| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi |
११. कलहविवादसुत्तं
11. Kalahavivādasuttaṃ
८६८.
868.
‘‘कुतोपहूता कलहा विवादा, परिदेवसोका सहमच्छरा च।
‘‘Kutopahūtā kalahā vivādā, paridevasokā sahamaccharā ca;
मानातिमाना सहपेसुणा च, कुतोपहूता ते तदिङ्घ ब्रूहि’’॥
Mānātimānā sahapesuṇā ca, kutopahūtā te tadiṅgha brūhi’’.
८६९.
869.
‘‘पियप्पहूता कलहा विवादा,
‘‘Piyappahūtā kalahā vivādā,
परिदेवसोका सहमच्छरा च।
Paridevasokā sahamaccharā ca;
मानातिमाना सहपेसुणा च,
Mānātimānā sahapesuṇā ca,
मच्छेरयुत्ता कलहा विवादा।
Maccherayuttā kalahā vivādā;
विवादजातेसु च पेसुणानि’’॥
Vivādajātesu ca pesuṇāni’’.
८७०.
870.
आसा च निट्ठा च कुतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ति’’॥
Āsā ca niṭṭhā ca kutonidānā, ye samparāyāya narassa honti’’.
८७१.
871.
‘‘छन्दानिदानानि पियानि लोके, ये चापि लोभा विचरन्ति लोके।
‘‘Chandānidānāni piyāni loke, ye cāpi lobhā vicaranti loke;
आसा च निट्ठा च इतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ति’’॥
Āsā ca niṭṭhā ca itonidānā, ye samparāyāya narassa honti’’.
८७२.
872.
‘‘छन्दो नु लोकस्मिं कुतोनिदानो, विनिच्छया चापि 5 कुतोपहूता।
‘‘Chando nu lokasmiṃ kutonidāno, vinicchayā cāpi 6 kutopahūtā;
कोधो मोसवज्जञ्च कथंकथा च, ये वापि धम्मा समणेन वुत्ता’’॥
Kodho mosavajjañca kathaṃkathā ca, ye vāpi dhammā samaṇena vuttā’’.
८७३.
873.
‘‘सातं असातन्ति यमाहु लोके, तमूपनिस्साय पहोति छन्दो।
‘‘Sātaṃ asātanti yamāhu loke, tamūpanissāya pahoti chando;
रूपेसु दिस्वा विभवं भवञ्च, विनिच्छयं कुब्बति 7 जन्तु लोके॥
Rūpesu disvā vibhavaṃ bhavañca, vinicchayaṃ kubbati 8 jantu loke.
८७४.
874.
‘‘कोधो मोसवज्जञ्च कथंकथा च, एतेपि धम्मा द्वयमेव सन्ते।
‘‘Kodho mosavajjañca kathaṃkathā ca, etepi dhammā dvayameva sante;
कथंकथी ञाणपथाय सिक्खे, ञत्वा पवुत्ता समणेन धम्मा’’॥
Kathaṃkathī ñāṇapathāya sikkhe, ñatvā pavuttā samaṇena dhammā’’.
८७५.
875.
‘‘सातं असातञ्च कुतोनिदाना, किस्मिं असन्ते न भवन्ति हेते।
‘‘Sātaṃ asātañca kutonidānā, kismiṃ asante na bhavanti hete;
विभवं भवञ्चापि यमेतमत्थं, एतं मे पब्रूहि यतोनिदानं’’॥
Vibhavaṃ bhavañcāpi yametamatthaṃ, etaṃ me pabrūhi yatonidānaṃ’’.
८७६.
876.
‘‘फस्सनिदानं सातं असातं, फस्से असन्ते न भवन्ति हेते।
‘‘Phassanidānaṃ sātaṃ asātaṃ, phasse asante na bhavanti hete;
विभवं भवञ्चापि यमेतमत्थं, एतं ते पब्रूमि इतोनिदानं’’॥
Vibhavaṃ bhavañcāpi yametamatthaṃ, etaṃ te pabrūmi itonidānaṃ’’.
८७७.
877.
‘‘फस्सो नु लोकस्मि कुतोनिदानो, परिग्गहा चापि कुतोपहूता।
‘‘Phasso nu lokasmi kutonidāno, pariggahā cāpi kutopahūtā;
किस्मिं असन्ते न ममत्तमत्थि, किस्मिं विभूते न फुसन्ति फस्सा’’॥
Kismiṃ asante na mamattamatthi, kismiṃ vibhūte na phusanti phassā’’.
८७८.
878.
‘‘नामञ्च रूपञ्च पटिच्च फस्सो, इच्छानिदानानि परिग्गहानि।
‘‘Nāmañca rūpañca paṭicca phasso, icchānidānāni pariggahāni;
इच्छायसन्त्या न ममत्तमत्थि, रूपे विभूते न फुसन्ति फस्सा’’॥
Icchāyasantyā na mamattamatthi, rūpe vibhūte na phusanti phassā’’.
८७९.
879.
‘‘कथंसमेतस्स विभोति रूपं, सुखं दुखञ्चापि 9 कथं विभोति।
‘‘Kathaṃsametassa vibhoti rūpaṃ, sukhaṃ dukhañcāpi 10 kathaṃ vibhoti;
एतं मे पब्रूहि यथा विभोति, तं जानियामाति 11 मे मनो अहु’’॥
Etaṃ me pabrūhi yathā vibhoti, taṃ jāniyāmāti 12 me mano ahu’’.
८८०.
880.
‘‘न सञ्ञसञ्ञी न विसञ्ञसञ्ञी, नोपि असञ्ञी न विभूतसञ्ञी।
‘‘Na saññasaññī na visaññasaññī, nopi asaññī na vibhūtasaññī;
एवंसमेतस्स विभोति रूपं, सञ्ञानिदाना हि पपञ्चसङ्खा’’॥
Evaṃsametassa vibhoti rūpaṃ, saññānidānā hi papañcasaṅkhā’’.
८८१.
881.
‘‘यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो,
‘‘Yaṃ taṃ apucchimha akittayī no,
अञ्ञं तं पुच्छाम तदिङ्घ ब्रूहि।
Aññaṃ taṃ pucchāma tadiṅgha brūhi;
यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।
Yakkhassa suddhiṃ idha paṇḍitāse;
उदाहु अञ्ञम्पि वदन्ति एत्तो॥
Udāhu aññampi vadanti etto.
८८२.
882.
‘‘एत्तावतग्गम्पि वदन्ति हेके, यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।
‘‘Ettāvataggampi vadanti heke, yakkhassa suddhiṃ idha paṇḍitāse;
तेसं पनेके समयं वदन्ति, अनुपादिसेसे कुसला वदाना॥
Tesaṃ paneke samayaṃ vadanti, anupādisese kusalā vadānā.
८८३.
883.
‘‘एते च ञत्वा उपनिस्सिताति, ञत्वा मुनी निस्सये सो विमंसी।
‘‘Ete ca ñatvā upanissitāti, ñatvā munī nissaye so vimaṃsī;
ञत्वा विमुत्तो न विवादमेति, भवाभवाय न समेति धीरो’’ति॥
Ñatvā vimutto na vivādameti, bhavābhavāya na sameti dhīro’’ti.
कलहविवादसुत्तं एकादसमं निट्ठितं।
Kalahavivādasuttaṃ ekādasamaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ११. कलहविवादसुत्तवण्णना • 11. Kalahavivādasuttavaṇṇanā
