| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៨. កកុធសុត្តវណ្ណនា
8. Kakudhasuttavaṇṇanā
៩៩. ‘‘នន្ទាមី’’តិ វុត្តេ នន្ទី នាម បព្ពជិតស្ស មលន្តិ ចោទេតុកាមោ ទេវបុត្តោ ‘‘នន្ទសី’’តិ បុច្ឆិ។ អថស្ស ភគវា តំ បដិក្ខិបន្តោ ‘‘កិំ លទ្ធា’’តិ? អាហ។ តេន ‘‘តយា មម អធិប្បេតនន្ទិយា ឥធ បច្ចយោ ឯវ នត្ថិ, កុតោ សា នន្ទី’’តិ ទស្សេតិ។ តេនាហ ‘‘តុដ្ឋិ នាមា’’តិអាទិ។ អថ ទេវបុត្តោ នន្ទិយា អសតិ សោកេន ភវិតព្ពំ, សោកោ ច បព្ពជិតស្ស មលន្តិ ចោទេន្តោ អាហ ‘‘តេន ហិ, សមណ, សោចសី’’តិ។ ភគវា តម្បិ បដិក្ខិបន្តោ ‘‘កិំ ជីយិត្ថា’’តិអាទិមាហ។ កិំ មំ ជិនាតីតិ អត្ថោ?
99. ‘‘Nandāmī’’ti vutte nandī nāma pabbajitassa malanti codetukāmo devaputto ‘‘nandasī’’ti pucchi. Athassa bhagavā taṃ paṭikkhipanto ‘‘kiṃ laddhā’’ti? Āha. Tena ‘‘tayā mama adhippetanandiyā idha paccayo eva natthi, kuto sā nandī’’ti dasseti. Tenāha ‘‘tuṭṭhi nāmā’’tiādi. Atha devaputto nandiyā asati sokena bhavitabbaṃ, soko ca pabbajitassa malanti codento āha ‘‘tena hi, samaṇa, socasī’’ti. Bhagavā tampi paṭikkhipanto ‘‘kiṃ jīyitthā’’tiādimāha. Kiṃ maṃ jinātīti attho?
យទិ តេ នន្ទិសោកា ន សន្តិ ហាសវត្ថុនោ លាភស្ស ជានិយា ច អភាវតោ, ឯកវិហារិនោ បន អរតិយា ភវិតព្ពន្តិ អាហ – ‘‘កច្ចិ តំ ឯកមាសីនំ, អរតី នាភិកីរតី’’តិ។ តស្មិម្បិ ភគវតា បដិក្ខិត្តេ អថ នេសម្បិ នន្ទិសោការតីនំ អភាវេ ការណំ បុច្ឆន្តោ ‘‘កថំ ត្វ’’ន្តិ គាថមាហ? អថស្ស ភគវា តំ ការណំ បវេទេន្តោ ‘‘អឃជាតស្សា’’តិ គាថមាហ។ តត្ថ អឃជាតស្សាតិ អឃេ ជាតស្ស។ តេនាហ ‘‘វដ្ដទុក្ខេ ឋិតស្សា’’តិ។ ជាតតណ្ហស្ស អប្បហីនតណ្ហស្ស វដ្ដទុក្ខំ អាគតមេវ ការណស្ស អប្បហីនត្តា។ តស្សេវ ហិ ការណស្ស អប្បហីនតំ ទស្សេន្តោ ‘‘ទុក្ខី សុខំ បត្ថយតីតិ ហិ វុត្ត’’ន្តិ អាហ។ ទុក្ខប្បវត្តិយា សាបិ តណ្ហាប្បវត្តិ តេន ទស្សិតា។ ឥតីតិអាទិនា វុត្តមេវត្ថំ និគមនវសេន ទស្សេតិ។
Yadi te nandisokā na santi hāsavatthuno lābhassa jāniyā ca abhāvato, ekavihārino pana aratiyā bhavitabbanti āha – ‘‘kacci taṃ ekamāsīnaṃ, aratī nābhikīratī’’ti. Tasmimpi bhagavatā paṭikkhitte atha nesampi nandisokāratīnaṃ abhāve kāraṇaṃ pucchanto ‘‘kathaṃ tva’’nti gāthamāha? Athassa bhagavā taṃ kāraṇaṃ pavedento ‘‘aghajātassā’’ti gāthamāha. Tattha aghajātassāti aghe jātassa. Tenāha ‘‘vaṭṭadukkhe ṭhitassā’’ti. Jātataṇhassa appahīnataṇhassa vaṭṭadukkhaṃ āgatameva kāraṇassa appahīnattā. Tasseva hi kāraṇassa appahīnataṃ dassento ‘‘dukkhī sukhaṃ patthayatīti hi vutta’’nti āha. Dukkhappavattiyā sāpi taṇhāppavatti tena dassitā. Itītiādinā vuttamevatthaṃ nigamanavasena dasseti.
កកុធសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Kakudhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៨. កកុធសុត្តំ • 8. Kakudhasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៨-១០. កកុធសុត្តាទិវណ្ណនា • 8-10. Kakudhasuttādivaṇṇanā
