| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi |
8. චීවරක්‌ඛන්‌ධකො
8. Cīvarakkhandhako
202. ජීවකවත්‌ථු
202. Jīvakavatthu
326. තෙන සමයෙන බුද්‌ධො භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන වෙසාලී ඉද්‌ධා චෙව හොති ඵිතා 1 ච බහුජනා ච ආකිණ්‌ණමනුස්‌සා ච සුභික්‌ඛා ච; සත්‌ත ච පාසාදසහස්‌සානි සත්‌ත ච පාසාදසතානි සත්‌ත ච පාසාදා; සත්‌ත ච කූටාගාරසහස්‌සානි සත්‌ත ච කූටාගාරසතානි සත්‌ත ච කූටාගාරානි; සත්‌ත ච ආරාමසහස්‌සානි සත්‌ත ච ආරාමසතානි සත්‌ත ච ආරාමා; සත්‌ත ච පොක්‌ඛරණීසහස්‌සානි සත්‌ත ච පොක්‌ඛරණීසතානි සත්‌ත ච පොක්‌ඛරණියො; අම්‌බපාලී ච ගණිකා අභිරූපා හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා, පදක්‌ඛිණා 2 නච්‌චෙ ච ගීතෙ ච වාදිතෙ ච, අභිසටා අත්‌ථිකානං අත්‌ථිකානං මනුස්‌සානං පඤ්‌ඤාසාය ච රත්‌තිං ගච්‌ඡති; තාය ච වෙසාලී භිය්‍යොසොමත්‌තාය උපසොභති. අථ ඛො රාජගහකො නෙගමො වෙසාලිං අගමාසි කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අද්‌දසා ඛො රාජගහකො නෙගමො වෙසාලිං ඉද්‌ධඤ්‌චෙව ඵිතඤ්‌ච බහුජනඤ්‌ච ආකිණ්‌ණමනුස්‌සඤ්‌ච සුභික්‌ඛඤ්‌ච; සත්‌ත ච පාසාදසහස්‌සානි සත්‌ත ච පාසාදසතානි සත්‌ත ච පාසාදෙ; සත්‌ත ච කූටාගාරසහස්‌සානි සත්‌ත ච කූටාගාරසතානි සත්‌ත ච කූටාගාරානි; සත්‌ත ච ආරාමසහස්‌සානි සත්‌ත ච ආරාමසතානි සත්‌ත ච ආරාමෙ; සත්‌ත ච පොක්‌ඛරණීසහස්‌සානි සත්‌ත ච පොක්‌ඛරණීසතානි සත්‌ත ච පොක්‌ඛරණියො ; අම්‌බපාලිඤ්‌ච ගණිකං අභිරූපං දස්‌සනීයං පාසාදිකං පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතං, පදක්‌ඛිණං 3 නච්‌චෙ ච ගීතෙ ච වාදිතෙ ච, අභිසටං අත්‌ථිකානං අත්‌ථිකානං මනුස්‌සානං පඤ්‌ඤාසාය ච රත්‌තිං ගච්‌ඡන්‌තිං, තාය ච වෙසාලිං භිය්‍යොසොමත්‌තාය උපසොභන්‌තිං.
326. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena vesālī iddhā ceva hoti phitā 4 ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca; satta ca pāsādasahassāni satta ca pāsādasatāni satta ca pāsādā; satta ca kūṭāgārasahassāni satta ca kūṭāgārasatāni satta ca kūṭāgārāni; satta ca ārāmasahassāni satta ca ārāmasatāni satta ca ārāmā; satta ca pokkharaṇīsahassāni satta ca pokkharaṇīsatāni satta ca pokkharaṇiyo; ambapālī ca gaṇikā abhirūpā hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā, padakkhiṇā 5 nacce ca gīte ca vādite ca, abhisaṭā atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ paññāsāya ca rattiṃ gacchati; tāya ca vesālī bhiyyosomattāya upasobhati. Atha kho rājagahako negamo vesāliṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Addasā kho rājagahako negamo vesāliṃ iddhañceva phitañca bahujanañca ākiṇṇamanussañca subhikkhañca; satta ca pāsādasahassāni satta ca pāsādasatāni satta ca pāsāde; satta ca kūṭāgārasahassāni satta ca kūṭāgārasatāni satta ca kūṭāgārāni; satta ca ārāmasahassāni satta ca ārāmasatāni satta ca ārāme; satta ca pokkharaṇīsahassāni satta ca pokkharaṇīsatāni satta ca pokkharaṇiyo ; ambapāliñca gaṇikaṃ abhirūpaṃ dassanīyaṃ pāsādikaṃ paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgataṃ, padakkhiṇaṃ 6 nacce ca gīte ca vādite ca, abhisaṭaṃ atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ paññāsāya ca rattiṃ gacchantiṃ, tāya ca vesāliṃ bhiyyosomattāya upasobhantiṃ.
327. අථ ඛො රාජගහකො නෙගමො වෙසාලියං තං කරණීයං තීරෙත්‌වා පුනදෙව රාජගහං පච්‌චාගඤ්‌ඡි. යෙන රාජා මාගධො සෙනියො බිම්‌බිසාරො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා රාජානං මාගධං සෙනියං බිම්‌බිසාරං එතදවොච – ‘‘වෙසාලී, දෙව, ඉද්‌ධා චෙව ඵිතා ච බහුජනා ච ආකිණ්‌ණමනුස්‌සා ච සුභික්‌ඛා ච; සත්‌ත ච පාසාදසහස්‌සානි…පෙ.… තාය ච වෙසාලී භිය්‍යොසොමත්‌තාය උපසොභති. සාධු, දෙව, මයම්‌පි ගණිකං වුට්‌ඨාපෙස්‌සාමා’’ති 7. ‘‘තෙන හි, භණෙ, තාදිසිං කුමාරිං ජානාථ යං තුම්‌හෙ ගණිකං වුට්‌ඨාපෙය්‍යාථා’’ති. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජගහෙ සාලවතී නාම කුමාරී අභිරූපා හොති දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා. අථ ඛො රාජගහකො නෙගමො සාලවතිං කුමාරිං ගණිකං වුට්‌ඨාපෙසි. අථ ඛො සාලවතී ගණිකා නචිරස්‌සෙව පදක්‌ඛිණා අහොසි නච්‌චෙ ච ගීතෙ ච වාදිතෙ ච, අභිසටා අත්‌ථිකානං අත්‌ථිකානං මනුස්‌සානං පටිසතෙන ච රත්‌තිං ගච්‌ඡති. අථ ඛො සාලවතී ගණිකා නචිරස්‌සෙව ගබ්‌භිනී අහොසි. අථ ඛො සාලවතියා ගණිකාය එතදහොසි – ‘‘ඉත්‌ථී ඛො ගබ්‌භිනී පුරිසානං අමනාපා. සචෙ මං කොචි ජානිස්‌සති සාලවතී ගණිකා ගබ්‌භිනීති, සබ්‌බො මෙ සක්‌කාරො භඤ්‌ජිස්‌සති 8. යංනූනාහං ගිලානං පටිවෙදෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො සාලවතී ගණිකා දොවාරිකං ආණාපෙසි – ‘‘මා, භණෙ දොවාරික, කොචි පුරිසො පාවිසි. යො ච මං පුච්‌ඡති, ‘ගිලානා’ති පටිවෙදෙහී’’ති. ‘‘එවං, අය්‍යෙ’’ති ඛො සො දොවාරිකො සාලවතියා ගණිකාය පච්‌චස්‌සොසි. අථ ඛො සාලවතී ගණිකා තස්‌ස ගබ්‌භස්‌ස පරිපාකමන්‌වාය පුත්‌තං විජායි. අථ ඛො සාලවතී ගණිකා දාසිං ආණාපෙසි – ‘‘හන්‌ද, ජෙ, ඉමං දාරකං කත්‌තරසුප්‌පෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා නීහරිත්‌වා සඞ්‌කාරකූටෙ ඡඩ්‌ඩෙහී’’ති. ‘‘එවං, අය්‍යෙ’’ති ඛො සා දාසී සාලවතියා ගණිකාය පටිස්‌සුත්‌වා තං දාරකං කත්‌තරසුප්‌පෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා නීහරිත්‌වා සඞ්‌කාරකූටෙ ඡඩ්‌ඩෙසි.
327. Atha kho rājagahako negamo vesāliyaṃ taṃ karaṇīyaṃ tīretvā punadeva rājagahaṃ paccāgañchi. Yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘vesālī, deva, iddhā ceva phitā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca; satta ca pāsādasahassāni…pe… tāya ca vesālī bhiyyosomattāya upasobhati. Sādhu, deva, mayampi gaṇikaṃ vuṭṭhāpessāmā’’ti 9. ‘‘Tena hi, bhaṇe, tādisiṃ kumāriṃ jānātha yaṃ tumhe gaṇikaṃ vuṭṭhāpeyyāthā’’ti. Tena kho pana samayena rājagahe sālavatī nāma kumārī abhirūpā hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā. Atha kho rājagahako negamo sālavatiṃ kumāriṃ gaṇikaṃ vuṭṭhāpesi. Atha kho sālavatī gaṇikā nacirasseva padakkhiṇā ahosi nacce ca gīte ca vādite ca, abhisaṭā atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ paṭisatena ca rattiṃ gacchati. Atha kho sālavatī gaṇikā nacirasseva gabbhinī ahosi. Atha kho sālavatiyā gaṇikāya etadahosi – ‘‘itthī kho gabbhinī purisānaṃ amanāpā. Sace maṃ koci jānissati sālavatī gaṇikā gabbhinīti, sabbo me sakkāro bhañjissati 10. Yaṃnūnāhaṃ gilānaṃ paṭivedeyya’’nti. Atha kho sālavatī gaṇikā dovārikaṃ āṇāpesi – ‘‘mā, bhaṇe dovārika, koci puriso pāvisi. Yo ca maṃ pucchati, ‘gilānā’ti paṭivedehī’’ti. ‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho so dovāriko sālavatiyā gaṇikāya paccassosi. Atha kho sālavatī gaṇikā tassa gabbhassa paripākamanvāya puttaṃ vijāyi. Atha kho sālavatī gaṇikā dāsiṃ āṇāpesi – ‘‘handa, je, imaṃ dārakaṃ kattarasuppe pakkhipitvā nīharitvā saṅkārakūṭe chaḍḍehī’’ti. ‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho sā dāsī sālavatiyā gaṇikāya paṭissutvā taṃ dārakaṃ kattarasuppe pakkhipitvā nīharitvā saṅkārakūṭe chaḍḍesi.
328. තෙන ඛො පන සමයෙන අභයො නාම රාජකුමාරො කාලස්‌සෙව රාජුපට්‌ඨානං ගච්‌ඡන්‌තො අද්‌දස තං දාරකං කාකෙහි සම්‌පරිකිණ්‌ණං , දිස්‌වාන මනුස්‌සෙ පුච්‌ඡි – ‘‘කිං එතං, භණෙ, කාකෙහි සම්‌පරිකිණ්‌ණ’’න්‌ති? ‘‘දාරකො, දෙවා’’ති. ‘‘ජීවති, භණෙ’’ති? ‘‘ජීවති, දෙවා’’ති. ‘‘තෙන හි, භණෙ, තං දාරකං අම්‌හාකං අන්‌තෙපුරං නෙත්‌වා ධාතීනං දෙථ පොසෙතු’’න්‌ති. ‘‘එවං, දෙවා’’ති ඛො තෙ මනුස්‌සා අභයස්‌ස රාජකුමාරස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා තං දාරකං අභයස්‌ස රාජකුමාරස්‌ස අන්‌තෙපුරං නෙත්‌වා ධාතීනං අදංසු – ‘‘පොසෙථා’’ති. තස්‌ස ජීවතීති ‘ජීවකො’ති නාමං අකංසු. කුමාරෙන පොසාපිතොති ‘කොමාරභච්‌චො’ති නාමං අකංසු. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො නචිරස්‌සෙව විඤ්‌ඤුතං පාපුණි. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො යෙන අභයො රාජකුමාරො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා අභයං රාජකුමාරං එතදවොච – ‘‘කා මෙ, දෙව, මාතා, කො පිතා’’ති? ‘‘අහම්‌පි ඛො තෙ, භණෙ ජීවක, මාතරං න ජානාමි; අපි චාහං තෙ පිතා; මයාසි 11 පොසාපිතො’’ති. අථ ඛො ජීවකස්‌ස කොමාරභච්‌චස්‌ස එතදහොසි – ‘‘ඉමානි ඛො රාජකුලානි න සුකරානි අසිප්‌පෙන උපජීවිතුං. යංනූනාහං සිප්‌පං සික්‌ඛෙය්‍ය’’න්‌ති.
328. Tena kho pana samayena abhayo nāma rājakumāro kālasseva rājupaṭṭhānaṃ gacchanto addasa taṃ dārakaṃ kākehi samparikiṇṇaṃ , disvāna manusse pucchi – ‘‘kiṃ etaṃ, bhaṇe, kākehi samparikiṇṇa’’nti? ‘‘Dārako, devā’’ti. ‘‘Jīvati, bhaṇe’’ti? ‘‘Jīvati, devā’’ti. ‘‘Tena hi, bhaṇe, taṃ dārakaṃ amhākaṃ antepuraṃ netvā dhātīnaṃ detha posetu’’nti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho te manussā abhayassa rājakumārassa paṭissutvā taṃ dārakaṃ abhayassa rājakumārassa antepuraṃ netvā dhātīnaṃ adaṃsu – ‘‘posethā’’ti. Tassa jīvatīti ‘jīvako’ti nāmaṃ akaṃsu. Kumārena posāpitoti ‘komārabhacco’ti nāmaṃ akaṃsu. Atha kho jīvako komārabhacco nacirasseva viññutaṃ pāpuṇi. Atha kho jīvako komārabhacco yena abhayo rājakumāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā abhayaṃ rājakumāraṃ etadavoca – ‘‘kā me, deva, mātā, ko pitā’’ti? ‘‘Ahampi kho te, bhaṇe jīvaka, mātaraṃ na jānāmi; api cāhaṃ te pitā; mayāsi 12 posāpito’’ti. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa etadahosi – ‘‘imāni kho rājakulāni na sukarāni asippena upajīvituṃ. Yaṃnūnāhaṃ sippaṃ sikkheyya’’nti.
329. තෙන ඛො පන සමයෙන තක්‌කසිලායං 13 දිසාපාමොක්‌ඛො වෙජ්‌ජො පටිවසති. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො අභයං රාජකුමාරං අනාපුච්‌ඡා යෙන තක්‌කසිලා තෙන පක්‌කාමි. අනුපුබ්‌බෙන යෙන තක්‌කසිලා, යෙන වෙජ්‌ජො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තං වෙජ්‌ජං එතදවොච – ‘‘ඉච්‌ඡාමහං, ආචරිය, සිප්‌පං සික්‌ඛිතු’’න්‌ති. ‘‘තෙන හි, භණෙ ජීවක, සික්‌ඛස්‌සූ’’ති. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො බහුඤ්‌ච ගණ්‌හාති ලහුඤ්‌ච ගණ්‌හාති සුට්‌ඨු ච උපධාරෙති, ගහිතඤ්‌චස්‌ස න සම්‌මුස්‌සති 14. අථ ඛො ජීවකස්‌ස කොමාරභච්‌චස්‌ස සත්‌තන්‌නං වස්‌සානං අච්‌චයෙන එතදහොසි – ‘‘අහං, ඛො බහුඤ්‌ච ගණ්‌හාමි ලහුඤ්‌ච ගණ්‌හාමි සුට්‌ඨු ච උපධාරෙමි, ගහිතඤ්‌ච මෙ න සම්‌මුස්‌සති, සත්‌ත ච මෙ වස්‌සානි අධීයන්‌තස්‌ස, නයිමස්‌ස සිප්‌පස්‌ස අන්‌තො පඤ්‌ඤායති. කදා ඉමස්‌ස සිප්‌පස්‌ස අන්‌තො පඤ්‌ඤායිස්‌සතී’’ති. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො යෙන සො වෙජ්‌ජො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා තං වෙජ්‌ජං එතදවොච – ‘‘අහං ඛො, ආචරිය, බහුඤ්‌ච ගණ්‌හාමි ලහුඤ්‌ච ගණ්‌හාමි සුට්‌ඨු ච උපධාරෙමි, ගහිතඤ්‌ච මෙ න සම්‌මුස්‌සති, සත්‌ත ච මෙ වස්‌සානි අධීයන්‌තස්‌ස, නයිමස්‌ස සිප්‌පස්‌ස අන්‌තො පඤ්‌ඤායති. කදා ඉමස්‌ස සිප්‌පස්‌ස අන්‌තො පඤ්‌ඤායිස්‌සතී’’ති? ‘‘තෙන හි, භණෙ ජීවක, ඛණිත්‌තිං ආදාය තක්‌කසිලාය සමන්‌තා යොජනං ආහිණ්‌ඩිත්‌වා යං කිඤ්‌චි අභෙසජ්‌ජං පස්‌සෙය්‍යාසි තං ආහරා’’ති. ‘‘එවං, ආචරියා’’ති ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො තස්‌ස වෙජ්‌ජස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා ඛණිත්‌තිං ආදාය තක්‌කසිලාය සමන්‌තා යොජනං ආහිණ්‌ඩන්‌තො න කිඤ්‌චි අභෙසජ්‌ජං අද්‌දස. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො යෙන සො වෙජ්‌ජො තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා තං වෙජ්‌ජං එතදවොච – ‘‘ආහිණ්‌ඩන්‌තොම්‌හි, ආචරිය, තක්‌කසිලාය සමන්‌තා යොජනං, න කිඤ්‌චි 15 අභෙසජ්‌ජං අද්‌දස’’න්‌ති. ‘‘සුසික්‌ඛිතොසි , භණෙ ජීවක. අලං තෙ එත්‌තකං ජීවිකායා’’ති ජීවකස්‌ස කොමාරභච්‌චස්‌ස පරිත්‌තං පාථෙය්‍යං පාදාසි. අථ ඛො ජීවකො කොමාරභච්‌චො තං පරිත්‌තං පාථෙය්‍යං ආදාය යෙන රාජගහං තෙන පක්‌කාමි. අථ ඛො ජීවකස්‌ස කොමාරභච්‌චස්‌ස තං පරිත්‌තං පාථෙය්‍යං අන්‌තරාමග්‌ගෙ සාකෙතෙ පරික්‌ඛයං අගමාසි. අථ ඛො ජීවකස්‌ස කොමාරභච්‌චස්‌ස එතදහොසි – ‘‘ඉමෙ ඛො මග්‌ගා කන්‌තාරා අප්‌පොදකා අප්‌පභක්‌ඛා, න සුකරා අපාථෙය්‍යෙන ගන්‌තුං. යංනූනාහං පාථෙය්‍යං පරියෙසෙය්‍ය’’න්‌ති.
329. Tena kho pana samayena takkasilāyaṃ 16 disāpāmokkho vejjo paṭivasati. Atha kho jīvako komārabhacco abhayaṃ rājakumāraṃ anāpucchā yena takkasilā tena pakkāmi. Anupubbena yena takkasilā, yena vejjo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ vejjaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, ācariya, sippaṃ sikkhitu’’nti. ‘‘Tena hi, bhaṇe jīvaka, sikkhassū’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco bahuñca gaṇhāti lahuñca gaṇhāti suṭṭhu ca upadhāreti, gahitañcassa na sammussati 17. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa sattannaṃ vassānaṃ accayena etadahosi – ‘‘ahaṃ, kho bahuñca gaṇhāmi lahuñca gaṇhāmi suṭṭhu ca upadhāremi, gahitañca me na sammussati, satta ca me vassāni adhīyantassa, nayimassa sippassa anto paññāyati. Kadā imassa sippassa anto paññāyissatī’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco yena so vejjo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ vejjaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, ācariya, bahuñca gaṇhāmi lahuñca gaṇhāmi suṭṭhu ca upadhāremi, gahitañca me na sammussati, satta ca me vassāni adhīyantassa, nayimassa sippassa anto paññāyati. Kadā imassa sippassa anto paññāyissatī’’ti? ‘‘Tena hi, bhaṇe jīvaka, khaṇittiṃ ādāya takkasilāya samantā yojanaṃ āhiṇḍitvā yaṃ kiñci abhesajjaṃ passeyyāsi taṃ āharā’’ti. ‘‘Evaṃ, ācariyā’’ti kho jīvako komārabhacco tassa vejjassa paṭissutvā khaṇittiṃ ādāya takkasilāya samantā yojanaṃ āhiṇḍanto na kiñci abhesajjaṃ addasa. Atha kho jīvako komārabhacco yena so vejjo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ vejjaṃ etadavoca – ‘‘āhiṇḍantomhi, ācariya, takkasilāya samantā yojanaṃ, na kiñci 18 abhesajjaṃ addasa’’nti. ‘‘Susikkhitosi , bhaṇe jīvaka. Alaṃ te ettakaṃ jīvikāyā’’ti jīvakassa komārabhaccassa parittaṃ pātheyyaṃ pādāsi. Atha kho jīvako komārabhacco taṃ parittaṃ pātheyyaṃ ādāya yena rājagahaṃ tena pakkāmi. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa taṃ parittaṃ pātheyyaṃ antarāmagge sākete parikkhayaṃ agamāsi. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa etadahosi – ‘‘ime kho maggā kantārā appodakā appabhakkhā, na sukarā apātheyyena gantuṃ. Yaṃnūnāhaṃ pātheyyaṃ pariyeseyya’’nti.
ජීවකවත්‌ථු නිට්‌ඨිතං.
Jīvakavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ජීවකවත්‌ථුකථා • Jīvakavatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ජීවකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Jīvakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ජීවකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Jīvakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / ජීවකවත්‌ථුකථාදිවණ්‌ණනා • Jīvakavatthukathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 202. ජීවකවත්‌ථුකථා • 202. Jīvakavatthukathā
