akusalehi dhammehi vivitto hoti. Tena vuccati ‘‘vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehī’’ti.
565. ‘‘ஸவிதக்கங் ஸவிசார’’ந்தி அத்தி² விதக்கோ, அத்தி² விசாரோ.
565. ‘‘Savitakkaṃ savicāra’’nti atthi vitakko, atthi vicāro.
தத்த² கதமோ விதக்கோ? யோ தக்கோ விதக்கோ ஸங்கப்போ அப்பனா ப்³யப்பனா சேதஸோ அபி⁴னிரோபனா ஸம்மாஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘விதக்கோ’’.
Tattha katamo vitakko? Yo takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā sammāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘vitakko’’.
தத்த² கதமோ விசாரோ? யோ சாரோ விசாரோ அனுவிசாரோ உபவிசாரோ சித்தஸ்ஸ அனுஸந்த⁴னதா அனுபெக்க²னதா – அயங் வுச்சதி விசாரோ. இதி இமினா ச விதக்கேன இமினா ச விசாரேன உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸவிதக்கங் ஸவிசார’’ந்தி.
Tattha katamo vicāro? Yo cāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhanatā anupekkhanatā – ayaṃ vuccati vicāro. Iti iminā ca vitakkena iminā ca vicārena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘savitakkaṃ savicāra’’nti.
566. ‘‘விவேகஜ’’ந்தி விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா – தே இமஸ்மிங் விவேகே ஜாதா ஹொந்தி ஸஞ்ஜாதா நிப்³ப³த்தா அபி⁴னிப்³ப³த்தா பாதுபூ⁴தா. தேன வுச்சதி ‘‘விவேகஜ’’ந்தி.
566. ‘‘Vivekaja’’nti vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā – te imasmiṃ viveke jātā honti sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā. Tena vuccati ‘‘vivekaja’’nti.
567. ‘‘பீதிஸுக²’’ந்தி அத்தி² பீதி, அத்தி² ஸுக²ங்.
567. ‘‘Pītisukha’’nti atthi pīti, atthi sukhaṃ.
தத்த² கதமா பீதி? யா பீதி பாமோஜ்ஜங் ஆமோத³னா பமோத³னா ஹாஸோ பஹாஸோ வித்தி ஓத³க்³யங் அத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘பீதி’’.
Tattha katamā pīti? Yā pīti pāmojjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso vitti odagyaṃ attamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘pīti’’.
தத்த² கதமங் ஸுக²ங்? யங் சேதஸிகங் ஸாதங் சேதஸிகங் ஸுக²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸுக²ங்’’. இத³ங் ஸுக²ங் இமாய பீதியா ஸஹக³தங் ஹோதி ஸஹஜாதங் ஸங்ஸட்ட²ங் ஸம்பயுத்தங். தேன வுச்சதி ‘‘பீதிஸுக²’’ந்தி.
Tattha katamaṃ sukhaṃ? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘sukhaṃ’’. Idaṃ sukhaṃ imāya pītiyā sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘pītisukha’’nti.
568. ‘‘பட²ம’’ந்தி க³ணனானுபுப்³ப³தா 19 பட²மங். இத³ங் பட²மங் ஸமாபஜ்ஜதீதி பட²மங்.
568. ‘‘Paṭhama’’nti gaṇanānupubbatā 20 paṭhamaṃ. Idaṃ paṭhamaṃ samāpajjatīti paṭhamaṃ.
569. ‘‘ஜா²ன’’ந்தி விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா.
569. ‘‘Jhāna’’nti vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā.
570. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
570. ‘‘Upasampajjā’’ti yo paṭhamassa jhānassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
571. ‘‘விஹரதீ’’தி …பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
571. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
572. ‘‘விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா’’தி, அத்தி² விதக்கோ, அத்தி² விசாரோ.
572. ‘‘Vitakkavicārānaṃ vūpasamā’’ti, atthi vitakko, atthi vicāro.
தத்த² கதமோ விதக்கோ? யோ தக்கோ விதக்கோ…பே॰… ஸம்மாஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘விதக்கோ’’.
Tattha katamo vitakko? Yo takko vitakko…pe… sammāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘vitakko’’.
தத்த² கதமோ விசாரோ? யோ சாரோ விசாரோ அனுவிசாரோ உபவிசாரோ சித்தஸ்ஸ அனுஸந்த⁴னதா அனுபெக்க²னதா – அயங் வுச்சதி ‘‘விசாரோ’’. இதி அயஞ்ச விதக்கோ அயஞ்ச விசாரோ ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா’’தி.
Tattha katamo vicāro? Yo cāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhanatā anupekkhanatā – ayaṃ vuccati ‘‘vicāro’’. Iti ayañca vitakko ayañca vicāro santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘vitakkavicārānaṃ vūpasamā’’ti.
573. ‘‘அஜ்ஜ²த்த’’ந்தி யங் அஜ்ஜ²த்தங் பச்சத்தங்.
573. ‘‘Ajjhatta’’nti yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ.
574. ‘‘ஸம்பஸாத³ன’’ந்தி யா ஸத்³தா⁴ ஸத்³த³ஹனா ஓகப்பனா அபி⁴ப்பஸாதோ³.
574. ‘‘Sampasādana’’nti yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo.
575. ‘‘சேதஸோ ஏகோதி³பா⁴வ’’ந்தி யா சித்தஸ்ஸ டி²தி…பே॰… ஸம்மாஸமாதி⁴.
575. ‘‘Cetaso ekodibhāva’’nti yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi.
576. ‘‘அவிதக்கங் அவிசார’’ந்தி அத்தி² விதக்கோ, அத்தி² விசாரோ.
576. ‘‘Avitakkaṃ avicāra’’nti atthi vitakko, atthi vicāro.
தத்த² கதமோ விதக்கோ? யோ தக்கோ விதக்கோ…பே॰… ஸம்மாஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘விதக்கோ’’.
Tattha katamo vitakko? Yo takko vitakko…pe… sammāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘vitakko’’.
தத்த² கதமோ விசாரோ? யோ சாரோ அனுசாரோ விசாரோ அனுவிசாரோ உபவிசாரோ சித்தஸ்ஸ அனுஸந்த⁴னதா அனுபெக்க²னதா – அயங் வுச்சதி ‘‘விசாரோ’’. இதி அயஞ்ச விதக்கோ அயஞ்ச விசாரோ ஸந்தா ஹோதி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘அவிதக்கங் அவிசார’’ந்தி.
Tattha katamo vicāro? Yo cāro anucāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhanatā anupekkhanatā – ayaṃ vuccati ‘‘vicāro’’. Iti ayañca vitakko ayañca vicāro santā hoti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘avitakkaṃ avicāra’’nti.
577. ‘‘ஸமாதி⁴ஜ’’ந்தி ஸம்பஸாதோ³ பீதிஸுக²ங் – தே இமஸ்மிங் ஸமாதி⁴ம்ஹி ஜாதா ஹொந்தி ஸஞ்ஜாதா நிப்³ப³த்தா அபி⁴னிப்³ப³த்தா பாதுபூ⁴தா. தேன வுச்சதி ‘‘ஸமாதி⁴ஜ’’ந்தி.
577. ‘‘Samādhija’’nti sampasādo pītisukhaṃ – te imasmiṃ samādhimhi jātā honti sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā. Tena vuccati ‘‘samādhija’’nti.
578. ‘‘பீதிஸுக²’’ந்தி அத்தி² பீதி, அத்தி² ஸுக²ங்.
578. ‘‘Pītisukha’’nti atthi pīti, atthi sukhaṃ.
தத்த² கதமா பீதி…பே॰… அயங் வுச்சதி ‘‘பீதி’’.
Tattha katamā pīti…pe… ayaṃ vuccati ‘‘pīti’’.
தத்த² கதமங் ஸுக²ங்…பே॰… இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸுக²ங்’’. இத³ங் ஸுக²ங் இமாய பீதியா ஸஹக³தங் ஹோதி ஸஹஜாதங் ஸங்ஸட்ட²ங் ஸம்பயுத்தங். தேன வுச்சதி ‘‘பீதிஸுக²’’ந்தி.
Tattha katamaṃ sukhaṃ…pe… idaṃ vuccati ‘‘sukhaṃ’’. Idaṃ sukhaṃ imāya pītiyā sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ. Tena vuccati ‘‘pītisukha’’nti.
579. ‘‘து³திய’’ந்தி க³ணனானுபுப்³ப³தா து³தியங். இத³ங் து³தியங் ஸமாபஜ்ஜதீதி து³தியங்.
579. ‘‘Dutiya’’nti gaṇanānupubbatā dutiyaṃ. Idaṃ dutiyaṃ samāpajjatīti dutiyaṃ.
580. ‘‘ஜா²ன’’ந்தி ஸம்பஸாதோ³, பீதிஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா.
580. ‘‘Jhāna’’nti sampasādo, pītisukhaṃ, cittassekaggatā.
581. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ து³தியஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
581. ‘‘Upasampajjā’’ti yo dutiyassa jhānassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
582. ‘‘விஹரதீ’’தி …பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
582. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
583. ‘‘பீதியா ச விராகா³’’தி தத்த² கதமா பீதி? யா பீதி பாமோஜ்ஜங் ஆமோத³னா பமோத³னா ஹாஸோ பஹாஸோ வித்தி ஓத³க்³யங் அத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘பீதி’’. அயங் பீதி ஸந்தா ஹோதி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘பீதியா ச விராகா³’’தி.
583. ‘‘Pītiyā ca virāgā’’ti tattha katamā pīti? Yā pīti pāmojjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso vitti odagyaṃ attamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘pīti’’. Ayaṃ pīti santā hoti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘pītiyā ca virāgā’’ti.
584. ‘‘உபெக்க²கோ’’தி தத்த² கதமா உபெக்கா²? யா உபெக்கா² உபெக்க²னா அஜ்ஜு²பெக்க²னா மஜ்ஜ²த்ததா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘உபெக்கா²’’. இமாய உபெக்கா²ய உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘உபெக்க²கோ’’தி.
584. ‘‘Upekkhako’’ti tattha katamā upekkhā? Yā upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’. Imāya upekkhāya upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘upekkhako’’ti.
585. ‘‘விஹரதீ’’தி …பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
585. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
586. ‘‘ஸதோ ச ஸம்பஜானோ’’தி தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி…பே॰… ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி’’.
586. ‘‘Sato ca sampajāno’’ti tattha katamā sati? Yā sati anussati…pe… sammāsati – ayaṃ vuccati ‘‘sati’’.
தத்த² கதமங் ஸம்பஜஞ்ஞங்? யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி² – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸம்பஜஞ்ஞங்’’. இதி இமாய ச ஸதியா இமினா ச ஸம்பஜஞ்ஞேன உபேதோ ஹோதி…பே॰… ஸமன்னாக³தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸதோ ச ஸம்பஜானோ’’தி.
Tattha katamaṃ sampajaññaṃ? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘sampajaññaṃ’’. Iti imāya ca satiyā iminā ca sampajaññena upeto hoti…pe… samannāgato. Tena vuccati ‘‘sato ca sampajāno’’ti.
587. ‘‘ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தீ’’தி தத்த² கதமங் ஸுக²ங்? யங் சேதஸிகங் ஸாதங் சேதஸிகங் ஸுக²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸுக²ங்’’.
587. ‘‘Sukhañca kāyena paṭisaṃvedetī’’ti tattha katamaṃ sukhaṃ? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘sukhaṃ’’.
தத்த² கதமோ காயோ? ஸஞ்ஞாக்க²ந்தோ⁴, ஸங்கா²ரக்க²ந்தோ⁴, விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴ – அயங் வுச்சதி ‘‘காயோ’’. இத³ங் ஸுக²ங் இமினா காயேன படிஸங்வேதே³தி. தேன வுச்சதி ‘‘ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தீ’’தி.
Tattha katamo kāyo? Saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘kāyo’’. Idaṃ sukhaṃ iminā kāyena paṭisaṃvedeti. Tena vuccati ‘‘sukhañca kāyena paṭisaṃvedetī’’ti.
588. ‘‘யங் தங் அரியா ஆசிக்க²ந்தீ’’தி தத்த² கதமே அரியா? அரியா வுச்சந்தி பு³த்³தா⁴ ச பு³த்³த⁴ஸாவகா ச. தே இமங் ஆசிக்க²ந்தி தே³ஸெந்தி பஞ்ஞபெந்தி 21 பட்ட²பெந்தி விவரந்தி விப⁴ஜந்தி உத்தானிங் கரொந்தி பகாஸெந்தி. தேன வுச்சதி ‘‘யங் தங் அரியா ஆசிக்க²ந்தீ’’தி.
588. ‘‘Yaṃ taṃ ariyā ācikkhantī’’ti tattha katame ariyā? Ariyā vuccanti buddhā ca buddhasāvakā ca. Te imaṃ ācikkhanti desenti paññapenti 22 paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttāniṃ karonti pakāsenti. Tena vuccati ‘‘yaṃ taṃ ariyā ācikkhantī’’ti.
589. ‘‘உபெக்க²கோ ஸதிமா ஸுக²விஹாரீ’’தி தத்த² கதமா உபெக்கா²? யா உபெக்கா² உபெக்க²னா அஜ்ஜு²பெக்க²னா மஜ்ஜ²த்ததா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘உபெக்கா²’’.
589. ‘‘Upekkhako satimā sukhavihārī’’ti tattha katamā upekkhā? Yā upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி…பே॰… ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி’’.
Tattha katamā sati? Yā sati anussati…pe… sammāsati – ayaṃ vuccati ‘‘sati’’.
தத்த² கதமங் ஸுக²ங்? யங் சேதஸிகங் ஸாதங் சேதஸிகங் ஸுக²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸுக²ங்’’. இதி இமாய ச உபெக்கா²ய இமாய ச ஸதியா இமினா ச ஸுகே²ன ஸமன்னாக³தோ இரியதி வத்ததி பாலேதி யபேதி யாபேதி சரதி விஹரதி. தேன வுச்சதி ‘‘உபெக்க²கோ ஸதிமா ஸுக²விஹாரீ’’தி.
Tattha katamaṃ sukhaṃ? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘sukhaṃ’’. Iti imāya ca upekkhāya imāya ca satiyā iminā ca sukhena samannāgato iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti.
590. ‘‘ததிய’’ந்தி க³ணனானுபுப்³ப³தா ததியங். இத³ங் ததியங் ஸமாபஜ்ஜதீதி ததியங்.
590. ‘‘Tatiya’’nti gaṇanānupubbatā tatiyaṃ. Idaṃ tatiyaṃ samāpajjatīti tatiyaṃ.
591. ‘‘ஜா²ன’’ந்தி உபெக்கா², ஸதி, ஸம்பஜஞ்ஞங், ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா.
591. ‘‘Jhāna’’nti upekkhā, sati, sampajaññaṃ, sukhaṃ, cittassekaggatā.
592. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ ததியஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
592. ‘‘Upasampajjā’’ti yo tatiyassa jhānassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
593. ‘‘விஹரதீ’’தி…பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
593. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
594. ‘‘ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா து³க்க²ஸ்ஸ ச பஹானா’’தி, அத்தி² ஸுக²ங், அத்தி² து³க்க²ங்.
594. ‘‘Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā’’ti, atthi sukhaṃ, atthi dukkhaṃ.
தத்த² கதமங் ஸுக²ங்? யங் காயிகங் ஸாதங் காயிகங் ஸுக²ங் காயஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் காயஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸுக²ங்’’.
Tattha katamaṃ sukhaṃ? Yaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘sukhaṃ’’.
தத்த² கதமங் து³க்க²ங்? யங் காயிகங் அஸாதங் காயிகங் து³க்க²ங் காயஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அஸாதங் து³க்க²ங் வேத³யிதங் காயஸம்ப²ஸ்ஸஜா அஸாதா து³க்கா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘து³க்க²ங்’’. இதி இத³ஞ்ச ஸுக²ங் இத³ஞ்ச து³க்க²ங் ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா து³க்க²ஸ்ஸ ச பஹானா’’தி.
Tattha katamaṃ dukkhaṃ? Yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘dukkhaṃ’’. Iti idañca sukhaṃ idañca dukkhaṃ santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā’’ti.
595. ‘‘புப்³பே³வ ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மா’’தி அத்தி² ஸோமனஸ்ஸங், அத்தி² தோ³மனஸ்ஸங்.
595. ‘‘Pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā’’ti atthi somanassaṃ, atthi domanassaṃ.
தத்த² கதமங் ஸோமனஸ்ஸங்? யங் சேதஸிகங் ஸாதங் சேதஸிகங் ஸுக²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸோமனஸ்ஸங்’’.
Tattha katamaṃ somanassaṃ? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘somanassaṃ’’.
தத்த² கதமங் தோ³மனஸ்ஸங்? யங் சேதஸிகங் அஸாதங் சேதஸிகங் து³க்க²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அஸாதங் து³க்க²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா அஸாதா து³க்கா² வேத³னா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘தோ³மனஸ்ஸங்’’. இதி இத³ஞ்ச ஸோமனஸ்ஸங் இத³ஞ்ச தோ³மனஸ்ஸங் புப்³பே³வ ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘புப்³பே³வ ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மா’’தி.
Tattha katamaṃ domanassaṃ? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘domanassaṃ’’. Iti idañca somanassaṃ idañca domanassaṃ pubbeva santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā’’ti.
596. ‘‘அது³க்க²மஸுக²’’ந்தி யங் சேதஸிகங் நேவ ஸாதங் நாஸாதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா அது³க்க²மஸுகா² வேத³னா. தேன வுச்சதி ‘‘அது³க்க²மஸுக²’’ந்தி.
596. ‘‘Adukkhamasukha’’nti yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā. Tena vuccati ‘‘adukkhamasukha’’nti.
597. ‘‘உபெக்கா²ஸதிபாரிஸுத்³தி⁴’’ந்தி, தத்த² கதமா உபெக்கா²? யா உபெக்கா² உபெக்க²னா அஜ்ஜு²பெக்க²னா மஜ்ஜ²த்ததா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘உபெக்கா²’’.
597. ‘‘Upekkhāsatipārisuddhi’’nti, tattha katamā upekkhā? Yā upekkhā upekkhanā ajjhupekkhanā majjhattatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
தத்த² கதமா ஸதி? யா ஸதி அனுஸ்ஸதி…பே॰… ஸம்மாஸதி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி’’. அயங் ஸதி இமாய உபெக்கா²ய விவடா ஹோதி பரிஸுத்³தா⁴ பரியோதா³தா. தேன வுச்சதி ‘‘உபெக்கா²ஸதிபாரிஸுத்³தி⁴’’ந்தி.
Tattha katamā sati? Yā sati anussati…pe… sammāsati – ayaṃ vuccati ‘‘sati’’. Ayaṃ sati imāya upekkhāya vivaṭā hoti parisuddhā pariyodātā. Tena vuccati ‘‘upekkhāsatipārisuddhi’’nti.
598. ‘‘சதுத்த²’’ந்தி க³ணனானுபுப்³ப³தா சதுத்த²ங், இத³ங் சதுத்த²ங் ஸமாபஜ்ஜதீதி சதுத்த²ங்.
598. ‘‘Catuttha’’nti gaṇanānupubbatā catutthaṃ, idaṃ catutthaṃ samāpajjatīti catutthaṃ.
599. ‘‘ஜா²ன’’ந்தி உபெக்கா², ஸதி, சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா.
599. ‘‘Jhāna’’nti upekkhā, sati, cittassekaggatā.
600. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ சதுத்த²ஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
600. ‘‘Upasampajjā’’ti yo catutthassa jhānassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
601. ‘‘விஹரதீ’’தி…பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
601. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
602. ‘‘ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா’’தி தத்த² கதமா ரூபஸஞ்ஞா? ரூபாவசரஸமாபத்திங் ஸமாபன்னஸ்ஸ வா உபபன்னஸ்ஸ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரிஸ்ஸ வா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங் – இமா வுச்சந்தி ‘‘ரூபஸஞ்ஞாயோ’’. இமா ரூபஸஞ்ஞாயோ அதிக்கந்தோ ஹோதி வீதிக்கந்தோ ஸமதிக்கந்தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா’’தி.
602. ‘‘Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā’’ti tattha katamā rūpasaññā? Rūpāvacarasamāpattiṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – imā vuccanti ‘‘rūpasaññāyo’’. Imā rūpasaññāyo atikkanto hoti vītikkanto samatikkanto. Tena vuccati ‘‘sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā’’ti.
603. ‘‘படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா’’தி தத்த² கதமா படிக⁴ஸஞ்ஞா? ரூபஸஞ்ஞா ஸத்³த³ஸஞ்ஞா…பே॰… பொ²ட்ட²ப்³ப³ஸஞ்ஞா – இமா வுச்சந்தி படிக⁴ஸஞ்ஞாயோ. இமா படிக⁴ஸஞ்ஞாயோ ஸந்தா ஹொந்தி ஸமிதா வூபஸந்தா அத்த²ங்க³தா அப்³ப⁴த்த²ங்க³தா அப்பிதா ப்³யப்பிதா ஸோஸிதா விஸோஸிதா ப்³யந்தீகதா. தேன வுச்சதி ‘‘படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா’’தி.
603. ‘‘Paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā’’ti tattha katamā paṭighasaññā? Rūpasaññā saddasaññā…pe… phoṭṭhabbasaññā – imā vuccanti paṭighasaññāyo. Imā paṭighasaññāyo santā honti samitā vūpasantā atthaṅgatā abbhatthaṅgatā appitā byappitā sositā visositā byantīkatā. Tena vuccati ‘‘paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā’’ti.
604. ‘‘நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா’’தி தத்த² கதமா நானத்தஸஞ்ஞா? அஸமாபன்னஸ்ஸ மனோதா⁴து ஸமங்கி³ஸ்ஸ வா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து ஸமங்கி³ஸ்ஸ வா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங் – இமா வுச்சந்தி ‘‘நானத்தஸஞ்ஞாயோ’’. இமா நானத்தஸஞ்ஞாயோ ந மனஸி கரோதி. தேன வுச்சதி ‘‘நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா’’தி.
604. ‘‘Nānattasaññānaṃ amanasikārā’’ti tattha katamā nānattasaññā? Asamāpannassa manodhātu samaṅgissa vā manoviññāṇadhātu samaṅgissa vā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – imā vuccanti ‘‘nānattasaññāyo’’. Imā nānattasaññāyo na manasi karoti. Tena vuccati ‘‘nānattasaññānaṃ amanasikārā’’ti.
605. ‘‘அனந்தோ ஆகாஸோ’’தி, தத்த² கதமோ ஆகாஸோ? யோ ஆகாஸோ ஆகாஸக³தங் அக⁴ங் அக⁴க³தங் விவரோ விவரக³தங் அஸம்பு²ட்ட²ங் சதூஹி மஹாபூ⁴தேஹி – அயங் வுச்சதி ‘‘ஆகாஸோ’’. தஸ்மிங் ஆகாஸே சித்தங் ட²பேதி ஸண்ட²பேதி அனந்தங் ப²ரதி. தேன வுச்சதி ‘‘அனந்தோ ஆகாஸோ’’தி.
605. ‘‘Ananto ākāso’’ti, tattha katamo ākāso? Yo ākāso ākāsagataṃ aghaṃ aghagataṃ vivaro vivaragataṃ asamphuṭṭhaṃ catūhi mahābhūtehi – ayaṃ vuccati ‘‘ākāso’’. Tasmiṃ ākāse cittaṃ ṭhapeti saṇṭhapeti anantaṃ pharati. Tena vuccati ‘‘ananto ākāso’’ti.
606. ‘‘ஆகாஸானஞ்சாயதன’’ந்தி ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமாபன்னஸ்ஸ வா உபபன்னஸ்ஸ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரிஸ்ஸ வா சித்தசேதஸிகா த⁴ம்மா.
606. ‘‘Ākāsānañcāyatana’’nti ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā.
607. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ ஆகாஸானஞ்சாயதனஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
607. ‘‘Upasampajjā’’ti yo ākāsānañcāyatanassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
608. ‘‘விஹரதீ’’தி…பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
608. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
609. ‘‘ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்மா’’தி இமங் ஆகாஸானஞ்சாயதனங் அதிக்கந்தோ ஹோதி வீதிக்கந்தோ ஸமதிக்கந்தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்மா’’தி.
609. ‘‘Sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkammā’’ti imaṃ ākāsānañcāyatanaṃ atikkanto hoti vītikkanto samatikkanto. Tena vuccati ‘‘sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkammā’’ti.
610. ‘‘அனந்தங் விஞ்ஞாண’’ந்தி தங்யேவ ஆகாஸங் விஞ்ஞாணேன பு²ட்ட²ங் மனஸி கரோதி அனந்தங் ப²ரதி. தேன வுச்சதி ‘‘அனந்தங் விஞ்ஞாண’’ந்தி.
610. ‘‘Anantaṃ viññāṇa’’nti taṃyeva ākāsaṃ viññāṇena phuṭṭhaṃ manasi karoti anantaṃ pharati. Tena vuccati ‘‘anantaṃ viññāṇa’’nti.
611. ‘‘விஞ்ஞாணஞ்சாயதன’’ந்தி விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமாபன்னஸ்ஸ வா உபபன்னஸ்ஸ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரிஸ்ஸ வா சித்தசேதஸிகா த⁴ம்மா.
611. ‘‘Viññāṇañcāyatana’’nti viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā.
612. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
612. ‘‘Upasampajjā’’ti yo viññāṇañcāyatanassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
613. ‘‘விஹரதீ’’தி…பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
613. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
614. ‘‘ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்மா’’தி இமங் விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் அதிக்கந்தோ ஹோதி வீதிக்கந்தோ ஸமதிக்கந்தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்மா’’தி.
614. ‘‘Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkammā’’ti imaṃ viññāṇañcāyatanaṃ atikkanto hoti vītikkanto samatikkanto. Tena vuccati ‘‘sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkammā’’ti.
615. ‘‘நத்தி² கிஞ்சீ’’தி தங்யேவ விஞ்ஞாணங் பா⁴வேதி விபா⁴வேதி அந்தரபா⁴வேதி, ‘‘நத்தி² கிஞ்சீ’’தி பஸ்ஸதி. தேன வுச்சதி ‘‘நத்தி² கிஞ்சீ’’தி.
615. ‘‘Natthi kiñcī’’ti taṃyeva viññāṇaṃ bhāveti vibhāveti antarabhāveti, ‘‘natthi kiñcī’’ti passati. Tena vuccati ‘‘natthi kiñcī’’ti.
616. ‘‘ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதன’’ந்தி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமாபன்னஸ்ஸ வா உபபன்னஸ்ஸ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரிஸ்ஸ வா சித்தசேதஸிகா த⁴ம்மா.
616. ‘‘Ākiñcaññāyatana’’nti ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā.
617. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
617. ‘‘Upasampajjā’’ti yo ākiñcaññāyatanassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
618. ‘‘விஹரதீ’’தி …பே॰… தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
618. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
619. ‘‘ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்மா’’தி இமங் ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் அதிக்கந்தோ ஹோதி வீதிக்கந்தோ ஸமதிக்கந்தோ. தேன வுச்சதி ‘‘ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்மா’’தி.
619. ‘‘Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkammā’’ti imaṃ ākiñcaññāyatanaṃ atikkanto hoti vītikkanto samatikkanto. Tena vuccati ‘‘sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkammā’’ti.
‘‘நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ’’தி தங்யேவ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸந்ததோ மனஸி கரோதி ஸங்கா²ராவஸேஸஸமாபத்திங் பா⁴வேதி. தேன வுச்சதி ‘‘நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ’’தி 23.
‘‘Nevasaññīnāsaññī’’ti taṃyeva ākiñcaññāyatanaṃ santato manasi karoti saṅkhārāvasesasamāpattiṃ bhāveti. Tena vuccati ‘‘nevasaññīnāsaññī’’ti 24.
620. ‘‘நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதன’’ந்தி நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் ஸமாபன்னஸ்ஸ வா உபபன்னஸ்ஸ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரிஸ்ஸ வா சித்தசேதஸிகா த⁴ம்மா.
620. ‘‘Nevasaññānāsaññāyatana’’nti nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā.
621. ‘‘உபஸம்பஜ்ஜா’’தி யோ நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸ்ஸ லாபோ⁴ படிலாபோ⁴ பத்தி ஸம்பத்தி பு²ஸனா ஸச்சி²கிரியா உபஸம்பதா³.
621. ‘‘Upasampajjā’’ti yo nevasaññānāsaññāyatanassa lābho paṭilābho patti sampatti phusanā sacchikiriyā upasampadā.
622. ‘‘விஹரதீ’’தி இரியதி வத்ததி பாலேதி யபேதி யாபேதி சரதி விஹரதி. தேன வுச்சதி ‘‘விஹரதீ’’தி.
622. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati. Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங்.
Suttantabhājanīyaṃ.
2. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயங்
2. Abhidhammabhājanīyaṃ
1. ரூபாவசரகுஸலங்
1. Rūpāvacarakusalaṃ
623. சத்தாரி ஜா²னானி – பட²மங் ஜா²னங், து³தியங் ஜா²னங், ததியங் ஜா²னங், சதுத்த²ங் ஜா²னங்.
623. Cattāri jhānāni – paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ, catutthaṃ jhānaṃ.
624. தத்த² கதமங் பட²மங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
624. Tattha katamaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் து³தியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங் , தஸ்மிங் ஸமயே திவங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘து³தியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ dutiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ , tasmiṃ samaye tivaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘dutiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் ததியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி பீதியா ச விராகா³…பே॰… ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘ததியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ tatiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘tatiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் சதுத்த²ங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ catutthaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
சதுக்கங்.
Catukkaṃ.
625. இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
625. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விவிச்சேவ காமேஹி விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி அவிதக்கங் விசாரமத்தங் விவேகஜங் பீதிஸுக²ங் து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே சதுரங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘து³தியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye caturaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘dutiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே திவங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘ததியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye tivaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘tatiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி பீதியா ச விராகா³…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… பஞ்சமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பஞ்சமங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘pañcamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
பஞ்சகங்.
Pañcakaṃ.
2. அரூபாவசரகுஸலங்
2. Arūpāvacarakusalaṃ
626. இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே அரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³தங் ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
626. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
3. லோகுத்தரகுஸலங்
3. Lokuttarakusalaṃ
627. சத்தாரி ஜா²னானி – பட²மங் ஜா²னங், து³தியங் ஜா²னங், ததியங் ஜா²னங், சதுத்த²ங் ஜா²னங்.
627. Cattāri jhānāni – paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ, catutthaṃ jhānaṃ.
628. தத்த² கதமங் பட²மங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
628. Tattha katamaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் து³தியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே திவங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘து³தியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ dutiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye tivaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘dutiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் ததியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா பீதியா ச விராகா³…பே॰… ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘ததியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ tatiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘tatiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் சதுத்த²ங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா …பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ catutthaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā sukhassa ca pahānā …pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
சதுக்கங்.
Catukkaṃ.
629. இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
629. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விவிச்சேவ காமேஹி விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி அவிதக்கங் விசாரமத்தங் விவேகஜங் பீதிஸுக²ங் து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே சதுரங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி விசாரோ பீதி ஸுக²ங் சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘து³தியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye caturaṅgikaṃ jhānaṃ hoti vicāro pīti sukhaṃ cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘dutiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே திவங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘ததியங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye tivaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘tatiyaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா பீதியா ச விராகா³…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… பஞ்சமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பஞ்சமங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā sukhassa ca pahānā…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘pañcamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
பஞ்சகங்.
Pañcakaṃ.
4. ரூபாவசரவிபாகா
4. Rūpāvacaravipākā
630. சத்தாரி ஜா²னானி – பட²மங் ஜா²னங், து³தியங் ஜா²னங், ததியங் ஜா²னங், சதுத்த²ங் ஜா²னங்.
630. Cattāri jhānāni – paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ, catutthaṃ jhānaṃ.
631. தத்த² கதமங் பட²மங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே ப²ஸ்ஸோ ஹோதி…பே॰… அவிக்கே²போ ஹோதி. இமே த⁴ம்மா குஸலா. தஸ்ஸேவ ரூபாவசரஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ கதத்தா உபசிதத்தா விபாகங் விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
631. Tattha katamaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் து³தியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே ப²ஸ்ஸோ ஹோதி…பே॰… அவிக்கே²போ ஹோதி. இமே த⁴ம்மா குஸலா. தஸ்ஸேவ ரூபாவசரஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ கதத்தா உபசிதத்தா விபாகங் விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங்…பே॰… ததியங் ஜா²னங்…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங்…பே॰… பட²மங் ஜா²னங்…பே॰… பஞ்சமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பஞ்சமங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா…பே॰….
Tattha katamaṃ dutiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘pañcamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā…pe….
5. அரூபாவசரவிபாகா
5. Arūpāvacaravipākā
632. இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே அரூபூபபத்தியா மக்³க³ங் பா⁴வேதி ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³தங் ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, தஸ்மிங் ஸமயே ப²ஸ்ஸோ ஹோதி…பே॰… அவிக்கே²போ ஹோதி. இமே த⁴ம்மா குஸலா. தஸ்ஸேவ அரூபாவசரஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ கதத்தா உபசிதத்தா விபாகங் ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³தங் ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
632. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
6. லோகுத்தரவிபாகா
6. Lokuttaravipākā
633. சத்தாரி ஜா²னானி – பட²மங் ஜா²னங், து³தியங் ஜா²னங், ததியங் ஜா²னங், சதுத்த²ங் ஜா²னங்.
633. Cattāri jhānāni – paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ, catutthaṃ jhānaṃ.
634. தத்த² கதமங் பட²மங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே ப²ஸ்ஸோ ஹோதி…பே॰… அவிக்கே²போ ஹோதி. இமே த⁴ம்மா குஸலா. தஸ்ஸேவ லோகுத்தரஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ கதத்தா பா⁴விதத்தா விபாகங் விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங் ஸுஞ்ஞதங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
634. Tattha katamaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் து³தியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி நிய்யானிகங் அபசயகா³மிங் தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாய பட²மாய பூ⁴மியா பத்தியா விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே ப²ஸ்ஸோ ஹோதி…பே॰… அவிக்கே²போ ஹோதி. இமே த⁴ம்மா குஸலா. தஸ்ஸேவ லோகுத்தரஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ கதத்தா பா⁴விதத்தா விபாகங் விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங் …பே॰… ததியங் ஜா²னங்…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங்…பே॰… பட²மங் ஜா²னங்…பே॰… பஞ்சமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங் ஸுஞ்ஞதங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பஞ்சமங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ dutiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhammā kusalā. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ …pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘pañcamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
7. ரூபாரூபாவசரகிரியா
7. Rūpārūpāvacarakiriyā
635. சத்தாரி ஜா²னானி – பட²மங் ஜா²னங், து³தியங் ஜா²னங், ததியங் ஜா²னங், சதுத்த²ங் ஜா²னங்.
635. Cattāri jhānāni – paṭhamaṃ jhānaṃ, dutiyaṃ jhānaṃ, tatiyaṃ jhānaṃ, catutthaṃ jhānaṃ.
636. தத்த² கதமங் பட²மங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபாவசரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி கிரியங் நேவ குஸலங் நாகுஸலங் ந ச கம்மவிபாகங் தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரங் விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே பஞ்சங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, ஸுக²ங், சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பட²மங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
636. Tattha katamaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – vitakko, vicāro, pīti, sukhaṃ, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
தத்த² கதமங் து³தியங் ஜா²னங்? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே ரூபாவசரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி கிரியங் நேவ குஸலங் நாகுஸலங் ந ச கம்மவிபாகங் தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரங் விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங்…பே॰… ததியங் ஜா²னங்…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங்…பே॰… பட²மங் ஜா²னங்…பே॰… பஞ்சமங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி பத²வீகஸிணங், தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘பஞ்சமங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தா.
Tattha katamaṃ dutiyaṃ jhānaṃ? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘pañcamaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttā.
637. இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே அரூபாவசரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி கிரியங் நேவ குஸலங் நாகுஸலங் ந ச கம்மவிபாகங் தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரங் ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸஞ்ஞாஸஹக³தங் ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, தஸ்மிங் ஸமயே து³வங்கி³கங் ஜா²னங் ஹோதி – உபெக்கா², சித்தஸ்ஸேகக்³க³தா. இத³ங் வுச்சதி ‘‘சதுத்த²ங் ஜா²னங்’’. அவஸேஸா த⁴ம்மா ஜா²னஸம்பயுத்தாதி.
637. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye arūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye duvaṅgikaṃ jhānaṃ hoti – upekkhā, cittassekaggatā. Idaṃ vuccati ‘‘catutthaṃ jhānaṃ’’. Avasesā dhammā jhānasampayuttāti.
அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயங்.
Abhidhammabhājanīyaṃ.
3. பஞ்ஹாபுச்ச²கங்
3. Pañhāpucchakaṃ
638. சத்தாரி ஜா²னானி – இத⁴ பி⁴க்கு² விவிச்சேவ காமேஹி விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி ஸவிதக்கங் ஸவிசாரங் விவேகஜங் பீதிஸுக²ங் பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா அஜ்ஜ²த்தங் ஸம்பஸாத³னங் சேதஸோ ஏகோதி³பா⁴வங் அவிதக்கங் அவிசாரங் ஸமாதி⁴ஜங் பீதிஸுக²ங் து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… பீதியா ச விராகா³ உபெக்க²கோ ச விஹரதி ஸதோ ச ஸம்பஜானோ ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தி, யங் தங் அரியா ஆசிக்க²ந்தி – ‘‘உபெக்க²கோ ஸதிமா ஸுக²விஹாரீ’’தி ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி…பே॰… ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா து³க்க²ஸ்ஸ ச பஹானா புப்³பே³வ ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மா அது³க்க²மஸுக²ங் உபெக்கா²ஸதிபாரிஸுத்³தி⁴ங் சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி.
638. Cattāri jhānāni – idha bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
639. சதுன்னங் ஜா²னானங் கதி குஸலா, கதி அகுஸலா, கதி அப்³யாகதா…பே॰… கதி ஸரணா, கதி அரணா?
639. Catunnaṃ jhānānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
1. திகங்
1. Tikaṃ
640. ஸியா குஸலா, ஸியா அப்³யாகதா. தீணி ஜா²னானி – எத்து²ப்பன்னங் ஸுக²ங் வேத³னங் ட²பெத்வா ஸுகா²ய வேத³னாய ஸம்பயுத்தா, சதுத்த²ங் ஜா²னங் – எத்து²ப்பன்னங் அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³னங் ட²பெத்வா அது³க்க²மஸுகா²ய வேத³னாய ஸம்பயுத்தங். ஸியா விபாகா, ஸியா விபாகத⁴ம்மத⁴ம்மா, ஸியா நேவவிபாகனவிபாகத⁴ம்மத⁴ம்மா. ஸியா உபாதி³ன்னுபாதா³னியா, ஸியா அனுபாதி³ன்னுபாதா³னியா, ஸியா அனுபாதி³ன்னஅனுபாதா³னியா. ஸியா அஸங்கிலிட்ட²ஸங்கிலேஸிகா, ஸியா அஸங்கிலிட்ட²அஸங்கிலேஸிகா. பட²மங் ஜா²னங் – எத்து²ப்பன்னே விதக்கவிசாரே ட²பெத்வா ஸவிதக்கங் ஸவிசாரங், தீணி ஜா²னானி அவிதக்கஅவிசாரா. த்³வே ஜா²னானி – எத்து²ப்பன்னங் பீதிங் ட²பெத்வா பீதிஸஹக³தா, தீணி ஜா²னானி – எத்து²ப்பன்னங் ஸுக²ங் ட²பெத்வா ஸுக²ஸஹக³தா, சதுத்த²ங் ஜா²னங் – எத்து²ப்பன்னங் உபெக்க²ங் ட²பெத்வா உபெக்கா²ஸஹக³தங். நேவ த³ஸ்ஸனேன ந பா⁴வனாய பஹாதப்³பா³. நேவ த³ஸ்ஸனேன ந பா⁴வனாய பஹாதப்³ப³ஹேதுகா. ஸியா ஆசயகா³மினோ, ஸியா அபசயகா³மினோ, ஸியா நேவாசயகா³மினாபசயகா³மினோ. ஸியா ஸெக்கா², ஸியா அஸெக்கா², ஸியா நேவஸெக்க²னாஸெக்கா². ஸியா மஹக்³க³தா, ஸியா அப்பமாணா. தீணி ஜா²னானி ந வத்தப்³பா³ பரித்தாரம்மணாதிபி, மஹக்³க³தாரம்மணாதிபி, ஸியா அப்பமாணாரம்மணா , ஸியா ந வத்தப்³பா³ அப்பமாணாரம்மணாதி; சதுத்த²ங் ஜா²னங் ஸியா பரித்தாரம்மணங், ஸியா மஹக்³க³தாரம்மணங், ஸியா அப்பமாணாரம்மணங்; ஸியா ந வத்தப்³ப³ங் பரித்தாரம்மணந்திபி, மஹக்³க³தாரம்மணந்திபி, அப்பமாணாரம்மணந்திபி . ஸியா மஜ்ஜி²மா, ஸியா பணீதா. ஸியா ஸம்மத்தனியதா, ஸியா அனியதா. தீணி ஜா²னானி ந மக்³கா³ரம்மணா, ஸியா மக்³க³ஹேதுகா, ஸியா மக்³கா³தி⁴பதினோ, ஸியா ந வத்தப்³பா³ மக்³க³ஹேதுகாதிபி, மக்³கா³தி⁴பதினோதிபி; சதுத்த²ங் ஜா²னங் ஸியா மக்³கா³ரம்மணங், ஸியா மக்³க³ஹேதுகங், ஸியா மக்³கா³தி⁴பதி, ஸியா ந வத்தப்³ப³ங் மக்³கா³ரம்மணந்திபி, மக்³க³ஹேதுகந்திபி மக்³கா³தி⁴பதீதிபி. ஸியா உப்பன்னா, ஸியா அனுப்பன்னா, ஸியா உப்பாதி³னோ. ஸியா அதீதா, ஸியா அனாக³தா, ஸியா பச்சுப்பன்னா. தீணி ஜா²னானி ந வத்தப்³பா³ அதீதாரம்மணாதிபி, அனாக³தாரம்மணாதிபி, பச்சுப்பன்னாரம்மணாதிபி; சதுத்த²ங் ஜா²னங் ஸியா அதீதாரம்மணங், ஸியா அனாக³தாரம்மணங், ஸியா பச்சுப்பன்னாரம்மணங், ஸியா ந வத்தப்³ப³ங் அதீதாரம்மணந்திபி, அனாக³தாரம்மணந்திபி, பச்சுப்பன்னாரமணந்திபி. ஸியா அஜ்ஜ²த்தா, ஸியா ப³ஹித்³தா⁴, ஸியா அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴. தீணி ஜா²னானி ப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா, சதுத்த²ங் ஜா²னங் ஸியா அஜ்ஜ²த்தாரம்மணங், ஸியா ப³ஹித்³தா⁴ரம்மணங், ஸியா அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணங், ஸியா ந வத்தப்³ப³ங் அஜ்ஜ²த்தாரம்மணந்திபி, ப³ஹித்³தா⁴ரம்மணந்திபி, அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணந்திபி. அனித³ஸ்ஸனஅப்படிகா⁴.
640. Siyā kusalā, siyā abyākatā. Tīṇi jhānāni – etthuppannaṃ sukhaṃ vedanaṃ ṭhapetvā sukhāya vedanāya sampayuttā, catutthaṃ jhānaṃ – etthuppannaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ ṭhapetvā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttaṃ. Siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā. Siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā, siyā anupādinnaanupādāniyā. Siyā asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, siyā asaṃkiliṭṭhaasaṃkilesikā. Paṭhamaṃ jhānaṃ – etthuppanne vitakkavicāre ṭhapetvā savitakkaṃ savicāraṃ, tīṇi jhānāni avitakkaavicārā. Dve jhānāni – etthuppannaṃ pītiṃ ṭhapetvā pītisahagatā, tīṇi jhānāni – etthuppannaṃ sukhaṃ ṭhapetvā sukhasahagatā, catutthaṃ jhānaṃ – etthuppannaṃ upekkhaṃ ṭhapetvā upekkhāsahagataṃ. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā. Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā. Siyā ācayagāmino, siyā apacayagāmino, siyā nevācayagāmināpacayagāmino. Siyā sekkhā, siyā asekkhā, siyā nevasekkhanāsekkhā. Siyā mahaggatā, siyā appamāṇā. Tīṇi jhānāni na vattabbā parittārammaṇātipi, mahaggatārammaṇātipi, siyā appamāṇārammaṇā , siyā na vattabbā appamāṇārammaṇāti; catutthaṃ jhānaṃ siyā parittārammaṇaṃ, siyā mahaggatārammaṇaṃ, siyā appamāṇārammaṇaṃ; siyā na vattabbaṃ parittārammaṇantipi, mahaggatārammaṇantipi, appamāṇārammaṇantipi . Siyā majjhimā, siyā paṇītā. Siyā sammattaniyatā, siyā aniyatā. Tīṇi jhānāni na maggārammaṇā, siyā maggahetukā, siyā maggādhipatino, siyā na vattabbā maggahetukātipi, maggādhipatinotipi; catutthaṃ jhānaṃ siyā maggārammaṇaṃ, siyā maggahetukaṃ, siyā maggādhipati, siyā na vattabbaṃ maggārammaṇantipi, maggahetukantipi maggādhipatītipi. Siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādino. Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā. Tīṇi jhānāni na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi; catutthaṃ jhānaṃ siyā atītārammaṇaṃ, siyā anāgatārammaṇaṃ, siyā paccuppannārammaṇaṃ, siyā na vattabbaṃ atītārammaṇantipi, anāgatārammaṇantipi, paccuppannāramaṇantipi. Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā. Tīṇi jhānāni bahiddhārammaṇā, catutthaṃ jhānaṃ siyā ajjhattārammaṇaṃ, siyā bahiddhārammaṇaṃ, siyā ajjhattabahiddhārammaṇaṃ, siyā na vattabbaṃ ajjhattārammaṇantipi, bahiddhārammaṇantipi, ajjhattabahiddhārammaṇantipi. Anidassanaappaṭighā.
2. து³கங்
2. Dukaṃ
641. ந ஹேதூ, ஸஹேதுகா, ஹேதுஸம்பயுத்தா, ந வத்தப்³பா³ ‘‘ஹேதூ சேவ ஸஹேதுகா சா’’தி, ஸஹேதுகா சேவ ந ச ஹேதூ, ந வத்தப்³பா³ ‘‘ஹேதூ சேவ ஹேதுஸம்பயுத்தா சா’’தி, ஹேதுஸம்பயுத்தா சேவ ந ச ஹேதூ, ந ஹேதூ ஸஹேதுகா.
641. Na hetū, sahetukā, hetusampayuttā, na vattabbā ‘‘hetū ceva sahetukā cā’’ti, sahetukā ceva na ca hetū, na vattabbā ‘‘hetū ceva hetusampayuttā cā’’ti, hetusampayuttā ceva na ca hetū, na hetū sahetukā.
ஸப்பச்சயா, ஸங்க²தா, அனித³ஸ்ஸனா, அப்படிகா⁴, அரூபா , ஸியா லோகியா, ஸியா லோகுத்தரா, கேனசி விஞ்ஞெய்யா, கேனசி ந விஞ்ஞெய்யா.
Sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā , siyā lokiyā, siyā lokuttarā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā.
நோ ஆஸவா, ஸியா ஸாஸவா, ஸியா அனாஸவா, ஆஸவவிப்பயுத்தா, ந வத்தப்³பா³ ‘‘ஆஸவா சேவ ஸாஸவா சா’’தி, ஸியா ஸாஸவா சேவ நோ ச ஆஸவா, ஸியா ந வத்தப்³பா³ ‘‘ஸாஸவா சேவ நோ ச ஆஸவா’’தி. ந வத்தப்³பா³ ‘‘ஆஸவா சேவ ஆஸவஸம்பயுத்தா சாதி’’பி, ஆஸவஸம்பயுத்தா சேவ நோ ச ஆஸவாதிபி. ஸியா ஆஸவவிப்பயுத்தா ஸாஸவா, ஸியா ஆஸவவிப்பயுத்தா அனாஸவா.
No āsavā, siyā sāsavā, siyā anāsavā, āsavavippayuttā, na vattabbā ‘‘āsavā ceva sāsavā cā’’ti, siyā sāsavā ceva no ca āsavā, siyā na vattabbā ‘‘sāsavā ceva no ca āsavā’’ti. Na vattabbā ‘‘āsavā ceva āsavasampayuttā cāti’’pi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi. Siyā āsavavippayuttā sāsavā, siyā āsavavippayuttā anāsavā.
நோ ஸங்யோஜனா…பே॰… நோ க³ந்தா²…பே॰… நோ ஓகா⁴…பே॰… நோ யோகா³…பே॰… நோ நீவரணா…பே॰… நோ பராமாஸா…பே॰… ஸாரம்மணா, நோ சித்தா, சேதஸிகா, சித்தஸம்பயுத்தா, சித்தஸங்ஸட்டா², சித்தஸமுட்டா²னா, சித்தஸஹபு⁴னோ, சித்தானுபரிவத்தினோ, சித்தஸங்ஸட்ட²ஸமுட்டா²னா, சித்தஸங்ஸட்ட²ஸமுட்டா²னஸஹபு⁴னோ, சித்தஸங்ஸட்ட²ஸமுட்டா²னானுபரிவத்தினோ, பா³ஹிரா, நோ உபாதா³, ஸியா உபாதி³ன்னா, ஸியா அனுபாதி³ன்னா.
No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā…pe… sārammaṇā, no cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā, cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino, bāhirā, no upādā, siyā upādinnā, siyā anupādinnā.
நோ உபாதா³னா…பே॰… நோ கிலேஸா…பே॰… ந த³ஸ்ஸனேன பஹாதப்³பா³, ந பா⁴வனாய பஹாதப்³பா³, ந த³ஸ்ஸனேன பஹாதப்³ப³ஹேதுகா, ந பா⁴வனாய பஹாதப்³ப³ஹேதுகா. பட²மங் ஜா²னங் – எத்து²ப்பன்னங் விதக்கங் ட²பெத்வா ஸவிதக்கங், தீணி ஜா²னானி அவிதக்கா. பட²மங் ஜா²னங் – எத்து²ப்பன்னங் விசாரங் ட²பெத்வா ஸவிசாரங், தீணி ஜா²னானி அவிசாரா. த்³வே ஜா²னானி – எத்து²ப்பன்னங் பீதிங் ட²பெத்வா ஸப்பீதிகா, த்³வே ஜா²னானி அப்பீதிகா. த்³வே ஜா²னானி – எத்து²ப்பன்னங் பீதிங் ட²பெத்வா பீதிஸஹக³தா, த்³வே ஜா²னானி ந பீதிஸஹக³தா. தீணி ஜா²னானி – எத்து²ப்பன்னங் ஸுக²ங் ட²பெத்வா ஸுக²ஸஹக³தா, சதுத்த²ங் ஜா²னங் ந ஸுக²ஸஹக³தங். சதுத்த²ங் ஜா²னங் – எத்து²ப்பன்னங் உபெக்க²ங் ட²பெத்வா உபெக்கா²ஸஹக³தங், தீணி ஜா²னானி உபெக்கா²ஸஹக³தா, ந காமாவசரா, ஸியா ரூபாவசரா, ஸியா ந ரூபாவசரா, தீணி ஜா²னானி ந அரூபாவசரா, சதுத்த²ங் ஜா²னங் ஸியா அரூபாவசரங், ஸியா ந அரூபாவசரங், ஸியா பரியாபன்னா, ஸியா அபரியாபன்னா, ஸியா நிய்யானிகா, ஸியா அனிய்யானிகா, ஸியா நியதா, ஸியா அனியதா, ஸியா ஸஉத்தரா, ஸியா அனுத்தரா, அரணாதி.
No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā, na bhāvanāya pahātabbā, na dassanena pahātabbahetukā, na bhāvanāya pahātabbahetukā. Paṭhamaṃ jhānaṃ – etthuppannaṃ vitakkaṃ ṭhapetvā savitakkaṃ, tīṇi jhānāni avitakkā. Paṭhamaṃ jhānaṃ – etthuppannaṃ vicāraṃ ṭhapetvā savicāraṃ, tīṇi jhānāni avicārā. Dve jhānāni – etthuppannaṃ pītiṃ ṭhapetvā sappītikā, dve jhānāni appītikā. Dve jhānāni – etthuppannaṃ pītiṃ ṭhapetvā pītisahagatā, dve jhānāni na pītisahagatā. Tīṇi jhānāni – etthuppannaṃ sukhaṃ ṭhapetvā sukhasahagatā, catutthaṃ jhānaṃ na sukhasahagataṃ. Catutthaṃ jhānaṃ – etthuppannaṃ upekkhaṃ ṭhapetvā upekkhāsahagataṃ, tīṇi jhānāni upekkhāsahagatā, na kāmāvacarā, siyā rūpāvacarā, siyā na rūpāvacarā, tīṇi jhānāni na arūpāvacarā, catutthaṃ jhānaṃ siyā arūpāvacaraṃ, siyā na arūpāvacaraṃ, siyā pariyāpannā, siyā apariyāpannā, siyā niyyānikā, siyā aniyyānikā, siyā niyatā, siyā aniyatā, siyā sauttarā, siyā anuttarā, araṇāti.
பஞ்ஹாபுச்ச²கங்.
Pañhāpucchakaṃ.
ஜா²னவிப⁴ங்கோ³ நிட்டி²தோ.
Jhānavibhaṅgo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
1. ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங் • 1. Suttantabhājanīyaṃ
2. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
3. பஞ்ஹாபுச்ச²கவண்ணனா • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 12. ஜா²னவிப⁴ங்கோ³ • 12. Jhānavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 12. ஜா²னவிப⁴ங்கோ³ • 12. Jhānavibhaṅgo