| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾನಿದ್ದೇಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāniddesa-aṭṭhakathā |
೧೧. ಕಲಹವಿವಾದಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
11. Kalahavivādasuttaniddesavaṇṇanā
೯೭. ಏಕಾದಸಮೇ ಕಲಹವಿವಾದಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೇ ಕುತೋಪಹೂತಾ ಕಲಹಾ ವಿವಾದಾತಿ ಕಲಹೋ ಚ ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗೋ ವಿವಾದೋ ಚಾತಿ ಇಮೇ ಕುತೋ ಜಾತಾ। ಪರಿದೇವಸೋಕಾ ಸಹಮಚ್ಛರಾ ಚಾತಿ ಪರಿದೇವಸೋಕಾ ಚ ಸಹಮಚ್ಛರಾ ಚ ಕುತೋ ಪಹೂತಾ। ಮಾನಾತಿಮಾನಾ ಸಹಪೇಸುಣಾ ಚಾತಿ ಮಾನಾ ಚ ಅತಿಮಾನಾ ಚ ಪೇಸುಣಾ ಚ ಕುತೋ ಪಹೂತಾ। ತೇತಿ ತೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಅಟ್ಠ ಕಿಲೇಸಧಮ್ಮಾ। ತದಿಙ್ಘ ಬ್ಯೂಹೀತಿ ತಂ ಮಯಾ ಪುಚ್ಛಿತಮತ್ಥಂ ಬ್ರೂಹಿ, ಯಾಚಾಮಿ ತಂ ಅಹನ್ತಿ। ಯಾಚನತ್ಥೋ ಹಿ ಇಙ್ಘಾತಿ ನಿಪಾತೋ।
97. Ekādasame kalahavivādasuttaniddese kutopahūtā kalahā vivādāti kalaho ca tassa pubbabhāgo vivādo cāti ime kuto jātā. Paridevasokā sahamaccharā cāti paridevasokā ca sahamaccharā ca kuto pahūtā. Mānātimānā sahapesuṇā cāti mānā ca atimānā ca pesuṇā ca kuto pahūtā. Teti te sabbepi aṭṭha kilesadhammā. Tadiṅgha byūhīti taṃ mayā pucchitamatthaṃ brūhi, yācāmi taṃ ahanti. Yācanattho hi iṅghāti nipāto.
ಏಕೇನ ಆಕಾರೇನಾತಿ ಏಕೇನ ಕಾರಣೇನ। ಅಪರೇನ ಆಕಾರೇನಾತಿ ಅಪರೇನ ಕಾರಣೇನ। ಆಗಾರಿಕಾ ದಣ್ಡಪಸುತಾತಿ ಗಹಪತಿನೋ ವಿಹೇಸಮಾನಾ। ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಾತಿ ಅನಗಾರಿಕಾ ಸತ್ತಸು ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಆಪಜ್ಜಮಾನಾ।
Ekena ākārenāti ekena kāraṇena. Aparena ākārenāti aparena kāraṇena. Āgārikā daṇḍapasutāti gahapatino vihesamānā. Pabbajitā āpattiṃ āpajjantāti anagārikā sattasu āpattikkhandhesu aññataraṃ āpajjamānā.
ಕುತೋಪಹೂತಾತಿ ಕುತೋಭೂತಾ। ಕುತೋಜಾತಾತಿ ಕುತೋ ಪಟಿಲದ್ಧಭಾವಾ। ಕುತೋಸಞ್ಜಾತಾತಿ ಉಪಸಗ್ಗೇನ ಪದಂ ವಡ್ಢಿತಂ। ಕುತೋನಿಬ್ಬತ್ತಾತಿ ಕುತೋ ನಿಬ್ಬತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಪತ್ತಾ। ಉಪಸಗ್ಗೇನ ಪದಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ‘‘ಕುತೋಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕುತೋಪಾತುಭೂತಾತಿ ಕುತೋಪಾಕಟೀಭೂತಾ। ಕಿಂ ನಿದಾನಾತಿಆದೀಸು ಅತ್ತನೋ ಫಲಂ ನಿದೇತೀತಿ ನಿದಾನಂ। ಏತಸ್ಮಾ ಫಲಂ ಸಮುದೇತೀತಿ ಸಮುದಯೋ। ಏತಸ್ಮಾ ಫಲಂ ಜಾಯತೀತಿ ಜಾತಿ। ಏತಸ್ಮಾ ಫಲಂ ಪಭವತೀತಿ ಪಭವೋ। ಮೂಲಂ ಪುಚ್ಛತೀತಿ ಕಲಹಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ಕಾರಣಞ್ಹಿ ಪತಿಟ್ಠಟ್ಠೇನ ಮೂಲಂ। ಅತ್ತನೋ ಫಲನಿಪ್ಫಾದನತ್ಥಂ ಹಿನೋತಿ ಪವತ್ತತೀತಿ ಹೇತು। ‘‘ಹನ್ದ ನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತಂ ವಿಯ ಅತ್ತನೋ ಫಲಂ ನಿದೇತೀತಿ ನಿದಾನಂ। ಏತಸ್ಮಾ ಫಲಂ ಸಮ್ಭವತೀತಿ ಸಮ್ಭವೋ। ಪಭವತಿ ಫಲಂ ಏತಸ್ಮಾತಿ ಪಭವೋ। ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಏತ್ಥ ಫಲಂ, ಏತೇನ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾತೀತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಅತ್ತನೋ ಫಲಂ ಆಹರತೀತಿ ಆಹಾರೋ। ಅಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ಅತ್ತನೋ ಫಲಂ ಆರಮೇತೀತಿ ಆರಮ್ಮಣಂ। ಏತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಅಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಫಲಂ ಏತಿ ಪವತ್ತತೀತಿ ಪಚ್ಚಯೋ। ಏತಸ್ಮಾ ಫಲಂ ಸಮುದೇತೀತಿ ಸಮುದಯೋತಿ ಏವಮೇತೇಸಂ ಪದಾನಂ ವಚನತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಕಲಹಸ್ಸ ಚ ವಿವಾದಸ್ಸ ಚ ಮೂಲಂ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ದೇಸನಾ ವುತ್ತಾ।
Kutopahūtāti kutobhūtā. Kutojātāti kuto paṭiladdhabhāvā. Kutosañjātāti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Kutonibbattāti kuto nibbattalakkhaṇaṃ pattā. Upasaggena padaṃ vaḍḍhetvā ‘‘kutoabhinibbattā’’ti vuttaṃ. Kutopātubhūtāti kutopākaṭībhūtā. Kiṃ nidānātiādīsu attano phalaṃ nidetīti nidānaṃ. Etasmā phalaṃ samudetīti samudayo. Etasmā phalaṃ jāyatīti jāti. Etasmā phalaṃ pabhavatīti pabhavo. Mūlaṃ pucchatīti kalahassa kāraṇaṃ pucchati. Kāraṇañhi patiṭṭhaṭṭhena mūlaṃ. Attano phalanipphādanatthaṃ hinoti pavattatīti hetu. ‘‘Handa naṃ gaṇhathā’’ti dassentaṃ viya attano phalaṃ nidetīti nidānaṃ. Etasmā phalaṃ sambhavatīti sambhavo. Pabhavati phalaṃ etasmāti pabhavo. Samuṭṭhāti ettha phalaṃ, etena vā samuṭṭhātīti samuṭṭhānaṃ. Attano phalaṃ āharatīti āhāro. Apaṭikkhipitabbaṭṭhena attano phalaṃ ārametīti ārammaṇaṃ. Etaṃ paṭicca apaṭikkhipitvā phalaṃ eti pavattatīti paccayo. Etasmā phalaṃ samudetīti samudayoti evametesaṃ padānaṃ vacanattho veditabbo. Taṃ sandhāya ‘‘kalahassa ca vivādassa ca mūlaṃ pucchatī’’tiādinā nayena desanā vuttā.
೯೮. ಪಿಯಪ್ಪಹೂತಾತಿ ಪಿಯವತ್ಥುತೋ ಜಾತಾ। ಮಚ್ಛೇರಯುತ್ತಾ ಕಲಹಾ ವಿವಾದಾತಿ ಇಮಿನಾ ಕಲಹವಿವಾದಾದೀನಂ ನ ಕೇವಲಂ ಪಿಯವತ್ಥುಮೇವ, ಮಚ್ಛರಿಯಮ್ಪಿ ಪಚ್ಚಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕಲಹವಿವಾದಸೀಸೇನ ಚೇತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಪಿ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯಥಾ ಚ ಏತೇಸಂ ಮಚ್ಛರಿಯಂ, ತಥಾ ಪೇಸುಣಾನಞ್ಚ ವಿವಾದಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಿವಾದಜಾತೇಸು ಚ ಪೇಸುಣಾನೀ’’ತಿ। ಇಮಿಸ್ಸಾ ಗಾಥಾಯ ನಿದ್ದೇಸೋ ಉತ್ತಾನತ್ಥೋಯೇವ।
98.Piyappahūtāti piyavatthuto jātā. Maccherayuttā kalahā vivādāti iminā kalahavivādādīnaṃ na kevalaṃ piyavatthumeva, macchariyampi paccayaṃ dasseti. Kalahavivādasīsena cettha sabbepi te dhammā vuttāti veditabbā. Yathā ca etesaṃ macchariyaṃ, tathā pesuṇānañca vivādaṃ. Tenāha ‘‘vivādajātesu ca pesuṇānī’’ti. Imissā gāthāya niddeso uttānatthoyeva.
೯೯. ಪಿಯಾ ಸು ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಕುತೋನಿದಾನಾ, ಯೇ ಚಾಪಿ ಲೋಭಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇತಿ ‘‘ಪಿಯಪ್ಪಹೂತಾ ಕಲಹಾ’’ತಿ ಯೇ ಏತ್ಥ ವುತ್ತಾ, ತೇ ಪಿಯಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಕುತೋನಿದಾನಾ, ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಪಿಯಾ, ಯೇ ಚಾಪಿ ಖತ್ತಿಯಾದಯೋ ಲೋಕೇ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಭಹೇತು ಲೋಭೇನಾಭಿಭೂತಾ ವಿಚರನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಸೋ ಲೋಭೋ ಚ ಕುತೋನಿದಾನೋತಿ ದ್ವೇ ಅತ್ಥೇ ಏಕಾಯ ಪುಚ್ಛಾಯ ಪುಚ್ಛತಿ। ಕುತೋನಿದಾನಾತಿ ಚೇತ್ಥ ಕಿಂನಿದಾನಾ ಕಿಂಹೇತುಕಾತಿ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಸ್ಸ ತೋಆದೇಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಸಮಾಸೇ ಚಸ್ಸ ಲೋಪಾಭಾವೋ। ಅಥ ವಾ ನಿದಾನಾತಿ ಜಾತಾ, ಉಪ್ಪನ್ನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಮಾ ಕುತೋ ಜಾತಾ ಕುತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಆಸಾ ಚ ನಿಟ್ಠಾ ಚಾತಿ ಆಸಾ ಚ ತಸ್ಸಾ ಆಸಾಯ ಸಮಿದ್ಧಿ ಚ। ಯೇ ಸಮ್ಪರಾಯಾಯ ನರಸ್ಸ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೇ ನರಸ್ಸ ಸಮ್ಪರಾಯಾಯ ಹೋನ್ತಿ, ಪರಾಯನಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏಕಾ ಏವಾಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾ।
99.Piyā su lokasmiṃ kutonidānā, ye cāpi lobhā vicaranti loketi ‘‘piyappahūtā kalahā’’ti ye ettha vuttā, te piyā lokasmiṃ kutonidānā, na kevalañca piyā, ye cāpi khattiyādayo loke vicaranti lobhahetu lobhenābhibhūtā vicaranti, tesaṃ so lobho ca kutonidānoti dve atthe ekāya pucchāya pucchati. Kutonidānāti cettha kiṃnidānā kiṃhetukāti paccattavacanassa toādeso veditabbo, samāse cassa lopābhāvo. Atha vā nidānāti jātā, uppannāti attho. Tasmā kuto jātā kuto uppannāti vuttaṃ hoti. Āsā ca niṭṭhā cāti āsā ca tassā āsāya samiddhi ca. Ye samparāyāya narassa hontīti ye narassa samparāyāya honti, parāyanā hontīti vuttaṃ hoti. Ekā evāyampi pucchā.
ದೀಪಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಪತಿಟ್ಠಾ ಭವನ್ತಿ। ಸರಣಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ದುಕ್ಖನಾಸನಾ ಹೋನ್ತಿ। ನಿಟ್ಠಾಪರಾಯನಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಸಮಿದ್ಧಿಪರಾಯನಾ ಹೋನ್ತಿ।
Dīpā hontīti patiṭṭhā bhavanti. Saraṇā hontīti dukkhanāsanā honti. Niṭṭhāparāyanā hontīti samiddhiparāyanā honti.
೧೦೦. ಛನ್ದಾನಿದಾನಾನೀತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಾದಿಛನ್ದನಿದಾನಾನಿ। ಯೇ ಚಾಪಿ ಲೋಭಾ ವಿಚರನ್ತೀತಿ ಯೇ ಚಾಪಿ ಖತ್ತಿಯಾದಯೋ ಲೋಭಾ ವಿಚರನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಲೋಭೋಪಿ ಛನ್ದನಿದಾನೋತಿ ದ್ವೇಪಿ ಅತ್ಥೇ ಏಕತೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ। ಇತೋನಿದಾನಾತಿ ಛನ್ದನಿದಾನಾ ಏವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಇತೋನಿದಾನಾ’’ತಿ ಹಿ ಛನ್ದಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ಛನ್ದನಿದಾನಾ ಹಿ ಲೋಭಾದಯೋ। ‘‘ಇತೋನಿದಾನಾ’’ತಿ ಸದ್ದಸಿದ್ಧಿ ಚೇತ್ಥ ‘‘ಕುತೋನಿದಾನಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಆಸಾಯ ಸಮಿದ್ಧಿ ವುಚ್ಚತಿ ನಿಟ್ಠಾತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯನಿಬ್ಬತ್ತಿಪಟಿಲಾಭೋ ಕಥೀಯತಿ।
100.Chandānidānānīti kāmacchandādichandanidānāni. Ye cāpi lobhā vicarantīti ye cāpi khattiyādayo lobhā vicaranti, tesaṃ lobhopi chandanidānoti dvepi atthe ekato vissajjeti. Itonidānāti chandanidānā evāti vuttaṃ hoti. ‘‘Itonidānā’’ti hi chandaṃ sandhāyāha. Chandanidānā hi lobhādayo. ‘‘Itonidānā’’ti saddasiddhi cettha ‘‘kutonidānā’’ti ettha vuttanayena veditabbā. Āsāya samiddhi vuccati niṭṭhāti ajjhāsayanibbattipaṭilābho kathīyati.
೧೦೧. ವಿನಿಚ್ಛಯಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿವಿನಿಚ್ಛಯಾ। ಯೇ ಚಾಪಿ ಧಮ್ಮಾ ಸಮಣೇನ ವುತ್ತಾತಿ ಯೇ ಚ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಕೋಧಾದೀಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಥಾರೂಪಾ ವಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಬುದ್ಧಸಮಣೇನ ವುತ್ತಾ, ತೇ ಕುತೋಪಹೂತಾತಿ।
101.Vinicchayāti taṇhādiṭṭhivinicchayā. Ye cāpi dhammā samaṇena vuttāti ye ca aññepi kodhādīhi sampayuttā, tathārūpā vā akusalā dhammā buddhasamaṇena vuttā, te kutopahūtāti.
ಅಞ್ಞಜಾತಿಕಾತಿ ಅಞ್ಞಸಭಾವಾ। ಅಞ್ಞವಿಹಿತಕಾತಿ ಅಞ್ಞೇನಾಕಾರೇನ ಠಿತಾ। ಸಮಿತಪಾಪೇನಾತಿ ನಿಬ್ಬಾಪಿತಪಾಪೇನ। ಬಾಹಿತಪಾಪಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಪಹೀನಲಾಮಕಧಮ್ಮೇನ। ಭಿನ್ನಕಿಲೇಸಮೂಲೇನಾತಿ ಕಿಲೇಸಮೂಲಾನಿ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಠಿತೇನ। ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಮೂಲಬನ್ಧನಾ ಪಮುತ್ತೇನಾತಿ ದ್ವಾದಸಅಕುಸಲಬನ್ಧನಂ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಠಿತೇನ। ವುತ್ತಾತಿ ಕಥಿತಾ। ಪವುತ್ತಾತಿ ಪಕಾರೇನ ಕಥಿತಾ।
Aññajātikāti aññasabhāvā. Aññavihitakāti aññenākārena ṭhitā. Samitapāpenāti nibbāpitapāpena. Bāhitapāpadhammenāti pahīnalāmakadhammena. Bhinnakilesamūlenāti kilesamūlāni bhinditvā ṭhitena. Sabbākusalamūlabandhanā pamuttenāti dvādasaakusalabandhanaṃ mocetvā ṭhitena. Vuttāti kathitā. Pavuttāti pakārena kathitā.
೧೦೨. ತಮೂಪನಿಸ್ಸಾಯ ಪಹೋತಿ ಛನ್ದೋತಿ ತಂ ಸುಖದುಕ್ಖವೇದನಂ ತದುಭಯವತ್ಥುಸಙ್ಖಾತಂ ಸಾತಾಸಾತಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ಸಂಯೋಗವಿಯೋಗಪತ್ಥನಾವಸೇನ ಛನ್ದೋ ಪಹೋತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ‘‘ಛನ್ದೋ ನು ಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಕುತೋನಿದಾನೋ’’ತಿ ಅಯಂ ಪಞ್ಹೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೋ ಹೋತಿ। ರೂಪೇಸು ದಿಸ್ವಾ ವಿಭವಂ ಭವಞ್ಚಾತಿ ರೂಪೇಸು ವಯಞ್ಚ ಉಪ್ಪಾದಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾ। ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಕುಬ್ಬತಿ ಜನ್ತು ಲೋಕೇತಿ ಅಪಾಯಾದಿಕೇ ಲೋಕೇ ಅಯಂ ಜನ್ತು ಭೋಗಾಧಿಗಮತ್ಥಂ ತಣ್ಹಾವಿನಿಚ್ಛಯಂ ‘‘ಅತ್ತಾ ಮೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ದಿಟ್ಠಿವಿನಿಚ್ಛಯಞ್ಚ ಕುರುತೇ। ಏತ್ತಾವತಾ ‘‘ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಚಾಪಿ ಕುತೋಪಭೂತಾ’’ತಿ ಅಯಂ ಪಞ್ಹೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೋ ಹೋತಿ।
102.Tamūpanissāya pahoti chandoti taṃ sukhadukkhavedanaṃ tadubhayavatthusaṅkhātaṃ sātāsātaṃ upanissāya saṃyogaviyogapatthanāvasena chando pahoti. Ettāvatā ‘‘chando nu lokasmiṃ kutonidāno’’ti ayaṃ pañho vissajjito hoti. Rūpesu disvā vibhavaṃ bhavañcāti rūpesu vayañca uppādañca disvā. Vinicchayaṃ kubbati jantu loketi apāyādike loke ayaṃ jantu bhogādhigamatthaṃ taṇhāvinicchayaṃ ‘‘attā me uppanno’’tiādinā nayena diṭṭhivinicchayañca kurute. Ettāvatā ‘‘vinicchayā cāpi kutopabhūtā’’ti ayaṃ pañho vissajjito hoti.
ಸಾತಾಸಾತಂ ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ಮಧುರಞ್ಚ ಅಮಧುರಞ್ಚ ಉಪನಿಸ್ಸಯಂ ಕತ್ವಾ। ಇಟ್ಠಾನಿಟ್ಠನ್ತಿ ಇಟ್ಠಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ ಅನಿಟ್ಠಾರಮ್ಮಣಞ್ಚ।
Sātāsātaṃ nissāyāti madhurañca amadhurañca upanissayaṃ katvā. Iṭṭhāniṭṭhanti iṭṭhārammaṇañca aniṭṭhārammaṇañca.
ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸುರಾತಿ ಪಿಟ್ಠಸುರಾ ಪೂವಸುರಾ ಓದನಸುರಾ ಕಿಣ್ಣಪಕ್ಖಿತ್ತಾ ಸಮ್ಭಾರಸಂಯುತ್ತಾತಿ ಪಞ್ಚ ಸುರಾ। ಮೇರಯನ್ತಿ ಪುಪ್ಫಾಸವೋ ಫಲಾಸವೋ ಮಧ್ವಾಸವೋ ಗುಳಾಸವೋ ಸಮ್ಭಾರಸಂಯುತ್ತೋತಿ ಪಞ್ಚ ಆಸವಾ। ತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಮದಕರಣವಸೇನ ಮಜ್ಜಂ। ಪಮಾದಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಪಮಾದಕಾರಣಂ, ಯಾಯ ಚೇತನಾಯ ತಂ ಮಜ್ಜಂ ಪಿವತಿ, ತಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಅನುಯೋಗನ್ತಿ ತಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾನುಯೋಗಂ ಅನುಆಯೋಗಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕರಣಂ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಪನ ತಂ ಅನುಯುತ್ತಸ್ಸ ಮೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಭೋಗಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ನುಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಮೇ ಭೋಗಾ ಪರಿಕ್ಖಯಂ ಖೀಣಭಾವಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ವಿಕಾಲವಿಸಿಖಾಚರಿಯಾನುಯೋಗನ್ತಿ ಅವೇಲಾಯ ವಿಸಿಖಾಸು ಚರಿಯಾನುಯುತ್ತಂ। ಸಮಜ್ಜಾಭಿಚರಣನ್ತಿ ನಚ್ಚಾದಿದಸ್ಸನವಸೇನ ಸಮಜ್ಜಾಭಿಗಮನಂ। ಆಲಸ್ಯಾನುಯೋಗನ್ತಿ ಕಾಯಾಲಸಿಯತಾಯ ಯುತ್ತಪ್ಪಯುತ್ತತಂ। ಅಪಾಯಮುಖಾನಿ ನ ಸೇವತೀತಿ ಭೋಗಾನಂ ವಿನಾಸದ್ವಾರಾನಿ ನ ಸೇವತಿ।
Surāmerayamajjappamādaṭṭhānānuyoganti ettha surāti piṭṭhasurā pūvasurā odanasurā kiṇṇapakkhittā sambhārasaṃyuttāti pañca surā. Merayanti pupphāsavo phalāsavo madhvāsavo guḷāsavo sambhārasaṃyuttoti pañca āsavā. Taṃ sabbampi madakaraṇavasena majjaṃ. Pamādaṭṭhānanti pamādakāraṇaṃ, yāya cetanāya taṃ majjaṃ pivati, tassetaṃ adhivacanaṃ. Anuyoganti taṃ surāmerayamajjappamādaṭṭhānānuyogaṃ anuāyogaṃ punappunaṃ karaṇaṃ. Yasmā ca pana taṃ anuyuttassa me uppannā ceva bhogā parihāyanti, anuppannā ca nuppajjanti, tasmā ‘‘me bhogā parikkhayaṃ khīṇabhāvaṃ gacchantī’’ti jānāti. Evaṃ sabbattha. Vikālavisikhācariyānuyoganti avelāya visikhāsu cariyānuyuttaṃ. Samajjābhicaraṇanti naccādidassanavasena samajjābhigamanaṃ. Ālasyānuyoganti kāyālasiyatāya yuttappayuttataṃ. Apāyamukhāni na sevatīti bhogānaṃ vināsadvārāni na sevati.
ಕಸಿಯಾ ವಾತಿ ಕಸಿಕಮ್ಮೇನ ವಾ। ವಣಿಜ್ಜಾಯ ವಾತಿ ಧಮ್ಮಿಕವಣಿಜ್ಜಕಮ್ಮೇನ ವಾ। ಗೋರಕ್ಖೇನ ವಾತಿ ಗೋಪಾಲಕಮ್ಮೇನ ವಾ। ಇಸ್ಸತ್ಥೇನ ವಾತಿ ಧನುಸಿಪ್ಪೇನ ವಾ। ರಾಜಪೋರಿಸೇನ ವಾತಿ ರಾಜಸೇವಕಕಮ್ಮೇನ ವಾ। ಸಿಪ್ಪಞ್ಞತರೇನ ವಾತಿ ಕುಮ್ಭಕಾರಾದಿಸಿಪ್ಪಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ವಾ। ಪಟಿಪಜ್ಜತೀತಿ ಪಯೋಗಂ ಕರೋತಿ। ಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಜಾನಾತೀತಿ ಸಸಮ್ಭಾರಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅತ್ತಾ ಮೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಂ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರಹಿತೇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ವಿನಟ್ಠೇ। ಅತ್ತಾ ಮೇ ಅನ್ತರಹಿತೋತಿ ‘‘ಮಮ ಅತ್ತಾ ವಿನಟ್ಠೋ’’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಂ ಗಣ್ಹಾತಿ। ವಿಗತೋ ಮೇ ಅತ್ತಾತಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಮಮ ಅತ್ತಾ। ಸೋತಸ್ಮಿನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Kasiyā vāti kasikammena vā. Vaṇijjāya vāti dhammikavaṇijjakammena vā. Gorakkhena vāti gopālakammena vā. Issatthena vāti dhanusippena vā. Rājaporisena vāti rājasevakakammena vā. Sippaññatarena vāti kumbhakārādisippānaṃ aññatarena vā. Paṭipajjatīti payogaṃ karoti. Cakkhusmiṃ uppanne jānātīti sasambhāracakkhusmiṃ uppanne jānāti. ‘‘Attā me uppanno’’ti diṭṭhiṃ gaṇhāti. Cakkhusmiṃ antarahiteti tasmiṃ vinaṭṭhe. Attāme antarahitoti ‘‘mama attā vinaṭṭho’’ti diṭṭhiṃ gaṇhāti. Vigato me attāti vītikkanto mama attā. Sotasmintiādīsupi eseva nayo.
೧೦೩. ಏತೇಪಿ ಧಮ್ಮಾ ದ್ವಯಮೇವ ಸನ್ತೇತಿ ಏತೇ ಕೋಧಾದಯೋ ಧಮ್ಮಾ ಸಾತಾಸಾತದ್ವಯೇ ಸನ್ತೇ ಏವ ಹೋನ್ತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ತತಿಯಪಞ್ಹೋಪಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೋ ಹೋತಿ। ಇದಾನಿ ಯೋ ಏವಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇಸು ಏತೇಸು ಪಞ್ಹೇಸು ಕಥಂಕಥೀ ಭವೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಕಥಂಕಥಾಪಹಾನೂಪಾಯಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಥಂಕಥೀ ಞಾಣಪಥಾಯ ಸಿಕ್ಖೇ’’ತಿ, ಞಾಣದಸ್ಸನಞಾಣಾಧಿಗಮನತ್ಥಂ ತಿಸ್ಸೋ ಸಿಕ್ಖಾ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಕಿಂಕಾರಣಾ? ಞತ್ವಾ ಪವುತ್ತಾ ಸಮಣೇನ ಧಮ್ಮಾ। ಬುದ್ಧಸಮಣೇನ ಹಿ ಞತ್ವಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ, ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇಸು ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಞಾಣಾನುಭಾವೇನ ತೇ ಅಜಾನನ್ತೋ ನ ಜಾನೇಯ್ಯ, ನ ದೇಸನಾದೋಸೇನ। ತಸ್ಮಾ ಕಥಂಕಥೀ ಞಾಣಪಥಾಯ ಸಿಕ್ಖೇ, ಞತ್ವಾ ಪವುತ್ತಾ ಸಮಣೇನ ಧಮ್ಮಾತಿ।
103.Etepi dhammā dvayameva santeti ete kodhādayo dhammā sātāsātadvaye sante eva honti uppajjanti. Ettāvatā tatiyapañhopi vissajjito hoti. Idāni yo evaṃ vissajjitesu etesu pañhesu kathaṃkathī bhaveyya, tassa kathaṃkathāpahānūpāyaṃ dassento āha ‘‘kathaṃkathī ñāṇapathāya sikkhe’’ti, ñāṇadassanañāṇādhigamanatthaṃ tisso sikkhā sikkheyyāti vuttaṃ hoti. Kiṃkāraṇā? Ñatvā pavuttā samaṇena dhammā. Buddhasamaṇena hi ñatvā dhammā vuttā, natthi tassa dhammesu aññāṇaṃ, attano pana ñāṇānubhāvena te ajānanto na jāneyya, na desanādosena. Tasmā kathaṃkathī ñāṇapathāya sikkhe, ñatvā pavuttā samaṇena dhammāti.
ಪಕ್ಖೇಪಬನ್ಧನೇನ ವಾ ಬದ್ಧೋತಿ ನಾಗರಿಕಬನ್ಧೇನ ಬದ್ಧೋ। ಪರಿಕ್ಖೇಪಬನ್ಧನೇನ ವಾತಿ ವತಿಪರಿಕ್ಖೇಪಬನ್ಧನೇನ ವಾ। ಗಾಮಬನ್ಧನೇನಾತಿಆದೀಸು ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಾ ಠಾನತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತುಂ ಅಲಭನ್ತೋ ಗಾಮಬನ್ಧನಾದೀಹಿ ಬದ್ಧೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಬನ್ಧನಸ್ಸ ಮೋಕ್ಖತ್ಥಾಯಾತಿ ಏತಸ್ಸ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಸ್ಸ ಬನ್ಧನಸ್ಸ ಮೋಚನತ್ಥಂ।
Pakkhepabandhanena vā baddhoti nāgarikabandhena baddho. Parikkhepabandhanena vāti vatiparikkhepabandhanena vā. Gāmabandhanenātiādīsu tasmā tasmā ṭhānato nikkhamituṃ alabhanto gāmabandhanādīhi baddho nāma hoti. Tassa bandhanassa mokkhatthāyāti etassa vuttappakārassa bandhanassa mocanatthaṃ.
ಞಾಣಮ್ಪಿ ಞಾಣಪಥೋತಿ ಪುರೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಞಾಣಂ ಅಪರಾಪರುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಞಾಣಮ್ಪಿ ಞಾಣಸ್ಸ ಸಞ್ಚರಣಮಗ್ಗೋತಿ ಞಾಣಮ್ಪಿ ಞಾಣಪಥೋ। ಞಾಣಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಮ್ಪಿ ಞಾಣಪಥೋತಿ ಞಾಣಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋಪಿ ತಂ ಆಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನತೋ ಞಾಣಪಥೋ। ಞಾಣಸಹಭುನೋಪಿ ಧಮ್ಮಾ ಞಾಣಪಥೋತಿ ಞಾಣೇನ ಸಹುಪ್ಪನ್ನಾ ಅವಸೇಸಾ ಚಿತ್ತಚೇತಸಿಕಾ ಧಮ್ಮಾಪಿ ಞಾಣಪಥೋ। ಇದಾನಿ ಉಪಮಾಯ ಸಾಧೇನ್ತೋ ‘‘ಯಥಾ ಅರಿಯಮಗ್ಗೋ ಅರಿಯಪಥೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
Ñāṇampi ñāṇapathoti pure uppannaṃ ñāṇaṃ aparāparuppannassa ñāṇampi ñāṇassa sañcaraṇamaggoti ñāṇampi ñāṇapatho. Ñāṇassa ārammaṇampi ñāṇapathoti ñāṇassa paccayopi taṃ ālambitvā uppajjanato ñāṇapatho. Ñāṇasahabhunopi dhammā ñāṇapathoti ñāṇena sahuppannā avasesā cittacetasikā dhammāpi ñāṇapatho. Idāni upamāya sādhento ‘‘yathā ariyamaggo ariyapatho’’tiādimāha.
ಕಥಂಕಥೀ ಪುಗ್ಗಲೋತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾವನ್ತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಸಕಙ್ಖೋತಿ ಸದ್ವೇಳ್ಹಕೋ। ಸವಿಲೇಖೋತಿ ಚಿತ್ತರಾಜಿವನ್ತೋ। ಸದ್ವೇಳ್ಹಕೋತಿ ಕಙ್ಖಾವನ್ತೋ। ಸವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋತಿ ಸನ್ದೇಹವನ್ತೋ। ಞಾಣಾಧಿಗಮಾಯಾತಿ ಞಾಣಪಟಿಲಾಭತ್ಥಾಯ। ಞಾಣಫುಸನಾಯಾತಿ ಞಾಣಪಟಿವಿಜ್ಝನತ್ಥಾಯ। ಅಥ ವಾ ಞಾಣವಿನ್ದನತ್ಥಾಯ। ಞಾಣಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯಾತಿ ಞಾಣಸ್ಸ ಪಚ್ಚಕ್ಖಕರಣತ್ಥಾಯ। ಸನಿದಾನಾಹನ್ತಿ ಅಹಂ ಸನಿದಾನಂ ಸಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಕರೋಮಿ। ಸಪ್ಪಾಟಿಹಾರಿಯನ್ತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಕತ್ವಾ। ನೋ ಅಪ್ಪಾಟಿಹಾರಿಯನ್ತಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಕತ್ವಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಕರೋಮಿ।
Kathaṃkathīpuggaloti vicikicchāvanto puggalo. Sakaṅkhoti sadveḷhako. Savilekhoti cittarājivanto. Sadveḷhakoti kaṅkhāvanto. Savicikicchoti sandehavanto. Ñāṇādhigamāyāti ñāṇapaṭilābhatthāya. Ñāṇaphusanāyāti ñāṇapaṭivijjhanatthāya. Atha vā ñāṇavindanatthāya. Ñāṇasacchikiriyāyāti ñāṇassa paccakkhakaraṇatthāya. Sanidānāhanti ahaṃ sanidānaṃ sapaccayaṃ katvā dhammadesanaṃ karomi. Sappāṭihāriyanti niyyānikaṃ katvā. No appāṭihāriyanti aniyyānikaṃ akatvā dhammadesanaṃ karomi.
೧೦೪. ಸಾತಂ ಅಸಾತಞ್ಚ ಕುತೋನಿದಾನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಾತಾಸಾತನ್ತಿ ಸುಖದುಕ್ಖವೇದನಾ ಏವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ । ನ ಭವನ್ತಿ ಹೇತೇತಿ ನ ಭವನ್ತಿ ಏತೇ। ವಿಭವಂ ಭವಞ್ಚಾಪಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ, ಏತಂ ಮೇ ಪಬ್ರೂಹಿ ಯತೋನಿದಾನನ್ತಿ ಸಾತಾಸಾತಾನಂ ವಿಭವಂ ಭವಞ್ಚ ಏತಮ್ಪಿ ಯಂ ಅತ್ಥಂ। ಲಿಙ್ಗಬ್ಯತ್ತಯೋ ಏತ್ಥ ಕತೋ। ಇದಂ ಪನ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಸಾತಾಸಾತಾನಂ ವಿಭವೋ ಭವೋ ಚಾತಿ ಯೋ ಏಸ ಅತ್ಥೋ, ಏತಂ ಮೇ ಪಬ್ರೂಹಿ ಯತೋನಿದಾನನ್ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಸಾತಾಸಾತಾನಂ ವಿಭವಭವವತ್ಥುಕಾ ವಿಭವಭವದಿಟ್ಠಿಯೋ ಏವ ವಿಭವಭವಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತಥಾ ಹಿ ಇಮಸ್ಸ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಪಕ್ಖೇ ‘‘ಭವದಿಟ್ಠಿಪಿ ಫಸ್ಸನಿದಾನಾ, ವಿಭವದಿಟ್ಠಿಪಿ ಫಸ್ಸನಿದಾನಾ’’ತಿ ಉಪರಿ ನಿದ್ದೇಸೇ (ಮಹಾನಿ॰ ೧೦೫) ವಕ್ಖತಿ। ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ನಿದ್ದೇಸೇ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ।
104.Sātaṃ asātañca kutonidānāti ettha sātāsātanti sukhadukkhavedanā eva adhippetā . Na bhavanti heteti na bhavanti ete. Vibhavaṃ bhavañcāpi yametamatthaṃ, etaṃ me pabrūhi yatonidānanti sātāsātānaṃ vibhavaṃ bhavañca etampi yaṃ atthaṃ. Liṅgabyattayo ettha kato. Idaṃ pana vuttaṃ hoti – sātāsātānaṃ vibhavo bhavo cāti yo esa attho, etaṃ me pabrūhi yatonidānanti. Ettha ca sātāsātānaṃ vibhavabhavavatthukā vibhavabhavadiṭṭhiyo eva vibhavabhavāti atthato veditabbā. Tathā hi imassa pañhassa vissajjanapakkhe ‘‘bhavadiṭṭhipi phassanidānā, vibhavadiṭṭhipi phassanidānā’’ti upari niddese (mahāni. 105) vakkhati. Imāya gāthāya niddese vattabbaṃ natthi.
೧೦೫. ಇತೋನಿದಾನನ್ತಿ ಫಸ್ಸನಿದಾನಂ। ಇಮಾಯಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ।
105.Itonidānanti phassanidānaṃ. Imāyapi vattabbaṃ natthi.
೧೦೬. ಕಿಸ್ಮಿಂ ವಿಭೂತೇ ನ ಫುಸನ್ತಿ ಫಸ್ಸಾತಿ ಕಿಸ್ಮಿಂ ವೀತಿವತ್ತೇ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಾದಯೋ ಪಞ್ಚ ಫಸ್ಸಾ ನ ಫುಸನ್ತಿ। ಇಮಾಯಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ।
106.Kismiṃvibhūte na phusanti phassāti kismiṃ vītivatte cakkhusamphassādayo pañca phassā na phusanti. Imāyapi vattabbaṃ natthi.
೧೦೭. ನಾಮಞ್ಚ ರೂಪಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಕನಾಮಞ್ಚ ವತ್ಥಾರಮ್ಮಣರೂಪಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ। ರೂಪೇ ವಿಭೂತೇ ನ ಫುಸನ್ತಿ ಫಸ್ಸಾತಿ ರೂಪೇ ವೀತಿವತ್ತೇ ಪಞ್ಚ ಫಸ್ಸಾ ನ ಫುಸನ್ತಿ।
107.Nāmañca rūpañca paṭiccāti sampayuttakanāmañca vatthārammaṇarūpañca paṭicca. Rūpe vibhūte na phusanti phassāti rūpe vītivatte pañca phassā na phusanti.
ತಿಣ್ಣಂ ಸಙ್ಗತಿ ಫಸ್ಸೋತಿ ಚಕ್ಖುರೂಪವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ತಿಣ್ಣನ್ನಂ ಸಙ್ಗತಿಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಜಾಯತಿ। ಚಕ್ಖು ಚ ರೂಪಾ ಚ ರೂಪಸ್ಮಿನ್ತಿ ಪಸಾದಚಕ್ಖುಞ್ಚ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾನಿ ಚ ರೂಪಭಾಗೇ ರೂಪಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಕತ್ವಾ। ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಸಙ್ಗತಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಫಸ್ಸಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ। ಸಮ್ಪಯುತ್ತಕಾ ಧಮ್ಮಾ ನಾಮಸ್ಮಿನ್ತಿ ಅವಸೇಸಾ ವೇದನಾದಯೋ ಫಸ್ಸೇನ ಸಹಜಾತಾ ಧಮ್ಮಾ ನಾಮಭಾಗೇ। ಸೋತಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚಾತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Tiṇṇaṃ saṅgati phassoti cakkhurūpaviññāṇānaṃ tiṇṇannaṃ saṅgatiyā phasso jāyati. Cakkhu ca rūpā ca rūpasminti pasādacakkhuñca rūpārammaṇāni ca rūpabhāge rūpakoṭṭhāse katvā. Cakkhusamphassaṃ ṭhapetvāti tiṇṇaṃ saṅgatiyā uppannaphassaṃ muñcitvā. Sampayuttakā dhammā nāmasminti avasesā vedanādayo phassena sahajātā dhammā nāmabhāge. Sotañca paṭiccātiādīsupi eseva nayo.
ಚತೂಹಾಕಾರೇಹಿ ರೂಪಂ ವಿಭೂತಂ ಹೋತೀತಿ ಚತೂಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ರೂಪಂ ವೀತಿವತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಞಾತವಿಭೂತೇನಾತಿ ಪಾಕಟಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಿವತ್ತೇನ। ತೀರಣವಿಭೂತೇನಾತಿ ಅನಿಚ್ಚಾದಿತೋ ತೀರಯಿತ್ವಾ ವೀತಿವತ್ತೇನ। ಪಹಾನವಿಭೂತೇನಾತಿ ಛನ್ದರಾಗಪಹಾನತೋ ವೀತಿವತ್ತೇನ। ಸಮತಿಕ್ಕಮವಿಭೂತೇನಾತಿ ಚತುನ್ನಂ ಅರೂಪಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಪಟಿಲಾಭವಸೇನ ವೀತಿವತ್ತೇನ।
Catūhākārehi rūpaṃ vibhūtaṃ hotīti catūhi kāraṇehi rūpaṃ vītivattaṃ hoti. Ñātavibhūtenāti pākaṭaṃ katvā vītivattena. Tīraṇavibhūtenāti aniccādito tīrayitvā vītivattena. Pahānavibhūtenāti chandarāgapahānato vītivattena. Samatikkamavibhūtenāti catunnaṃ arūpasamāpattīnaṃ paṭilābhavasena vītivattena.
೧೦೮. ಕಥಂ ಸಮೇತಸ್ಸಾತಿ ಕಥಂ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ। ವಿಭೋತಿ ರೂಪನ್ತಿ ರೂಪಂ ವಿಭವತಿ, ನ ಭವೇಯ್ಯ ವಾ। ಸುಖಂ ದುಖಞ್ಚಾತಿ ಇಟ್ಠಾನಿಟ್ಠರೂಪಮೇವ ಪುಚ್ಛತಿ।
108.Kathaṃ sametassāti kathaṃ paṭipannassa. Vibhoti rūpanti rūpaṃ vibhavati, na bhaveyya vā. Sukhaṃ dukhañcāti iṭṭhāniṭṭharūpameva pucchati.
ಜಾನೇಯ್ಯಾಮಾತಿ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ। ಆಜಾನೇಯ್ಯಾಮಾತಿ ವಿಸೇಸೇನ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ। ವಿಜಾನೇಯ್ಯಾಮಾತಿ ಅನೇಕವಿಧೇನ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ। ಪಟಿವಿಜಾನೇಯ್ಯಾಮಾತಿ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ। ಪಟಿವಿಜ್ಝೇಯ್ಯಾಮಾತಿ ಚಿತ್ತೇನ ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸಾಮ।
Jāneyyāmāti jānissāma. Ājāneyyāmāti visesena jānissāma. Vijāneyyāmāti anekavidhena jānissāma. Paṭivijāneyyāmāti sammā jānissāma. Paṭivijjheyyāmāti cittena bujjhissāma.
೧೦೯. ನ ಸಞ್ಞಸಞ್ಞೀತಿ ಯಥಾ ಸಮೇತಸ್ಸ ವಿಭೋತಿ ರೂಪಂ, ಸೋ ಪಕತಿಸಞ್ಞಾಯ ಸಞ್ಞೀಪಿ ನ ಹೋತಿ। ನ ವಿಸಞ್ಞಸಞ್ಞೀತಿ ವಿಸಞ್ಞಾಯಪಿ ವಿರೂಪಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ವಿಸಞ್ಞೀ ನ ಹೋತಿ ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ವಾ ಖಿತ್ತಚಿತ್ತೋ ವಾ। ನೋಪಿ ಅಸಞ್ಞೀತಿ ಸಞ್ಞಾವಿರಹಿತೋಪಿ ನ ಹೋತಿ ನಿರೋಧಸಮಾಪನ್ನೋ ವಾ ಅಸಞ್ಞಸತ್ತೋ ವಾ। ನ ವಿಭೂತಸಞ್ಞೀತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ವಿಭ॰ ೫೦೮) ನಯೇನ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞೀಪಿ ನ ಹೋತಿ ಅರೂಪಜ್ಝಾನಲಾಭೀ। ಏವಂ ಸಮೇತಸ್ಸ ವಿಭೋತಿ ರೂಪನ್ತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಞ್ಞಸಞ್ಞಿತಾದಿಭಾವೇ ಅಟ್ಠತ್ವಾ ಯದೇತಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ…ಪೇ॰… ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಪಟಿಲಾಭತ್ಥಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹರತೀ’’ತಿ, ಏವಂ ಸಮೇತಸ್ಸ ಅರೂಪಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿನೋ ವಿಭೋತಿ ರೂಪಂ। ಸಞ್ಞಾನಿದಾನಾ ಹಿ ಪಪಞ್ಚಸಙ್ಖಾತಿ ಏವಂ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಚ ಯಾ ಸಞ್ಞಾ, ತಂನಿದಾನಾ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಪಪಞ್ಚಾಸ್ಸ ಅಪ್ಪಹೀನಾವ ಹೋನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
109.Na saññasaññīti yathā sametassa vibhoti rūpaṃ, so pakatisaññāya saññīpi na hoti. Na visaññasaññīti visaññāyapi virūpāya saññāya visaññī na hoti ummattako vā khittacitto vā. Nopi asaññīti saññāvirahitopi na hoti nirodhasamāpanno vā asaññasatto vā. Na vibhūtasaññīti ‘‘sabbaso rūpasaññāna’’ntiādinā (vibha. 508) nayena samatikkantasaññīpi na hoti arūpajjhānalābhī. Evaṃ sametassa vibhoti rūpanti etasmiṃ saññasaññitādibhāve aṭṭhatvā yadetaṃ vuttaṃ ‘‘so evaṃ samāhite citte…pe… ākāsānañcāyatanasamāpattipaṭilābhatthāya cittaṃ abhinīharatī’’ti, evaṃ sametassa arūpamaggasamaṅgino vibhoti rūpaṃ. Saññānidānā hi papañcasaṅkhāti evaṃ paṭipannassāpi ca yā saññā, taṃnidānā taṇhādiṭṭhipapañcāssa appahīnāva hontīti dasseti.
ಅಸಞ್ಞಿನೋ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ನಿರೋಧಸಮಾಪನ್ನಾತಿ ಸಞ್ಞಾವೇದನಾ ನಿರೋಧೇತ್ವಾ ನಿರೋಧಸಮಾಪನ್ನಾ ಸಞ್ಞಾಭಾವೇನ ಅಸಞ್ಞಿನೋತಿ ಕಥೀಯನ್ತಿ। ಅಸಞ್ಞಸತ್ತಾತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಸಞ್ಞಾಭಾವೇನ ಅಸಞ್ಞಭವೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ।
Asaññino vuccanti nirodhasamāpannāti saññāvedanā nirodhetvā nirodhasamāpannā saññābhāvena asaññinoti kathīyanti. Asaññasattāti sabbena sabbaṃ saññābhāvena asaññabhave nibbattā.
ಸೋ ಏವಂ ಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇತಿ ತತ್ಥ ಸೋತಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು। ಏವನ್ತಿ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಕ್ಕಮನಿದಸ್ಸನಮೇತಂ, ಇಮಿನಾ ಕಮೇನ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸಮಾಹಿತೇತಿ ಇಮಿನಾ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿನಾ ಸಮಾಹಿತೇ। ಪರಿಸುದ್ಧೇತಿಆದೀಸು ಪನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಭಾವೇನ ಪರಿಸುದ್ಧೇ। ಪರಿಸುದ್ಧತ್ತಾಯೇವ ಪರಿಯೋದಾತೇ, ಪಭಸ್ಸರೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸುಖಾದೀನಂ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ಘಾತೇನ ವಿಹತರಾಗಾದಿಅಙ್ಗಣತ್ತಾ ಅನಙ್ಗಣೇ। ಅನಙ್ಗಣತ್ತಾ ಏವ ಚ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ। ಅಙ್ಗಣೇನ ಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಕ್ಕಿಲಿಸ್ಸತಿ। ಸುಭಾವಿತತ್ತಾ ಮುದುಭೂತೇ, ವಸೀಭಾವಪ್ಪತ್ತೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವಸೇ ವತ್ತಮಾನಞ್ಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಮುದೂತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಮುದುತ್ತಾಯೇವ ಚ ಕಮ್ಮನಿಯೇ, ಕಮ್ಮಕ್ಖಮೇ ಕಮ್ಮಯೋಗ್ಗೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಮುದು ಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಕಮ್ಮನಿಯಂ ಹೋತಿ ಸುದ್ಧನ್ತಮಿವ ಸುವಣ್ಣಂ। ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಚ ಸುಭಾವಿತತ್ತಾಯೇವ। ಯಥಾಹ ‘‘ನಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞಂ ಏಕಧಮ್ಮಮ್ಪಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ, ಯಂ ಏವಂ ಭಾವಿತಂ ಕಮ್ಮನಿಯಂ ಹೋತಿ ಯಥಯಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧.೨೨)।
So evaṃ samāhite citteti tattha soti so bhikkhu. Evanti catutthajjhānakkamanidassanametaṃ, iminā kamena catutthajjhānaṃ paṭilabhitvāti vuttaṃ hoti. Samāhiteti iminā catutthajjhānasamādhinā samāhite. Parisuddhetiādīsu pana upekkhāsatipārisuddhibhāvena parisuddhe. Parisuddhattāyeva pariyodāte, pabhassareti vuttaṃ hoti. Sukhādīnaṃ paccayānaṃ ghātena vihatarāgādiaṅgaṇattā anaṅgaṇe. Anaṅgaṇattā eva ca vigatūpakkilese. Aṅgaṇena hi cittaṃ upakkilissati. Subhāvitattā mudubhūte, vasībhāvappatteti vuttaṃ hoti. Vase vattamānañhi cittaṃ mudūti vuccati. Muduttāyeva ca kammaniye, kammakkhame kammayoggeti vuttaṃ hoti. Mudu hi cittaṃ kammaniyaṃ hoti suddhantamiva suvaṇṇaṃ. Tadubhayampi ca subhāvitattāyeva. Yathāha ‘‘nāhaṃ, bhikkhave, aññaṃ ekadhammampi samanupassāmi, yaṃ evaṃ bhāvitaṃ kammaniyaṃ hoti yathayidaṃ, bhikkhave, citta’’nti (a. ni. 1.22).
ಏತೇಸು ಹಿ ಪರಿಸುದ್ಧಭಾವಾದೀಸು ಠಿತತ್ತಾ ಠಿತೇ। ಠಿತತ್ತಾಯೇವ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ ಅಚಲೇ ನಿರಿಞ್ಜನೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಮುದುಕಮ್ಮಞ್ಞಭಾವೇನ ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಸೇ ಠಿತತ್ತಾ ಠಿತೇ। ಸದ್ಧಾದೀಹಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ। ಸದ್ಧಾಪರಿಗ್ಗಹಿತಞ್ಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯೇನ ನ ಇಞ್ಜತಿ, ವೀರಿಯಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕೋಸಜ್ಜೇನ ನ ಇಞ್ಜತಿ, ಸತಿಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪಮಾದೇನ ನ ಇಞ್ಜತಿ, ಸಮಾಧಿಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ಉದ್ಧಚ್ಚೇನ ನ ಇಞ್ಜತಿ, ಪಞ್ಞಾಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನ ಇಞ್ಜತಿ, ಓಭಾಸಗತಂ ಕಿಲೇಸನ್ಧಕಾರೇನ ನ ಇಞ್ಜತಿ। ಇಮೇಹಿ ಛಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಪರಿಗ್ಗಹಿತುಂ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹಾರಕ್ಖಮಂ ಹೋತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಪಟಿಲಾಭತ್ಥಾಯ।
Etesu hi parisuddhabhāvādīsu ṭhitattā ṭhite. Ṭhitattāyeva āneñjappatte acale niriñjaneti vuttaṃ hoti. Mudukammaññabhāvena vā attano vase ṭhitattā ṭhite. Saddhādīhi pariggahitattā āneñjappatte. Saddhāpariggahitañhi cittaṃ assaddhiyena na iñjati, vīriyapariggahitaṃ kosajjena na iñjati, satipariggahitaṃ pamādena na iñjati, samādhipariggahitaṃ uddhaccena na iñjati, paññāpariggahitaṃ avijjāya na iñjati, obhāsagataṃ kilesandhakārena na iñjati. Imehi chahi dhammehi pariggahituṃ āneñjappattaṃ hoti. Evaṃ aṭṭhaṅgasamannāgataṃ cittaṃ abhinīhārakkhamaṃ hoti ākāsānañcāyatanasamāpattipaṭilābhatthāya.
ಅಪರೋ ನಯೋ – ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿನಾ ಸಮಾಹಿತೇ। ನೀವರಣದೂರೀಭಾವೇನ ಪರಿಸುದ್ಧೇ। ವಿತಕ್ಕಾದಿಸಮತಿಕ್ಕಮೇನ ಪರಿಯೋದಾತೇ। ಝಾನಪಟಿಲಾಭಪಚ್ಚನಿಕಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಇಚ್ಛಾವಚರಾನಞ್ಚ ಅಭಾವೇನ ಅನಙ್ಗಣೇ। ಇಚ್ಛಾವಚರಾನನ್ತಿ ಇಚ್ಛಾಯ ಅವಚರಾನಂ, ಇಚ್ಛಾವಸೇನ ಓತಿಣ್ಣಾನಂ ಪವತ್ತಾನಂ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಕೋಪಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಭಿಜ್ಝಾದೀನಂ ಚಿತ್ತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸಾನಂ ವಿಗಮೇನ ವಿಗತೂಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ। ಉಭಯಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ಅಙ್ಗಣಸುತ್ತವತ್ಥಸುತ್ತಾನುಸಾರೇನೇವ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೫೭ ಆದಯೋ, ೭೦ ಆದಯೋ) ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ವಸಿಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಮುದುಭೂತೇ। ಇದ್ಧಿಪಾದಭಾವೂಪಗಮನೇನ ಕಮ್ಮನಿಯೇ। ಭಾವನಾಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಪಣೀತಭಾವೂಪಗಮೇನ ಠಿತೇ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತೇ, ಯಥಾ ಆನೇಞ್ಜಭಾವಂ ಆನೇಞ್ಜಪ್ಪತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಠಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಮ್ಪಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗಮೇನ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹಾರಕ್ಖಮಂ ಹೋತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಪಟಿಲಾಭತ್ಥಾಯ ಪಾದಕಂ ಪದಟ್ಠಾನಭೂತಂ।
Aparo nayo – catutthajjhānasamādhinā samāhite. Nīvaraṇadūrībhāvena parisuddhe. Vitakkādisamatikkamena pariyodāte. Jhānapaṭilābhapaccanikānaṃ pāpakānaṃ icchāvacarānañca abhāvena anaṅgaṇe. Icchāvacarānanti icchāya avacarānaṃ, icchāvasena otiṇṇānaṃ pavattānaṃ nānappakārānaṃ kopaappaccayānanti attho. Abhijjhādīnaṃ cittūpakkilesānaṃ vigamena vigatūpakkilese. Ubhayampi cetaṃ aṅgaṇasuttavatthasuttānusāreneva (ma. ni. 1.57 ādayo, 70 ādayo) veditabbaṃ. Vasippattiyā mudubhūte. Iddhipādabhāvūpagamanena kammaniye. Bhāvanāpāripūriyā paṇītabhāvūpagamena ṭhite āneñjappatte, yathā āneñjabhāvaṃ āneñjappattaṃ hoti, evaṃ ṭhiteti attho. Evampi aṭṭhaṅgasamannāgamena cittaṃ abhinīhārakkhamaṃ hoti ākāsānañcāyatanasamāpattipaṭilābhatthāya pādakaṃ padaṭṭhānabhūtaṃ.
ಆರುಪ್ಪಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗೀತಿ ಅರೂಪಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಗಮನಮಗ್ಗೇನ ಅಪರಿಹೀನೋ। ಪಪಞ್ಚಾಯೇವ ಪಪಞ್ಚಸಙ್ಖಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಪಪಞ್ಚಾಯೇವ ಪಪಞ್ಚಸಙ್ಖಾ।
Āruppamaggasamaṅgīti arūpasamāpattiyā gamanamaggena aparihīno. Papañcāyeva papañcasaṅkhāti taṇhādipapañcāyeva papañcasaṅkhā.
೧೧೦. ಏತ್ತಾವತಗ್ಗಂ ನು ವದನ್ತಿ ಹೇಕೇ, ಯಕ್ಖಸ್ಸ ಸುದ್ಧಿಂ ಇಧ ಪಣ್ಡಿತಾಸೇ। ಉದಾಹು ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ವದನ್ತಿ ಏತ್ತೋತಿ ಏತ್ತಾವತಾ ನು ಇಧ ಪಣ್ಡಿತಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಗ್ಗಂ ಸುದ್ಧಿಂ ಸತ್ತಸ್ಸ ವದನ್ತಿ, ಉದಾಹು ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಏತ್ತೋ ಅರೂಪಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ಅಧಿಕಞ್ಚ ವದನ್ತೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ।
110.Ettāvataggaṃ nu vadanti heke, yakkhassa suddhiṃ idha paṇḍitāse. Udāhu aññampi vadanti ettoti ettāvatā nu idha paṇḍitā samaṇabrāhmaṇā aggaṃ suddhiṃ sattassa vadanti, udāhu aññampi etto arūpasamāpattito adhikañca vadantīti pucchati.
ಏತ್ತೋ ಅರೂಪಸಮಾಪತ್ತಿತೋತಿ ಏತಸ್ಮಾ ಅರೂಪಸಮಾಪತ್ತಿತೋ।
Etto arūpasamāpattitoti etasmā arūpasamāpattito.
೧೧೧. ಏತ್ತಾವತಗ್ಗಮ್ಪಿ ವದನ್ತಿ ಹೇಕೇತಿ ಏಕೇ ಸಸ್ಸತವಾದಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪಣ್ಡಿತಮಾನಿನೋ ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಅಗ್ಗಂ ಸುದ್ಧಿಂ ವದನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಪನೇಕೇ ಸಮಯಂ ವದನ್ತೀತಿ ತೇಸಞ್ಞೇವ ಏಕೇ ಉಚ್ಛೇದವಾದಾ ಸಮಯಂ ಉಚ್ಛೇದಂ ವದನ್ತಿ। ಅನುಪಾದಿಸೇಸೇ ಕುಸಲಾವದಾನಾತಿ ಅನುಪಾದಿಸೇಸೇ ಕುಸಲವಾದಾ ಸಮಾನಾ।
111.Ettāvataggampi vadanti heketi eke sassatavādā samaṇabrāhmaṇā paṇḍitamānino ettāvatāpi aggaṃ suddhiṃ vadanti. Tesaṃ paneke samayaṃ vadantīti tesaññeva eke ucchedavādā samayaṃ ucchedaṃ vadanti. Anupādisese kusalāvadānāti anupādisese kusalavādā samānā.
ಭವತಜ್ಜಿತಾತಿ ಭವತೋ ಭೀತಾ। ವಿಭವಂ ಅಭಿನನ್ದನ್ತೀತಿ ಉಚ್ಛೇದಂ ಪಟಿಚ್ಚ ತುಸ್ಸನ್ತಿ। ತೇ ಸತ್ತಸ್ಸ ಸಮನ್ತಿ ತೇ ಉಚ್ಛೇದವಾದಿನೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಮಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ವದನ್ತಿ। ಉಪಸಮನ್ತಿ ಅತೀವ ಸಮಂ। ವೂಪಸಮನ್ತಿ ಸನ್ತಂ। ನಿರೋಧನ್ತಿ ಅನುಪ್ಪಾದಂ। ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಅಪುನುಪ್ಪತ್ತಿಂ।
Bhavatajjitāti bhavato bhītā. Vibhavaṃ abhinandantīti ucchedaṃ paṭicca tussanti. Te sattassa samanti te ucchedavādino puggalassa samaṃ anuppattiṃ vadanti. Upasamanti atīva samaṃ. Vūpasamanti santaṃ. Nirodhanti anuppādaṃ. Paṭipassaddhinti apunuppattiṃ.
೧೧೨. ಏತೇ ಚ ಞತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ಏತೇ ಚ ದಿಟ್ಠಿಗತಿಕೇ ಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಯೋ ನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ಞತ್ವಾ। ಞತ್ವಾ ಮುನೀ ನಿಸ್ಸಯೇ ಸೋ ವೀಮಂಸೀತಿ ನಿಸ್ಸಯೇ ಚ ಞತ್ವಾ ಸೋ ವೀಮಂಸೀ ಪಣ್ಡಿತೋ ಬುದ್ಧಮುನಿ। ಞತ್ವಾ ವಿಮುತ್ತೋತಿ ದುಕ್ಖಾನಿಚ್ಚಾದಿತೋ ಧಮ್ಮೇ ಞತ್ವಾ ವಿಮುತ್ತೋ। ಭವಾಭವಾಯ ನ ಸಮೇತೀತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಉಪಪತ್ತಿಯಾ ನ ಸಮಾಗಚ್ಛತಿ। ಅಪರಾಮಸನ್ತಿ ಅಪರಾಮಸನ್ತೋ। ಪರಾಮಾಸಂ ನಾಪಜ್ಜನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
112.Ete ca ñatvā upanissitāti ete ca diṭṭhigatike sassatucchedadiṭṭhiyo nissitāti ñatvā. Ñatvā munī nissaye so vīmaṃsīti nissaye ca ñatvā so vīmaṃsī paṇḍito buddhamuni. Ñatvā vimuttoti dukkhāniccādito dhamme ñatvā vimutto. Bhavābhavāya na sametīti punappunaṃ upapattiyā na samāgacchati. Aparāmasanti aparāmasanto. Parāmāsaṃ nāpajjantoti attho.
ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪಜ್ಜೋತಿಕಾಯ ಮಹಾನಿದ್ದೇಸಟ್ಠಕಥಾಯ
Saddhammappajjotikāya mahāniddesaṭṭhakathāya
ಕಲಹವಿವಾದಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kalahavivādasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಮಹಾನಿದ್ದೇಸಪಾಳಿ • Mahāniddesapāḷi / ೧೧. ಕಲಹವಿವಾದಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೋ • 11. Kalahavivādasuttaniddeso
