| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๖. โชติสิกฺขาปทํ
6. Jotisikkhāpadaṃ
๓๕๐. ฉเฎฺฐ ชนปทสฺส นามตฺตา พหุวจนวเสน ‘‘ภเคฺคสู’’ติ ปาฬิยํ วุตฺตํฯ สุสุมารสณฺฐาโน ปพฺพตสงฺขาโต คิริ เอตฺถาติ สุสุมารคิริ, เอตสฺส วา มาปิตกาเล สุสุมาโร คิรติ สทฺทํ นิคฺคิรติ เอตฺถาติ สุสุมารคิรีติ อตฺถมนเปกฺขิตฺวา วุตฺตํ ‘‘นครสฺส นาม’’นฺติฯ ตํ ปนาติ วนํ ปนฯ ‘‘มิคาน’’นฺติอาทินา มิคานํ อภโย ทียติ เอตฺถาติ มิคทาโยติ อตฺถํ ทเสฺสติฯ
350. Chaṭṭhe janapadassa nāmattā bahuvacanavasena ‘‘bhaggesū’’ti pāḷiyaṃ vuttaṃ. Susumārasaṇṭhāno pabbatasaṅkhāto giri etthāti susumāragiri, etassa vā māpitakāle susumāro girati saddaṃ niggirati etthāti susumāragirīti atthamanapekkhitvā vuttaṃ ‘‘nagarassa nāma’’nti. Taṃ panāti vanaṃ pana. ‘‘Migāna’’ntiādinā migānaṃ abhayo dīyati etthāti migadāyoti atthaṃ dasseti.
๓๕๒. ‘‘โชติเก’’ติปทสฺส โชติสฺส อคฺคิสฺส กรณํ โชติกนฺติ ทเสฺสตุํ วุตฺตํ ‘‘โชติกรเณ’’ติฯ
352. ‘‘Jotike’’tipadassa jotissa aggissa karaṇaṃ jotikanti dassetuṃ vuttaṃ ‘‘jotikaraṇe’’ti.
๓๕๔. ‘‘สมาทหิตุกามตายา’’ติปทํ ‘‘อรณิสณฺฐาปนโต’’ติปเท เหตุฯ ชาลาติ สิขาฯ สา หิ ชลติ ทิพฺพตีติ ชาลาติ วุจฺจติฯ
354. ‘‘Samādahitukāmatāyā’’tipadaṃ ‘‘araṇisaṇṭhāpanato’’tipade hetu. Jālāti sikhā. Sā hi jalati dibbatīti jālāti vuccati.
ปติลาตํ อุกฺขิปตีติ เอตฺถ ‘‘ปติตาลาต’’นฺติ วตฺตเพฺพ ตการโลปํ กตฺวา สนฺธิวเสน ปติลาตนฺติ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘อลาตํ ปติตํ อุกฺขิปตี’’ติฯ อลาตนฺติ อุมฺมุกฺกํฯ ตญฺหิ อาทิตฺตํ หุตฺวา อติอุณฺหตฺตา น ลาตพฺพํ น คณฺหิตพฺพนฺติ อลาตนฺติ วุจฺจติฯ อวิชฺฌาตนฺติ ฌายนโต ฑยฺหนโต อวิคตํ อลาตนฺติ สมฺพโนฺธฯ ฌายนํ ฑยฺหนํ ฌาตํ, วิคตํ ฌาตํ อิมสฺสาลาตสฺสาติ วิชฺฌาตํฯ
Patilātaṃ ukkhipatīti ettha ‘‘patitālāta’’nti vattabbe takāralopaṃ katvā sandhivasena patilātanti vuttanti āha ‘‘alātaṃ patitaṃ ukkhipatī’’ti. Alātanti ummukkaṃ. Tañhi ādittaṃ hutvā atiuṇhattā na lātabbaṃ na gaṇhitabbanti alātanti vuccati. Avijjhātanti jhāyanato ḍayhanato avigataṃ alātanti sambandho. Jhāyanaṃ ḍayhanaṃ jhātaṃ, vigataṃ jhātaṃ imassālātassāti vijjhātaṃ.
๓๕๖. ปทีปาทีนีติ ปทีปโชติกาทีนิฯ ตตฺถาติ ตาสุ ทุฎฺฐวาฬมิคอมนุสฺสสงฺขาตาสุ อาปทาสุ นิมิตฺตภูตาสุฯ นิมิตฺตเตฺถ เจตํ ภุมฺมวจนนฺติฯ ฉฎฺฐํฯ
356.Padīpādīnīti padīpajotikādīni. Tatthāti tāsu duṭṭhavāḷamigaamanussasaṅkhātāsu āpadāsu nimittabhūtāsu. Nimittatthe cetaṃ bhummavacananti. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๖. สุราปานวโคฺค • 6. Surāpānavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๖. โชติสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๖. โชติสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๖. โชติสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๖. โชติสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
