Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഉദാന-അട്ഠകഥാ • Udāna-aṭṭhakathā

    ൮. കച്ചാനസുത്തവണ്ണനാ

    8. Kaccānasuttavaṇṇanā

    ൬൮. അട്ഠമേ അജ്ഝത്തന്തി ഏത്ഥ അയം അജ്ഝത്തസദ്ദോ ‘‘ഛ അജ്ഝത്തികാനി ആയതനാനീ’’തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൩.൩൦൪) അജ്ഝത്തജ്ഝത്തേ ആഗതോ. ‘‘അജ്ഝത്താ ധമ്മാ (ധ॰ സ॰ തികമാതികാ ൨൦), അജ്ഝത്തം വാ കായേ കായാനുപസ്സീ’’തിആദീസു (ദീ॰ നി॰ ൨.൩൭൩-൩൭൪) നിയകജ്ഝത്തേ. ‘‘സബ്ബനിമിത്താനം അമനസികാരാ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതീ’’തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൩.൧൮൭) വിസയജ്ഝത്തേ, ഇസ്സരിയട്ഠാനേതി അത്ഥോ. ഫലസമാപത്തി ഹി ബുദ്ധാനം ഇസ്സരിയട്ഠാനം നാമ. ‘‘തേനാനന്ദ, ഭിക്ഖുനാ തസ്മിംയേവ പുരിമസ്മിം സമാധിനിമിത്തേ അജ്ഝത്തമേവ ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബ’’ന്തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൩.൧൮൮) ഗോചരജ്ഝത്തേ. ഇധാപി ഗോചരജ്ഝത്തേയേവ ദട്ഠബ്ബോ. തസ്മാ അജ്ഝത്തന്തി ഗോചരജ്ഝത്തഭൂതേ കമ്മട്ഠാനാരമ്മണേതി വുത്തം ഹോതി. പരിമുഖന്തി അഭിമുഖം. സൂപട്ഠിതായാതി സുട്ഠു ഉപട്ഠിതായ കായഗതായ സതിയാ. സതിസീസേന ചേത്ഥ ഝാനം വുത്തം. ഇദം വുത്തം ഹോതി ‘‘അജ്ഝത്തം കായാനുപസ്സനാസതിപട്ഠാനവസേന പടിലദ്ധം ഉളാരം ഝാനം സമാപജ്ജിത്വാ’’തി.

    68. Aṭṭhame ajjhattanti ettha ayaṃ ajjhattasaddo ‘‘cha ajjhattikāni āyatanānī’’tiādīsu (ma. ni. 3.304) ajjhattajjhatte āgato. ‘‘Ajjhattā dhammā (dha. sa. tikamātikā 20), ajjhattaṃ vā kāye kāyānupassī’’tiādīsu (dī. ni. 2.373-374) niyakajjhatte. ‘‘Sabbanimittānaṃ amanasikārā ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja viharatī’’tiādīsu (ma. ni. 3.187) visayajjhatte, issariyaṭṭhāneti attho. Phalasamāpatti hi buddhānaṃ issariyaṭṭhānaṃ nāma. ‘‘Tenānanda, bhikkhunā tasmiṃyeva purimasmiṃ samādhinimitte ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabba’’ntiādīsu (ma. ni. 3.188) gocarajjhatte. Idhāpi gocarajjhatteyeva daṭṭhabbo. Tasmā ajjhattanti gocarajjhattabhūte kammaṭṭhānārammaṇeti vuttaṃ hoti. Parimukhanti abhimukhaṃ. Sūpaṭṭhitāyāti suṭṭhu upaṭṭhitāya kāyagatāya satiyā. Satisīsena cettha jhānaṃ vuttaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti ‘‘ajjhattaṃ kāyānupassanāsatipaṭṭhānavasena paṭiladdhaṃ uḷāraṃ jhānaṃ samāpajjitvā’’ti.

    അയഞ്ഹി ഥേരോ ഭഗവതി സാവത്ഥിയം വിഹരന്തേ ഏകദിവസം സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപ്പടിക്കന്തോ വിഹാരം പവിസിത്വാ ഭഗവതോ വത്തം ദസ്സേത്വാ ദിവാട്ഠാനേ ദിവാവിഹാരം നിസിന്നോ നാനാസമാപത്തീഹി ദിവസഭാഗം വീതിനാമേത്വാ സായന്ഹസമയം വിഹാരമജ്ഝം ഓതരിത്വാ ഭഗവതി ഗന്ധകുടിയം നിസിന്നേ ‘‘അകാലോ താവ ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിതു’’ന്തി ഗന്ധകുടിയാ അവിദൂരേ, അഞ്ഞതരസ്മിം രുക്ഖമൂലേ കാലപരിച്ഛേദം കത്വാ യഥാവുത്തം സമാപത്തിം സമാപജ്ജിത്വാ നിസീദി. സത്ഥാ തം തഥാനിസിന്നം ഗന്ധകുടിയം നിസിന്നോയേവ പസ്സി. തേന വുത്തം – ‘‘തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ മഹാകച്ചാനോ…പേ॰… സൂപട്ഠിതായാ’’തി.

    Ayañhi thero bhagavati sāvatthiyaṃ viharante ekadivasaṃ sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto vihāraṃ pavisitvā bhagavato vattaṃ dassetvā divāṭṭhāne divāvihāraṃ nisinno nānāsamāpattīhi divasabhāgaṃ vītināmetvā sāyanhasamayaṃ vihāramajjhaṃ otaritvā bhagavati gandhakuṭiyaṃ nisinne ‘‘akālo tāva bhagavantaṃ upasaṅkamitu’’nti gandhakuṭiyā avidūre, aññatarasmiṃ rukkhamūle kālaparicchedaṃ katvā yathāvuttaṃ samāpattiṃ samāpajjitvā nisīdi. Satthā taṃ tathānisinnaṃ gandhakuṭiyaṃ nisinnoyeva passi. Tena vuttaṃ – ‘‘tena kho pana samayena āyasmā mahākaccāno…pe… sūpaṭṭhitāyā’’ti.

    ഏതമത്ഥം വിദിത്വാതി ഏതം ആയസ്മതോ മഹാകച്ചാനത്ഥേരസ്സ സതിപട്ഠാനഭാവനാവസേന അധിഗതം ഝാനം പാദകം കത്വാ സമാപജ്ജനം സബ്ബാകാരതോ വിദിത്വാ തദത്ഥദീപനം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി.

    Etamatthaṃ viditvāti etaṃ āyasmato mahākaccānattherassa satipaṭṭhānabhāvanāvasena adhigataṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā samāpajjanaṃ sabbākārato viditvā tadatthadīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.

    തത്ഥ യസ്സ സിയാ സബ്ബദാ സതി, സതതം കായഗതാ ഉപട്ഠിതാതി യസ്സ ആരദ്ധവിപസ്സകസ്സ ഏകദിവസം ഛ കോട്ഠാസേ കത്വാ സബ്ബസ്മിമ്പി കാലേ നാമരൂപഭേദേന ദുവിധേപി കായേ ഗതാ കായാരമ്മണാ പഞ്ചന്നം ഉപാദാനക്ഖന്ധാനം അനിച്ചാദിസമ്മസനവസേന സതതം നിരന്തരം സാതച്ചാഭിയോഗവസേന സതി ഉപട്ഠിതാ സിയാ.

    Tattha yassa siyā sabbadā sati, satataṃ kāyagatā upaṭṭhitāti yassa āraddhavipassakassa ekadivasaṃ cha koṭṭhāse katvā sabbasmimpi kāle nāmarūpabhedena duvidhepi kāye gatā kāyārammaṇā pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ aniccādisammasanavasena satataṃ nirantaraṃ sātaccābhiyogavasena sati upaṭṭhitā siyā.

    അയം കിരായസ്മാ പഠമം കായഗതാസതികമ്മട്ഠാനവസേന ഝാനം നിബ്ബത്തേത്വാ തം പാദകം കത്വാ കായാനുപസ്സനാസതിപട്ഠാനമുഖേന വിപസ്സനം പട്ഠപേത്വാ അരഹത്തം പത്തോ. സോ അപരഭാഗേപി യേഭുയ്യേന തമേവ ഝാനം സമാപജ്ജിത്വാ വുട്ഠായ തഥേവ ച വിപസ്സിത്വാ ഫലസമാപത്തിം സമാപജ്ജതി. സ്വായം യേന വിധിനാ അരഹത്തം പത്തോ, തം വിധിം ദസ്സേന്തോ സത്ഥാ ‘‘യസ്സ സിയാ സബ്ബദാ സതി, സതതം കായഗതാ ഉപട്ഠിതാ’’തി വത്വാ തസ്സാ ഉപട്ഠാനാകാരം വിഭാവേതും ‘‘നോ ചസ്സ നോ ച മേ സിയാ, ന ഭവിസ്സതി ന ച മേ ഭവിസ്സതീ’’തി ആഹ.

    Ayaṃ kirāyasmā paṭhamaṃ kāyagatāsatikammaṭṭhānavasena jhānaṃ nibbattetvā taṃ pādakaṃ katvā kāyānupassanāsatipaṭṭhānamukhena vipassanaṃ paṭṭhapetvā arahattaṃ patto. So aparabhāgepi yebhuyyena tameva jhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya tatheva ca vipassitvā phalasamāpattiṃ samāpajjati. Svāyaṃ yena vidhinā arahattaṃ patto, taṃ vidhiṃ dassento satthā ‘‘yassa siyā sabbadā sati, satataṃ kāyagatā upaṭṭhitā’’ti vatvā tassā upaṭṭhānākāraṃ vibhāvetuṃ ‘‘nocassa no ca me siyā, na bhavissati na ca me bhavissatī’’ti āha.

    തസ്സത്ഥോ ദ്വിധാ വേദിതബ്ബോ സമ്മസനതോ പുബ്ബഭാഗവസേന സമ്മസനകാലവസേന ചാതി. തേസു പുബ്ബഭാഗവസേന താവ നോ ചസ്സ നോ ച മേ സിയാതി അതീതകാലേ മമ കിലേസകമ്മം നോ ചസ്സ ന ഭവേയ്യ ചേ, ഇമസ്മിം പച്ചുപ്പന്നകാലേ അയം അത്തഭാവോ നോ ച മേ സിയാ ന മേ ഉപ്പജ്ജേയ്യ. യസ്മാ പന മേ അതീതേ കമ്മകിലേസാ അഹേസും, തസ്മാ തംനിമിത്തോ ഏതരഹി അയം മേ അത്തഭാവോ പവത്തതി. ന ഭവിസ്സതി ന ച മേ ഭവിസ്സതീതി ഇമസ്മിം അത്തഭാവേ പടിപക്ഖാധിഗമേന കിലേസകമ്മം ന ഭവിസ്സതി ന ഉപ്പജ്ജിസ്സതി മേ, ആയതിം വിപാകവട്ടം ന ച മേ ഭവിസ്സതി ന മേ പവത്തിസ്സതീതി. ഏവം കാലത്തയേ കമ്മകിലേസഹേതുകം ഇദം മയ്ഹം അത്തഭാവസങ്ഖാതം ഖന്ധപഞ്ചകം , ന ഇസ്സരാദിഹേതുകം, യഥാ ച മയ്ഹം, ഏവം സബ്ബസത്താനന്തി സപ്പച്ചയനാമരൂപദസ്സനം പകാസിതം ഹോതി.

    Tassattho dvidhā veditabbo sammasanato pubbabhāgavasena sammasanakālavasena cāti. Tesu pubbabhāgavasena tāva no cassa no ca me siyāti atītakāle mama kilesakammaṃ no cassa na bhaveyya ce, imasmiṃ paccuppannakāle ayaṃ attabhāvo no ca me siyā na me uppajjeyya. Yasmā pana me atīte kammakilesā ahesuṃ, tasmā taṃnimitto etarahi ayaṃ me attabhāvo pavattati. Na bhavissati na ca me bhavissatīti imasmiṃ attabhāve paṭipakkhādhigamena kilesakammaṃ na bhavissati na uppajjissati me, āyatiṃ vipākavaṭṭaṃ na ca me bhavissati na me pavattissatīti. Evaṃ kālattaye kammakilesahetukaṃ idaṃ mayhaṃ attabhāvasaṅkhātaṃ khandhapañcakaṃ , na issarādihetukaṃ, yathā ca mayhaṃ, evaṃ sabbasattānanti sappaccayanāmarūpadassanaṃ pakāsitaṃ hoti.

    സമ്മസനകാലവസേന പന നോ ചസ്സ നോ ച മേ സിയാതി യസ്മാ ഇദം ഖന്ധപഞ്ചകം ഹുത്വാ അഭാവട്ഠേന അനിച്ചം, അഭിണ്ഹപടിപീളനട്ഠേന ദുക്ഖം, അവസവത്തനട്ഠേന അനത്താ, ഏവം യദി അയം അത്താ നാമ നാപി ഖന്ധപഞ്ചകവിനിമുത്തോ കോചി നോ ചസ്സ നോ ച സിയാ ന ഭവേയ്യ, ഏവം, ഭന്തേ, നോ ച മേ സിയാ മമ സന്തകം നാമ കിഞ്ചി ന ഭവേയ്യ. ന ഭവിസ്സതീതി അത്തനി അത്തനിയേ ഭവിതബ്ബം യഥാ ചിദം നാമരൂപം ഏതരഹി ച അതീതേ ച അത്തത്തനിയം സുഞ്ഞം, ഏവം ന ഭവിസ്സതി ന മേ ഭവിസ്സതി, അനാഗതേപി ഖന്ധവിനിമുത്തോ അത്താ നാമ ന കോചി ന മേ ഭവിസ്സതി ന പവത്തിസ്സതി, തതോ ഏവ കിഞ്ചി പലിബോധട്ഠാനിയം ന മേ ഭവിസ്സതി ആയതിമ്പി അത്തനിയം നാമ ന മേ കിഞ്ചി ഭവിസ്സതീതി. ഇമിനാ തീസു കാലേസു ‘‘അഹ’’ന്തി ഗഹേതബ്ബസ്സ അഭാവതോ ‘‘മമ’’ന്തി ഗഹേതബ്ബസ്സ ച അഭാവം ദസ്സേതി. തേന ചതുക്കോടികാ സുഞ്ഞതാ പകാസിതാ ഹോതി.

    Sammasanakālavasena pana no cassa no ca me siyāti yasmā idaṃ khandhapañcakaṃ hutvā abhāvaṭṭhena aniccaṃ, abhiṇhapaṭipīḷanaṭṭhena dukkhaṃ, avasavattanaṭṭhena anattā, evaṃ yadi ayaṃ attā nāma nāpi khandhapañcakavinimutto koci no cassa no ca siyā na bhaveyya, evaṃ, bhante, no ca me siyā mama santakaṃ nāma kiñci na bhaveyya. Na bhavissatīti attani attaniye bhavitabbaṃ yathā cidaṃ nāmarūpaṃ etarahi ca atīte ca attattaniyaṃ suññaṃ, evaṃ na bhavissati na me bhavissati, anāgatepi khandhavinimutto attā nāma na koci na me bhavissati na pavattissati, tato eva kiñci palibodhaṭṭhāniyaṃ na me bhavissati āyatimpi attaniyaṃ nāma na me kiñci bhavissatīti. Iminā tīsu kālesu ‘‘aha’’nti gahetabbassa abhāvato ‘‘mama’’nti gahetabbassa ca abhāvaṃ dasseti. Tena catukkoṭikā suññatā pakāsitā hoti.

    അനുപുബ്ബവിഹാരി തത്ഥ സോതി ഏവം തീസുപി കാലേസു അത്തത്തനിയം സുഞ്ഞതം തത്ഥ സങ്ഖാരഗതേ അനുപസ്സന്തോ അനുക്കമേന ഉദയബ്ബയഞാണാദിവിപസ്സനാഞാണേസു ഉപ്പജ്ജമാനേസു അനുപുബ്ബവിപസ്സനാവിഹാരവസേന അനുപുബ്ബവിഹാരീ സമാനോ. കാലേനേവ തരേ വിസത്തികന്തി സോ ഏവം വിപസ്സനം മത്ഥകം പാപേത്വാ ഠിതോ യോഗാവചരോ ഇന്ദ്രിയാനം പരിപാകഗതകാലേന വുട്ഠാനഗാമിനിയാ വിപസ്സനായ മഗ്ഗേന ഘടിതകാലേന അരിയമഗ്ഗസ്സ ഉപ്പത്തികാലേന സകലസ്സ ഭവത്തയസ്സ സംതനനതോ വിസത്തികാസങ്ഖാതം തണ്ഹം തരേയ്യ, വിതരിത്വാ തസ്സാ പരതീരേ തിട്ഠേയ്യാതി അധിപ്പായോ.

    Anupubbavihāri tattha soti evaṃ tīsupi kālesu attattaniyaṃ suññataṃ tattha saṅkhāragate anupassanto anukkamena udayabbayañāṇādivipassanāñāṇesu uppajjamānesu anupubbavipassanāvihāravasena anupubbavihārī samāno. Kālenevatare visattikanti so evaṃ vipassanaṃ matthakaṃ pāpetvā ṭhito yogāvacaro indriyānaṃ paripākagatakālena vuṭṭhānagāminiyā vipassanāya maggena ghaṭitakālena ariyamaggassa uppattikālena sakalassa bhavattayassa saṃtananato visattikāsaṅkhātaṃ taṇhaṃ tareyya, vitaritvā tassā paratīre tiṭṭheyyāti adhippāyo.

    ഇതി ഭഗവാ അഞ്ഞാപദേസേന ആയസ്മതോ മഹാകച്ചാനസ്സ അരഹത്തുപ്പത്തിദീപനം ഉദാനം ഉദാനേസി.

    Iti bhagavā aññāpadesena āyasmato mahākaccānassa arahattuppattidīpanaṃ udānaṃ udānesi.

    അട്ഠമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഉദാനപാളി • Udānapāḷi / ൮. കച്ചാനസുത്തം • 8. Kaccānasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact