Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ౪. కక్కటకరసదాయకవిమానవణ్ణనా

    4. Kakkaṭakarasadāyakavimānavaṇṇanā

    ఉచ్చమిదం మణిథూణం విమానన్తి కక్కటకరసదాయకవిమానం. తస్స కా ఉప్పత్తి? భగవా రాజగహే విహరతి వేళువనే. తేన సమయేన అఞ్ఞతరో భిక్ఖు ఆరద్ధవిపస్సకో కణ్ణసూలేన పీళితో అకల్లసరీరతాయ విపస్సనం ఉస్సుక్కాపేతుం నాసక్ఖి, వేజ్జేహి వుత్తవిధినా భేసజ్జే కతేపి రోగో న వూపసమి. సో భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసి. అథస్స భగవా ‘‘కక్కటకరసభోజనం సప్పాయ’’న్తి ఞత్వా ఆహ ‘‘గచ్ఛ త్వం భిక్ఖు మగధఖేత్తే పిణ్డాయ చరాహీ’’తి.

    Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti kakkaṭakarasadāyakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena aññataro bhikkhu āraddhavipassako kaṇṇasūlena pīḷito akallasarīratāya vipassanaṃ ussukkāpetuṃ nāsakkhi, vejjehi vuttavidhinā bhesajje katepi rogo na vūpasami. So bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Athassa bhagavā ‘‘kakkaṭakarasabhojanaṃ sappāya’’nti ñatvā āha ‘‘gaccha tvaṃ bhikkhu magadhakhette piṇḍāya carāhī’’ti.

    సో భిక్ఖు ‘‘దీఘదస్సినా అద్ధా కిఞ్చి దిట్ఠం భవిస్సతీ’’తి చిన్తేత్వా ‘‘సాధు భన్తే’’తి భగవతో పటిస్సుణిత్వా భగవన్తం వన్దిత్వా పత్తచీవరమాదాయ మగధఖేత్తం గన్త్వా అఞ్ఞతరస్స ఖేత్తపాలస్స కుటియా ద్వారే పిణ్డాయ అట్ఠాసి. సో చ ఖేత్తపాలో కక్కటకరసం సమ్పాదేత్వా భత్తఞ్చ పచిత్వా ‘‘థోకం విస్సమిత్వా భుఞ్జిస్సామీ’’తి నిసిన్నో థేరం దిస్వా పత్తం గహేత్వా కుటికాయం నిసీదాపేత్వా కక్కటకరసభత్తం అదాసి. థేరస్స తం భత్తం థోకం భుత్తస్సయేవ కణ్ణసూలం పటిప్పస్సమ్భి, ఘటసతేన న్హాతో వియ అహోసి . సో సప్పాయాహారవసేన చిత్తఫాసుకం లభిత్వా విపస్సనావసేన చిత్తం అభినిన్నామేన్తో అపరియోసితేయేవ భోజనే అనవసేసతో ఆసవే ఖేపేత్వా అరహత్తే పతిట్ఠాయ ఖేత్తపాలం ఆహ ‘‘ఉపాసక, తవ పిణ్డపాతభోజనేన మయ్హం రోగో వూపసన్తో, కాయచిత్తం కల్లం జాతం, త్వమ్పి ఇమస్స పుఞ్ఞస్స ఫలేన విగతకాయచిత్తదుక్ఖో భవిస్ససీ’’తి వత్వా అనుమోదనం కత్వా పక్కామి.

    So bhikkhu ‘‘dīghadassinā addhā kiñci diṭṭhaṃ bhavissatī’’ti cintetvā ‘‘sādhu bhante’’ti bhagavato paṭissuṇitvā bhagavantaṃ vanditvā pattacīvaramādāya magadhakhettaṃ gantvā aññatarassa khettapālassa kuṭiyā dvāre piṇḍāya aṭṭhāsi. So ca khettapālo kakkaṭakarasaṃ sampādetvā bhattañca pacitvā ‘‘thokaṃ vissamitvā bhuñjissāmī’’ti nisinno theraṃ disvā pattaṃ gahetvā kuṭikāyaṃ nisīdāpetvā kakkaṭakarasabhattaṃ adāsi. Therassa taṃ bhattaṃ thokaṃ bhuttassayeva kaṇṇasūlaṃ paṭippassambhi, ghaṭasatena nhāto viya ahosi . So sappāyāhāravasena cittaphāsukaṃ labhitvā vipassanāvasena cittaṃ abhininnāmento apariyositeyeva bhojane anavasesato āsave khepetvā arahatte patiṭṭhāya khettapālaṃ āha ‘‘upāsaka, tava piṇḍapātabhojanena mayhaṃ rogo vūpasanto, kāyacittaṃ kallaṃ jātaṃ, tvampi imassa puññassa phalena vigatakāyacittadukkho bhavissasī’’ti vatvā anumodanaṃ katvā pakkāmi.

    ఖేత్తపాలో అపరేన సమయేన కాలం కత్వా తావతింసభవనే ద్వాదసయోజనికే మణిథమ్భే కనకవిమానే సత్తసతకూటాగారపటిమణ్డితే వేళురియమయగబ్భే నిబ్బత్తి, ద్వారే చస్స యథూపచితకమ్మసంసూచకో ముత్తాసిక్కాగతో సువణ్ణకక్కటకో ఓలమ్బమానో అట్ఠాసి. అథాయస్మా మహామోగ్గల్లానో పుబ్బే వుత్తనయేన తత్థ గతో తం దిస్వా ఇమాహి గాథాహి పుచ్ఛి –

    Khettapālo aparena samayena kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane dvādasayojanike maṇithambhe kanakavimāne sattasatakūṭāgārapaṭimaṇḍite veḷuriyamayagabbhe nibbatti, dvāre cassa yathūpacitakammasaṃsūcako muttāsikkāgato suvaṇṇakakkaṭako olambamāno aṭṭhāsi. Athāyasmā mahāmoggallāno pubbe vuttanayena tattha gato taṃ disvā imāhi gāthāhi pucchi –

    ౯౧౦.

    910.

    ‘‘ఉచ్చమిదం మణిథూణం విమానం, సమన్తతో ద్వాదస యోజనాని;

    ‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ, samantato dvādasa yojanāni;

    కూటాగారా సత్తసతా ఉళారా, వేళురియథమ్భా రుచకత్థతా సుభా.

    Kūṭāgārā sattasatā uḷārā, veḷuriyathambhā rucakatthatā subhā.

    ౯౧౧.

    911.

    ‘‘తత్థచ్ఛసి పివసి ఖాదసి చ, దిబ్బా చ వీణా పవదన్తి వగ్గుం;

    ‘‘Tatthacchasi pivasi khādasi ca, dibbā ca vīṇā pavadanti vagguṃ;

    దిబ్బా రసా కామగుణేత్థ పఞ్చ, నారియో చ నచ్చన్తి సువణ్ణఛన్నా.

    Dibbā rasā kāmaguṇettha pañca, nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā.

    ౯౧౨.

    912.

    ‘‘కేన తేతాదిసో వణ్ణో, కేన తే ఇధ మిజ్ఝతి;

    ‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;

    ఉప్పజ్జన్తి చ తే భోగా, యే కేచి మనసో పియా.

    Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.

    ౯౧౩.

    913.

    ‘‘పుచ్ఛామి తం దేవ మహానుభావ, మనుస్సభూతో కిమకాసి పుఞ్ఞం;

    ‘‘Pucchāmi taṃ deva mahānubhāva, manussabhūto kimakāsi puññaṃ;

    కేనాసి ఏవం జలితానుభావో, వణ్ణో చ తే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.

    Kenāsi evaṃ jalitānubhāvo, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    సోపిస్స బ్యాకాసి, తం దస్సేతుం –

    Sopissa byākāsi, taṃ dassetuṃ –

    ౯౧౪.

    914.

    ‘‘సో దేవపుత్తో అత్తమనో, మోగ్గల్లానేన పుచ్ఛితో;

    ‘‘So devaputto attamano, moggallānena pucchito;

    పఞ్హం పుట్ఠో వియాకాసి, యస్స కమ్మస్సిదం ఫల’’న్తి. – వుత్తం;

    Pañhaṃ puṭṭho viyākāsi, yassa kammassidaṃ phala’’nti. – vuttaṃ;

    ౯౧౫.

    915.

    ‘‘సతిసముప్పాదకరో , ద్వారే కక్కటకో ఠితో;

    ‘‘Satisamuppādakaro , dvāre kakkaṭako ṭhito;

    నిట్ఠితో జాతరూపస్స, సోభతి దసపాదకో.

    Niṭṭhito jātarūpassa, sobhati dasapādako.

    ౯౧౬.

    916.

    ‘‘తేన మేతాదిసో వణ్ణో, తేన మే ఇధ మిజ్ఝతి;

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;

    ఉప్పజ్జన్తి చ మే భోగా, యే కేచి మనసో పియా.

    Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.

    ౯౧౭.

    917.

    ‘‘అక్ఖామి తే భిక్ఖు మహానుభావ, మనుస్సభూతో యమకాసి పుఞ్ఞం;

    ‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūto yamakāsi puññaṃ;

    తేనమ్హి ఏవం జలితానుభావో, వణ్ణో చ మే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.

    Tenamhi evaṃ jalitānubhāvo, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ౯౧౦. తత్థ ఉచ్చన్తి అచ్చుగ్గతం. మణిథూణన్తి పదుమరాగాదిమణిమయథమ్భం. సమన్తతోతి చతూసుపి పస్సేసు. రుచకత్థతాతి తస్సం తస్సం భూమియం సువణ్ణఫలకేహి అత్థతా.

    910. Tattha uccanti accuggataṃ. Maṇithūṇanti padumarāgādimaṇimayathambhaṃ. Samantatoti catūsupi passesu. Rucakatthatāti tassaṃ tassaṃ bhūmiyaṃ suvaṇṇaphalakehi atthatā.

    ౯౧౧. పివసి ఖాదసి చాతి కాలేన కాలం ఉపయుజ్జమానం గన్ధపానం సుధాభోజనఞ్చ సన్ధాయ వదతి. పవదన్తీతి పవజ్జన్తి. దిబ్బా రసా కామగుణేత్థ పఞ్చాతి దిబ్బా రసా అనప్పకా పఞ్చ కామగుణా ఏత్థ ఏతస్మిం తవ విమానే సంవిజ్జన్తీతి అత్థో. సువణ్ణఛన్నాతి హేమాభరణవిభూసితా.

    911.Pivasi khādasi cāti kālena kālaṃ upayujjamānaṃ gandhapānaṃ sudhābhojanañca sandhāya vadati. Pavadantīti pavajjanti. Dibbā rasā kāmaguṇettha pañcāti dibbā rasā anappakā pañca kāmaguṇā ettha etasmiṃ tava vimāne saṃvijjantīti attho. Suvaṇṇachannāti hemābharaṇavibhūsitā.

    ౯౧౫. సతిసముప్పాదకరోతి సతుప్పాదకరో, యేన పుఞ్ఞకమ్మేన అయం దిబ్బసమ్పత్తి మయా లద్ధా, తత్థ సతుప్పాదస్స కారకో, ‘‘కక్కటకరసదానేన అయం తయా సమ్పత్తి లద్ధా’’తి ఏవం సతుప్పాదం కరోన్తోతి అత్థో. నిట్ఠితో జాతరూపస్సాతి జాతరూపేన సిద్ధో జాతరూపమయో. ఏకమేకస్మిం పస్సే పఞ్చ పఞ్చ కత్వా దస పాదా ఏతస్సాతి దసపాదకో ద్వారే కక్కటకో ఠితో సోభతి. సో ఏవ మమ పుఞ్ఞకమ్మం తాదిసానం మహేసీనం విభావేతి, న ఏత్థ మయా వత్తబ్బం అత్థీతి అధిప్పాయో. తేనాహ ‘‘తేన మేతాదిసో వణ్ణో’’తిఆది. సేసం వుత్తనయమేవ.

    915.Satisamuppādakaroti satuppādakaro, yena puññakammena ayaṃ dibbasampatti mayā laddhā, tattha satuppādassa kārako, ‘‘kakkaṭakarasadānena ayaṃ tayā sampatti laddhā’’ti evaṃ satuppādaṃ karontoti attho. Niṭṭhito jātarūpassāti jātarūpena siddho jātarūpamayo. Ekamekasmiṃ passe pañca pañca katvā dasa pādā etassāti dasapādako dvāre kakkaṭako ṭhito sobhati. So eva mama puññakammaṃ tādisānaṃ mahesīnaṃ vibhāveti, na ettha mayā vattabbaṃ atthīti adhippāyo. Tenāha ‘‘tena metādiso vaṇṇo’’tiādi. Sesaṃ vuttanayameva.

    కక్కటకరసదాయకవిమానవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Kakkaṭakarasadāyakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi / ౪. కక్కటకరసదాయకవిమానవత్థు • 4. Kakkaṭakarasadāyakavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact