| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. ชิณฺณสุตฺตวณฺณนา
5. Jiṇṇasuttavaṇṇanā
๑๔๘. ฉินฺนภินฺนฎฺฐาเน ฉิทฺทสฺส อปุถุลตฺตา อคฺคฬํ อทตฺวาว สุเตฺตน สํสิพฺพนมเตฺตน อคฺคฬทาเนน จ ฉิเทฺท ปุถุเลฯ นิพฺพสนานีติ จิรนิเสวิตวสนกิจฺจานิ, ปริโภคชิณฺณานีติ อโตฺถฯ เตนาห ‘‘ปุเพฺพ…เป.… ลทฺธนามานี’’ติ, สญฺญาปุพฺพโก วิธิ อนิโจฺจติ ‘‘คหปตานี’’ติ วุตฺตํ ยถา ‘‘วีริย’’นฺติฯ
148.Chinnabhinnaṭṭhāne chiddassa aputhulattā aggaḷaṃ adatvāva suttena saṃsibbanamattena aggaḷadānena ca chidde puthule. Nibbasanānīti ciranisevitavasanakiccāni, paribhogajiṇṇānīti attho. Tenāha ‘‘pubbe…pe… laddhanāmānī’’ti, saññāpubbako vidhi aniccoti ‘‘gahapatānī’’ti vuttaṃ yathā ‘‘vīriya’’nti.
เสนาปตินฺติ เสนาปติภาวินํ, เสนาปจฺจารหนฺติ อโตฺถฯ อตฺตโน กเมฺมนาติ อตฺตนา กาตพฺพกเมฺมนฯ โสติ สตฺถาฯ ตสฺมินฺติ มหากสฺสปเตฺถเร กโรตีติ สมฺพโนฺธฯ น กโรตีติ วุตฺตมตฺถํ วิวรโนฺต ‘‘กสฺมา’’ติอาทิมาหฯ ยทิ สตฺถา ธุตงฺคานิ น วิสฺสชฺชาเปตุกาโม, อถ กสฺมา ‘‘ชิโณฺณสิ ทานิ ตฺว’’นฺติอาทิมโวจาติ อาห ‘‘ยถา ปนา’’ติอาทิฯ
Senāpatinti senāpatibhāvinaṃ, senāpaccārahanti attho. Attano kammenāti attanā kātabbakammena. Soti satthā. Tasminti mahākassapatthere karotīti sambandho. Na karotīti vuttamatthaṃ vivaranto ‘‘kasmā’’tiādimāha. Yadi satthā dhutaṅgāni na vissajjāpetukāmo, atha kasmā ‘‘jiṇṇosi dāni tva’’ntiādimavocāti āha ‘‘yathā panā’’tiādi.
ทิฎฺฐธมฺมสุขวิหารนฺติ อิมสฺมิํเยว อตฺตภาเว ผาสุวิหารํฯ อมานุสิกา สวนรตีติ อติกฺกนฺตมานุสิกาย อรญฺญสทฺทุปฺปตฺติยา อรเญฺญหํ วสามีติ วิเวกวาสูปนิสฺสยาธีนสทฺทสวนปจฺจยา ธมฺมรติ อุปฺปชฺชติฯ อปโรติ อโญฺญ, ทุติโยติ อโตฺถฯ ตเตฺถวาติ ตสฺมิํเยว เอกสฺส วิหรณฎฺฐาเน วิหรณสมเย จ ผาสุ ภวติ จิตฺตวิเวกสมฺภวโตฯ เตนาห ‘‘เอกสฺส รมโต วเน’’ติฯ
Diṭṭhadhammasukhavihāranti imasmiṃyeva attabhāve phāsuvihāraṃ. Amānusikā savanaratīti atikkantamānusikāya araññasadduppattiyā araññehaṃ vasāmīti vivekavāsūpanissayādhīnasaddasavanapaccayā dhammarati uppajjati. Aparoti añño, dutiyoti attho. Tatthevāti tasmiṃyeva ekassa viharaṇaṭṭhāne viharaṇasamaye ca phāsu bhavati cittavivekasambhavato. Tenāha ‘‘ekassa ramato vane’’ti.
ตถาติ ยถา อารญฺญิกสฺส รติ, ตถา ปิณฺฑปาติกสฺส ลพฺภติ ทิฎฺฐธมฺมสุขวิหาโรฯ เอส นโย เสเสสุฯ อปิณฺฑปาติกาธีโน อิตรสฺส วิเสสโชตโกติ ตเมวสฺส วิเสสํ ทเสฺสตุํ ‘‘อกาลจารี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ
Tathāti yathā āraññikassa rati, tathā piṇḍapātikassa labbhati diṭṭhadhammasukhavihāro. Esa nayo sesesu. Apiṇḍapātikādhīno itarassa visesajotakoti tamevassa visesaṃ dassetuṃ ‘‘akālacārī’’tiādi vuttaṃ.
อมฺหากํ สลากํ คเหตฺวา ภตฺตตฺถาย เคหํ อนาคจฺฉนฺตสฺส สตฺตาหํ น ปาเตตพฺพนฺติ สามิเกหิ ทินฺนตฺตา สตฺตาหํ สลากํ น ลภติ, น กติกวเสนฯ ปิณฺฑจาริกวเตฺต อวตฺตนโต ‘‘ยสฺส เจสา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ
Amhākaṃ salākaṃ gahetvā bhattatthāya gehaṃ anāgacchantassa sattāhaṃ na pātetabbanti sāmikehi dinnattā sattāhaṃ salākaṃ na labhati, na katikavasena. Piṇḍacārikavatte avattanato ‘‘yassa cesā’’tiādi vuttaṃ.
ปฐมตรํ กาตพฺพํ ยํ, ตํ วตฺตํ, อิตรํ ปฎิวตฺตํฯ มหนฺตํ วา วตฺตํ, ขุทฺทกํ ปฎิวตฺตํฯ เกจิ ‘‘วตฺตปฎิปตฺติ’’นฺติ ปฐนฺติ, วตฺตสฺส กรณนฺติ อโตฺถฯ อุทฺธรณ-อติหรณ-วีติหรณโวสฺสชฺชน-สนฺนิเกฺขปน-สนฺนิรุมฺภนานํ วเสน ฉ โกฎฺฐาเสฯ ครุภาเวนาติ ถิรภาเวนฯ
Paṭhamataraṃ kātabbaṃ yaṃ, taṃ vattaṃ, itaraṃ paṭivattaṃ. Mahantaṃ vā vattaṃ, khuddakaṃ paṭivattaṃ. Keci ‘‘vattapaṭipatti’’nti paṭhanti, vattassa karaṇanti attho. Uddharaṇa-atiharaṇa-vītiharaṇavossajjana-sannikkhepana-sannirumbhanānaṃ vasena cha koṭṭhāse. Garubhāvenāti thirabhāvena.
‘‘อมุกสฺมิํ เสนาสเน วสนฺตา พหุํ วสฺสวาสิกํ ลภนฺตี’’ติ ตถา น วสฺสวาสิกํ ปริเยสโนฺต จรติ วสฺสวาสิกเสฺสว อคฺคหณโตฯ ตสฺมา เสนาสนผาสุกํเยว จิเนฺตติฯ เตน พหุปริกฺขารภาเวน ผาสุวิหาโร นตฺถิ ปริกฺขารานํ รกฺขณปฎิชคฺคนาทิทุกฺขพหุลตายฯ อปฺปิจฺฉาทีนนฺติ อปฺปิจฺฉสนฺตุฎฺฐาทีนํเยว ลพฺภติ ทิฎฺฐธมฺมสุขวิหาโรฯ
‘‘Amukasmiṃ senāsane vasantā bahuṃ vassavāsikaṃ labhantī’’ti tathā na vassavāsikaṃ pariyesanto carati vassavāsikasseva aggahaṇato. Tasmā senāsanaphāsukaṃyeva cinteti. Tena bahuparikkhārabhāvena phāsuvihāro natthi parikkhārānaṃ rakkhaṇapaṭijagganādidukkhabahulatāya. Appicchādīnanti appicchasantuṭṭhādīnaṃyeva labbhati diṭṭhadhammasukhavihāro.
ชิณฺณสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Jiṇṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. ชิณฺณสุตฺตํ • 5. Jiṇṇasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕. ชิณฺณสุตฺตวณฺณนา • 5. Jiṇṇasuttavaṇṇanā
