Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā

    [౧౭౮] ౮. కచ్ఛపజాతకవణ్ణనా

    [178] 8. Kacchapajātakavaṇṇanā

    జనిత్తం మే భవిత్తం మేతి ఇదం సత్థా జేతవనే విహరన్తో ఏకం అహివాతకరోగముత్తం ఆరబ్భ కథేసి. సావత్థియం కిర ఏకస్మిం కులే అహివాతకరోగో ఉప్పజ్జి. మాతాపితరో పుత్తం ఆహంసు – ‘‘తాత, మా ఇమస్మిం గేహే వస, భిత్తిం భిన్దిత్వా పలాయిత్వా యత్థ కత్థచి గన్త్వా జీవితం రక్ఖ, పచ్ఛా ఆగన్త్వా ఇమస్మిం నామ ఠానే మహానిధానం అత్థి, తం ఉద్ధరిత్వా కుటుమ్బం సణ్ఠపేత్వా సుఖేన జీవేయ్యాసీ’’తి. పుత్తో తేసం వచనం సమ్పటిచ్ఛిత్వా భిత్తిం భిన్దిత్వా పలాయిత్వా అత్తనో రోగే వూపసన్తే ఆగన్త్వా మహానిధానం ఉద్ధరిత్వా కుటుమ్బం సణ్ఠపేత్వా ఘరావాసం వసి. సో ఏకదివసం సప్పితేలాదీని చేవ వత్థచ్ఛాదనాదీని చ గాహాపేత్వా జేతవనం గన్త్వా సత్థారం వన్దిత్వా నిసీది. సత్థా తేన సద్ధిం పటిసన్థారం కత్వా ‘‘తుమ్హాకం గేహే అహివాతకరోగో ఉప్పన్నోతి అస్సుమ్హ, కిన్తి కత్వా ముత్తోసీ’’తి పుచ్ఛి, సో తం పవత్తిం ఆచిక్ఖి. సత్థా ‘‘పుబ్బేపి ఖో, ఉపాసక, భయే ఉప్పన్నే అత్తనో వసనట్ఠానే ఆలయం కత్వా అఞ్ఞత్థ అగతా జీవితక్ఖయం పాపుణింసు, అనాలయం పన కత్వా అఞ్ఞత్థ గతా జీవితం లభింసూ’’తి వత్వా తేన యాచితో అతీతం ఆహరి.

    Janittaṃ me bhavittaṃ meti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ ahivātakarogamuttaṃ ārabbha kathesi. Sāvatthiyaṃ kira ekasmiṃ kule ahivātakarogo uppajji. Mātāpitaro puttaṃ āhaṃsu – ‘‘tāta, mā imasmiṃ gehe vasa, bhittiṃ bhinditvā palāyitvā yattha katthaci gantvā jīvitaṃ rakkha, pacchā āgantvā imasmiṃ nāma ṭhāne mahānidhānaṃ atthi, taṃ uddharitvā kuṭumbaṃ saṇṭhapetvā sukhena jīveyyāsī’’ti. Putto tesaṃ vacanaṃ sampaṭicchitvā bhittiṃ bhinditvā palāyitvā attano roge vūpasante āgantvā mahānidhānaṃ uddharitvā kuṭumbaṃ saṇṭhapetvā gharāvāsaṃ vasi. So ekadivasaṃ sappitelādīni ceva vatthacchādanādīni ca gāhāpetvā jetavanaṃ gantvā satthāraṃ vanditvā nisīdi. Satthā tena saddhiṃ paṭisanthāraṃ katvā ‘‘tumhākaṃ gehe ahivātakarogo uppannoti assumha, kinti katvā muttosī’’ti pucchi, so taṃ pavattiṃ ācikkhi. Satthā ‘‘pubbepi kho, upāsaka, bhaye uppanne attano vasanaṭṭhāne ālayaṃ katvā aññattha agatā jīvitakkhayaṃ pāpuṇiṃsu, anālayaṃ pana katvā aññattha gatā jīvitaṃ labhiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.

    అతీతే బారాణసియం బ్రహ్మదత్తే రజ్జం కారేన్తే బోధిసత్తో కాసిగామకే కుమ్భకారకులే నిబ్బత్తిత్వా కుమ్భకారకమ్మం కత్వా పుత్తదారం పోసేసి. తదా పన బారాణసియం మహానదియా సద్ధిం ఏకాబద్ధో మహాజాతస్సరో అహోసి. సో బహుఉదకకాలే నదియా సద్ధిం ఏకోదకో హోతి, ఉదకే మన్దీభూతే విసుం హోతి. మచ్ఛకచ్ఛపా పన ‘‘ఇమస్మిం సంవచ్ఛరే సువుట్ఠికా భవిస్సతి, ఇమస్మిం సంవచ్ఛరే దుబ్బుట్ఠికా’’తి జానన్తి. అథ తస్మిం సరే నిబ్బత్తమచ్ఛకచ్ఛపా ‘‘ఇమస్మిం సంవచ్ఛరే దుబ్బుట్ఠికా భవిస్సతీ’’తి ఞత్వా ఉదకస్స ఏకాబద్ధకాలేయేవ తమ్హా సరా నిక్ఖమిత్వా నదిం అగమింసు. ఏకో పన కచ్ఛపో ‘‘ఇదం మే జాతట్ఠానం వడ్ఢితట్ఠానం, మాతాపితూహి వసితట్ఠానం, న సక్కోమి ఇమం జహితు’’న్తి నదిం న అగమాసి. అథ నిదాఘసమయే తత్థ ఉదకం ఛిజ్జి, సో కచ్ఛపో బోధిసత్తస్స మత్తికగహణట్ఠానే భూమిం ఖణిత్వా పావిసి. బోధిసత్తో ‘‘మత్తికం గహేస్సామీ’’తి తత్థ గన్త్వా మహాకుద్దాలేన భూమిం ఖణన్తో కచ్ఛపస్స పిట్ఠిం భిన్దిత్వా మత్తికపిణ్డం వియ కుద్దాలేనేవ నం ఉద్ధరిత్వా థలే పాతేసి. సో వేదనాప్పత్తో హుత్వా ‘‘వసనట్ఠానే ఆలయం జహితుం అసక్కోన్తో ఏవం వినాసం పాపుణి’’న్తి వత్వా పరిదేవమానో ఇమా గాథా అవోచ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kāsigāmake kumbhakārakule nibbattitvā kumbhakārakammaṃ katvā puttadāraṃ posesi. Tadā pana bārāṇasiyaṃ mahānadiyā saddhiṃ ekābaddho mahājātassaro ahosi. So bahuudakakāle nadiyā saddhiṃ ekodako hoti, udake mandībhūte visuṃ hoti. Macchakacchapā pana ‘‘imasmiṃ saṃvacchare suvuṭṭhikā bhavissati, imasmiṃ saṃvacchare dubbuṭṭhikā’’ti jānanti. Atha tasmiṃ sare nibbattamacchakacchapā ‘‘imasmiṃ saṃvacchare dubbuṭṭhikā bhavissatī’’ti ñatvā udakassa ekābaddhakāleyeva tamhā sarā nikkhamitvā nadiṃ agamiṃsu. Eko pana kacchapo ‘‘idaṃ me jātaṭṭhānaṃ vaḍḍhitaṭṭhānaṃ, mātāpitūhi vasitaṭṭhānaṃ, na sakkomi imaṃ jahitu’’nti nadiṃ na agamāsi. Atha nidāghasamaye tattha udakaṃ chijji, so kacchapo bodhisattassa mattikagahaṇaṭṭhāne bhūmiṃ khaṇitvā pāvisi. Bodhisatto ‘‘mattikaṃ gahessāmī’’ti tattha gantvā mahākuddālena bhūmiṃ khaṇanto kacchapassa piṭṭhiṃ bhinditvā mattikapiṇḍaṃ viya kuddāleneva naṃ uddharitvā thale pātesi. So vedanāppatto hutvā ‘‘vasanaṭṭhāne ālayaṃ jahituṃ asakkonto evaṃ vināsaṃ pāpuṇi’’nti vatvā paridevamāno imā gāthā avoca –

    ౫౫.

    55.

    ‘‘జనిత్తం మే భవిత్తం మే, ఇతి పఙ్కే అవస్సయిం;

    ‘‘Janittaṃ me bhavittaṃ me, iti paṅke avassayiṃ;

    తం మం పఙ్కో అజ్ఝభవి, యథా దుబ్బలకం తథా;

    Taṃ maṃ paṅko ajjhabhavi, yathā dubbalakaṃ tathā;

    తం తం వదామి భగ్గవ, సుణోహి వచనం మమ.

    Taṃ taṃ vadāmi bhaggava, suṇohi vacanaṃ mama.

    ౫౬.

    56.

    ‘‘గామే వా యది వారఞ్ఞే, సుఖం యత్రాధిగచ్ఛతి;

    ‘‘Gāme vā yadi vāraññe, sukhaṃ yatrādhigacchati;

    తం జనిత్తం భవిత్తఞ్చ, పురిసస్స పజానతో;

    Taṃ janittaṃ bhavittañca, purisassa pajānato;

    యమ్హి జీవే తమ్హి గచ్ఛే, న నికేతహతో సియా’’తి.

    Yamhi jīve tamhi gacche, na niketahato siyā’’ti.

    తత్థ జనిత్తం మే భవిత్తం మేతి ఇదం మమ జాతట్ఠానం, ఇదం మమ వడ్ఢితట్ఠానం. ఇతి పఙ్కే అవస్సయిన్తి ఇమినా కారణేనాహం ఇమస్మిం కద్దమే అవస్సయిం నిపజ్జిం, వాసం కప్పేసిన్తి అత్థో. అజ్ఝభవీతి అధిఅభవి వినాసం పాపేసి. భగ్గవాతి కుమ్భకారం ఆలపతి. కుమ్భకారానఞ్హి నామగోత్తపఞ్ఞత్తి ఏసా, యదిదం భగ్గవాతి. సుఖన్తి కాయికచేతసికస్సాదం. తం జనిత్తం భవిత్తఞ్చాతి తం జాతట్ఠానఞ్చ వడ్ఢితట్ఠానఞ్చ. ‘‘జానిత్తం భావిత్త’’న్తి దీఘవసేనపి పాఠో, సోయేవత్థో. పజానతోతి అత్థానత్థం కారణాకారణం జానన్తస్స. న నికేతహతో సియాతి నికేతే ఆలయం కత్వా అఞ్ఞత్థ అగన్త్వా నికేతేన హతో, ఏవరూపం మరణదుక్ఖం పాపితో న భవేయ్యాతి.

    Tattha janittaṃ me bhavittaṃ meti idaṃ mama jātaṭṭhānaṃ, idaṃ mama vaḍḍhitaṭṭhānaṃ. Iti paṅke avassayinti iminā kāraṇenāhaṃ imasmiṃ kaddame avassayiṃ nipajjiṃ, vāsaṃ kappesinti attho. Ajjhabhavīti adhiabhavi vināsaṃ pāpesi. Bhaggavāti kumbhakāraṃ ālapati. Kumbhakārānañhi nāmagottapaññatti esā, yadidaṃ bhaggavāti. Sukhanti kāyikacetasikassādaṃ. Taṃjanittaṃ bhavittañcāti taṃ jātaṭṭhānañca vaḍḍhitaṭṭhānañca. ‘‘Jānittaṃ bhāvitta’’nti dīghavasenapi pāṭho, soyevattho. Pajānatoti atthānatthaṃ kāraṇākāraṇaṃ jānantassa. Na niketahato siyāti nikete ālayaṃ katvā aññattha agantvā niketena hato, evarūpaṃ maraṇadukkhaṃ pāpito na bhaveyyāti.

    ఏవం సో బోధిసత్తేన సద్ధిం కథేన్తో కాలమకాసి. బోధిసత్తో తం గహేత్వా సకలగామవాసినో సన్నిపాతాపేత్వా తే మనుస్సే ఓవదన్తో ఏవమాహ – ‘‘పస్సథ ఇమం కచ్ఛపం, అయం అఞ్ఞేసం మచ్ఛకచ్ఛపానం మహానదిం గమనకాలే అత్తనో వసనట్ఠానే ఆలయం ఛిన్దితుం అసక్కోన్తో తేహి సద్ధిం అగన్త్వా మమ మత్తికగహణట్ఠానం పవిసిత్వా నిపజ్జి. అథస్సాహం మత్తికం గణ్హన్తో మహాకుద్దాలేన పిట్ఠిం భిన్దిత్వా మత్తికపిణ్డం వియ నం థలే పాతేసిం, అయం అత్తనా కతకమ్మం సరిత్వా ద్వీహి గాథాహి పరిదేవిత్వా కాలమకాసి. ఏవమేస అత్తనో వసనట్ఠానే ఆలయం కత్వా మరణం పత్తో, తుమ్హేపి మా ఇమినా కచ్ఛపేన సదిసా అహువత్థ, ఇతో పట్ఠాయ ‘మయ్హం రూపం మయ్హం సద్దో మయ్హం గన్ధో మయ్హం రసో మయ్హం ఫోట్ఠబ్బో మయ్హం పుత్తో మయ్హం ధీతా మయ్హం దాసదాసిపరిచ్ఛేదో మయ్హం హిరఞ్ఞసువణ్ణ’న్తి తణ్హావసేన ఉపభోగవసేన మా గణ్హిత్థ, ఏకకోవేస సత్తో తీసు భవేసు పరివత్తతీ’’తి. ఏవం బుద్ధలీలాయ మహాజనస్స ఓవాదమదాసి, సో ఓవాదో సకలజమ్బుదీపం పత్థరిత్వా సట్ఠిమత్తాని వస్ససహస్సాని అట్ఠాసి. మహాజనో బోధిసత్తస్స ఓవాదే ఠత్వా దానాదీని పుఞ్ఞాని కత్వా ఆయుపరియోసానే సగ్గపురం పూరేసి, బోధిసత్తోపి తథేవ పుఞ్ఞాని కత్వా సగ్గపురం పూరేసి.

    Evaṃ so bodhisattena saddhiṃ kathento kālamakāsi. Bodhisatto taṃ gahetvā sakalagāmavāsino sannipātāpetvā te manusse ovadanto evamāha – ‘‘passatha imaṃ kacchapaṃ, ayaṃ aññesaṃ macchakacchapānaṃ mahānadiṃ gamanakāle attano vasanaṭṭhāne ālayaṃ chindituṃ asakkonto tehi saddhiṃ agantvā mama mattikagahaṇaṭṭhānaṃ pavisitvā nipajji. Athassāhaṃ mattikaṃ gaṇhanto mahākuddālena piṭṭhiṃ bhinditvā mattikapiṇḍaṃ viya naṃ thale pātesiṃ, ayaṃ attanā katakammaṃ saritvā dvīhi gāthāhi paridevitvā kālamakāsi. Evamesa attano vasanaṭṭhāne ālayaṃ katvā maraṇaṃ patto, tumhepi mā iminā kacchapena sadisā ahuvattha, ito paṭṭhāya ‘mayhaṃ rūpaṃ mayhaṃ saddo mayhaṃ gandho mayhaṃ raso mayhaṃ phoṭṭhabbo mayhaṃ putto mayhaṃ dhītā mayhaṃ dāsadāsiparicchedo mayhaṃ hiraññasuvaṇṇa’nti taṇhāvasena upabhogavasena mā gaṇhittha, ekakovesa satto tīsu bhavesu parivattatī’’ti. Evaṃ buddhalīlāya mahājanassa ovādamadāsi, so ovādo sakalajambudīpaṃ pattharitvā saṭṭhimattāni vassasahassāni aṭṭhāsi. Mahājano bodhisattassa ovāde ṭhatvā dānādīni puññāni katvā āyupariyosāne saggapuraṃ pūresi, bodhisattopi tatheva puññāni katvā saggapuraṃ pūresi.

    సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా సచ్చాని పకాసేత్వా జాతకం సమోధానేసి, సచ్చపరియోసానే సో కులపుత్తో సోతాపత్తిఫలే పతిట్ఠాసి. ‘‘తదా కచ్ఛపో ఆనన్దో అహోసి, కుమ్భకారో పన అహమేవ అహోసి’’న్తి.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne so kulaputto sotāpattiphale patiṭṭhāsi. ‘‘Tadā kacchapo ānando ahosi, kumbhakāro pana ahameva ahosi’’nti.

    కచ్ఛపజాతకవణ్ణనా అట్ఠమా.

    Kacchapajātakavaṇṇanā aṭṭhamā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౧౭౮. కచ్ఛపజాతకం • 178. Kacchapajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact