| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
७. जिगुच्छितब्बसुत्तवण्णना
7. Jigucchitabbasuttavaṇṇanā
२७. सत्तमे जिगुच्छितब्बोति गूथं विय जिगुच्छितब्बो। अथ खो नन्ति अथ खो अस्स। कित्तिसद्दोति कथासद्दो। एवमेव खोति एत्थ गूथकूपो विय दुस्सील्यं दट्ठब्बं। गूथकूपे पतित्वा ठितो धम्मनिअहि विय दुस्सीलपुग्गलो। गूथकूपतो उद्धरियमानेन तेन अहिना पुरिसस्स सरीरं आरुळ्हेनापि अदट्ठभावो विय दुस्सीलं सेवमानस्सापि तस्स किरियाय अकरणभावो। सरीरं गूथेन मक्खेत्वा अहिना गतकालो विय दुस्सीलं सेवमानस्स पापकित्तिसद्दअब्भुग्गमनकालो वेदितब्बो।
27. Sattame jigucchitabboti gūthaṃ viya jigucchitabbo. Atha kho nanti atha kho assa. Kittisaddoti kathāsaddo. Evameva khoti ettha gūthakūpo viya dussīlyaṃ daṭṭhabbaṃ. Gūthakūpe patitvā ṭhito dhammaniahi viya dussīlapuggalo. Gūthakūpato uddhariyamānena tena ahinā purisassa sarīraṃ āruḷhenāpi adaṭṭhabhāvo viya dussīlaṃ sevamānassāpi tassa kiriyāya akaraṇabhāvo. Sarīraṃ gūthena makkhetvā ahinā gatakālo viya dussīlaṃ sevamānassa pāpakittisaddaabbhuggamanakālo veditabbo.
तिन्दुकालातन्ति तिन्दुकरुक्खअलातं। भिय्योसोमत्ताय चिच्चिटायतीति तं हि झायमानं पकतियापि पपटिकायो मुञ्चन्तं चिच्चिटाति ‘‘चिटिचिटा’’ति सद्दं करोति, घट्टितं पन अधिमत्तं करोतीति अत्थो। एवमेव खोति एवमेवं कोधनो अत्तनो धम्मतायपि उद्धतो चण्डिकतो हुत्वा चरति, अप्पमत्तकं पन वचनं सुतकाले ‘‘मादिसं नाम एवं वदति एवं वदती’’ति अतिरेकतरं उद्धतो चण्डिकतो हुत्वा चरति। गूथकूपोति गूथपुण्णकूपो, गूथरासियेव वा। ओपम्मसंसन्दनं पनेत्थ पुरिमनयेनेव वेदितब्बं। तस्मा एवरूपो पुग्गलो अज्झुपेक्खितब्बो न सेवितब्बोति यस्मा कोधनो अतिसेवियमानो अतिउपसङ्कमियमानोपि कुज्झतियेव, ‘‘किं इमिना’’ति पटिक्कमन्तेपि कुज्झतियेव। तस्मा पलालग्गि विय अज्झुपेक्खितब्बो न सेवितब्बो न भजितब्बो। किं वुत्तं होति? यो हि पलालग्गिं अतिउपसङ्कमित्वा तप्पति, तस्स सरीरं झायति। यो अतिपटिक्कमित्वा तप्पति, तस्स सीतं न वूपसम्मति। अनुपसङ्कमित्वा अपटिक्कमित्वा पन मज्झत्तभावेन तप्पन्तस्स सीतं वूपसम्मति, तस्मा पलालग्गि विय कोधनो पुग्गलो मज्झत्तभावेन अज्झुपेक्खितब्बो, न सेवितब्बो न भजितब्बो न पयिरुपासितब्बो।
Tindukālātanti tindukarukkhaalātaṃ. Bhiyyosomattāya cicciṭāyatīti taṃ hi jhāyamānaṃ pakatiyāpi papaṭikāyo muñcantaṃ cicciṭāti ‘‘ciṭiciṭā’’ti saddaṃ karoti, ghaṭṭitaṃ pana adhimattaṃ karotīti attho. Evameva khoti evamevaṃ kodhano attano dhammatāyapi uddhato caṇḍikato hutvā carati, appamattakaṃ pana vacanaṃ sutakāle ‘‘mādisaṃ nāma evaṃ vadati evaṃ vadatī’’ti atirekataraṃ uddhato caṇḍikato hutvā carati. Gūthakūpoti gūthapuṇṇakūpo, gūtharāsiyeva vā. Opammasaṃsandanaṃ panettha purimanayeneva veditabbaṃ. Tasmā evarūpo puggalo ajjhupekkhitabbo na sevitabboti yasmā kodhano atiseviyamāno atiupasaṅkamiyamānopi kujjhatiyeva, ‘‘kiṃ iminā’’ti paṭikkamantepi kujjhatiyeva. Tasmā palālaggi viya ajjhupekkhitabbo na sevitabbo na bhajitabbo. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yo hi palālaggiṃ atiupasaṅkamitvā tappati, tassa sarīraṃ jhāyati. Yo atipaṭikkamitvā tappati, tassa sītaṃ na vūpasammati. Anupasaṅkamitvā apaṭikkamitvā pana majjhattabhāvena tappantassa sītaṃ vūpasammati, tasmā palālaggi viya kodhano puggalo majjhattabhāvena ajjhupekkhitabbo, na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo.
कल्याणमित्तोति सुचिमित्तो। कल्याणसहायोति सुचिसहायो। सहाया नाम सहगामिनो सद्धिंचरा। कल्याणसम्पवङ्कोति कल्याणेसु सुचिपुग्गलेसु सम्पवङ्को, तन्निन्नतप्पोणतप्पब्भारमानसोति अत्थो।
Kalyāṇamittoti sucimitto. Kalyāṇasahāyoti sucisahāyo. Sahāyā nāma sahagāmino saddhiṃcarā. Kalyāṇasampavaṅkoti kalyāṇesu sucipuggalesu sampavaṅko, tanninnatappoṇatappabbhāramānasoti attho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ७. जिगुच्छितब्बसुत्तं • 7. Jigucchitabbasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ७. जिगुच्छितब्बसुत्तवण्णना • 7. Jigucchitabbasuttavaṇṇanā
