| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೬. ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
೩೫೦. ಛಟ್ಠೇ ಭಗ್ಗಾ ನಾಮ ಜನಪದಿನೋ ರಾಜಕುಮಾರಾ, ತೇಸಂ ನಿವಾಸೋ ಏಕೋಪಿ ಜನಪದೋ ರುಳ್ಹೀಸದ್ದೇನ ‘‘ಭಗ್ಗಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಗ್ಗಾತಿ ಜನಪದಸ್ಸ ನಾಮ’’ನ್ತಿ। ಸುಸುಮಾರಗಿರೇತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ನಗರೇ। ತಸ್ಸ ಕಿರ ನಗರಸ್ಸ ಮಾಪನತ್ಥಂ ವತ್ಥುವಿಜ್ಜಾಚರಿಯೇನ ನಗರಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನದಿವಸೇ ಅವಿದೂರೇ ಸುಸುಮಾರೋ ಸದ್ದಮಕಾಸಿ ಗಿರಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸಿ। ಅಥ ಅನನ್ತರಾಯೇನ ನಗರೇ ಮಾಪಿತೇ ತಮೇವ ಸುಸುಮಾರಗಿರಣಂ ಸುಭನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸುಸುಮಾರಗಿರಂತ್ವೇವಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಸುಸುಮಾರಸಣ್ಠಾನತ್ತಾ ಸುಸುಮಾರೋ ನಾಮ ಏಕೋ ಗಿರಿ, ಸೋ ತಸ್ಸ ನಗರಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಸುಸುಮಾರಗಿರಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ‘ಸುಸುಮಾರಗಿರೀ’ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ತಥಾ ವಾ ಹೋತು ಅಞ್ಞಥಾ ವಾ, ನಾಮಮೇತಂ ತಸ್ಸ ನಗರಸ್ಸಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸುಸುಮಾರಗಿರನ್ತಿ ನಗರಸ್ಸ ನಾಮ’’ನ್ತಿ। ಭೇಸಕಳಾತಿ ಘಮ್ಪಣ್ಡನಾಮಕೋ ಗಚ್ಛವಿಸೇಸೋ। ಕೇಚಿ ‘‘ಸೇತರುಕ್ಖೋ’’ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಬಹುಲತಾಯ ಪನ ತಂ ವನಂ ಭೇಸಕಳಾವನನ್ತ್ವೇವ ಪಞ್ಞಾಯಿತ್ಥ। ‘‘ಭೇಸಗಳಾವನೇ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ। ‘‘ಭೇಸೋ ನಾಮ ಏಕೋ ಯಕ್ಖೋ ಅಯುತ್ತಕಾರೀ, ತಸ್ಸ ತತೋ ಗಳಿತಟ್ಠಾನತಾಯ ತಂ ವನಂ ಭೇಸಗಳಾವನಂ ನಾಮ ಜಾತ’’ನ್ತಿ ಹಿ ಕೇಚಿ।
350. Chaṭṭhe bhaggā nāma janapadino rājakumārā, tesaṃ nivāso ekopi janapado ruḷhīsaddena ‘‘bhaggā’’ti vuccati. Tena vuttaṃ ‘‘bhaggāti janapadassa nāma’’nti. Susumāragireti evaṃnāmake nagare. Tassa kira nagarassa māpanatthaṃ vatthuvijjācariyena nagaraṭṭhānassa pariggaṇhanadivase avidūre susumāro saddamakāsi giraṃ nicchāresi. Atha anantarāyena nagare māpite tameva susumāragiraṇaṃ subhanimittaṃ katvā susumāragiraṃtvevassa nāmaṃ akaṃsu. Keci pana ‘‘susumārasaṇṭhānattā susumāro nāma eko giri, so tassa nagarassa samīpe, tasmā taṃ susumāragiri etassa atthīti ‘susumāragirī’ti vuccatī’’ti vadanti. Tathā vā hotu aññathā vā, nāmametaṃ tassa nagarassāti āha ‘‘susumāragiranti nagarassa nāma’’nti. Bhesakaḷāti ghampaṇḍanāmako gacchaviseso. Keci ‘‘setarukkho’’tipi vadanti. Tesaṃ bahulatāya pana taṃ vanaṃ bhesakaḷāvanantveva paññāyittha. ‘‘Bhesagaḷāvane’’tipi pāṭho. ‘‘Bheso nāma eko yakkho ayuttakārī, tassa tato gaḷitaṭṭhānatāya taṃ vanaṃ bhesagaḷāvanaṃ nāma jāta’’nti hi keci.
೩೫೨. ಜೋತಿಕರಣೇತಿ ಅಗ್ಗಿಕರಣೇ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕರಣಾಭಾವೋ, ವಿಸಿಬ್ಬೇತುಕಾಮತಾ, ಸಮಾದಹನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
352.Jotikaraṇeti aggikaraṇe. Sesamettha uttānameva. Agilānatā, anuññātakaraṇābhāvo, visibbetukāmatā, samādahananti imāni panettha cattāri aṅgāni.
ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Jotisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೬. ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ • 6. Surāpānavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೬. ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 6. Jotisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೬. ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 6. Jotisikkhāpadaṃ
