| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๗. ชิคุจฺฉิตพฺพสุตฺตํ
7. Jigucchitabbasuttaṃ
๒๗. ‘‘ตโยเม , ภิกฺขเว, ปุคฺคลา สโนฺต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม ตโย? อตฺถิ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล ชิคุจฺฉิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อชฺฌุเปกฺขิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล เสวิตโพฺพ ภชิตโพฺพ ปยิรุปาสิตโพฺพฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล ชิคุจฺฉิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพ? อิธ , ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล ทุสฺสีโล โหติ ปาปธโมฺม อสุจิ สงฺกสฺสรสมาจาโร ปฎิจฺฉนฺนกมฺมโนฺต, อสฺสมโณ สมณปฎิโญฺญ, อพฺรหฺมจารี พฺรหฺมจาริปฎิโญฺญ, อโนฺตปูติ อวสฺสุโต กสมฺพุชาโตฯ เอวรูโป, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล ชิคุจฺฉิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพฯ ตํ กิสฺส เหตุ? กิญฺจาปิ, ภิกฺขเว, เอวรูปสฺส ปุคฺคลสฺส น ทิฎฺฐานุคติํ อาปชฺชติ, อถ โข นํ ปาปโก กิตฺติสโทฺท อพฺภุคฺคจฺฉติ – ‘ปาปมิโตฺต ปุริสปุคฺคโล ปาปสหาโย ปาปสมฺปวโงฺก’ติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, อหิ คูถคโต กิญฺจาปิ น ทํสติ 1, อถ โข นํ มเกฺขติ; เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, กิญฺจาปิ เอวรูปสฺส ปุคฺคลสฺส น ทิฎฺฐานุคติํ อาปชฺชติ, อถ โข นํ ปาปโก กิตฺติสโทฺท อพฺภุคฺคจฺฉติ – ‘ปาปมิโตฺต ปุริสปุคฺคโล ปาปสหาโย ปาปสมฺปวโงฺก’ติฯ ตสฺมา เอวรูโป ปุคฺคโล ชิคุจฺฉิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพฯ
27. ‘‘Tayome , bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Atthi, bhikkhave, puggalo jigucchitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo. Atthi, bhikkhave, puggalo ajjhupekkhitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo. Atthi, bhikkhave, puggalo sevitabbo bhajitabbo payirupāsitabbo. Katamo ca, bhikkhave, puggalo jigucchitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo? Idha , bhikkhave, ekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo asuci saṅkassarasamācāro paṭicchannakammanto, assamaṇo samaṇapaṭiñño, abrahmacārī brahmacāripaṭiñño, antopūti avassuto kasambujāto. Evarūpo, bhikkhave, puggalo jigucchitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo. Taṃ kissa hetu? Kiñcāpi, bhikkhave, evarūpassa puggalassa na diṭṭhānugatiṃ āpajjati, atha kho naṃ pāpako kittisaddo abbhuggacchati – ‘pāpamitto purisapuggalo pāpasahāyo pāpasampavaṅko’ti. Seyyathāpi, bhikkhave, ahi gūthagato kiñcāpi na daṃsati 2, atha kho naṃ makkheti; evamevaṃ kho, bhikkhave, kiñcāpi evarūpassa puggalassa na diṭṭhānugatiṃ āpajjati, atha kho naṃ pāpako kittisaddo abbhuggacchati – ‘pāpamitto purisapuggalo pāpasahāyo pāpasampavaṅko’ti. Tasmā evarūpo puggalo jigucchitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อชฺฌุเปกฺขิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพ? อิธ, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล โกธโน โหติ อุปายาสพหุโล , อปฺปมฺปิ วุโตฺต สมาโน อภิสชฺชติ กุปฺปติ พฺยาปชฺชติ ปติตฺถียติ, โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรติฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ทุฎฺฐารุโก กเฎฺฐน วา กฐลาย วา ฆฎฺฎิโต ภิโยฺยโสมตฺตาย อาสวํ เทติ; เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว…เป.… เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ตินฺทุกาลาตํ กเฎฺฐน วา กฐลาย วา ฆฎฺฎิตํ ภิโยฺยโสมตฺตาย จิจฺจิฎายติ จิฎิจิฎายติ; เอวเมวํ โข ภิกฺขเว…เป.… เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, คูถกูโป กเฎฺฐน วา กฐลาย วา ฆฎฺฎิโต ภิโยฺยโสมตฺตาย ทุคฺคโนฺธ โหติ; เอวเมวํ โข, ภิกฺขเว, อิเธกโจฺจ ปุคฺคโล โกธโน โหติ อุปายาสพหุโล, อปฺปมฺปิ วุโตฺต สมาโน อภิสชฺชติ กุปฺปติ พฺยาปชฺชติ ปติตฺถียติ, โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตุกโรติฯ เอวรูโป, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล อชฺฌุเปกฺขิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อโกฺกเสยฺยปิ มํ ปริภาเสยฺยปิ มํ อนตฺถมฺปิ มํ กเรยฺยาติฯ ตสฺมา เอวรูโป ปุคฺคโล อชฺฌุเปกฺขิตโพฺพ น เสวิตโพฺพ น ภชิตโพฺพ น ปยิรุปาสิตโพฺพฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo ajjhupekkhitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo kodhano hoti upāyāsabahulo , appampi vutto samāno abhisajjati kuppati byāpajjati patitthīyati, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Seyyathāpi, bhikkhave, duṭṭhāruko kaṭṭhena vā kaṭhalāya vā ghaṭṭito bhiyyosomattāya āsavaṃ deti; evamevaṃ kho, bhikkhave…pe… seyyathāpi, bhikkhave, tindukālātaṃ kaṭṭhena vā kaṭhalāya vā ghaṭṭitaṃ bhiyyosomattāya cicciṭāyati ciṭiciṭāyati; evamevaṃ kho bhikkhave…pe… seyyathāpi, bhikkhave, gūthakūpo kaṭṭhena vā kaṭhalāya vā ghaṭṭito bhiyyosomattāya duggandho hoti; evamevaṃ kho, bhikkhave, idhekacco puggalo kodhano hoti upāyāsabahulo, appampi vutto samāno abhisajjati kuppati byāpajjati patitthīyati, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Evarūpo, bhikkhave, puggalo ajjhupekkhitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo. Taṃ kissa hetu? Akkoseyyapi maṃ paribhāseyyapi maṃ anatthampi maṃ kareyyāti. Tasmā evarūpo puggalo ajjhupekkhitabbo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล เสวิตโพฺพ ภชิตโพฺพ ปยิรุปาสิตโพฺพ? อิธ, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล สีลวา โหติ กลฺยาณธโมฺมฯ เอวรูโป, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล เสวิตโพฺพ ภชิตโพฺพ ปยิรุปาสิตโพฺพฯ ตํ กิสฺส เหตุ? กิญฺจาปิ, ภิกฺขเว, เอวรูปสฺส ปุคฺคลสฺส น ทิฎฺฐานุคติํ อาปชฺชติ, อถ โข นํ กลฺยาโณ กิตฺติสโทฺท อพฺภุคฺคจฺฉติ – ‘กลฺยาณมิโตฺต ปุริสปุคฺคโล กลฺยาณสหาโย กลฺยาณสมฺปวโงฺก’ติฯ ตสฺมา เอวรูโป ปุคฺคโล เสวิตโพฺพ ภชิตโพฺพ ปยิรุปาสิตโพฺพฯ ‘อิเม โข, ภิกฺขเว, ตโย ปุคฺคลา สโนฺต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิ’’’นฺติฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo sevitabbo bhajitabbo payirupāsitabbo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sīlavā hoti kalyāṇadhammo. Evarūpo, bhikkhave, puggalo sevitabbo bhajitabbo payirupāsitabbo. Taṃ kissa hetu? Kiñcāpi, bhikkhave, evarūpassa puggalassa na diṭṭhānugatiṃ āpajjati, atha kho naṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati – ‘kalyāṇamitto purisapuggalo kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko’ti. Tasmā evarūpo puggalo sevitabbo bhajitabbo payirupāsitabbo. ‘Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’’nti.
‘‘นิหียติ ปุริโส นิหีนเสวี,
‘‘Nihīyati puriso nihīnasevī,
น จ หาเยถ กทาจิ ตุลฺยเสวี;
Na ca hāyetha kadāci tulyasevī;
เสฎฺฐมุปนมํ อุเทติ ขิปฺปํ,
Seṭṭhamupanamaṃ udeti khippaṃ,
ตสฺมา อตฺตโน อุตฺตริํ ภเชถา’’ติฯ สตฺตมํ;
Tasmā attano uttariṃ bhajethā’’ti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๗. ชิคุจฺฉิตพฺพสุตฺตวณฺณนา • 7. Jigucchitabbasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๗. ชิคุจฺฉิตพฺพสุตฺตวณฺณนา • 7. Jigucchitabbasuttavaṇṇanā
