| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਕਚ੍ਚਾਨਗੋਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Kaccānagottasuttavaṇṇanā
੧੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਯਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਂ વਦਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਂ ਦ੍વੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਸਙ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਦ੍વਯਨਿਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਦ੍વੇ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤੋ। ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇਸਮਹਾਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਤ੍ਥਿਤਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਂ। ਨਤ੍ਥਿਤਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਂ। ਲੋਕਸਮੁਦਯਨ੍ਤਿ ਲੋਕੋ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੋ, ਤਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਞ੍ਞਾ ਨਾਮ ਸવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ, ਤਾਯ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਾ ਲੋਕੇ ਨਤ੍ਥਿਤਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੇਸ੍વੇવ ਯਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਲੋਕਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਭਙ੍ਗਂ। ਯਾ ਲੋਕੇ ਅਤ੍ਥਿਤਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕੇ ਭਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੇਸ੍વੇવ ਯਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ , ਸਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
15. Pañcame sammādiṭṭhi sammādiṭṭhīti yaṃ paṇḍitā devamanussā tesu tesu ṭhānesu sammādassanaṃ vadanti, sabbampi taṃ dvīhi padehi saṅkhipitvā pucchati. Dvayanissitoti dve koṭṭhāse nissito. Yebhuyyenāti iminā ṭhapetvā ariyapuggale sesamahājanaṃ dasseti. Atthitanti sassataṃ. Natthitanti ucchedaṃ. Lokasamudayanti loko nāma saṅkhāraloko, tassa nibbatti. Sammappaññāya passatoti sammāpaññā nāma savipassanā maggapaññā, tāya passantassāti attho. Yā loke natthitāti saṅkhāraloke nibbattesu dhammesu paññāyantesveva yā natthīti ucchedadiṭṭhi uppajjeyya, sā na hotīti attho. Lokanirodhanti saṅkhārānaṃ bhaṅgaṃ. Yāloke atthitāti saṅkhāraloke bhijjamānesu dhammesu paññāyantesveva yā atthīti sassatadiṭṭhi uppajjeyya , sā na hotīti attho.
ਅਪਿਚ ਲੋਕਸਮੁਦਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਲੋਮਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ। ਲੋਕਨਿਰੋਧਨ੍ਤਿ ਪਟਿਲੋਮਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਂ। ਲੋਕਨਿਸ੍ਸਯੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛੇਦੇਨ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛੇਦਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਯਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸਾ ਨ ਹੋਤਿ। ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧੇਨ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨਿਰੋਧਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਯਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸਾ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ।
Apica lokasamudayanti anulomapaccayākāraṃ. Lokanirodhanti paṭilomapaccayākāraṃ. Lokanissaye passantassāpi hi paccayānaṃ anucchedena paccayuppannassa anucchedaṃ passato yā natthīti ucchedadiṭṭhi uppajjeyya, sā na hoti. Paccayanirodhaṃ passantassāpi paccayanirodhena paccayuppannanirodhaṃ passato yā atthīti sassatadiṭṭhi uppajjeyya, sā na hotīti ayampettha attho.
ਉਪਯੁਪਾਦਾਨਾਭਿਨਿવੇਸવਿਨਿਬਨ੍ਧੋਤਿ ਉਪਯੇਹਿ ਚ ਉਪਾਦਾਨੇਹਿ ਚ ਅਭਿਨਿવੇਸੇਹਿ ਚ વਿਨਿਬਨ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਉਪਯਾਤਿ ਦ੍વੇ ਉਪਯਾ ਤਣ੍ਹੁਪਯੋ ਚ ਦਿਟ੍ਠੁਪਯੋ ਚ। ਉਪਾਦਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਯੋ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਹਂ ਮਮਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮੇ ਉਪੇਨ੍ਤਿ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਯਾਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਉਪਾਦਿਯਨ੍ਤਿ ਚੇવ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਪਾਦਾਨਾਤਿ ਚ ਅਭਿਨਿવੇਸਾਤਿ ਚ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਤਾਹਿ ਚਾਯਂ ਲੋਕੋ વਿਨਿਬਨ੍ਧੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਯੁਪਾਦਾਨਾਭਿਨਿવੇਸવਿਨਿਬਨ੍ਧੋ’’ਤਿ।
Upayupādānābhinivesavinibandhoti upayehi ca upādānehi ca abhinivesehi ca vinibandho. Tattha upayāti dve upayā taṇhupayo ca diṭṭhupayo ca. Upādānādīsupi eseva nayo. Taṇhādiṭṭhiyo hi yasmā ahaṃ mamantiādīhi ākārehi tebhūmakadhamme upenti upagacchanti, tasmā upayāti vuccanti. Yasmā pana te dhamme upādiyanti ceva abhinivisanti ca, tasmā upādānāti ca abhinivesāti ca vuccanti. Tāhi cāyaṃ loko vinibandho. Tenāha ‘‘upayupādānābhinivesavinibandho’’ti.
ਤਞ੍ਚਾਯਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਉਪਯੁਪਾਦਾਨਂ ਅਯਂ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ। ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਂ। ਅਭਿਨਿવੇਸਾਨੁਸਯਨ੍ਤਿ ਅਭਿਨਿવੇਸਭੂਤਞ੍ਚ ਅਨੁਸਯਭੂਤਞ੍ਚ। ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਸੁ ਹਿ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਾ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਨਿવਿਸਨ੍ਤਿ ਚੇવ ਅਨੁਸੇਨ੍ਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੁਭਯਂ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਭਿਨਿવੇਸਾਨੁਸਯਨ੍ਤਿ ਚ ਆਹ। ਨ ਉਪੇਤੀਤਿ ਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ। ਨ ਉਪਾਦਿਯਤੀਤਿ ਨ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਨਾਧਿਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਨ੍ਤਿ? ਅਤ੍ਤਾ ਮੇਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਮੇવਾਤਿ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਮਤ੍ਤਮੇવ। ਨ ਕਙ੍ਖਤੀਤਿ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਮੇવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੋ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਕਙ੍ਖਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ।
Tañcāyanti tañca upayupādānaṃ ayaṃ ariyasāvako. Cetaso adhiṭṭhānanti cittassa patiṭṭhānabhūtaṃ. Abhinivesānusayanti abhinivesabhūtañca anusayabhūtañca. Taṇhādiṭṭhīsu hi akusalacittaṃ patiṭṭhāti, tā ca tasmiṃ abhinivisanti ceva anusenti ca, tasmā tadubhayaṃ cetaso adhiṭṭhānaṃ abhinivesānusayanti ca āha. Na upetīti na upagacchati. Na upādiyatīti na gaṇhāti. Nādhiṭṭhātīti na adhiṭṭhāti, kinti? Attā meti. Dukkhamevāti pañcupādānakkhandhamattameva. Na kaṅkhatīti ‘‘dukkhameva uppajjati, dukkhaṃ nirujjhati, na añño ettha satto nāma atthī’’ti kaṅkhaṃ na karoti. Na vicikicchatīti na vicikicchaṃ uppādeti.
ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਨ ਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੇਨ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਪਤ੍ਤਿਯਾਯੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਪਚ੍ਚਕ੍ਖਞਾਣਮੇવਸ੍ਸ ਏਤ੍ਥ ਹੋਤੀਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਖੋ, ਕਚ੍ਚਾਨ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤੀਤਿ ਏવਂ ਸਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਸਮ੍ਮਾਦਸ੍ਸਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਹ। ਅਯਮੇਕੋ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਏਸ ਏਕੋ ਨਿਕੂਟਨ੍ਤੋ ਲਾਮਕਨ੍ਤੋ ਪਠਮਕਂ ਸਸ੍ਸਤਂ। ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋਤਿ ਏਸ ਦੁਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਨਿਕੂਟਨ੍ਤੋ ਲਾਮਕਨ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਕੋ ਉਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
Aparappaccayāti na parappaccayena, aññassa apattiyāyetvā attapaccakkhañāṇamevassa ettha hotīti. Ettāvatākho, kaccāna, sammādiṭṭhi hotīti evaṃ sattasaññāya pahīnattā ettakena sammādassanaṃ nāma hotīti missakasammādiṭṭhiṃ āha. Ayameko antoti esa eko nikūṭanto lāmakanto paṭhamakaṃ sassataṃ. Ayaṃ dutiyoti esa dutiyo sabbaṃ natthīti uppajjanakadiṭṭhisaṅkhāto nikūṭanto lāmakanto dutiyako ucchedoti attho. Sesamettha uttānamevāti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੫. ਕਚ੍ਚਾਨਗੋਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Kaccānagottasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੫. ਕਚ੍ਚਾਨਗੋਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Kaccānagottasuttavaṇṇanā
