| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
២. ជីវិកសុត្តវណ្ណនា
2. Jīvikasuttavaṇṇanā
៩១. ទុតិយំ អដ្ឋុប្បត្តិវសេន ទេសិតំ។ ឯកស្មិញ្ហិ សមយេ ភគវតិ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ វិហរន្តេ ភិក្ខូ អាគន្តុកភិក្ខូនំ សេនាសនានិ បញ្ញាបេន្តា បត្តចីវរានិ បដិសាមេន្តា សាមណេរា ច លាភភាជនីយដ្ឋានេ សម្បត្តសម្បត្តានំ លាភំ គណ្ហន្តា ឧច្ចាសទ្ទា មហាសទ្ទា អហេសុំ។ តំ សុត្វា ភគវា ភិក្ខូ បណាមេសិ។ តេ កិរ សព្ពេវ នវា អធុនាគតា ឥមំ ធម្មវិនយំ។ តំ ញត្វា មហាព្រហ្មា អាគន្ត្វា ‘‘អភិនន្ទតុ, ភន្តេ, ភគវា ភិក្ខុសង្ឃ’’ន្តិ (ម. និ. ២.១៥៨) តេសំ បណាមិតភិក្ខូនំ អនុគ្គណ្ហនំ យាចិ។ ភគវា តស្ស ឱកាសំ អកាសិ។ អថ មហាព្រហ្មា ‘‘កតាវកាសោ ខោម្ហិ ភគវតា’’តិ ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា បក្កាមិ។ អថ ភគវា ‘‘ភិក្ខុសង្ឃោ អាគច្ឆតូ’’តិ អានន្ទត្ថេរស្ស អាការំ ទស្សេសិ។ អថ តេ ភិក្ខូ អានន្ទត្ថេរេន បក្កោសិតា ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា សារជ្ជមានរូបា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ភគវា តេសំ សប្បាយទេសនំ វីមំសន្តោ ‘‘ឥមេ អាមិសហេតុ បណាមិតា, បិណ្ឌិយាលោបធម្មទេសនា នេសំ សប្បាយា’’តិ ចិន្តេត្វា ‘‘អន្តមិទំ, ភិក្ខវេ’’តិ ឥមំ ទេសនំ ទេសេសិ។
91. Dutiyaṃ aṭṭhuppattivasena desitaṃ. Ekasmiñhi samaye bhagavati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme viharante bhikkhū āgantukabhikkhūnaṃ senāsanāni paññāpentā pattacīvarāni paṭisāmentā sāmaṇerā ca lābhabhājanīyaṭṭhāne sampattasampattānaṃ lābhaṃ gaṇhantā uccāsaddā mahāsaddā ahesuṃ. Taṃ sutvā bhagavā bhikkhū paṇāmesi. Te kira sabbeva navā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ. Taṃ ñatvā mahābrahmā āgantvā ‘‘abhinandatu, bhante, bhagavā bhikkhusaṅgha’’nti (ma. ni. 2.158) tesaṃ paṇāmitabhikkhūnaṃ anuggaṇhanaṃ yāci. Bhagavā tassa okāsaṃ akāsi. Atha mahābrahmā ‘‘katāvakāso khomhi bhagavatā’’ti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha bhagavā ‘‘bhikkhusaṅgho āgacchatū’’ti ānandattherassa ākāraṃ dassesi. Atha te bhikkhū ānandattherena pakkositā bhagavantaṃ upasaṅkamitvā sārajjamānarūpā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Bhagavā tesaṃ sappāyadesanaṃ vīmaṃsanto ‘‘ime āmisahetu paṇāmitā, piṇḍiyālopadhammadesanā nesaṃ sappāyā’’ti cintetvā ‘‘antamidaṃ, bhikkhave’’ti imaṃ desanaṃ desesi.
តត្រាយំ អន្តសទ្ទោ ‘‘សន្តិ, ភិក្ខវេ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា បុព្ពន្តកប្បិកា បុព្ពន្តានុទិដ្ឋិនោ’’តិអាទីសុ (ទី. និ. ១.២៩) កោដ្ឋាសេ អាគតោ។ ‘‘អន្តមកាសិ ទុក្ខស្ស, អន្តវា អយំ លោកោ បរិវដុមោ’’តិអាទីសុ (ទី. និ. ១.៥៥) បរិច្ឆេទេ។ ‘‘ហរិតន្តំ វា បថន្តំ វា សេលន្តំ វា’’តិអាទីសុ (ម. និ. ១.៣០៤) មរិយាទាយំ។ ‘‘អន្តំ អន្តគុណ’’ន្តិអាទីសុ (ទី. និ. ២.៣៧៧; ខុ. បា. ៣.ទ្វត្តិំសាការ) សរីរាវយវេ ‘‘ចរន្តិ លោកេ បរិវារឆន្នា, អន្តោ អសុទ្ធា ពហិ សោភមានា’’តិអាទីសុ (សំ. និ. ១.១២២; មហានិ. ១៩១) ចិត្តេ។ ‘‘អប្បេកច្ចានិ ឧប្បលានិ វា បទុមានិ វា បុណ្ឌរីកានិ វា ឧទកេ ជាតានិ ឧទកេ សំវឌ្ឍានិ ឧទកានុគ្គតានិ អន្តោ និមុគ្គបោសីនី’’តិអាទីសុ (ទី. និ. ២.៦៩; សំ. និ. ១.១៧២; មហាវ. ៩) អព្ភន្តរេ។
Tatrāyaṃ antasaddo ‘‘santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā pubbantakappikā pubbantānudiṭṭhino’’tiādīsu (dī. ni. 1.29) koṭṭhāse āgato. ‘‘Antamakāsi dukkhassa, antavā ayaṃ loko parivaṭumo’’tiādīsu (dī. ni. 1.55) paricchede. ‘‘Haritantaṃ vā pathantaṃ vā selantaṃ vā’’tiādīsu (ma. ni. 1.304) mariyādāyaṃ. ‘‘Antaṃ antaguṇa’’ntiādīsu (dī. ni. 2.377; khu. pā. 3.dvattiṃsākāra) sarīrāvayave ‘‘caranti loke parivārachannā, anto asuddhā bahi sobhamānā’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.122; mahāni. 191) citte. ‘‘Appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni anto nimuggaposīnī’’tiādīsu (dī. ni. 2.69; saṃ. ni. 1.172; mahāva. 9) abbhantare.
‘‘មិគានំ កោដ្ឋុកោ អន្តោ, បក្ខីនំ បន វាយសោ;
‘‘Migānaṃ koṭṭhuko anto, pakkhīnaṃ pana vāyaso;
ឯរណ្ឌោ អន្តោ រុក្ខានំ, តយោ អន្តា សមាគតា’’តិ។ (ជា. ១.៣.១៣៥) –
Eraṇḍo anto rukkhānaṃ, tayo antā samāgatā’’ti. (jā. 1.3.135) –
អាទីសុ លាមកេ។ ឥធាបិ លាមកេ ឯវ ទដ្ឋព្ពោ។ តស្មា អន្តមិទំ ភិក្ខវេ ជីវិកានន្តិ ភិក្ខវេ ឥទំ ជីវិកានំ អន្តំ បច្ឆិមំ លាមកំ, សព្ពនិហីនំ ជីវិតន្តិ អត្ថោ។ យទិទំ បិណ្ឌោល្យន្តិ យំ ឥទំ បិណ្ឌបរិយេសនេន ភិក្ខាចរិយាយ ជីវិកំ កប្បេន្តស្ស ជីវិតំ។ អយំ បនេត្ថ បទត្ថោ – បិណ្ឌាយ ឧលតីតិ បិណ្ឌោលោ, តស្ស កម្មំ បិណ្ឌោល្យំ, បិណ្ឌបរិយេសនេន ជីវិកាតិ អត្ថោ។
Ādīsu lāmake. Idhāpi lāmake eva daṭṭhabbo. Tasmā antamidaṃ bhikkhave jīvikānanti bhikkhave idaṃ jīvikānaṃ antaṃ pacchimaṃ lāmakaṃ, sabbanihīnaṃ jīvitanti attho. Yadidaṃ piṇḍolyanti yaṃ idaṃ piṇḍapariyesanena bhikkhācariyāya jīvikaṃ kappentassa jīvitaṃ. Ayaṃ panettha padattho – piṇḍāya ulatīti piṇḍolo, tassa kammaṃ piṇḍolyaṃ, piṇḍapariyesanena jīvikāti attho.
អភិសាបោតិ អក្កោសោ។ កុបិតា ហិ មនុស្សា អត្តនោ បច្ចត្ថិកំ ‘‘បិលោតិកខណ្ឌំ និវាសេត្វា កបាលហត្ថោ បិណ្ឌំ បរិយេសមានោ ចរេយ្យាសី’’តិ អក្កោសន្តិ។ អថ វា ‘‘កិំ តុយ្ហំ អកាតព្ពំ អត្ថិ, យោ ត្វំ ឯវំ ពលវីរិយូបបន្នោបិ ហិរោត្តប្បំ បហាយ កបណោ បិណ្ឌោលោ វិចរសិ បត្តបាណី’’តិ ឯវម្បិ អក្កោសន្តិយេវ។ តញ្ច ខោ ឯតន្តិ តំ ឯតំ អភិសបម្បិ សមានំ បិណ្ឌោល្យំ។ កុលបុត្តា ឧបេន្តិ អត្ថវសិកាតិ មម សាសនេ ជាតិកុលបុត្តា ច អាចារកុលបុត្តា ច អត្ថវសិកា ការណវសិកា ហុត្វា ការណវសំ បដិច្ច ឧបេន្តិ ឧបគច្ឆន្តិ។
Abhisāpoti akkoso. Kupitā hi manussā attano paccatthikaṃ ‘‘pilotikakhaṇḍaṃ nivāsetvā kapālahattho piṇḍaṃ pariyesamāno careyyāsī’’ti akkosanti. Atha vā ‘‘kiṃ tuyhaṃ akātabbaṃ atthi, yo tvaṃ evaṃ balavīriyūpapannopi hirottappaṃ pahāya kapaṇo piṇḍolo vicarasi pattapāṇī’’ti evampi akkosantiyeva. Tañcakho etanti taṃ etaṃ abhisapampi samānaṃ piṇḍolyaṃ. Kulaputtā upenti atthavasikāti mama sāsane jātikulaputtā ca ācārakulaputtā ca atthavasikā kāraṇavasikā hutvā kāraṇavasaṃ paṭicca upenti upagacchanti.
រាជាភិនីតាតិអាទីសុ យេ រញ្ញោ សន្តកំ ខាទិត្វា រញ្ញា ពន្ធនាគារេ ពន្ធាបិតា បលាយិត្វា បព្ពជន្តិ, តេ រញ្ញា ពន្ធនំ អភិនីតត្តា រាជាភិនីតា នាម។ យេ បន ចោរេហិ អដវិយំ គហេត្វា ឯកច្ចេសុ មារិយមានេសុ ឯកច្ចេ ‘‘មយំ សាមិ តុម្ហេហិ វិស្សដ្ឋា គេហំ អនជ្ឈាវសិត្វា បព្ពជិស្សាម, តត្ថ តត្ថ យំ យំ ពុទ្ធបូជាទិបុញ្ញំ ករិស្សាម, តតោ តតោ តុម្ហាកំ បត្តិំ ទស្សាមា’’តិ តេហិ វិស្សដ្ឋា បព្ពជន្តិ, តេ ចោរាភិនីតា នាម ចោរេហិ មារេតព្ពតំ អភិនីតត្តា។ យេ បន ឥណំ គហេត្វា បដិទាតុំ អសក្កោន្តា បលាយិត្វា បព្ពជន្តិ, តេ ឥណដ្ដា នាម។ តញ្ច ខោ ឯតំ បិណ្ឌោល្យំ កុលបុត្តា មម សាសនេ នេវ រាជាភិនីតា…បេ.… ន អាជីវិកាបកតា ឧបេន្តិ, អបិច ខោ ‘‘ឱតិណ្ណម្ហា ជាតិយា…បេ.… បញ្ញាយេថា’’តិ ឧបេន្តីតិ បទសម្ពន្ធោ។
Rājābhinītātiādīsu ye rañño santakaṃ khāditvā raññā bandhanāgāre bandhāpitā palāyitvā pabbajanti, te raññā bandhanaṃ abhinītattā rājābhinītā nāma. Ye pana corehi aṭaviyaṃ gahetvā ekaccesu māriyamānesu ekacce ‘‘mayaṃ sāmi tumhehi vissaṭṭhā gehaṃ anajjhāvasitvā pabbajissāma, tattha tattha yaṃ yaṃ buddhapūjādipuññaṃ karissāma, tato tato tumhākaṃ pattiṃ dassāmā’’ti tehi vissaṭṭhā pabbajanti, te corābhinītā nāma corehi māretabbataṃ abhinītattā. Ye pana iṇaṃ gahetvā paṭidātuṃ asakkontā palāyitvā pabbajanti, te iṇaṭṭā nāma. Tañca kho etaṃ piṇḍolyaṃ kulaputtā mama sāsane neva rājābhinītā…pe… na ājīvikāpakatā upenti, apica kho ‘‘otiṇṇamhā jātiyā…pe… paññāyethā’’ti upentīti padasambandho.
តត្ថ ឱតិណ្ណម្ហាតិ ឱតិណ្ណា អម្ហា។ ជាតិយាតិអាទីសុ តម្ហិ តម្ហិ សត្តនិកាយេ ខន្ធានំ បឋមាភិនិព្ពត្តិ ជាតិ, បរិបាកោ ជរា, ភេទោ មរណំ។ ញាតិរោគភោគសីលទិដ្ឋិព្យសនេហិ ផុដ្ឋស្ស សន្តាបោ អន្តោ និជ្ឈានំ សោកោ, តេហិ ផុដ្ឋស្ស វចីវិប្បលាបោ បរិទេវោ។ អនិដ្ឋផោដ្ឋព្ពបដិហតកាយស្ស កាយបីឡនំ ទុក្ខំ, អាឃាតវត្ថូសុ ឧបហតចិត្តស្ស ចេតោបីឡនំ ទោមនស្សំ។ ញាតិព្យសនាទីហិ ឯវ ផុដ្ឋស្ស បរិទេវេនបិ អធិវាសេតុំ អសមត្ថស្ស ចិត្តសន្តាបសមុដ្ឋិតោ ភុសោ អាយាសោ ឧបាយាសោ។ ឯតេហិ ជាតិអាទីហិ ឱតិណ្ណា ទុក្ខោតិណ្ណា, តេហិ ជាតិអាទិទុក្ខេហិ អន្តោ អនុបវិដ្ឋា។ ទុក្ខបរេតាតិ តេហិ ទុក្ខទុក្ខវត្ថូហិ អភិភូតា។ ជាតិអាទយោ ហិ ទុក្ខស្ស វត្ថុភាវតោ ទុក្ខា, ទុក្ខភាវតោ ច សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា ទុក្ខាតិ។ អប្បេវ នាម…បេ.… បញ្ញាយេថាតិ ឥមស្ស សកលស្ស វដ្ដទុក្ខរាសិស្ស បរិច្ឆេទករណំ ឱសានកិរិយា អបិ នាម បញ្ញាយេយ្យ។
Tattha otiṇṇamhāti otiṇṇā amhā. Jātiyātiādīsu tamhi tamhi sattanikāye khandhānaṃ paṭhamābhinibbatti jāti, paripāko jarā, bhedo maraṇaṃ. Ñātirogabhogasīladiṭṭhibyasanehi phuṭṭhassa santāpo anto nijjhānaṃ soko, tehi phuṭṭhassa vacīvippalāpo paridevo. Aniṭṭhaphoṭṭhabbapaṭihatakāyassa kāyapīḷanaṃ dukkhaṃ, āghātavatthūsu upahatacittassa cetopīḷanaṃ domanassaṃ. Ñātibyasanādīhi eva phuṭṭhassa paridevenapi adhivāsetuṃ asamatthassa cittasantāpasamuṭṭhito bhuso āyāso upāyāso. Etehi jātiādīhi otiṇṇā dukkhotiṇṇā, tehi jātiādidukkhehi anto anupaviṭṭhā. Dukkhaparetāti tehi dukkhadukkhavatthūhi abhibhūtā. Jātiādayo hi dukkhassa vatthubhāvato dukkhā, dukkhabhāvato ca sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā dukkhāti. Appeva nāma…pe… paññāyethāti imassa sakalassa vaṭṭadukkharāsissa paricchedakaraṇaṃ osānakiriyā api nāma paññāyeyya.
សោ ច ហោតិ អភិជ្ឈាលូតិ ឥទំ យោ កុលបុត្តោ ‘‘ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សាមី’’តិ បុព្ពេ ចិត្តំ ឧប្បាទេត្វា បព្ពជិតោ អបរភាគេ តំ បព្ពជ្ជំ តថារូបំ កាតុំ ន សក្កោតិ, តំ ទស្សេតុំ វុត្តំ។ តត្ថ អភិជ្ឈាលូតិ បរភណ្ឌានំ អភិជ្ឈាយិតា។ តិព្ពសារាគោតិ ពលវរាគោ។ ព្យាបន្នចិត្តោតិ ព្យាបាទេន បូតិភូតត្តា វិបន្នចិត្តោ។ បទុដ្ឋមនសង្កប្បោតិ តិខិណសិង្គោ វិយ ចណ្ឌគោណោ បរេសំ ឧបឃាតវសេន ទុដ្ឋចិត្តោ។ មុដ្ឋស្សតីតិ ភត្តនិក្ខិត្តកាកោ វិយ, មំសនិក្ខិត្តសុនខោ វិយ ច នដ្ឋស្សតិ, ឥធ កតំ ឯត្ថ ន សរតិ។ អសម្បជានោតិ និប្បញ្ញោ ខន្ធាទិបរិច្ឆេទរហិតោ។ អសមាហិតោតិ ចណ្ឌសោតេ ពទ្ធនាវា វិយ អសណ្ឋិតោ។ វិព្ភន្តចិត្តោតិ បន្ថារុឡ្ហមិគោ វិយ ភន្តមនោ។ បាកតិន្ទ្រិយោតិ យថា គិហី សំវរាភាវេន បរិគ្គហបរិជនេ ឱលោកេន្តិ អសំវុតិន្ទ្រិយា, ឯវំ អសំវុតិន្ទ្រិយោ ហោតិ។
So ca hoti abhijjhālūti idaṃ yo kulaputto ‘‘dukkhassantaṃ karissāmī’’ti pubbe cittaṃ uppādetvā pabbajito aparabhāge taṃ pabbajjaṃ tathārūpaṃ kātuṃ na sakkoti, taṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tattha abhijjhālūti parabhaṇḍānaṃ abhijjhāyitā. Tibbasārāgoti balavarāgo. Byāpannacittoti byāpādena pūtibhūtattā vipannacitto. Paduṭṭhamanasaṅkappoti tikhiṇasiṅgo viya caṇḍagoṇo paresaṃ upaghātavasena duṭṭhacitto. Muṭṭhassatīti bhattanikkhittakāko viya, maṃsanikkhittasunakho viya ca naṭṭhassati, idha kataṃ ettha na sarati. Asampajānoti nippañño khandhādiparicchedarahito. Asamāhitoti caṇḍasote baddhanāvā viya asaṇṭhito. Vibbhantacittoti panthāruḷhamigo viya bhantamano. Pākatindriyoti yathā gihī saṃvarābhāvena pariggahaparijane olokenti asaṃvutindriyā, evaṃ asaṃvutindriyo hoti.
ឆវាលាតន្តិ ឆវានំ ទឌ្ឍដ្ឋានេ អលាតំ។ ឧភតោបទិត្តំ មជ្ឈេ គូថគតន្តិ បមាណេន អដ្ឋង្គុលមត្តំ ឧភតោ ទ្វីសុ កោដីសុ អាទិត្តំ មជ្ឈេ គូថមក្ខិតំ។ នេវ គាមេតិ សចេ ហិ តំ យុគនង្គលគោបានសិបក្ខបាសកាទីនំ អត្ថាយ ឧបនេតុំ សក្កា អស្ស គាមេ កដ្ឋត្ថំ ផរេយ្យ។ សចេ ខេត្តកុដិយា កដ្ឋត្ថរមញ្ចកាទីនំ អត្ថាយ ឧបនេតុំ សក្កា អស្ស, អរញ្ញេ កដ្ឋត្ថំ ផរេយ្យ។ យស្មា បន ឧភយត្ថាបិ ន សក្កា, តស្មា ឯវំ វុត្តំ។ តថូបមាហន្តិ តថូបមំ ឆវាលាតសទិសំ អហំ ឥមំ យថាវុត្តបុគ្គលំ វទាមិ។ គិហិភោគា ច បរិហីនោតិ យោ អគារេ វសន្តេហិ គិហីហិ ទាយជ្ជេ ភាជិយមានេ អញ្ញថា ច ភោគោ លទ្ធព្ពោ អស្ស, តតោ ច បរិហីនោ។ សាមញ្ញត្ថញ្ចាតិ អាចរិយុបជ្ឈាយានំ ឱវាទេ ឋត្វា បរិយត្តិបដិវេធវសេន បត្តព្ពំ សាមញ្ញត្ថញ្ច ន បរិបូរេតិ។ ឥមំ បន ឧបមំ សត្ថា ន ទុស្សីលស្ស វសេន អាហរិ , បរិសុទ្ធសីលស្ស បន អលសស្ស អភិជ្ឈាទីហិ ទោសេហិ ទូសិតចិត្តស្ស បុគ្គលស្ស វសេន អាហរីតិ វេទិតព្ពំ។
Chavālātanti chavānaṃ daḍḍhaṭṭhāne alātaṃ. Ubhatopadittaṃ majjhe gūthagatanti pamāṇena aṭṭhaṅgulamattaṃ ubhato dvīsu koṭīsu ādittaṃ majjhe gūthamakkhitaṃ. Neva gāmeti sace hi taṃ yuganaṅgalagopānasipakkhapāsakādīnaṃ atthāya upanetuṃ sakkā assa gāme kaṭṭhatthaṃ phareyya. Sace khettakuṭiyā kaṭṭhattharamañcakādīnaṃ atthāya upanetuṃ sakkā assa, araññe kaṭṭhatthaṃ phareyya. Yasmā pana ubhayatthāpi na sakkā, tasmā evaṃ vuttaṃ. Tathūpamāhanti tathūpamaṃ chavālātasadisaṃ ahaṃ imaṃ yathāvuttapuggalaṃ vadāmi. Gihibhogā ca parihīnoti yo agāre vasantehi gihīhi dāyajje bhājiyamāne aññathā ca bhogo laddhabbo assa, tato ca parihīno. Sāmaññatthañcāti ācariyupajjhāyānaṃ ovāde ṭhatvā pariyattipaṭivedhavasena pattabbaṃ sāmaññatthañca na paripūreti. Imaṃ pana upamaṃ satthā na dussīlassa vasena āhari , parisuddhasīlassa pana alasassa abhijjhādīhi dosehi dūsitacittassa puggalassa vasena āharīti veditabbaṃ.
គាថាសុ គិហិភោគាតិ កាមសុខសម្ភោគតោ។ បរិហីនោតិ ជីនោ។ សាមញ្ញត្ថន្តិ បដិវេធពាហុសច្ចញ្ចេវ បរិយត្តិពាហុសច្ចញ្ច។ តាទិសោ ហិ អសុតំ សោតុំ សុតំ បរិយោទាបេតុំ ន សក្កោតិ អលសភាវតោ។ ទុដ្ឋុ ភគោតិ ទុព្ភគោ, អលក្ខិកោ កាឡកណ្ណិបុរិសោ។ បរិធំសមានោតិ វិនស្សមានោ។ បកិរេតីតិ វិកិរេតិ វិទ្ធំសេតិ។ សព្ពមេតំ ភាវិនោ សាមញ្ញត្ថស្ស អនុប្បាទនមេវ សន្ធាយ វុត្តំ។ ឆវាលាតំវ នស្សតីតិ សោ តាទិសោ បុគ្គលោ យថាវុត្តំ ឆវាលាតំ វិយ កស្សចិ អនុបយុជ្ជមានោ ឯវ នស្សតិ ឧភតោ បរិភដ្ឋភាវតោ។ ឯវំ ‘‘កាយវាចាហិ អកតវីតិក្កមោបិ ចិត្តំ អវិសោធេន្តោ នស្សតិ, បគេវ កតវីតិក្កមោ ទុស្សីលោ’’តិ តស្ស អបាយទុក្ខភាគិភាវទស្សនេន ទុស្សីលេ អាទីនវំ ទស្សេត្វា តតោ សត្តេ វិវេចេតុកាមោ ‘‘កាសាវកណ្ឋា’’តិអាទិនា គាថាទ្វយមាហ។ តស្សត្ថោ ហេដ្ឋា វុត្តោ ឯវ។
Gāthāsu gihibhogāti kāmasukhasambhogato. Parihīnoti jīno. Sāmaññatthanti paṭivedhabāhusaccañceva pariyattibāhusaccañca. Tādiso hi asutaṃ sotuṃ sutaṃ pariyodāpetuṃ na sakkoti alasabhāvato. Duṭṭhu bhagoti dubbhago, alakkhiko kāḷakaṇṇipuriso. Paridhaṃsamānoti vinassamāno. Pakiretīti vikireti viddhaṃseti. Sabbametaṃ bhāvino sāmaññatthassa anuppādanameva sandhāya vuttaṃ. Chavālātaṃva nassatīti so tādiso puggalo yathāvuttaṃ chavālātaṃ viya kassaci anupayujjamāno eva nassati ubhato paribhaṭṭhabhāvato. Evaṃ ‘‘kāyavācāhi akatavītikkamopi cittaṃ avisodhento nassati, pageva katavītikkamo dussīlo’’ti tassa apāyadukkhabhāgibhāvadassanena dussīle ādīnavaṃ dassetvā tato satte vivecetukāmo ‘‘kāsāvakaṇṭhā’’tiādinā gāthādvayamāha. Tassattho heṭṭhā vutto eva.
ទុតិយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dutiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ២. ជីវិកសុត្តំ • 2. Jīvikasuttaṃ
