| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೩. ಓಪಮ್ಮವಗ್ಗೋ
3. Opammavaggo
೧. ಕಕಚೂಪಮಸುತ್ತಂ
1. Kakacūpamasuttaṃ
೨೨೨. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅತಿವೇಲಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ। ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರತಿ – ಸಚೇ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಆಯಸ್ಮತೋ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಧಿಕರಣಮ್ಪಿ ಕರೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತೇನ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಧಿಕರಣಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ। ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅತಿವೇಲಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ। ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರತಿ – ಸಚೇ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಆಯಸ್ಮತೋ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಧಿಕರಣಮ್ಪಿ ಕರೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತೇನ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಧಿಕರಣಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ। ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರತೀ’’ತಿ।
222. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho viharati. Evaṃ saṃsaṭṭho āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharati – sace koci bhikkhu āyasmato moḷiyaphaggunassa sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tenāyasmā moḷiyaphagguno kupito anattamano adhikaraṇampi karoti. Sace pana koci bhikkhu tāsaṃ bhikkhunīnaṃ sammukhā āyasmato moḷiyaphaggunassa avaṇṇaṃ bhāsati, tena tā bhikkhuniyo kupitā anattamanā adhikaraṇampi karonti. Evaṃ saṃsaṭṭho āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharati. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmā, bhante, moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho viharati. Evaṃ saṃsaṭṭho, bhante, āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharati – sace koci bhikkhu āyasmato moḷiyaphaggunassa sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tenāyasmā moḷiyaphagguno kupito anattamano adhikaraṇampi karoti. Sace pana koci bhikkhu tāsaṃ bhikkhunīnaṃ sammukhā āyasmato moḷiyaphaggunassa avaṇṇaṃ bhāsati, tena tā bhikkhuniyo kupitā anattamanā adhikaraṇampi karonti. Evaṃ saṃsaṭṭho, bhante, āyasmā moḷiyaphagguno bhikkhunīhi saddhiṃ viharatī’’ti.
೨೨೩. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ , ಭಿಕ್ಖು, ಮಮ ವಚನೇನ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಹಿ – ‘ಸತ್ಥಾ ತಂ, ಆವುಸೋ ಫಗ್ಗುನ, ಆಮನ್ತೇತೀ’’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ , ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸತ್ಥಾ ತಂ, ಆವುಸೋ ಫಗ್ಗುನ, ಆಮನ್ತೇತೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮೋಳಿಯಫಗ್ಗುನಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
223. Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ , bhikkhu, mama vacanena moḷiyaphaggunaṃ bhikkhuṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso phagguna, āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā moḷiyaphagguno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ moḷiyaphaggunaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso phagguna, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā moḷiyaphagguno tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ moḷiyaphaggunaṃ bhagavā etadavoca –
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅತಿವೇಲಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರಸಿ? ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರಸಿ – ಸಚೇ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ತುಯ್ಹಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತೇನ ತ್ವಂ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಧಿಕರಣಮ್ಪಿ ಕರೋಸಿ। ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ತುಯ್ಹಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸತಿ, ತೇನ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಧಿಕರಣಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತಿ। ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹರಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ। ‘‘ನನು ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಕುಲಪುತ್ತೋ ಸದ್ಧಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ।
‘‘Saccaṃ kira tvaṃ, phagguna, bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho viharasi? Evaṃ saṃsaṭṭho kira tvaṃ, phagguna, bhikkhunīhi saddhiṃ viharasi – sace koci bhikkhu tuyhaṃ sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tena tvaṃ kupito anattamano adhikaraṇampi karosi. Sace pana koci bhikkhu tāsaṃ bhikkhunīnaṃ sammukhā tuyhaṃ avaṇṇaṃ bhāsati, tena tā bhikkhuniyo kupitā anattamanā adhikaraṇampi karonti. Evaṃ saṃsaṭṭho kira tvaṃ, phagguna, bhikkhunīhi saddhiṃ viharasī’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti. ‘‘Nanu tvaṃ, phagguna, kulaputto saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ti.
೨೨೪. ‘‘ನ ಖೋ ತೇ ಏತಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಪತಿರೂಪಂ ಕುಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಸದ್ಧಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ, ಯಂ ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅತಿವೇಲಂ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರೇಯ್ಯಾಸಿ। ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಫಗ್ಗುನ, ತವ ಚೇಪಿ ಕೋಚಿ ಸಮ್ಮುಖಾ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸೇಯ್ಯ, ತತ್ರಾಪಿ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ 1 ಛನ್ದಾ ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ವಿತಕ್ಕಾ ತೇ ಪಜಹೇಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರಾಪಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಚೇವ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮಿ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಿ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ, ನ ದೋಸನ್ತರೋ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
224. ‘‘Na kho te etaṃ, phagguna, patirūpaṃ kulaputtassa saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitassa, yaṃ tvaṃ bhikkhunīhi saddhiṃ ativelaṃ saṃsaṭṭho vihareyyāsi. Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ avaṇṇaṃ bhāseyya, tatrāpi tvaṃ, phagguna, ye gehasitā 2 chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabbaṃ.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಫಗ್ಗುನ, ತವ ಚೇಪಿ ಕೋಚಿ ಸಮ್ಮುಖಾ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾಣಿನಾ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಲೇಡ್ಡುನಾ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ದಣ್ಡೇನ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಸತ್ಥೇನ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ। ತತ್ರಾಪಿ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ಛನ್ದಾ ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ವಿತಕ್ಕಾ ತೇ ಪಜಹೇಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರಾಪಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ‘ನ ಚೇವ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮಿ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಿ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ, ನ ದೋಸನ್ತರೋ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
‘‘Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci sammukhā tāsaṃ bhikkhunīnaṃ pāṇinā pahāraṃ dadeyya, leḍḍunā pahāraṃ dadeyya, daṇḍena pahāraṃ dadeyya, satthena pahāraṃ dadeyya. Tatrāpi tvaṃ, phagguna, ye gehasitā chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabbaṃ.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಫಗ್ಗುನ, ತವ ಚೇಪಿ ಕೋಚಿ ಸಮ್ಮುಖಾ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸೇಯ್ಯ, ತತ್ರಾಪಿ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ , ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ಛನ್ದಾ ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ವಿತಕ್ಕಾ ತೇ ಪಜಹೇಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರಾಪಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ‘ನ ಚೇವ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮಿ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಿ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ, ನ ದೋಸನ್ತರೋ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
‘‘Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci sammukhā avaṇṇaṃ bhāseyya, tatrāpi tvaṃ, phagguna , ye gehasitā chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabbaṃ.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಫಗ್ಗುನ, ತವ ಚೇಪಿ ಕೋಚಿ ಪಾಣಿನಾ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಲೇಡ್ಡುನಾ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ದಣ್ಡೇನ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಸತ್ಥೇನ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ತತ್ರಾಪಿ ತ್ವಂ, ಫಗ್ಗುನ, ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ಛನ್ದಾ ಯೇ ಗೇಹಸಿತಾ ವಿತಕ್ಕಾ ತೇ ಪಜಹೇಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರಾಪಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ‘ನ ಚೇವ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮಿ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಿ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ, ನ ದೋಸನ್ತರೋ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ, ಫಗ್ಗುನ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
‘‘Tasmātiha, phagguna, tava cepi koci pāṇinā pahāraṃ dadeyya, leḍḍunā pahāraṃ dadeyya, daṇḍena pahāraṃ dadeyya, satthena pahāraṃ dadeyya, tatrāpi tvaṃ, phagguna, ye gehasitā chandā ye gehasitā vitakkā te pajaheyyāsi. Tatrāpi te, phagguna, evaṃ sikkhitabbaṃ ‘na ceva me cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāmi, hitānukampī ca viharissāmi mettacitto, na dosantaro’ti. Evañhi te, phagguna, sikkhitabba’’nti.
೨೨೫. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಆರಾಧಯಿಂಸು ವತ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಚಿತ್ತಂ। ಇಧಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿಂ – ಅಹಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಾಸನಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಾಮಿ। ಏಕಾಸನಭೋಜನಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಅಪ್ಪಾಬಾಧತಞ್ಚ ಸಞ್ಜಾನಾಮಿ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕತಞ್ಚ ಲಹುಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಬಲಞ್ಚ ಫಾಸುವಿಹಾರಞ್ಚ। ಏಥ ತುಮ್ಹೇಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಾಸನಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಥ। ಏಕಾಸನಭೋಜನಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಭುಞ್ಜಮಾನಾ ಅಪ್ಪಾಬಾಧತಞ್ಚ ಸಞ್ಜಾನಿಸ್ಸಥ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕತಞ್ಚ ಲಹುಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಬಲಞ್ಚ ಫಾಸುವಿಹಾರಞ್ಚಾತಿ। ನ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅನುಸಾಸನೀ ಕರಣೀಯಾ ಅಹೋಸಿ; ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೀಯಮೇವ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಹೋಸಿ।
225. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘ārādhayiṃsu vata me, bhikkhave, bhikkhū ekaṃ samayaṃ cittaṃ. Idhāhaṃ, bhikkhave, bhikkhū āmantesiṃ – ahaṃ kho, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjāmi. Ekāsanabhojanaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, bhuñjamāno appābādhatañca sañjānāmi appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha tumhepi, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjatha. Ekāsanabhojanaṃ kho, bhikkhave, tumhepi bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcāti. Na me, bhikkhave, tesu bhikkhūsu anusāsanī karaṇīyā ahosi; satuppādakaraṇīyameva me, bhikkhave, tesu bhikkhūsu ahosi.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುಭೂಮಿಯಂ ಚತುಮಹಾಪಥೇ ಆಜಞ್ಞರಥೋ ಯುತ್ತೋ ಅಸ್ಸ ಠಿತೋ ಓಧಸ್ತಪತೋದೋ। ತಮೇನಂ ದಕ್ಖೋ ಯೋಗ್ಗಾಚರಿಯೋ ಅಸ್ಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ, ವಾಮೇನ ಹತ್ಥೇನ ರಸ್ಮಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ, ದಕ್ಖಿಣೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪತೋದಂ ಗಹೇತ್ವಾ, ಯೇನಿಚ್ಛಕಂ ಯದಿಚ್ಛಕಂ ಸಾರೇಯ್ಯಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾರೇಯ್ಯಪಿ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನ ಮೇ ತೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅನುಸಾಸನೀ ಕರಣೀಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೀಯಮೇವ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಹೋಸಿ। ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಅಕುಸಲಂ ಪಜಹಥ, ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಆಯೋಗಂ ಕರೋಥ। ಏವಞ್ಹಿ ತುಮ್ಹೇಪಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ವುದ್ಧಿಂ ವಿರೂಳ್ಹಿಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಥ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, subhūmiyaṃ catumahāpathe ājaññaratho yutto assa ṭhito odhastapatodo. Tamenaṃ dakkho yoggācariyo assadammasārathi abhiruhitvā, vāmena hatthena rasmiyo gahetvā, dakkhiṇena hatthena patodaṃ gahetvā, yenicchakaṃ yadicchakaṃ sāreyyapi paccāsāreyyapi. Evameva kho, bhikkhave, na me tesu bhikkhūsu anusāsanī karaṇīyā ahosi, satuppādakaraṇīyameva me, bhikkhave, tesu bhikkhūsu ahosi. Tasmātiha, bhikkhave, tumhepi akusalaṃ pajahatha, kusalesu dhammesu āyogaṃ karotha. Evañhi tumhepi imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatha.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ಅವಿದೂರೇ ಮಹನ್ತಂ ಸಾಲವನಂ। ತಞ್ಚಸ್ಸ ಏಳಣ್ಡೇಹಿ ಸಞ್ಛನ್ನಂ। ತಸ್ಸ ಕೋಚಿದೇವ ಪುರಿಸೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅತ್ಥಕಾಮೋ ಹಿತಕಾಮೋ ಯೋಗಕ್ಖೇಮಕಾಮೋ। ಸೋ ಯಾ ತಾ ಸಾಲಲಟ್ಠಿಯೋ ಕುಟಿಲಾ ಓಜಾಪಹರಣಿಯೋ 3 ತಾ ಛೇತ್ವಾ 4 ಬಹಿದ್ಧಾ ನೀಹರೇಯ್ಯ, ಅನ್ತೋವನಂ ಸುವಿಸೋಧಿತಂ ವಿಸೋಧೇಯ್ಯ। ಯಾ ಪನ ತಾ ಸಾಲಲಟ್ಠಿಯೋ ಉಜುಕಾ ಸುಜಾತಾ ತಾ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಹರೇಯ್ಯ। ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಲವನಂ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ವುದ್ಧಿಂ ವಿರೂಳ್ಹಿಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತುಮ್ಹೇಪಿ ಅಕುಸಲಂ ಪಜಹಥ, ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಆಯೋಗಂ ಕರೋಥ। ಏವಞ್ಹಿ ತುಮ್ಹೇಪಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ವುದ್ಧಿಂ ವಿರೂಳ್ಹಿಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಥ।
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, gāmassa vā nigamassa vā avidūre mahantaṃ sālavanaṃ. Tañcassa eḷaṇḍehi sañchannaṃ. Tassa kocideva puriso uppajjeyya atthakāmo hitakāmo yogakkhemakāmo. So yā tā sālalaṭṭhiyo kuṭilā ojāpaharaṇiyo 5 tā chetvā 6 bahiddhā nīhareyya, antovanaṃ suvisodhitaṃ visodheyya. Yā pana tā sālalaṭṭhiyo ujukā sujātā tā sammā parihareyya. Evañhetaṃ, bhikkhave, sālavanaṃ aparena samayena vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya. Evameva kho, bhikkhave, tumhepi akusalaṃ pajahatha, kusalesu dhammesu āyogaṃ karotha. Evañhi tumhepi imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatha.
೨೨೬. ‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಿಸ್ಸಾಯೇವ ಸಾವತ್ಥಿಯಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ನಾಮ ಗಹಪತಾನೀ ಅಹೋಸಿ। ವೇದೇಹಿಕಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಹಪತಾನಿಯಾ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಸೋರತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ, ನಿವಾತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ, ಉಪಸನ್ತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ’ತಿ। ವೇದೇಹಿಕಾಯ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಹಪತಾನಿಯಾ ಕಾಳೀ ನಾಮ ದಾಸೀ ಅಹೋಸಿ ದಕ್ಖಾ ಅನಲಸಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಕಮ್ಮನ್ತಾ।
226. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imissāyeva sāvatthiyā vedehikā nāma gahapatānī ahosi. Vedehikāya, bhikkhave, gahapatāniyā evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘soratā vedehikā gahapatānī, nivātā vedehikā gahapatānī, upasantā vedehikā gahapatānī’ti. Vedehikāya kho pana, bhikkhave, gahapatāniyā kāḷī nāma dāsī ahosi dakkhā analasā susaṃvihitakammantā.
‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳಿಯಾ ದಾಸಿಯಾ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಮಯ್ಹಂ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘‘ಸೋರತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ, ನಿವಾತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ, ಉಪಸನ್ತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ’’ತಿ। ಕಿಂ ನು ಖೋ ಮೇ ಅಯ್ಯಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ನು ಖೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕೋಪಂ ನ ಪಾತುಕರೋತಿ ಉದಾಹು ಅಸನ್ತಂ ಉದಾಹು ಮಯ್ಹಮೇವೇತೇ 7 ಕಮ್ಮನ್ತಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಯೇನ ಮೇ ಅಯ್ಯಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕೋಪಂ ನ ಪಾತುಕರೋತಿ, ನೋ ಅಸನ್ತಂ? ಯಂನೂನಾಹಂ ಅಯ್ಯಂ ವೀಮಂಸೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳೀ ದಾಸೀ ದಿವಾ ಉಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ ಕಾಳಿಂ ದಾಸಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಹೇ ಜೇ ಕಾಳೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯೇ’ತಿ? ‘ಕಿಂ, ಜೇ, ದಿವಾ ಉಟ್ಠಾಸೀ’ತಿ? ‘ನ ಖ್ವಯ್ಯೇ 8, ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ। ‘ನೋ ವತ ರೇ ಕಿಞ್ಚಿ, ಪಾಪಿ ದಾಸಿ 9, ದಿವಾ ಉಟ್ಠಾಸೀ’ತಿ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಭಾಕುಟಿಂ 10 ಅಕಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳಿಯಾ ದಾಸಿಯಾ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಸನ್ತಂಯೇವ ಖೋ ಮೇ ಅಯ್ಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕೋಪಂ ನ ಪಾತುಕರೋತಿ, ನೋ ಅಸನ್ತಂ; ಮಯ್ಹಮೇವೇತೇ ಕಮ್ಮನ್ತಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ, ಯೇನ ಮೇ ಅಯ್ಯಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕೋಪಂ ನ ಪಾತುಕರೋತಿ, ನೋ ಅಸನ್ತಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಅಯ್ಯಂ ವೀಮಂಸೇಯ್ಯ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Atha kho, bhikkhave, kāḷiyā dāsiyā etadahosi – ‘mayhaṃ kho ayyāya evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘‘soratā vedehikā gahapatānī, nivātā vedehikā gahapatānī, upasantā vedehikā gahapatānī’’ti. Kiṃ nu kho me ayyā santaṃyeva nu kho ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti udāhu asantaṃ udāhu mayhamevete 11 kammantā susaṃvihitā yena me ayyā santaṃyeva ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ? Yaṃnūnāhaṃ ayyaṃ vīmaṃseyya’nti. Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī divā uṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, vedehikā gahapatānī kāḷiṃ dāsiṃ etadavoca – ‘he je kāḷī’ti. ‘Kiṃ, ayye’ti? ‘Kiṃ, je, divā uṭṭhāsī’ti? ‘Na khvayye 12, kiñcī’ti. ‘No vata re kiñci, pāpi dāsi 13, divā uṭṭhāsī’ti kupitā anattamanā bhākuṭiṃ 14 akāsi. Atha kho, bhikkhave, kāḷiyā dāsiyā etadahosi – ‘santaṃyeva kho me ayyā ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ; mayhamevete kammantā susaṃvihitā, yena me ayyā santaṃyeva ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ. Yaṃnūnāhaṃ bhiyyosomattāya ayyaṃ vīmaṃseyya’’’nti.
‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳೀ ದಾಸೀ ದಿವಾತರಂಯೇವ ಉಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ ಕಾಳಿಂ ದಾಸಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಹೇ ಜೇ, ಕಾಳೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯೇ’ತಿ? ‘ಕಿಂ, ಜೇ, ದಿವಾತರಂ ಉಟ್ಠಾಸೀ’ತಿ? ‘ನ ಖ್ವಯ್ಯೇ, ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ। ‘ನೋ ವತ ರೇ ಕಿಞ್ಚಿ, ಪಾಪಿ ದಾಸಿ, ದಿವಾತರಂ ಉಟ್ಠಾಸೀ’ತಿ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅನತ್ತಮನವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳಿಯಾ ದಾಸಿಯಾ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಸನ್ತಂಯೇವ ಖೋ ಮೇ ಅಯ್ಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕೋಪಂ ನ ಪಾತುಕರೋತಿ, ನೋ ಅಸನ್ತಂ। ಮಯ್ಹಮೇವೇತೇ ಕಮ್ಮನ್ತಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ, ಯೇನ ಮೇ ಅಯ್ಯಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕೋಪಂ ನ ಪಾತುಕರೋತಿ, ನೋ ಅಸನ್ತಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಅಯ್ಯಂ ವೀಮಂಸೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ।
‘‘Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī divātaraṃyeva uṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, vedehikā gahapatānī kāḷiṃ dāsiṃ etadavoca – ‘he je, kāḷī’ti. ‘Kiṃ, ayye’ti? ‘Kiṃ, je, divātaraṃ uṭṭhāsī’ti? ‘Na khvayye, kiñcī’ti. ‘No vata re kiñci, pāpi dāsi, divātaraṃ uṭṭhāsī’ti kupitā anattamanā anattamanavācaṃ nicchāresi. Atha kho, bhikkhave, kāḷiyā dāsiyā etadahosi – ‘santaṃyeva kho me ayyā ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ. Mayhamevete kammantā susaṃvihitā, yena me ayyā santaṃyeva ajjhattaṃ kopaṃ na pātukaroti, no asantaṃ. Yaṃnūnāhaṃ bhiyyosomattāya ayyaṃ vīmaṃseyya’nti.
‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳೀ ದಾಸೀ ದಿವಾತರಂಯೇವ ಉಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ ಕಾಳಿಂ ದಾಸಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಹೇ ಜೇ, ಕಾಳೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯೇ’ತಿ? ‘ಕಿಂ, ಜೇ, ದಿವಾ ಉಟ್ಠಾಸೀ’ತಿ? ‘ನ ಖ್ವಯ್ಯೇ, ಕಿಞ್ಚೀ’ತಿ। ‘ನೋ ವತ ರೇ ಕಿಞ್ಚಿ, ಪಾಪಿ ದಾಸಿ, ದಿವಾ ಉಟ್ಠಾಸೀ’ತಿ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಗ್ಗಳಸೂಚಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸೀಸೇ ಪಹಾರಂ ಅದಾಸಿ, ಸೀಸಂ ವೋಭಿನ್ದಿ 15। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಳೀ ದಾಸೀ ಭಿನ್ನೇನ ಸೀಸೇನ ಲೋಹಿತೇನ ಗಲನ್ತೇನ ಪಟಿವಿಸ್ಸಕಾನಂ ಉಜ್ಝಾಪೇಸಿ – ‘ಪಸ್ಸಥಯ್ಯೇ, ಸೋರತಾಯ ಕಮ್ಮಂ; ಪಸ್ಸಥಯ್ಯೇ, ನಿವಾತಾಯ ಕಮ್ಮಂ, ಪಸ್ಸಥಯ್ಯೇ, ಉಪಸನ್ತಾಯ ಕಮ್ಮಂ! ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಏಕದಾಸಿಕಾಯ ದಿವಾ ಉಟ್ಠಾಸೀತಿ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಗ್ಗಳಸೂಚಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸೀಸೇ ಪಹಾರಂ ದಸ್ಸತಿ, ಸೀಸಂ ವೋಭಿನ್ದಿಸ್ಸತೀ’ತಿ।
‘‘Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī divātaraṃyeva uṭṭhāsi. Atha kho, bhikkhave, vedehikā gahapatānī kāḷiṃ dāsiṃ etadavoca – ‘he je, kāḷī’ti. ‘Kiṃ, ayye’ti? ‘Kiṃ, je, divā uṭṭhāsī’ti? ‘Na khvayye, kiñcī’ti. ‘No vata re kiñci, pāpi dāsi, divā uṭṭhāsī’ti kupitā anattamanā aggaḷasūciṃ gahetvā sīse pahāraṃ adāsi, sīsaṃ vobhindi 16. Atha kho, bhikkhave, kāḷī dāsī bhinnena sīsena lohitena galantena paṭivissakānaṃ ujjhāpesi – ‘passathayye, soratāya kammaṃ; passathayye, nivātāya kammaṃ, passathayye, upasantāya kammaṃ! Kathañhi nāma ekadāsikāya divā uṭṭhāsīti kupitā anattamanā aggaḷasūciṃ gahetvā sīse pahāraṃ dassati, sīsaṃ vobhindissatī’ti.
‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇಹಿಕಾಯ ಗಹಪತಾನಿಯಾ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಏವಂ ಪಾಪಕೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛಿ – ‘ಚಣ್ಡೀ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ, ಅನಿವಾತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ, ಅನುಪಸನ್ತಾ ವೇದೇಹಿಕಾ ಗಹಪತಾನೀ’ತಿ।
‘‘Atha kho, bhikkhave, vedehikāya gahapatāniyā aparena samayena evaṃ pāpako kittisaddo abbhuggacchi – ‘caṇḍī vedehikā gahapatānī, anivātā vedehikā gahapatānī, anupasantā vedehikā gahapatānī’ti.
‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ತಾವದೇವ ಸೋರತಸೋರತೋ ಹೋತಿ ನಿವಾತನಿವಾತೋ ಹೋತಿ ಉಪಸನ್ತೂಪಸನ್ತೋ ಹೋತಿ ಯಾವ ನ ಅಮನಾಪಾ ವಚನಪಥಾ ಫುಸನ್ತಿ। ಯತೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮನಾಪಾ ವಚನಪಥಾ ಫುಸನ್ತಿ, ಅಥ ಭಿಕ್ಖು ‘ಸೋರತೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ‘ನಿವಾತೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ‘ಉಪಸನ್ತೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ನಾಹಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ‘ಸುವಚೋ’ತಿ ವದಾಮಿ ಯೋ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಹೇತು ಸುವಚೋ ಹೋತಿ, ಸೋವಚಸ್ಸತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ತಞ್ಹಿ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಅಲಭಮಾನೋ ನ ಸುವಚೋ ಹೋತಿ, ನ ಸೋವಚಸ್ಸತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಯೋ ಚ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂಯೇವ ಸಕ್ಕರೋನ್ತೋ, ಧಮ್ಮಂ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತೋ, ಧಮ್ಮಂ ಮಾನೇನ್ತೋ, ಧಮ್ಮಂ ಪೂಜೇನ್ತೋ, ಧಮ್ಮಂ ಅಪಚಾಯಮಾನೋ 17 ಸುವಚೋ ಹೋತಿ, ಸೋವಚಸ್ಸತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಮಹಂ ‘ಸುವಚೋ’ತಿ ವದಾಮಿ। ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ‘ಧಮ್ಮಂಯೇವ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಾ, ಧಮ್ಮಂ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಾ, ಧಮ್ಮಂ ಮಾನೇನ್ತಾ, ಧಮ್ಮಂ ಪೂಜೇನ್ತಾ, ಧಮ್ಮಂ ಅಪಚಾಯಮಾನಾ ಸುವಚಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮ, ಸೋವಚಸ್ಸತಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
‘‘Evameva kho, bhikkhave, idhekacco bhikkhu tāvadeva soratasorato hoti nivātanivāto hoti upasantūpasanto hoti yāva na amanāpā vacanapathā phusanti. Yato ca, bhikkhave, bhikkhuṃ amanāpā vacanapathā phusanti, atha bhikkhu ‘sorato’ti veditabbo, ‘nivāto’ti veditabbo, ‘upasanto’ti veditabbo. Nāhaṃ taṃ, bhikkhave, bhikkhuṃ ‘suvaco’ti vadāmi yo cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārahetu suvaco hoti, sovacassataṃ āpajjati. Taṃ kissa hetu? Tañhi so, bhikkhave, bhikkhu cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ alabhamāno na suvaco hoti, na sovacassataṃ āpajjati. Yo ca kho, bhikkhave, bhikkhu dhammaṃyeva sakkaronto, dhammaṃ garuṃ karonto, dhammaṃ mānento, dhammaṃ pūjento, dhammaṃ apacāyamāno 18 suvaco hoti, sovacassataṃ āpajjati, tamahaṃ ‘suvaco’ti vadāmi. Tasmātiha, bhikkhave, ‘dhammaṃyeva sakkarontā, dhammaṃ garuṃ karontā, dhammaṃ mānentā, dhammaṃ pūjentā, dhammaṃ apacāyamānā suvacā bhavissāma, sovacassataṃ āpajjissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೨೭. ‘‘ಪಞ್ಚಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಚನಪಥಾ ಯೇಹಿ ವೋ ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ – ಕಾಲೇನ ವಾ ಅಕಾಲೇನ ವಾ; ಭೂತೇನ ವಾ ಅಭೂತೇನ ವಾ; ಸಣ್ಹೇನ ವಾ ಫರುಸೇನ ವಾ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ವಾ ದೋಸನ್ತರಾ ವಾ। ಕಾಲೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅಕಾಲೇನ ವಾ; ಭೂತೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅಭೂತೇನ ವಾ; ಸಣ್ಹೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಫರುಸೇನ ವಾ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ದೋಸನ್ತರಾ ವಾ। ತತ್ರಾಪಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಚೇವ ನೋ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ, ನ ದೋಸನ್ತರಾ। ತಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ, ತದಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝೇನ 19 ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
227. ‘‘Pañcime, bhikkhave, vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ – kālena vā akālena vā; bhūtena vā abhūtena vā; saṇhena vā pharusena vā; atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā dosantarā vā. Kālena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ akālena vā; bhūtena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ abhūtena vā; saṇhena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ pharusena vā; atthasaṃhitena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ anatthasaṃhitena vā ; mettacittā vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ dosantarā vā. Tatrāpi vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma, hitānukampī ca viharissāma mettacittā, na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma, tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cittena vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena 20 pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೨೮. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಕುದಾಲಪಿಟಕಂ 21 ಆದಾಯ। ಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಹಂ ಇಮಂ ಮಹಾಪಥವಿಂ ಅಪಥವಿಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ । ಸೋ ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿಖಣೇಯ್ಯ 22, ತತ್ರ ತತ್ರ ವಿಕಿರೇಯ್ಯ, ತತ್ರ ತತ್ರ ಓಟ್ಠುಭೇಯ್ಯ, ತತ್ರ ತತ್ರ ಓಮುತ್ತೇಯ್ಯ – ‘ಅಪಥವೀ ಭವಸಿ, ಅಪಥವೀ ಭವಸೀ’ತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಇಮಂ ಮಹಾಪಥವಿಂ ಅಪಥವಿಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಅಯಞ್ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಮಹಾಪಥವೀ ಗಮ್ಭೀರಾ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯಾ। ಸಾ ನ ಸುಕರಾ ಅಪಥವೀ ಕಾತುಂ; ಯಾವದೇವ ಚ ಪನ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕಿಲಮಥಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಿಮೇ ವಚನಪಥಾ ಯೇಹಿ ವೋ ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ – ಕಾಲೇನ ವಾ ಅಕಾಲೇನ ವಾ; ಭೂತೇನ ವಾ ಅಭೂತೇನ ವಾ; ಸಣ್ಹೇನ ವಾ ಫರುಸೇನ ವಾ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ವಾ ದೋಸನ್ತರಾ ವಾ। ಕಾಲೇನ ವಾ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅಕಾಲೇನ ವಾ; ಭೂತೇನ ವಾ ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅಭೂತೇನ ವಾ; ಸಣ್ಹೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಫರುಸೇನ ವಾ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ದೋಸನ್ತರಾ ವಾ। ತತ್ರಾಪಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಚೇವ ನೋ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ನ ದೋಸನ್ತರಾ। ತಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ, ತದಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಪಥವಿಸಮೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
228. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso āgaccheyya kudālapiṭakaṃ 23 ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imaṃ mahāpathaviṃ apathaviṃ karissāmī’ti . So tatra tatra vikhaṇeyya 24, tatra tatra vikireyya, tatra tatra oṭṭhubheyya, tatra tatra omutteyya – ‘apathavī bhavasi, apathavī bhavasī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso imaṃ mahāpathaviṃ apathaviṃ kareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Ayañhi, bhante, mahāpathavī gambhīrā appameyyā. Sā na sukarā apathavī kātuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ – kālena vā akālena vā; bhūtena vā abhūtena vā; saṇhena vā pharusena vā; atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā dosantarā vā. Kālena vā , bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ akālena vā; bhūtena vā bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ abhūtena vā; saṇhena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ pharusena vā; atthasaṃhitena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ dosantarā vā. Tatrāpi vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma, hitānukampī ca viharissāma mettacittā na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma, tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ pathavisamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೨೯. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಲಾಖಂ ವಾ ಹಲಿದ್ದಿಂ ವಾ ನೀಲಂ ವಾ ಮಞ್ಜಿಟ್ಠಂ ವಾ ಆದಾಯ। ಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಹಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಆಕಾಸೇ ರೂಪಂ ಲಿಖಿಸ್ಸಾಮಿ, ರೂಪಪಾತುಭಾವಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಆಕಾಸೇ ರೂಪಂ ಲಿಖೇಯ್ಯ, ರೂಪಪಾತುಭಾವಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಅಯಞ್ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಆಕಾಸೋ ಅರೂಪೀ ಅನಿದಸ್ಸನೋ। ತತ್ಥ ನ ಸುಕರಂ ರೂಪಂ ಲಿಖಿತುಂ, ರೂಪಪಾತುಭಾವಂ ಕಾತುಂ; ಯಾವದೇವ ಚ ಪನ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕಿಲಮಥಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಿಮೇ ವಚನಪಥಾ ಯೇಹಿ ವೋ ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಕಾಲೇನ ವಾ ಅಕಾಲೇನ ವಾ …ಪೇ॰… ‘ನ ಚೇವ… ತದಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಆಕಾಸಸಮೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
229. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso āgaccheyya lākhaṃ vā haliddiṃ vā nīlaṃ vā mañjiṭṭhaṃ vā ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imasmiṃ ākāse rūpaṃ likhissāmi, rūpapātubhāvaṃ karissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso imasmiṃ ākāse rūpaṃ likheyya, rūpapātubhāvaṃ kareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Ayañhi, bhante, ākāso arūpī anidassano. Tattha na sukaraṃ rūpaṃ likhituṃ, rūpapātubhāvaṃ kātuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ kālena vā akālena vā …pe… ‘na ceva… tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ ākāsasamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೩೦. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಆದಿತ್ತಂ ತಿಣುಕ್ಕಂ ಆದಾಯ। ಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಹಂ ಇಮಾಯ ಆದಿತ್ತಾಯ ತಿಣುಕ್ಕಾಯ ಗಙ್ಗಂ ನದಿಂ ಸನ್ತಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ಸಂಪರಿತಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಆದಿತ್ತಾಯ ತಿಣುಕ್ಕಾಯ ಗಙ್ಗಂ ನದಿಂ ಸನ್ತಾಪೇಯ್ಯ ಸಂಪರಿತಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಗಙ್ಗಾ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ನದೀ ಗಮ್ಭೀರಾ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯಾ। ಸಾ ನ ಸುಕರಾ ಆದಿತ್ತಾಯ ತಿಣುಕ್ಕಾಯ ಸನ್ತಾಪೇತುಂ ಸಂಪರಿತಾಪೇತುಂ; ಯಾವದೇವ ಚ ಪನ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕಿಲಮಥಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಿಮೇ ವಚನಪಥಾ ಯೇಹಿ ವೋ ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಕಾಲೇನ ವಾ ಅಕಾಲೇನ ವಾ…ಪೇ॰… ‘ನ ಚೇವ… ತದಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಗಙ್ಗಾಸಮೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
230. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso āgaccheyya ādittaṃ tiṇukkaṃ ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imāya ādittāya tiṇukkāya gaṅgaṃ nadiṃ santāpessāmi saṃparitāpessāmī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso ādittāya tiṇukkāya gaṅgaṃ nadiṃ santāpeyya saṃparitāpeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Gaṅgā hi, bhante, nadī gambhīrā appameyyā. Sā na sukarā ādittāya tiṇukkāya santāpetuṃ saṃparitāpetuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ kālena vā akālena vā…pe… ‘na ceva… tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ gaṅgāsamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೩೧. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಿಳಾರಭಸ್ತಾ ಮದ್ದಿತಾ ಸುಮದ್ದಿತಾ ಸುಪರಿಮದ್ದಿತಾ, ಮುದುಕಾ ತೂಲಿನೀ ಛಿನ್ನಸಸ್ಸರಾ ಛಿನ್ನಭಬ್ಭರಾ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಕಟ್ಠಂ ವಾ ಕಥಲಂ 25 ವಾ ಆದಾಯ। ಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಅಹಂ ಇಮಂ ಬಿಳಾರಭಸ್ತಂ ಮದ್ದಿತಂ ಸುಮದ್ದಿತಂ ಸುಪರಿಮದ್ದಿತಂ, ಮುದುಕಂ ತೂಲಿನಿಂ, ಛಿನ್ನಸಸ್ಸರಂ ಛಿನ್ನಭಬ್ಭರಂ ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕಥಲೇನ ವಾ ಸರಸರಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ಭರಭರಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ । ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಅಮುಂ ಬಿಳಾರಭಸ್ತಂ ಮದ್ದಿತಂ ಸುಮದ್ದಿತಂ ಸುಪರಿಮದ್ದಿತಂ, ಮುದುಕಂ ತೂಲಿನಿಂ, ಛಿನ್ನಸಸ್ಸರಂ ಛಿನ್ನಭಬ್ಭರಂ ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕಥಲೇನ ವಾ ಸರಸರಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಭರಭರಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಅಮು ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಬಿಳಾರಭಸ್ತಾ ಮದ್ದಿತಾ ಸುಮದ್ದಿತಾ ಸುಪರಿಮದ್ದಿತಾ, ಮುದುಕಾ ತೂಲಿನೀ, ಛಿನ್ನಸಸ್ಸರಾ ಛಿನ್ನಭಬ್ಭರಾ। ಸಾ ನ ಸುಕರಾ ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕಥಲೇನ ವಾ ಸರಸರಂ ಕಾತುಂ ಭರಭರಂ ಕಾತುಂ; ಯಾವದೇವ ಚ ಪನ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಕಿಲಮಥಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಿಮೇ ವಚನಪಥಾ ಯೇಹಿ ವೋ ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಕಾಲೇನ ವಾ ಅಕಾಲೇನ ವಾ; ಭೂತೇನ ವಾ ಅಭೂತೇನ ವಾ; ಸಣ್ಹೇನ ವಾ ಫರುಸೇನ ವಾ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ವಾ ದೋಸನ್ತರಾ ವಾ। ಕಾಲೇನ ವಾ ಭಿಕ್ಖವೇ ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅಕಾಲೇನ ವಾ; ಭೂತೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅಭೂತೇನ ವಾ; ಸಣ್ಹೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಫರುಸೇನ ವಾ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಾ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರೇ ವದಮಾನಾ ವದೇಯ್ಯುಂ ದೋಸನ್ತರಾ ವಾ। ತತ್ರಾಪಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಚೇವ ನೋ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ನ ದೋಸನ್ತರಾ। ತಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ, ತದಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಬಿಳಾರಭಸ್ತಾಸಮೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
231. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, biḷārabhastā madditā sumadditā suparimadditā, mudukā tūlinī chinnasassarā chinnabhabbharā. Atha puriso āgaccheyya kaṭṭhaṃ vā kathalaṃ 26 vā ādāya. So evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ imaṃ biḷārabhastaṃ madditaṃ sumadditaṃ suparimadditaṃ, mudukaṃ tūliniṃ, chinnasassaraṃ chinnabhabbharaṃ kaṭṭhena vā kathalena vā sarasaraṃ karissāmi bharabharaṃ karissāmī’ti . Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so puriso amuṃ biḷārabhastaṃ madditaṃ sumadditaṃ suparimadditaṃ, mudukaṃ tūliniṃ, chinnasassaraṃ chinnabhabbharaṃ kaṭṭhena vā kathalena vā sarasaraṃ kareyya, bharabharaṃ kareyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, biḷārabhastā madditā sumadditā suparimadditā, mudukā tūlinī, chinnasassarā chinnabhabbharā. Sā na sukarā kaṭṭhena vā kathalena vā sarasaraṃ kātuṃ bharabharaṃ kātuṃ; yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, pañcime vacanapathā yehi vo pare vadamānā vadeyyuṃ kālena vā akālena vā; bhūtena vā abhūtena vā; saṇhena vā pharusena vā; atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā dosantarā vā. Kālena vā bhikkhave pare vadamānā vadeyyuṃ akālena vā; bhūtena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ abhūtena vā; saṇhena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ pharusena vā; atthasaṃhitena vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ anatthasaṃhitena vā; mettacittā vā, bhikkhave, pare vadamānā vadeyyuṃ dosantarā vā. Tatrāpi vo, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma hitānukampī ca viharissāma mettacittā na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma, tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ biḷārabhastāsamena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೩೨. ‘‘ಉಭತೋದಣ್ಡಕೇನ ಚೇಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಕಚೇನ ಚೋರಾ ಓಚರಕಾ ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನಿ ಓಕನ್ತೇಯ್ಯುಂ, ತತ್ರಾಪಿ ಯೋ ಮನೋ ಪದೂಸೇಯ್ಯ, ನ ಮೇ ಸೋ ತೇನ ಸಾಸನಕರೋ। ತತ್ರಾಪಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ನ ಚೇವ ನೋ ಚಿತ್ತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚ ಪಾಪಿಕಂ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಸ್ಸಾಮ, ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಚ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಾ ನ ದೋಸನ್ತರಾ। ತಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮ ತದಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
232. ‘‘Ubhatodaṇḍakena cepi, bhikkhave, kakacena corā ocarakā aṅgamaṅgāni okanteyyuṃ, tatrāpi yo mano padūseyya, na me so tena sāsanakaro. Tatrāpi vo, bhikkhave , evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na ceva no cittaṃ vipariṇataṃ bhavissati, na ca pāpikaṃ vācaṃ nicchāressāma, hitānukampī ca viharissāma mettacittā na dosantarā. Tañca puggalaṃ mettāsahagatena cetasā pharitvā viharissāma tadārammaṇañca sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharissāmā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
೨೩೩. ‘‘ಇಮಞ್ಚ 27 ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಕಚೂಪಮಂ ಓವಾದಂ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಮನಸಿ ಕರೇಯ್ಯಾಥ। ಪಸ್ಸಥ ನೋ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಂ ವಚನಪಥಂ, ಅಣುಂ ವಾ ಥೂಲಂ ವಾ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ನಾಧಿವಾಸೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಕಕಚೂಪಮಂ ಓವಾದಂ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಮನಸಿಕರೋಥ। ತಂ ವೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ।
233. ‘‘Imañca 28 tumhe, bhikkhave, kakacūpamaṃ ovādaṃ abhikkhaṇaṃ manasi kareyyātha. Passatha no tumhe, bhikkhave, taṃ vacanapathaṃ, aṇuṃ vā thūlaṃ vā, yaṃ tumhe nādhivāseyyāthā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātiha, bhikkhave, imaṃ kakacūpamaṃ ovādaṃ abhikkhaṇaṃ manasikarotha. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ಕಕಚೂಪಮಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।
Kakacūpamasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಕಕಚೂಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Kakacūpamasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೧. ಕಕಚೂಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Kakacūpamasuttavaṇṇanā
