Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౩. ఓపమ్మవగ్గో
3. Opammavaggo
౧. కకచూపమసుత్తం
1. Kakacūpamasuttaṃ
౨౨౨. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా మోళియఫగ్గునో భిక్ఖునీహి సద్ధిం అతివేలం సంసట్ఠో విహరతి. ఏవం సంసట్ఠో ఆయస్మా మోళియఫగ్గునో భిక్ఖునీహి సద్ధిం విహరతి – సచే కోచి భిక్ఖు ఆయస్మతో మోళియఫగ్గునస్స సమ్ముఖా తాసం భిక్ఖునీనం అవణ్ణం భాసతి, తేనాయస్మా మోళియఫగ్గునో కుపితో అనత్తమనో అధికరణమ్పి కరోతి. సచే పన కోచి భిక్ఖు తాసం భిక్ఖునీనం సమ్ముఖా ఆయస్మతో మోళియఫగ్గునస్స అవణ్ణం భాసతి, తేన తా భిక్ఖునియో కుపితా అనత్తమనా అధికరణమ్పి కరోన్తి. ఏవం సంసట్ఠో ఆయస్మా మోళియఫగ్గునో భిక్ఖునీహి సద్ధిం విహరతి. అథ ఖో అఞ్ఞతరో భిక్ఖు యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో సో భిక్ఖు భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఆయస్మా, భన్తే, మోళియఫగ్గునో భిక్ఖునీహి సద్ధిం అతివేలం సంసట్ఠో విహరతి. ఏవం సంసట్ఠో, భన్తే, ఆయస్మా మోళియఫగ్గునో భిక్ఖునీహి సద్ధిం విహరతి – సచే కోచి భిక్ఖు ఆయస్మతో మోళియఫగ్గునస్స సమ్ముఖా తాసం భిక్ఖునీనం అవణ్ణం భాసతి, తేనాయస్మా మోళియఫగ్గునో కుపితో అనత్తమనో అధికరణమ్పి కరోతి. సచే పన కోచి భిక్ఖు తాసం భిక్ఖునీనం సమ్ముఖా ఆయస్మతో మోళియఫగ్గునస్స అవణ్ణం భాసతి, తేన తా భిక్ఖునియో కుపితా అనత్తమనా అధికరణమ్పి కరోన్తి. ఏవం సంసట్ఠో, భన్తే, ఆయస్మా మోళియఫగ్గునో భిక్ఖునీహి సద్ధిం విహరతీ’’తి.
222. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho viharati. Evaṃ saṃsaṭṭho āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharati – sace koci bhikkhu āyasmato moḷiyaphaggunassa sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tenāyasmā moḷiyaphagguno kupito anattamano adhikaraṇampi karoti. Sace pana koci bhikkhu tāsaṃ bhikkhunīnaṃ sammukhā āyasmato moḷiyaphaggunassa avaṇṇaṃ bhāsati, tena tā bhikkhuniyo kupitā anattamanā adhikaraṇampi karonti. Evaṃ saṃsaṭṭho āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharati. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmā, bhante, moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho viharati. Evaṃ saṃsaṭṭho, bhante, āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharati – sace koci bhikkhu āyasmato moḷiyaphaggunassa sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tenāyasmā moḷiyaphagguno kupito anattamano adhikaraṇampi karoti. Sace pana koci bhikkhu tāsaṃ bhikkhunīnaṃ sammukhā āyasmato moḷiyaphaggunassa avaṇṇaṃ bhāsati, tena tā bhikkhuniyo kupitā anattamanā adhikaraṇampi karonti. Evaṃ saṃsaṭṭho, bhante, āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharatī’’ti.
౨౨౩. అథ ఖో భగవా అఞ్ఞతరం భిక్ఖుం ఆమన్తేసి – ‘‘ఏహి త్వం , భిక్ఖు, మమ వచనేన మోళియఫగ్గునం భిక్ఖుం ఆమన్తేహి – ‘సత్థా తం, ఆవుసో ఫగ్గున, ఆమన్తేతీ’’’తి. ‘‘ఏవం , భన్తే’’తి ఖో సో భిక్ఖు భగవతో పటిస్సుత్వా యేనాయస్మా మోళియఫగ్గునో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం మోళియఫగ్గునం ఏతదవోచ – ‘‘సత్థా తం, ఆవుసో ఫగ్గున, ఆమన్తేతీ’’తి. ‘‘ఏవమావుసో’’తి ఖో ఆయస్మా మోళియఫగ్గునో తస్స భిక్ఖునో పటిస్సుత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో ఆయస్మన్తం మోళియఫగ్గునం భగవా ఏతదవోచ –
223. Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ , bhikkhu, mama vacanena moḷiyaphaggunaṃ bhikkhuṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso phagguna, āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā moḷiyaphagguno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ moḷiyaphaggunaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso phagguna, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā moḷiyaphagguno tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ moḷiyaphaggunaṃ bhagavā etadavoca –
‘‘సచ్చం కిర త్వం, ఫగ్గున, భిక్ఖునీహి సద్ధిం అతివేలం సంసట్ఠో విహరసి? ఏవం సంసట్ఠో కిర త్వం, ఫగ్గున, భిక్ఖునీహి సద్ధిం విహరసి – సచే కోచి భిక్ఖు తుయ్హం సమ్ముఖా తాసం భిక్ఖునీనం అవణ్ణం భాసతి, తేన త్వం కుపితో అనత్తమనో అధికరణమ్పి కరోసి. సచే పన కోచి భిక్ఖు తాసం భిక్ఖునీనం సమ్ముఖా తుయ్హం అవణ్ణం భాసతి, తేన తా భిక్ఖునియో కుపితా అనత్తమనా అధికరణమ్పి కరోన్తి. ఏవం సంసట్ఠో కిర త్వం, ఫగ్గున, భిక్ఖునీహి సద్ధిం విహరసీ’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి. ‘‘నను త్వం, ఫగ్గున, కులపుత్తో సద్ధా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి.
‘‘Saccaṃ kira tvaṃ, phagguna, bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho viharasi? Evaṃ saṃsaṭṭho kira tvaṃ, phagguna, bhikkhunīhi saddhiṃ viharasi – sace koci bhikkhu tuyhaṃ sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tena tvaṃ kupito anattamano adhikaraṇampi karosi. Sace pana koci bhikkhu tāsaṃ bhikkhunīnaṃ sammukhā tuyhaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tena tā bhikkhuniyo kupitā anattamanā adhikaraṇampi karonti. Evaṃ saṃsaṭṭho kira tvaṃ, phagguna, bhikkhunīhi saddhiṃ viharasī’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti. ‘‘Nanu tvaṃ, phagguna, kulaputto saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti.
౨౨౪. ‘‘న ఖో తే ఏతం, ఫగ్గున, పతిరూపం కులపుత్తస్స సద్ధా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితస్స, యం త్వం భిక్ఖునీహి సద్ధిం అతివేలం సంసట్ఠో విహరేయ్యాసి. తస్మాతిహ, ఫగ్గున, తవ చేపి కోచి సమ్ముఖా తాసం భిక్ఖునీనం అవణ్ణం భాసేయ్య, తత్రాపి త్వం, ఫగ్గున, యే గేహసితా 1 ఛన్దా యే గేహసితా వితక్కా తే పజహేయ్యాసి. తత్రాపి తే, ఫగ్గున, ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ‘న చేవ మే చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామి, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామి మేత్తచిత్తో, న దోసన్తరో’తి. ఏవఞ్హి తే, ఫగ్గున, సిక్ఖితబ్బం.
224. ‘‘Na kho te etaṃ, phagguna, patirūpaṃ kulaputtassa saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitassa, yaṃ tvaṃ bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho vihareyyāsi. Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāseyya, tatrāpi tvaṃ, phagguna, ye gehasitā 2 chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabbaṃ.
‘‘తస్మాతిహ, ఫగ్గున, తవ చేపి కోచి సమ్ముఖా తాసం భిక్ఖునీనం పాణినా పహారం దదేయ్య, లేడ్డునా పహారం దదేయ్య, దణ్డేన పహారం దదేయ్య, సత్థేన పహారం దదేయ్య. తత్రాపి త్వం, ఫగ్గున, యే గేహసితా ఛన్దా యే గేహసితా వితక్కా తే పజహేయ్యాసి. తత్రాపి తే, ఫగ్గున, ఏవం సిక్ఖితబ్బం ‘న చేవ మే చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామి, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామి మేత్తచిత్తో, న దోసన్తరో’తి. ఏవఞ్హి తే, ఫగ్గున, సిక్ఖితబ్బం.
‘‘Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ pāṇinā pahāraṃ dadeyya, leḍḍunā pahāraṃ dadeyya, daṇḍena pahāraṃ dadeyya, satthena pahāraṃ dadeyya. Tatrāpi tvaṃ, phagguna, ye gehasitā chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabbaṃ.
‘‘తస్మాతిహ, ఫగ్గున, తవ చేపి కోచి సమ్ముఖా అవణ్ణం భాసేయ్య, తత్రాపి త్వం, ఫగ్గున , యే గేహసితా ఛన్దా యే గేహసితా వితక్కా తే పజహేయ్యాసి. తత్రాపి తే, ఫగ్గున, ఏవం సిక్ఖితబ్బం ‘న చేవ మే చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామి, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామి మేత్తచిత్తో, న దోసన్తరో’తి. ఏవఞ్హి తే, ఫగ్గున, సిక్ఖితబ్బం.
‘‘Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci sammukhā avaṇṇaṃ bhāseyya, tatrāpi tvaṃ, phagguna , ye gehasitā chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabbaṃ.
‘‘తస్మాతిహ, ఫగ్గున, తవ చేపి కోచి పాణినా పహారం దదేయ్య, లేడ్డునా పహారం దదేయ్య, దణ్డేన పహారం దదేయ్య, సత్థేన పహారం దదేయ్య, తత్రాపి త్వం, ఫగ్గున, యే గేహసితా ఛన్దా యే గేహసితా వితక్కా తే పజహేయ్యాసి. తత్రాపి తే, ఫగ్గున, ఏవం సిక్ఖితబ్బం ‘న చేవ మే చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామి, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామి మేత్తచిత్తో, న దోసన్తరో’తి. ఏవఞ్హి తే, ఫగ్గున, సిక్ఖితబ్బ’’న్తి.
‘‘Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci pāṇinā pahāraṃ dadeyya, leḍḍunā pahāraṃ dadeyya, daṇḍena pahāraṃ dadeyya, satthena pahāraṃ dadeyya, tatrāpi tvaṃ, phagguna, ye gehasitā chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabba’’nti.
౨౨౫. అథ ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘ఆరాధయింసు వత మే, భిక్ఖవే, భిక్ఖూ ఏకం సమయం చిత్తం. ఇధాహం, భిక్ఖవే, భిక్ఖూ ఆమన్తేసిం – అహం ఖో, భిక్ఖవే, ఏకాసనభోజనం భుఞ్జామి. ఏకాసనభోజనం ఖో అహం, భిక్ఖవే, భుఞ్జమానో అప్పాబాధతఞ్చ సఞ్జానామి అప్పాతఙ్కతఞ్చ లహుట్ఠానఞ్చ బలఞ్చ ఫాసువిహారఞ్చ. ఏథ తుమ్హేపి, భిక్ఖవే, ఏకాసనభోజనం భుఞ్జథ. ఏకాసనభోజనం ఖో, భిక్ఖవే, తుమ్హేపి భుఞ్జమానా అప్పాబాధతఞ్చ సఞ్జానిస్సథ అప్పాతఙ్కతఞ్చ లహుట్ఠానఞ్చ బలఞ్చ ఫాసువిహారఞ్చాతి. న మే, భిక్ఖవే, తేసు భిక్ఖూసు అనుసాసనీ కరణీయా అహోసి; సతుప్పాదకరణీయమేవ మే, భిక్ఖవే, తేసు భిక్ఖూసు అహోసి.
225. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘ārādhayiṃsu vata me, bhikkhave, bhikkhū ekaṃ samayaṃ cittaṃ. Idhāhaṃ, bhikkhave, bhikkhū āmantesiṃ – ahaṃ kho, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjāmi. Ekāsanabhojanaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, bhuñjamāno appābādhatañca sañjānāmi appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha tumhepi, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjatha. Ekāsanabhojanaṃ kho, bhikkhave, tumhepi bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcāti. Na me, bhikkhave, tesu bhikkhūsu anusāsanī karaṇīyā ahosi; satuppādakaraṇīyameva me, bhikkhave, tesu bhikkhūsu ahosi.
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, సుభూమియం చతుమహాపథే ఆజఞ్ఞరథో యుత్తో అస్స ఠితో ఓధస్తపతోదో. తమేనం దక్ఖో యోగ్గాచరియో అస్సదమ్మసారథి అభిరుహిత్వా, వామేన హత్థేన రస్మియో గహేత్వా, దక్ఖిణేన హత్థేన పతోదం గహేత్వా, యేనిచ్ఛకం యదిచ్ఛకం సారేయ్యపి పచ్చాసారేయ్యపి. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, న మే తేసు భిక్ఖూసు అనుసాసనీ కరణీయా అహోసి, సతుప్పాదకరణీయమేవ మే, భిక్ఖవే, తేసు భిక్ఖూసు అహోసి. తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, తుమ్హేపి అకుసలం పజహథ, కుసలేసు ధమ్మేసు ఆయోగం కరోథ. ఏవఞ్హి తుమ్హేపి ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జిస్సథ.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, subhūmiyaṃ catumahāpathe ājaññaratho yutto assa ṭhito odhastapatodo. Tamenaṃ dakkho yoggācariyo assadammasārathi abhiruhitvā, vāmena hatthena rasmiyo gahetvā, dakkhiṇena hatthena patodaṃ gahetvā, yenicchakaṃ yadicchakaṃ sāreyyapi paccāsāreyyapi. Evameva kho, bhikkhave, na me tesu bhikkhūsu anusāsanī karaṇīyā ahosi, satuppādakaraṇīyameva me, bhikkhave, tesu bhikkhūsu ahosi. Tasmātiha, bhikkhave, tumhepi akusalaṃ pajahatha, kusalesu dhammesu āyogaṃ karotha. Evañhi tumhepi imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatha.
‘‘సేయ్యథాపి , భిక్ఖవే, గామస్స వా నిగమస్స వా అవిదూరే మహన్తం సాలవనం. తఞ్చస్స ఏళణ్డేహి సఞ్ఛన్నం. తస్స కోచిదేవ పురిసో ఉప్పజ్జేయ్య అత్థకామో హితకామో యోగక్ఖేమకామో. సో యా తా సాలలట్ఠియో కుటిలా ఓజాపహరణియో 3 తా ఛేత్వా 4 బహిద్ధా నీహరేయ్య, అన్తోవనం సువిసోధితం విసోధేయ్య. యా పన తా సాలలట్ఠియో ఉజుకా సుజాతా తా సమ్మా పరిహరేయ్య. ఏవఞ్హేతం, భిక్ఖవే, సాలవనం అపరేన సమయేన వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జేయ్య. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, తుమ్హేపి అకుసలం పజహథ, కుసలేసు ధమ్మేసు ఆయోగం కరోథ. ఏవఞ్హి తుమ్హేపి ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జిస్సథ.
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, gāmassa vā nigamassa vā avidūre mahantaṃ sālavanaṃ. Tañcassa eḷaṇḍehi sañchannaṃ. Tassa kocideva puriso uppajjeyya atthakāmo hitakāmo yogakkhemakāmo. So yā tā sālalaṭṭhiyo kuṭilā ojāpaharaṇiyo 5 tā chetvā 6 bahiddhā nīhareyya, antovanaṃ suvisodhitaṃ visodheyya. Yā pana tā sālalaṭṭhiyo ujukā sujātā tā sammā parihareyya. Evañhetaṃ, bhikkhave, sālavanaṃ aparena samayena vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya. Evameva kho, bhikkhave, tumhepi akusalaṃ pajahatha, kusalesu dhammesu āyogaṃ karotha. Evañhi tumhepi imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatha.
౨౨౬. ‘‘భూతపుబ్బం, భిక్ఖవే, ఇమిస్సాయేవ సావత్థియా వేదేహికా నామ గహపతానీ అహోసి. వేదేహికాయ, భిక్ఖవే, గహపతానియా ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘సోరతా వేదేహికా గహపతానీ, నివాతా వేదేహికా గహపతానీ, ఉపసన్తా వేదేహికా గహపతానీ’తి. వేదేహికాయ ఖో పన, భిక్ఖవే, గహపతానియా కాళీ నామ దాసీ అహోసి దక్ఖా అనలసా సుసంవిహితకమ్మన్తా.
226. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imissāyeva sāvatthiyā vedehikā nāma gahapatānī ahosi. Vedehikāya, bhikkhave, gahapatāniyā evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘soratā vedehikā gahapatānī, nivātā vedehikā gahapatānī, upasantā vedehikā gahapatānī’ti. Vedehikāya kho pana, bhikkhave, gahapatāniyā kāḷī nāma dāsī ahosi dakkhā analasā susaṃvihitakammantā.
‘‘అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళియా దాసియా ఏతదహోసి – ‘మయ్హం ఖో అయ్యాయ ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘‘సోరతా వేదేహికా గహపతానీ, నివాతా వేదేహికా గహపతానీ, ఉపసన్తా వేదేహికా గహపతానీ’’తి. కిం ను ఖో మే అయ్యా సన్తంయేవ ను ఖో అజ్ఝత్తం కోపం న పాతుకరోతి ఉదాహు అసన్తం ఉదాహు మయ్హమేవేతే 7 కమ్మన్తా సుసంవిహితా యేన మే అయ్యా సన్తంయేవ అజ్ఝత్తం కోపం న పాతుకరోతి, నో అసన్తం? యంనూనాహం అయ్యం వీమంసేయ్య’న్తి. అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళీ దాసీ దివా ఉట్ఠాసి. అథ ఖో, భిక్ఖవే, వేదేహికా గహపతానీ కాళిం దాసిం ఏతదవోచ – ‘హే జే కాళీ’తి. ‘కిం, అయ్యే’తి? ‘కిం, జే, దివా ఉట్ఠాసీ’తి? ‘న ఖ్వయ్యే 8, కిఞ్చీ’తి. ‘నో వత రే కిఞ్చి, పాపి దాసి 9, దివా ఉట్ఠాసీ’తి కుపితా అనత్తమనా భాకుటిం 10 అకాసి. అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళియా దాసియా ఏతదహోసి – ‘సన్తంయేవ ఖో మే అయ్యా అజ్ఝత్తం కోపం న పాతుకరోతి, నో అసన్తం; మయ్హమేవేతే కమ్మన్తా సుసంవిహితా, యేన మే అయ్యా సన్తంయేవ అజ్ఝత్తం కోపం న పాతుకరోతి, నో అసన్తం. యంనూనాహం భియ్యోసోమత్తాయ అయ్యం వీమంసేయ్య’’’న్తి.
‘‘Atha kho, bhikkhave, kāḷiyā dāsiyā etadahosi – ‘mayhaṃ kho ayyāya evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘‘soratā vedehikā gahapatānī, nivātā vedehikā gahapatānī, upasantā vedehikā gahapatānī’’ti. Kiṃ nu kho me ayyā santaṃyeva nu kho ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti udāhu asantaṃ udāhu mayhamevete 11 kammantā susaṃvihitā yena me ayyā santaṃyeva ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ? Yaṃnūnāhaṃ ayyaṃ vīmaṃseyya’nti. Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī divā uṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, vedehikā gahapatānī kāḷiṃ dāsiṃ etadavoca – ‘he je kāḷī’ti. ‘Kiṃ, ayye’ti? ‘Kiṃ, je, divā uṭṭhāsī’ti? ‘Na khvayye 12, kiñcī’ti. ‘No vata re kiñci, pāpi dāsi 13, divā uṭṭhāsī’ti kupitā anattamanā bhākuṭiṃ 14 akāsi. Atha kho, bhikkhave, kāḷiyā dāsiyā etadahosi – ‘santaṃyeva kho me ayyā ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ; mayhamevete kammantā susaṃvihitā, yena me ayyā santaṃyeva ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ. Yaṃnūnāhaṃ bhiyyosomattāya ayyaṃ vīmaṃseyya’’’nti.
‘‘అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళీ దాసీ దివాతరంయేవ ఉట్ఠాసి. అథ ఖో, భిక్ఖవే, వేదేహికా గహపతానీ కాళిం దాసిం ఏతదవోచ – ‘హే జే, కాళీ’తి. ‘కిం, అయ్యే’తి? ‘కిం, జే, దివాతరం ఉట్ఠాసీ’తి? ‘న ఖ్వయ్యే, కిఞ్చీ’తి. ‘నో వత రే కిఞ్చి, పాపి దాసి, దివాతరం ఉట్ఠాసీ’తి కుపితా అనత్తమనా అనత్తమనవాచం నిచ్ఛారేసి. అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళియా దాసియా ఏతదహోసి – ‘సన్తంయేవ ఖో మే అయ్యా అజ్ఝత్తం కోపం న పాతుకరోతి, నో అసన్తం. మయ్హమేవేతే కమ్మన్తా సుసంవిహితా, యేన మే అయ్యా సన్తంయేవ అజ్ఝత్తం కోపం న పాతుకరోతి, నో అసన్తం. యంనూనాహం భియ్యోసోమత్తాయ అయ్యం వీమంసేయ్య’న్తి.
‘‘Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī divātaraṃyeva uṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, vedehikā gahapatānī kāḷiṃ dāsiṃ etadavoca – ‘he je, kāḷī’ti. ‘Kiṃ, ayye’ti? ‘Kiṃ, je, divātaraṃ uṭṭhāsī’ti? ‘Na khvayye, kiñcī’ti. ‘No vata re kiñci, pāpi dāsi, divātaraṃ uṭṭhāsī’ti kupitā anattamanā anattamanavācaṃ nicchāresi. Atha kho, bhikkhave, kāḷiyā dāsiyā etadahosi – ‘santaṃyeva kho me ayyā ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ. Mayhamevete kammantā susaṃvihitā, yena me ayyā santaṃyeva ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ. Yaṃnūnāhaṃ bhiyyosomattāya ayyaṃ vīmaṃseyya’nti.
‘‘అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళీ దాసీ దివాతరంయేవ ఉట్ఠాసి. అథ ఖో, భిక్ఖవే, వేదేహికా గహపతానీ కాళిం దాసిం ఏతదవోచ – ‘హే జే, కాళీ’తి. ‘కిం, అయ్యే’తి? ‘కిం, జే, దివా ఉట్ఠాసీ’తి? ‘న ఖ్వయ్యే, కిఞ్చీ’తి. ‘నో వత రే కిఞ్చి, పాపి దాసి, దివా ఉట్ఠాసీ’తి కుపితా అనత్తమనా అగ్గళసూచిం గహేత్వా సీసే పహారం అదాసి, సీసం వోభిన్ది 15. అథ ఖో, భిక్ఖవే, కాళీ దాసీ భిన్నేన సీసేన లోహితేన గలన్తేన పటివిస్సకానం ఉజ్ఝాపేసి – ‘పస్సథయ్యే, సోరతాయ కమ్మం; పస్సథయ్యే, నివాతాయ కమ్మం, పస్సథయ్యే, ఉపసన్తాయ కమ్మం! కథఞ్హి నామ ఏకదాసికాయ దివా ఉట్ఠాసీతి కుపితా అనత్తమనా అగ్గళసూచిం గహేత్వా సీసే పహారం దస్సతి, సీసం వోభిన్దిస్సతీ’తి.
‘‘Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī divātaraṃyeva uṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, vedehikā gahapatānī kāḷiṃ dāsiṃ etadavoca – ‘he je, kāḷī’ti. ‘Kiṃ, ayye’ti? ‘Kiṃ, je, divā uṭṭhāsī’ti? ‘Na khvayye, kiñcī’ti. ‘No vata re kiñci, pāpi dāsi, divā uṭṭhāsī’ti kupitā anattamanā aggaḷasūciṃ gahetvā sīse pahāraṃ adāsi, sīsaṃ vobhindi 16. Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī bhinnena sīsena lohitena galantena paṭivissakānaṃ ujjhāpesi – ‘passathayye, soratāya kammaṃ; passathayye, nivātāya kammaṃ, passathayye, upasantāya kammaṃ! Kathañhi nāma ekadāsikāya divā uṭṭhāsīti kupitā anattamanā aggaḷasūciṃ gahetvā sīse pahāraṃ dassati, sīsaṃ vobhindissatī’ti.
‘‘అథ ఖో, భిక్ఖవే, వేదేహికాయ గహపతానియా అపరేన సమయేన ఏవం పాపకో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గచ్ఛి – ‘చణ్డీ వేదేహికా గహపతానీ, అనివాతా వేదేహికా గహపతానీ, అనుపసన్తా వేదేహికా గహపతానీ’తి.
‘‘Atha kho, bhikkhave, vedehikāya gahapatāniyā aparena samayena evaṃ pāpako kittisaddo abbhuggacchi – ‘caṇḍī vedehikā gahapatānī, anivātā vedehikā gahapatānī, anupasantā vedehikā gahapatānī’ti.
‘‘ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, ఇధేకచ్చో భిక్ఖు తావదేవ సోరతసోరతో హోతి నివాతనివాతో హోతి ఉపసన్తూపసన్తో హోతి యావ న అమనాపా వచనపథా ఫుసన్తి. యతో చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖుం అమనాపా వచనపథా ఫుసన్తి, అథ భిక్ఖు ‘సోరతో’తి వేదితబ్బో, ‘నివాతో’తి వేదితబ్బో, ‘ఉపసన్తో’తి వేదితబ్బో. నాహం తం, భిక్ఖవే, భిక్ఖుం ‘సువచో’తి వదామి యో చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారహేతు సువచో హోతి, సోవచస్సతం ఆపజ్జతి. తం కిస్స హేతు? తఞ్హి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారం అలభమానో న సువచో హోతి, న సోవచస్సతం ఆపజ్జతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ధమ్మంయేవ సక్కరోన్తో, ధమ్మం గరుం కరోన్తో, ధమ్మం మానేన్తో, ధమ్మం పూజేన్తో, ధమ్మం అపచాయమానో 17 సువచో హోతి, సోవచస్సతం ఆపజ్జతి, తమహం ‘సువచో’తి వదామి. తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, ‘ధమ్మంయేవ సక్కరోన్తా, ధమ్మం గరుం కరోన్తా, ధమ్మం మానేన్తా, ధమ్మం పూజేన్తా, ధమ్మం అపచాయమానా సువచా భవిస్సామ, సోవచస్సతం ఆపజ్జిస్సామా’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
‘‘Evameva kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu tāvadeva soratasorato hoti nivātanivāto hoti upasantūpasanto hoti yāva na amanāpā vacanapathā phusanti. Yato ca, bhikkhave, bhikkhuṃ amanāpā vacanapathā phusanti, atha bhikkhu ‘sorato’ti veditabbo, ‘nivāto’ti veditabbo, ‘upasanto’ti veditabbo. Nāhaṃ taṃ, bhikkhave, bhikkhuṃ ‘suvaco’ti vadāmi yo cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārahetu suvaco hoti, sovacassataṃ āpajjati. Taṃ kissa hetu? Tañhi so, bhikkhave, bhikkhu cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ alabhamāno na suvaco hoti, na sovacassataṃ āpajjati. Yo ca kho, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃyeva sakkaronto, dhammaṃ garuṃ karonto, dhammaṃ mānento, dhammaṃ pūjento, dhammaṃ apacāyamāno 18 suvaco hoti, sovacassataṃ āpajjati, tamahaṃ ‘suvaco’ti vadāmi. Tasmātiha, bhikkhave, ‘dhammaṃyeva sakkarontā, dhammaṃ garuṃ karontā, dhammaṃ mānentā, dhammaṃ pūjentā, dhammaṃ apacāyamānā suvacā bhavissāma, sovacassataṃ āpajjissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౨౭. ‘‘పఞ్చిమే, భిక్ఖవే, వచనపథా యేహి వో పరే వదమానా వదేయ్యుం – కాలేన వా అకాలేన వా; భూతేన వా అభూతేన వా; సణ్హేన వా ఫరుసేన వా; అత్థసంహితేన వా అనత్థసంహితేన వా; మేత్తచిత్తా వా దోసన్తరా వా. కాలేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అకాలేన వా; భూతేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అభూతేన వా; సణ్హేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం ఫరుసేన వా; అత్థసంహితేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అనత్థసంహితేన వా ; మేత్తచిత్తా వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం దోసన్తరా వా. తత్రాపి వో, భిక్ఖవే, ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ‘న చేవ నో చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామ, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామ మేత్తచిత్తా, న దోసన్తరా. తఞ్చ పుగ్గలం మేత్తాసహగతేన చేతసా ఫరిత్వా విహరిస్సామ, తదారమ్మణఞ్చ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చిత్తేన విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన 19 ఫరిత్వా విహరిస్సామా’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
227. ‘‘Pañcime, bhikkhave, vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ – kālena vā akālena vā; bhūtena vā abhūtena vā; saṇhena vā pharusena vā; atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā dosantarā vā. Kālena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ akālena vā; bhūtena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ abhūtena vā; saṇhena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ pharusena vā; atthasaṃhitena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ anatthasaṃhitena vā ; mettacittā vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ dosantarā vā. Tatrāpi vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma, hitānukampī ca viharissāma mettacittā, na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma, tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cittena vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena 20 pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౨౮. ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య కుదాలపిటకం 21 ఆదాయ. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అహం ఇమం మహాపథవిం అపథవిం కరిస్సామీ’తి . సో తత్ర తత్ర విఖణేయ్య 22, తత్ర తత్ర వికిరేయ్య, తత్ర తత్ర ఓట్ఠుభేయ్య, తత్ర తత్ర ఓముత్తేయ్య – ‘అపథవీ భవసి, అపథవీ భవసీ’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, అపి ను సో పురిసో ఇమం మహాపథవిం అపథవిం కరేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అయఞ్హి, భన్తే, మహాపథవీ గమ్భీరా అప్పమేయ్యా. సా న సుకరా అపథవీ కాతుం; యావదేవ చ పన సో పురిసో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చిమే వచనపథా యేహి వో పరే వదమానా వదేయ్యుం – కాలేన వా అకాలేన వా; భూతేన వా అభూతేన వా; సణ్హేన వా ఫరుసేన వా; అత్థసంహితేన వా అనత్థసంహితేన వా; మేత్తచిత్తా వా దోసన్తరా వా. కాలేన వా , భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అకాలేన వా; భూతేన వా భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అభూతేన వా; సణ్హేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం ఫరుసేన వా; అత్థసంహితేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అనత్థసంహితేన వా; మేత్తచిత్తా వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం దోసన్తరా వా. తత్రాపి వో, భిక్ఖవే, ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ‘న చేవ నో చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామ, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామ మేత్తచిత్తా న దోసన్తరా. తఞ్చ పుగ్గలం మేత్తాసహగతేన చేతసా ఫరిత్వా విహరిస్సామ, తదారమ్మణఞ్చ సబ్బావన్తం లోకం పథవిసమేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరిస్సామా’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
228. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso āgaccheyya kudālapiṭakaṃ 23 ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imaṃ mahāpathaviṃ apathaviṃ karissāmī’ti . So tatra tatra vikhaṇeyya 24, tatra tatra vikireyya, tatra tatra oṭṭhubheyya, tatra tatra omutteyya – ‘apathavī bhavasi, apathavī bhavasī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso imaṃ mahāpathaviṃ apathaviṃ kareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Ayañhi, bhante, mahāpathavī gambhīrā appameyyā. Sā na sukarā apathavī kātuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ – kālena vā akālena vā; bhūtena vā abhūtena vā; saṇhena vā pharusena vā; atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā dosantarā vā. Kālena vā , bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ akālena vā; bhūtena vā bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ abhūtena vā; saṇhena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ pharusena vā; atthasaṃhitena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ dosantarā vā. Tatrāpi vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma, hitānukampī ca viharissāma mettacittā na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma, tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ pathavisamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౨౯. ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య లాఖం వా హలిద్దిం వా నీలం వా మఞ్జిట్ఠం వా ఆదాయ. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అహం ఇమస్మిం ఆకాసే రూపం లిఖిస్సామి, రూపపాతుభావం కరిస్సామీ’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, అపి ను సో పురిసో ఇమస్మిం ఆకాసే రూపం లిఖేయ్య, రూపపాతుభావం కరేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అయఞ్హి, భన్తే, ఆకాసో అరూపీ అనిదస్సనో. తత్థ న సుకరం రూపం లిఖితుం, రూపపాతుభావం కాతుం; యావదేవ చ పన సో పురిసో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చిమే వచనపథా యేహి వో పరే వదమానా వదేయ్యుం కాలేన వా అకాలేన వా …పే॰… ‘న చేవ… తదారమ్మణఞ్చ సబ్బావన్తం లోకం ఆకాససమేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరిస్సామా’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
229. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso āgaccheyya lākhaṃ vā haliddiṃ vā nīlaṃ vā mañjiṭṭhaṃ vā ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imasmiṃ ākāse rūpaṃ likhissāmi, rūpapātubhāvaṃ karissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso imasmiṃ ākāse rūpaṃ likheyya, rūpapātubhāvaṃ kareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Ayañhi, bhante, ākāso arūpī anidassano. Tattha na sukaraṃ rūpaṃ likhituṃ, rūpapātubhāvaṃ kātuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ kālena vā akālena vā …pe… ‘na ceva… tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ ākāsasamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౩౦. ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఆదిత్తం తిణుక్కం ఆదాయ. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అహం ఇమాయ ఆదిత్తాయ తిణుక్కాయ గఙ్గం నదిం సన్తాపేస్సామి సంపరితాపేస్సామీ’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, అపి ను సో పురిసో ఆదిత్తాయ తిణుక్కాయ గఙ్గం నదిం సన్తాపేయ్య సంపరితాపేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘గఙ్గా హి, భన్తే, నదీ గమ్భీరా అప్పమేయ్యా. సా న సుకరా ఆదిత్తాయ తిణుక్కాయ సన్తాపేతుం సంపరితాపేతుం; యావదేవ చ పన సో పురిసో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చిమే వచనపథా యేహి వో పరే వదమానా వదేయ్యుం కాలేన వా అకాలేన వా…పే॰… ‘న చేవ… తదారమ్మణఞ్చ సబ్బావన్తం లోకం గఙ్గాసమేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరిస్సామా’’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
230. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso āgaccheyya ādittaṃ tiṇukkaṃ ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imāya ādittāya tiṇukkāya gaṅgaṃ nadiṃ santāpessāmi saṃparitāpessāmī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso ādittāya tiṇukkāya gaṅgaṃ nadiṃ santāpeyya saṃparitāpeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Gaṅgā hi, bhante, nadī gambhīrā appameyyā. Sā na sukarā ādittāya tiṇukkāya santāpetuṃ saṃparitāpetuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ kālena vā akālena vā…pe… ‘na ceva… tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ gaṅgāsamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౩౧. ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, బిళారభస్తా మద్దితా సుమద్దితా సుపరిమద్దితా, ముదుకా తూలినీ ఛిన్నసస్సరా ఛిన్నభబ్భరా. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య కట్ఠం వా కథలం 25 వా ఆదాయ. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అహం ఇమం బిళారభస్తం మద్దితం సుమద్దితం సుపరిమద్దితం, ముదుకం తూలినిం, ఛిన్నసస్సరం ఛిన్నభబ్భరం కట్ఠేన వా కథలేన వా సరసరం కరిస్సామి భరభరం కరిస్సామీ’తి . తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, అపి ను సో పురిసో అముం బిళారభస్తం మద్దితం సుమద్దితం సుపరిమద్దితం, ముదుకం తూలినిం, ఛిన్నసస్సరం ఛిన్నభబ్భరం కట్ఠేన వా కథలేన వా సరసరం కరేయ్య, భరభరం కరేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అము హి, భన్తే, బిళారభస్తా మద్దితా సుమద్దితా సుపరిమద్దితా, ముదుకా తూలినీ, ఛిన్నసస్సరా ఛిన్నభబ్భరా. సా న సుకరా కట్ఠేన వా కథలేన వా సరసరం కాతుం భరభరం కాతుం; యావదేవ చ పన సో పురిసో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చిమే వచనపథా యేహి వో పరే వదమానా వదేయ్యుం కాలేన వా అకాలేన వా; భూతేన వా అభూతేన వా; సణ్హేన వా ఫరుసేన వా; అత్థసంహితేన వా అనత్థసంహితేన వా; మేత్తచిత్తా వా దోసన్తరా వా. కాలేన వా భిక్ఖవే పరే వదమానా వదేయ్యుం అకాలేన వా; భూతేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అభూతేన వా; సణ్హేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం ఫరుసేన వా; అత్థసంహితేన వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం అనత్థసంహితేన వా; మేత్తచిత్తా వా, భిక్ఖవే, పరే వదమానా వదేయ్యుం దోసన్తరా వా. తత్రాపి వో, భిక్ఖవే, ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ‘న చేవ నో చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామ హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామ మేత్తచిత్తా న దోసన్తరా. తఞ్చ పుగ్గలం మేత్తాసహగతేన చేతసా ఫరిత్వా విహరిస్సామ, తదారమ్మణఞ్చ సబ్బావన్తం లోకం బిళారభస్తాసమేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరిస్సామా’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
231. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, biḷārabhastā madditā sumadditā suparimadditā, mudukā tūlinī chinnasassarā chinnabhabbharā. Atha puriso āgaccheyya kaṭṭhaṃ vā kathalaṃ 26 vā ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imaṃ biḷārabhastaṃ madditaṃ sumadditaṃ suparimadditaṃ, mudukaṃ tūliniṃ, chinnasassaraṃ chinnabhabbharaṃ kaṭṭhena vā kathalena vā sarasaraṃ karissāmi bharabharaṃ karissāmī’ti . Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso amuṃ biḷārabhastaṃ madditaṃ sumadditaṃ suparimadditaṃ, mudukaṃ tūliniṃ, chinnasassaraṃ chinnabhabbharaṃ kaṭṭhena vā kathalena vā sarasaraṃ kareyya, bharabharaṃ kareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, biḷārabhastā madditā sumadditā suparimadditā, mudukā tūlinī, chinnasassarā chinnabhabbharā. Sā na sukarā kaṭṭhena vā kathalena vā sarasaraṃ kātuṃ bharabharaṃ kātuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ kālena vā akālena vā; bhūtena vā abhūtena vā; saṇhena vā pharusena vā; atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā dosantarā vā. Kālena vā bhikkhave pare vadamānā vadeyyuṃ akālena vā; bhūtena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ abhūtena vā; saṇhena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ pharusena vā; atthasaṃhitena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ dosantarā vā. Tatrāpi vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma hitānukampī ca viharissāma mettacittā na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma, tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ biḷārabhastāsamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౩౨. ‘‘ఉభతోదణ్డకేన చేపి, భిక్ఖవే, కకచేన చోరా ఓచరకా అఙ్గమఙ్గాని ఓకన్తేయ్యుం, తత్రాపి యో మనో పదూసేయ్య, న మే సో తేన సాసనకరో. తత్రాపి వో, భిక్ఖవే , ఏవం సిక్ఖితబ్బం – ‘న చేవ నో చిత్తం విపరిణతం భవిస్సతి, న చ పాపికం వాచం నిచ్ఛారేస్సామ, హితానుకమ్పీ చ విహరిస్సామ మేత్తచిత్తా న దోసన్తరా. తఞ్చ పుగ్గలం మేత్తాసహగతేన చేతసా ఫరిత్వా విహరిస్సామ తదారమ్మణఞ్చ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరిస్సామా’తి. ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం.
232. ‘‘Ubhatodaṇḍakena cepi, bhikkhave, kakacena corā ocarakā aṅgamaṅgāni okanteyyuṃ, tatrāpi yo mano padūseyya, na me so tena sāsanakaro. Tatrāpi vo, bhikkhave , evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma, hitānukampī ca viharissāma mettacittā na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
౨౩౩. ‘‘ఇమఞ్చ 27 తుమ్హే, భిక్ఖవే, కకచూపమం ఓవాదం అభిక్ఖణం మనసి కరేయ్యాథ. పస్సథ నో తుమ్హే, భిక్ఖవే, తం వచనపథం, అణుం వా థూలం వా, యం తుమ్హే నాధివాసేయ్యాథా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, ఇమం కకచూపమం ఓవాదం అభిక్ఖణం మనసికరోథ. తం వో భవిస్సతి దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’’తి.
233. ‘‘Imañca 28 tumhe, bhikkhave, kakacūpamaṃ ovādaṃ abhikkhaṇaṃ manasi kareyyātha. Passatha no tumhe, bhikkhave, taṃ vacanapathaṃ, aṇuṃ vā thūlaṃ vā, yaṃ tumhe nādhivāseyyāthā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātiha, bhikkhave, imaṃ kakacūpamaṃ ovādaṃ abhikkhaṇaṃ manasikarotha. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
కకచూపమసుత్తం నిట్ఠితం పఠమం.
Kakacūpamasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. కకచూపమసుత్తవణ్ణనా • 1. Kakacūpamasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧. కకచూపమసుత్తవణ్ణనా • 1. Kakacūpamasuttavaṇṇanā