| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi |
༨. ཙཱིཝརཀྑནྡྷཀོ
8. Cīvarakkhandhako
༢༠༢. ཛཱིཝཀཝཏྠུ
202. Jīvakavatthu
༣༢༦. ཏེན སམཡེན བུདྡྷོ བྷགཝཱ རཱཛགཧེ ཝིཧརཏི ཝེལུ༹ཝནེ ཀལནྡཀནིཝཱཔེ། ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཝེསཱལཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཧོཏི ཕིཏཱ 1 ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ; སཏྟ ཙ པཱསཱདསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ པཱསཱདསཏཱནི སཏྟ ཙ པཱསཱདཱ; སཏྟ ཙ ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ ཀཱུཊཱགཱརསཏཱནི སཏྟ ཙ ཀཱུཊཱགཱརཱནི; སཏྟ ཙ ཨཱརཱམསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ ཨཱརཱམསཏཱནི སཏྟ ཙ ཨཱརཱམཱ; སཏྟ ཙ པོཀྑརཎཱིསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ པོཀྑརཎཱིསཏཱནི སཏྟ ཙ པོཀྑརཎིཡོ; ཨམྦཔཱལཱི ཙ གཎིཀཱ ཨབྷིརཱུཔཱ ཧོཏི དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ, པདཀྑིཎཱ 2 ནཙྩེ ཙ གཱིཏེ ཙ ཝཱདིཏེ ཙ, ཨབྷིསཊཱ ཨཏྠིཀཱནཾ ཨཏྠིཀཱནཾ མནུསྶཱནཾ པཉྙཱསཱཡ ཙ རཏྟིཾ གཙྪཏི; ཏཱཡ ཙ ཝེསཱལཱི བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨུཔསོབྷཏི། ཨཐ ཁོ རཱཛགཧཀོ ནེགམོ ཝེསཱལིཾ ཨགམཱསི ཀེནཙིདེཝ ཀརཎཱིཡེན། ཨདྡསཱ ཁོ རཱཛགཧཀོ ནེགམོ ཝེསཱལིཾ ཨིདྡྷཉྩེཝ ཕིཏཉྩ བཧུཛནཉྩ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཉྩ སུབྷིཀྑཉྩ; སཏྟ ཙ པཱསཱདསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ པཱསཱདསཏཱནི སཏྟ ཙ པཱསཱདེ; སཏྟ ཙ ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ ཀཱུཊཱགཱརསཏཱནི སཏྟ ཙ ཀཱུཊཱགཱརཱནི; སཏྟ ཙ ཨཱརཱམསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ ཨཱརཱམསཏཱནི སཏྟ ཙ ཨཱརཱམེ; སཏྟ ཙ པོཀྑརཎཱིསཧསྶཱནི སཏྟ ཙ པོཀྑརཎཱིསཏཱནི སཏྟ ཙ པོཀྑརཎིཡོ ; ཨམྦཔཱལིཉྩ གཎིཀཾ ཨབྷིརཱུཔཾ དསྶནཱིཡཾ པཱསཱདིཀཾ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཾ, པདཀྑིཎཾ 3 ནཙྩེ ཙ གཱིཏེ ཙ ཝཱདིཏེ ཙ, ཨབྷིསཊཾ ཨཏྠིཀཱནཾ ཨཏྠིཀཱནཾ མནུསྶཱནཾ པཉྙཱསཱཡ ཙ རཏྟིཾ གཙྪནྟིཾ, ཏཱཡ ཙ ཝེསཱལིཾ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨུཔསོབྷནྟིཾ།
326. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena vesālī iddhā ceva hoti phitā 4 ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca; satta ca pāsādasahassāni satta ca pāsādasatāni satta ca pāsādā; satta ca kūṭāgārasahassāni satta ca kūṭāgārasatāni satta ca kūṭāgārāni; satta ca ārāmasahassāni satta ca ārāmasatāni satta ca ārāmā; satta ca pokkharaṇīsahassāni satta ca pokkharaṇīsatāni satta ca pokkharaṇiyo; ambapālī ca gaṇikā abhirūpā hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā, padakkhiṇā 5 nacce ca gīte ca vādite ca, abhisaṭā atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ paññāsāya ca rattiṃ gacchati; tāya ca vesālī bhiyyosomattāya upasobhati. Atha kho rājagahako negamo vesāliṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Addasā kho rājagahako negamo vesāliṃ iddhañceva phitañca bahujanañca ākiṇṇamanussañca subhikkhañca; satta ca pāsādasahassāni satta ca pāsādasatāni satta ca pāsāde; satta ca kūṭāgārasahassāni satta ca kūṭāgārasatāni satta ca kūṭāgārāni; satta ca ārāmasahassāni satta ca ārāmasatāni satta ca ārāme; satta ca pokkharaṇīsahassāni satta ca pokkharaṇīsatāni satta ca pokkharaṇiyo ; ambapāliñca gaṇikaṃ abhirūpaṃ dassanīyaṃ pāsādikaṃ paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgataṃ, padakkhiṇaṃ 6 nacce ca gīte ca vādite ca, abhisaṭaṃ atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ paññāsāya ca rattiṃ gacchantiṃ, tāya ca vesāliṃ bhiyyosomattāya upasobhantiṃ.
༣༢༧. ཨཐ ཁོ རཱཛགཧཀོ ནེགམོ ཝེསཱལིཡཾ ཏཾ ཀརཎཱིཡཾ ཏཱིརེཏྭཱ པུནདེཝ རཱཛགཧཾ པཙྩཱགཉྪི། ཡེན རཱཛཱ མཱགདྷོ སེནིཡོ བིམྦིསཱརོ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ རཱཛཱནཾ མཱགདྷཾ སེནིཡཾ བིམྦིསཱརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཝེསཱལཱི, དེཝ, ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཕིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ; སཏྟ ཙ པཱསཱདསཧསྶཱནི…པེ॰… ཏཱཡ ཙ ཝེསཱལཱི བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཨུཔསོབྷཏི། སཱདྷུ, དེཝ, མཡམྤི གཎིཀཾ ཝུཊྛཱཔེསྶཱམཱ’’ཏི 7། ‘‘ཏེན ཧི, བྷཎེ, ཏཱདིསིཾ ཀུམཱརིཾ ཛཱནཱཐ ཡཾ ཏུམྷེ གཎིཀཾ ཝུཊྛཱཔེཡྻཱཐཱ’’ཏི། ཏེན ཁོ པན སམཡེན རཱཛགཧེ སཱལཝཏཱི ནཱམ ཀུམཱརཱི ཨབྷིརཱུཔཱ ཧོཏི དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ། ཨཐ ཁོ རཱཛགཧཀོ ནེགམོ སཱལཝཏིཾ ཀུམཱརིཾ གཎིཀཾ ཝུཊྛཱཔེསི། ཨཐ ཁོ སཱལཝཏཱི གཎིཀཱ ནཙིརསྶེཝ པདཀྑིཎཱ ཨཧོསི ནཙྩེ ཙ གཱིཏེ ཙ ཝཱདིཏེ ཙ, ཨབྷིསཊཱ ཨཏྠིཀཱནཾ ཨཏྠིཀཱནཾ མནུསྶཱནཾ པཊིསཏེན ཙ རཏྟིཾ གཙྪཏི། ཨཐ ཁོ སཱལཝཏཱི གཎིཀཱ ནཙིརསྶེཝ གབྦྷིནཱི ཨཧོསི། ཨཐ ཁོ སཱལཝཏིཡཱ གཎིཀཱཡ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིཏྠཱི ཁོ གབྦྷིནཱི པུརིསཱནཾ ཨམནཱཔཱ། སཙེ མཾ ཀོཙི ཛཱནིསྶཏི སཱལཝཏཱི གཎིཀཱ གབྦྷིནཱིཏི, སབྦོ མེ སཀྐཱརོ བྷཉྫིསྶཏི 8། ཡཾནཱུནཱཧཾ གིལཱནཾ པཊིཝེདེཡྻ’’ནྟི། ཨཐ ཁོ སཱལཝཏཱི གཎིཀཱ དོཝཱརིཀཾ ཨཱཎཱཔེསི – ‘‘མཱ, བྷཎེ དོཝཱརིཀ, ཀོཙི པུརིསོ པཱཝིསི། ཡོ ཙ མཾ པུཙྪཏི, ‘གིལཱནཱ’ཏི པཊིཝེདེཧཱི’’ཏི། ‘‘ཨེཝཾ, ཨཡྻེ’’ཏི ཁོ སོ དོཝཱརིཀོ སཱལཝཏིཡཱ གཎིཀཱཡ པཙྩསྶོསི། ཨཐ ཁོ སཱལཝཏཱི གཎིཀཱ ཏསྶ གབྦྷསྶ པརིཔཱཀམནྭཱཡ པུཏྟཾ ཝིཛཱཡི། ཨཐ ཁོ སཱལཝཏཱི གཎིཀཱ དཱསིཾ ཨཱཎཱཔེསི – ‘‘ཧནྡ, ཛེ, ཨིམཾ དཱརཀཾ ཀཏྟརསུཔྤེ པཀྑིཔིཏྭཱ ནཱིཧརིཏྭཱ སངྐཱརཀཱུཊེ ཚཌྜེཧཱི’’ཏི། ‘‘ཨེཝཾ, ཨཡྻེ’’ཏི ཁོ སཱ དཱསཱི སཱལཝཏིཡཱ གཎིཀཱཡ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ དཱརཀཾ ཀཏྟརསུཔྤེ པཀྑིཔིཏྭཱ ནཱིཧརིཏྭཱ སངྐཱརཀཱུཊེ ཚཌྜེསི།
327. Atha kho rājagahako negamo vesāliyaṃ taṃ karaṇīyaṃ tīretvā punadeva rājagahaṃ paccāgañchi. Yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘vesālī, deva, iddhā ceva phitā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca; satta ca pāsādasahassāni…pe… tāya ca vesālī bhiyyosomattāya upasobhati. Sādhu, deva, mayampi gaṇikaṃ vuṭṭhāpessāmā’’ti 9. ‘‘Tena hi, bhaṇe, tādisiṃ kumāriṃ jānātha yaṃ tumhe gaṇikaṃ vuṭṭhāpeyyāthā’’ti. Tena kho pana samayena rājagahe sālavatī nāma kumārī abhirūpā hoti dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā. Atha kho rājagahako negamo sālavatiṃ kumāriṃ gaṇikaṃ vuṭṭhāpesi. Atha kho sālavatī gaṇikā nacirasseva padakkhiṇā ahosi nacce ca gīte ca vādite ca, abhisaṭā atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ paṭisatena ca rattiṃ gacchati. Atha kho sālavatī gaṇikā nacirasseva gabbhinī ahosi. Atha kho sālavatiyā gaṇikāya etadahosi – ‘‘itthī kho gabbhinī purisānaṃ amanāpā. Sace maṃ koci jānissati sālavatī gaṇikā gabbhinīti, sabbo me sakkāro bhañjissati 10. Yaṃnūnāhaṃ gilānaṃ paṭivedeyya’’nti. Atha kho sālavatī gaṇikā dovārikaṃ āṇāpesi – ‘‘mā, bhaṇe dovārika, koci puriso pāvisi. Yo ca maṃ pucchati, ‘gilānā’ti paṭivedehī’’ti. ‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho so dovāriko sālavatiyā gaṇikāya paccassosi. Atha kho sālavatī gaṇikā tassa gabbhassa paripākamanvāya puttaṃ vijāyi. Atha kho sālavatī gaṇikā dāsiṃ āṇāpesi – ‘‘handa, je, imaṃ dārakaṃ kattarasuppe pakkhipitvā nīharitvā saṅkārakūṭe chaḍḍehī’’ti. ‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho sā dāsī sālavatiyā gaṇikāya paṭissutvā taṃ dārakaṃ kattarasuppe pakkhipitvā nīharitvā saṅkārakūṭe chaḍḍesi.
༣༢༨. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཨབྷཡོ ནཱམ རཱཛཀུམཱརོ ཀཱལསྶེཝ རཱཛུཔཊྛཱནཾ གཙྪནྟོ ཨདྡས ཏཾ དཱརཀཾ ཀཱཀེཧི སམྤརིཀིཎྞཾ , དིསྭཱན མནུསྶེ པུཙྪི – ‘‘ཀིཾ ཨེཏཾ, བྷཎེ, ཀཱཀེཧི སམྤརིཀིཎྞ’’ནྟི? ‘‘དཱརཀོ, དེཝཱ’’ཏི། ‘‘ཛཱིཝཏི, བྷཎེ’’ཏི? ‘‘ཛཱིཝཏི, དེཝཱ’’ཏི། ‘‘ཏེན ཧི, བྷཎེ, ཏཾ དཱརཀཾ ཨམྷཱཀཾ ཨནྟེཔུརཾ ནེཏྭཱ དྷཱཏཱིནཾ དེཐ པོསེཏུ’’ནྟི། ‘‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’’ཏི ཁོ ཏེ མནུསྶཱ ཨབྷཡསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཏཾ དཱརཀཾ ཨབྷཡསྶ རཱཛཀུམཱརསྶ ཨནྟེཔུརཾ ནེཏྭཱ དྷཱཏཱིནཾ ཨདཾསུ – ‘‘པོསེཐཱ’’ཏི། ཏསྶ ཛཱིཝཏཱིཏི ‘ཛཱིཝཀོ’ཏི ནཱམཾ ཨཀཾསུ། ཀུམཱརེན པོསཱཔིཏོཏི ‘ཀོམཱརབྷཙྩོ’ཏི ནཱམཾ ཨཀཾསུ། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ནཙིརསྶེཝ ཝིཉྙུཏཾ པཱཔུཎི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཡེན ཨབྷཡོ རཱཛཀུམཱརོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨབྷཡཾ རཱཛཀུམཱརཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཀཱ མེ, དེཝ, མཱཏཱ, ཀོ པིཏཱ’’ཏི? ‘‘ཨཧམྤི ཁོ ཏེ, བྷཎེ ཛཱིཝཀ, མཱཏརཾ ན ཛཱནཱམི; ཨཔི ཙཱཧཾ ཏེ པིཏཱ; མཡཱསི 11 པོསཱཔིཏོ’’ཏི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀསྶ ཀོམཱརབྷཙྩསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིམཱནི ཁོ རཱཛཀུལཱནི ན སུཀརཱནི ཨསིཔྤེན ཨུཔཛཱིཝིཏུཾ། ཡཾནཱུནཱཧཾ སིཔྤཾ སིཀྑེཡྻ’’ནྟི།
328. Tena kho pana samayena abhayo nāma rājakumāro kālasseva rājupaṭṭhānaṃ gacchanto addasa taṃ dārakaṃ kākehi samparikiṇṇaṃ , disvāna manusse pucchi – ‘‘kiṃ etaṃ, bhaṇe, kākehi samparikiṇṇa’’nti? ‘‘Dārako, devā’’ti. ‘‘Jīvati, bhaṇe’’ti? ‘‘Jīvati, devā’’ti. ‘‘Tena hi, bhaṇe, taṃ dārakaṃ amhākaṃ antepuraṃ netvā dhātīnaṃ detha posetu’’nti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho te manussā abhayassa rājakumārassa paṭissutvā taṃ dārakaṃ abhayassa rājakumārassa antepuraṃ netvā dhātīnaṃ adaṃsu – ‘‘posethā’’ti. Tassa jīvatīti ‘jīvako’ti nāmaṃ akaṃsu. Kumārena posāpitoti ‘komārabhacco’ti nāmaṃ akaṃsu. Atha kho jīvako komārabhacco nacirasseva viññutaṃ pāpuṇi. Atha kho jīvako komārabhacco yena abhayo rājakumāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā abhayaṃ rājakumāraṃ etadavoca – ‘‘kā me, deva, mātā, ko pitā’’ti? ‘‘Ahampi kho te, bhaṇe jīvaka, mātaraṃ na jānāmi; api cāhaṃ te pitā; mayāsi 12 posāpito’’ti. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa etadahosi – ‘‘imāni kho rājakulāni na sukarāni asippena upajīvituṃ. Yaṃnūnāhaṃ sippaṃ sikkheyya’’nti.
༣༢༩. ཏེན ཁོ པན སམཡེན ཏཀྐསིལཱཡཾ 13 དིསཱཔཱམོཀྑོ ཝེཛྫོ པཊིཝསཏི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཨབྷཡཾ རཱཛཀུམཱརཾ ཨནཱཔུཙྪཱ ཡེན ཏཀྐསིལཱ ཏེན པཀྐཱམི། ཨནུཔུབྦེན ཡེན ཏཀྐསིལཱ, ཡེན ཝེཛྫོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ཝེཛྫཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨིཙྪཱམཧཾ, ཨཱཙརིཡ, སིཔྤཾ སིཀྑིཏུ’’ནྟི། ‘‘ཏེན ཧི, བྷཎེ ཛཱིཝཀ, སིཀྑསྶཱུ’’ཏི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ བཧུཉྩ གཎྷཱཏི ལཧུཉྩ གཎྷཱཏི སུཊྛུ ཙ ཨུཔདྷཱརེཏི, གཧིཏཉྩསྶ ན སམྨུསྶཏི 14། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀསྶ ཀོམཱརབྷཙྩསྶ སཏྟནྣཾ ཝསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨཧཾ, ཁོ བཧུཉྩ གཎྷཱམི ལཧུཉྩ གཎྷཱམི སུཊྛུ ཙ ཨུཔདྷཱརེམི, གཧིཏཉྩ མེ ན སམྨུསྶཏི, སཏྟ ཙ མེ ཝསྶཱནི ཨདྷཱིཡནྟསྶ, ནཡིམསྶ སིཔྤསྶ ཨནྟོ པཉྙཱཡཏི། ཀདཱ ཨིམསྶ སིཔྤསྶ ཨནྟོ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’’ཏི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཡེན སོ ཝེཛྫོ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ཝེཛྫཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཧཾ ཁོ, ཨཱཙརིཡ, བཧུཉྩ གཎྷཱམི ལཧུཉྩ གཎྷཱམི སུཊྛུ ཙ ཨུཔདྷཱརེམི, གཧིཏཉྩ མེ ན སམྨུསྶཏི, སཏྟ ཙ མེ ཝསྶཱནི ཨདྷཱིཡནྟསྶ, ནཡིམསྶ སིཔྤསྶ ཨནྟོ པཉྙཱཡཏི། ཀདཱ ཨིམསྶ སིཔྤསྶ ཨནྟོ པཉྙཱཡིསྶཏཱི’’ཏི? ‘‘ཏེན ཧི, བྷཎེ ཛཱིཝཀ, ཁཎིཏྟིཾ ཨཱདཱཡ ཏཀྐསིལཱཡ སམནྟཱ ཡོཛནཾ ཨཱཧིཎྜིཏྭཱ ཡཾ ཀིཉྩི ཨབྷེསཛྫཾ པསྶེཡྻཱསི ཏཾ ཨཱཧརཱ’’ཏི། ‘‘ཨེཝཾ, ཨཱཙརིཡཱ’’ཏི ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཏསྶ ཝེཛྫསྶ པཊིསྶུཏྭཱ ཁཎིཏྟིཾ ཨཱདཱཡ ཏཀྐསིལཱཡ སམནྟཱ ཡོཛནཾ ཨཱཧིཎྜནྟོ ན ཀིཉྩི ཨབྷེསཛྫཾ ཨདྡས། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཡེན སོ ཝེཛྫོ ཏེནུཔསངྐམི, ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཏཾ ཝེཛྫཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘ཨཱཧིཎྜནྟོམྷི, ཨཱཙརིཡ, ཏཀྐསིལཱཡ སམནྟཱ ཡོཛནཾ, ན ཀིཉྩི 15 ཨབྷེསཛྫཾ ཨདྡས’’ནྟི། ‘‘སུསིཀྑིཏོསི , བྷཎེ ཛཱིཝཀ། ཨལཾ ཏེ ཨེཏྟཀཾ ཛཱིཝིཀཱཡཱ’’ཏི ཛཱིཝཀསྶ ཀོམཱརབྷཙྩསྶ པརིཏྟཾ པཱཐེཡྻཾ པཱདཱསི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀོ ཀོམཱརབྷཙྩོ ཏཾ པརིཏྟཾ པཱཐེཡྻཾ ཨཱདཱཡ ཡེན རཱཛགཧཾ ཏེན པཀྐཱམི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀསྶ ཀོམཱརབྷཙྩསྶ ཏཾ པརིཏྟཾ པཱཐེཡྻཾ ཨནྟརཱམགྒེ སཱཀེཏེ པརིཀྑཡཾ ཨགམཱསི། ཨཐ ཁོ ཛཱིཝཀསྶ ཀོམཱརབྷཙྩསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཨིམེ ཁོ མགྒཱ ཀནྟཱརཱ ཨཔྤོདཀཱ ཨཔྤབྷཀྑཱ, ན སུཀརཱ ཨཔཱཐེཡྻེན གནྟུཾ། ཡཾནཱུནཱཧཾ པཱཐེཡྻཾ པརིཡེསེཡྻ’’ནྟི།
329. Tena kho pana samayena takkasilāyaṃ 16 disāpāmokkho vejjo paṭivasati. Atha kho jīvako komārabhacco abhayaṃ rājakumāraṃ anāpucchā yena takkasilā tena pakkāmi. Anupubbena yena takkasilā, yena vejjo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ vejjaṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, ācariya, sippaṃ sikkhitu’’nti. ‘‘Tena hi, bhaṇe jīvaka, sikkhassū’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco bahuñca gaṇhāti lahuñca gaṇhāti suṭṭhu ca upadhāreti, gahitañcassa na sammussati 17. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa sattannaṃ vassānaṃ accayena etadahosi – ‘‘ahaṃ, kho bahuñca gaṇhāmi lahuñca gaṇhāmi suṭṭhu ca upadhāremi, gahitañca me na sammussati, satta ca me vassāni adhīyantassa, nayimassa sippassa anto paññāyati. Kadā imassa sippassa anto paññāyissatī’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco yena so vejjo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ vejjaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, ācariya, bahuñca gaṇhāmi lahuñca gaṇhāmi suṭṭhu ca upadhāremi, gahitañca me na sammussati, satta ca me vassāni adhīyantassa, nayimassa sippassa anto paññāyati. Kadā imassa sippassa anto paññāyissatī’’ti? ‘‘Tena hi, bhaṇe jīvaka, khaṇittiṃ ādāya takkasilāya samantā yojanaṃ āhiṇḍitvā yaṃ kiñci abhesajjaṃ passeyyāsi taṃ āharā’’ti. ‘‘Evaṃ, ācariyā’’ti kho jīvako komārabhacco tassa vejjassa paṭissutvā khaṇittiṃ ādāya takkasilāya samantā yojanaṃ āhiṇḍanto na kiñci abhesajjaṃ addasa. Atha kho jīvako komārabhacco yena so vejjo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ vejjaṃ etadavoca – ‘‘āhiṇḍantomhi, ācariya, takkasilāya samantā yojanaṃ, na kiñci 18 abhesajjaṃ addasa’’nti. ‘‘Susikkhitosi , bhaṇe jīvaka. Alaṃ te ettakaṃ jīvikāyā’’ti jīvakassa komārabhaccassa parittaṃ pātheyyaṃ pādāsi. Atha kho jīvako komārabhacco taṃ parittaṃ pātheyyaṃ ādāya yena rājagahaṃ tena pakkāmi. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa taṃ parittaṃ pātheyyaṃ antarāmagge sākete parikkhayaṃ agamāsi. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa etadahosi – ‘‘ime kho maggā kantārā appodakā appabhakkhā, na sukarā apātheyyena gantuṃ. Yaṃnūnāhaṃ pātheyyaṃ pariyeseyya’’nti.
ཛཱིཝཀཝཏྠུ ནིཊྛིཏཾ།
Jīvakavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ཛཱིཝཀཝཏྠུཀཐཱ • Jīvakavatthukathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཛཱིཝཀཝཏྠུཀཐཱཝཎྞནཱ • Jīvakavatthukathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཛཱིཝཀཝཏྠུཀཐཱཝཎྞནཱ • Jīvakavatthukathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ཛཱིཝཀཝཏྠུཀཐཱདིཝཎྞནཱ • Jīvakavatthukathādivaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ༢༠༢. ཛཱིཝཀཝཏྠུཀཐཱ • 202. Jīvakavatthukathā
