| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
४. काळकारामसुत्तं
4. Kāḷakārāmasuttaṃ
२४. एकं समयं भगवा साकेते विहरति काळकारामे 1। तत्र खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘भिक्खवो’’ति। ‘‘भदन्ते’’ति ते भिक्खू भगवतो पच्चस्सोसुं। भगवा एतदवोच –
24. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sākete viharati kāḷakārāme 2. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘यं , भिक्खवे, सदेवकस्स लोकस्स समारकस्स सब्रह्मकस्स सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय दिट्ठं सुतं मुतं विञ्ञातं पत्तं परियेसितं अनुविचरितं मनसा, तमहं जानामि।
‘‘Yaṃ , bhikkhave, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tamahaṃ jānāmi.
‘‘यं, भिक्खवे, सदेवकस्स लोकस्स समारकस्स सब्रह्मकस्स सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय दिट्ठं सुतं मुतं विञ्ञातं पत्तं परियेसितं अनुविचरितं मनसा, तमहं अब्भञ्ञासिं। तं तथागतस्स विदितं, तं तथागतो न उपट्ठासि।
‘‘Yaṃ, bhikkhave, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tamahaṃ abbhaññāsiṃ. Taṃ tathāgatassa viditaṃ, taṃ tathāgato na upaṭṭhāsi.
‘‘यं , भिक्खवे, सदेवकस्स लोकस्स समारकस्स सब्रह्मकस्स सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय दिट्ठं सुतं मुतं विञ्ञातं पत्तं परियेसितं अनुविचरितं मनसा, तमहं न जानामीति वदेय्यं, तं ममस्स मुसा।
‘‘Yaṃ , bhikkhave, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tamahaṃ na jānāmīti vadeyyaṃ, taṃ mamassa musā.
‘‘यं, भिक्खवे…पे॰… तमहं जानामि च न च जानामीति वदेय्यं, तंपस्स 3 तादिसमेव।
‘‘Yaṃ, bhikkhave…pe… tamahaṃ jānāmi ca na ca jānāmīti vadeyyaṃ, taṃpassa 4 tādisameva.
‘‘यं, भिक्खवे…पे॰… तमहं नेव जानामि न न जानामीति वदेय्यं, तं ममस्स कलि।
‘‘Yaṃ, bhikkhave…pe… tamahaṃ neva jānāmi na na jānāmīti vadeyyaṃ, taṃ mamassa kali.
‘‘इति खो, भिक्खवे, तथागतो दट्ठा दट्ठब्बं, दिट्ठं न मञ्ञति, अदिट्ठं न मञ्ञति, दट्ठब्बं न मञ्ञति, दट्ठारं न मञ्ञति; सुत्वा सोतब्बं, सुतं न मञ्ञति, असुतं न मञ्ञति, सोतब्बं न मञ्ञति, सोतारं न मञ्ञति; मुत्वा मोतब्बं, मुतं न मञ्ञति, अमुतं न मञ्ञति, मोतब्बं न मञ्ञति, मोतारं न मञ्ञति; विञ्ञत्वा विञ्ञातब्बं, विञ्ञातं न मञ्ञति, अविञ्ञातं न मञ्ञति, विञ्ञातब्बं न मञ्ञति, विञ्ञातारं न मञ्ञति। इति खो, भिक्खवे, तथागतो दिट्ठसुतमुतविञ्ञातब्बेसु धम्मेसु तादीयेव तादी 5। तम्हा च पन तादिम्हा 6 अञ्ञो तादी उत्तरितरो वा पणीततरो वा नत्थीति वदामी’’ति।
‘‘Iti kho, bhikkhave, tathāgato daṭṭhā daṭṭhabbaṃ, diṭṭhaṃ na maññati, adiṭṭhaṃ na maññati, daṭṭhabbaṃ na maññati, daṭṭhāraṃ na maññati; sutvā sotabbaṃ, sutaṃ na maññati, asutaṃ na maññati, sotabbaṃ na maññati, sotāraṃ na maññati; mutvā motabbaṃ, mutaṃ na maññati, amutaṃ na maññati, motabbaṃ na maññati, motāraṃ na maññati; viññatvā viññātabbaṃ, viññātaṃ na maññati, aviññātaṃ na maññati, viññātabbaṃ na maññati, viññātāraṃ na maññati. Iti kho, bhikkhave, tathāgato diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu tādīyeva tādī 7. Tamhā ca pana tādimhā 8 añño tādī uttaritaro vā paṇītataro vā natthīti vadāmī’’ti.
‘‘यं किञ्चि दिट्ठंव सुतं मुतं वा,
‘‘Yaṃ kiñci diṭṭhaṃva sutaṃ mutaṃ vā,
अज्झोसितं सच्चमुतं परेसं।
Ajjhositaṃ saccamutaṃ paresaṃ;
न तेसु तादी सयसंवुतेसु,
Na tesu tādī sayasaṃvutesu,
सच्चं मुसा वापि परं दहेय्य॥
Saccaṃ musā vāpi paraṃ daheyya.
अज्झोसिता यत्थ पजा विसत्ता।
Ajjhositā yattha pajā visattā;
जानामि पस्सामि तथेव एतं,
Jānāmi passāmi tatheva etaṃ,
अज्झोसितं नत्थि तथागतान’’न्त्न्त्ति॥ चतुत्थं।
Ajjhositaṃ natthi tathāgatāna’’ntntti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ४. काळकारामसुत्तवण्णना • 4. Kāḷakārāmasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ४. काळकारामसुत्तवण्णना • 4. Kāḷakārāmasuttavaṇṇanā
