Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā

    [౧౨౭] ౭. కలణ్డుకజాతకవణ్ణనా

    [127] 7. Kalaṇḍukajātakavaṇṇanā

    తే దేసా తాని వత్థూనీతి ఇదం సత్థా జేతవనే విహరన్తో ఏకం వికత్థకభిక్ఖుం ఆరబ్భ కథేసి. తత్థ ద్వేపి వత్థూని కటాహకజాతకసదిసానేవ.

    Tedesā tāni vatthūnīti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ vikatthakabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Tattha dvepi vatthūni kaṭāhakajātakasadisāneva.

    ఇధ పనేస బారాణసిసేట్ఠినో దాసో కలణ్డుకో నామ అహోసి. తస్స పలాయిత్వా పచ్చన్తవాసిసేట్ఠినో ధీతరం గహేత్వా మహన్తేన పరివారేన వసనకాలే బారాణసిసేట్ఠి పరియేసాపేత్వాపి తస్స గతట్ఠానం అజానన్తో ‘‘గచ్ఛ, కలణ్డుకం పరియేసా’’తి అత్తనా పుట్ఠం సుకపోతకం పేసేసి. సుకపోతకో ఇతో చితో చ విచరన్తో తం నగరం పాపుణి. తస్మిఞ్చ కాలే కలణ్డుకో నదీకీళం కీళితుకామో బహుం మాలాగన్ధవిలేపనఞ్చేవ ఖాదనీయభోజనీయాని చ గాహాపేత్వా నదిం గన్త్వా సేట్ఠిధీతాయ సద్ధిం నావం ఆరుయ్హ ఉదకే కీళతి. తస్మిఞ్చ పదేసే నదీకీళం కీళన్తా ఇస్సరజాతికా తిఖిణభేసజ్జపరిభావితం ఖీరం పివన్తి, తేన తేసం దివసభాగమ్పి ఉదకే కీళన్తానం సీతం న బాధతి. అయం పన కలణ్డుకో ఖీరగణ్డూసం గహేత్వా ముఖం విక్ఖాలేత్వా తం ఖీరం నుట్ఠుభతి. నుట్ఠుభన్తోపి ఉదకే అనుట్ఠుభిత్వా సేట్ఠిధీతాయ సీసే నుట్ఠుభతి. సుకపోతకోపి నదీతీరం గన్త్వా ఏకిస్సా ఉదుమ్బరసాఖాయ నిసీదిత్వా ఓలోకేత్వా కలణ్డుకం సఞ్జానిత్వా సేట్ఠిధీతాయ సీసే నుట్ఠుభన్తం దిస్వా ‘‘అరే, కలణ్డుక దాస, అత్తనో జాతిఞ్చ వసనట్ఠానఞ్చ అనుస్సర, ఖీరగణ్డూసం గహేత్వా ముఖం విక్ఖాలేత్వా జాతిసమ్పన్నాయ సుఖసంవడ్ఢాయ సేట్ఠిధీతాయ సీసే మా నుట్ఠుభి, అత్తనో పమాణం న జానాసీ’’తి వత్వా ఇమం గాథమాహ –

    Idha panesa bārāṇasiseṭṭhino dāso kalaṇḍuko nāma ahosi. Tassa palāyitvā paccantavāsiseṭṭhino dhītaraṃ gahetvā mahantena parivārena vasanakāle bārāṇasiseṭṭhi pariyesāpetvāpi tassa gataṭṭhānaṃ ajānanto ‘‘gaccha, kalaṇḍukaṃ pariyesā’’ti attanā puṭṭhaṃ sukapotakaṃ pesesi. Sukapotako ito cito ca vicaranto taṃ nagaraṃ pāpuṇi. Tasmiñca kāle kalaṇḍuko nadīkīḷaṃ kīḷitukāmo bahuṃ mālāgandhavilepanañceva khādanīyabhojanīyāni ca gāhāpetvā nadiṃ gantvā seṭṭhidhītāya saddhiṃ nāvaṃ āruyha udake kīḷati. Tasmiñca padese nadīkīḷaṃ kīḷantā issarajātikā tikhiṇabhesajjaparibhāvitaṃ khīraṃ pivanti, tena tesaṃ divasabhāgampi udake kīḷantānaṃ sītaṃ na bādhati. Ayaṃ pana kalaṇḍuko khīragaṇḍūsaṃ gahetvā mukhaṃ vikkhāletvā taṃ khīraṃ nuṭṭhubhati. Nuṭṭhubhantopi udake anuṭṭhubhitvā seṭṭhidhītāya sīse nuṭṭhubhati. Sukapotakopi nadītīraṃ gantvā ekissā udumbarasākhāya nisīditvā oloketvā kalaṇḍukaṃ sañjānitvā seṭṭhidhītāya sīse nuṭṭhubhantaṃ disvā ‘‘are, kalaṇḍuka dāsa, attano jātiñca vasanaṭṭhānañca anussara, khīragaṇḍūsaṃ gahetvā mukhaṃ vikkhāletvā jātisampannāya sukhasaṃvaḍḍhāya seṭṭhidhītāya sīse mā nuṭṭhubhi, attano pamāṇaṃ na jānāsī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ౧౨౭.

    127.

    ‘‘తే దేసా తాని వత్థూని, అహఞ్చ వనగోచరో;

    ‘‘Te desā tāni vatthūni, ahañca vanagocaro;

    అనువిచ్చ ఖో తం గణ్హేయ్యుం, పివ ఖీరం కలణ్డుకా’’తి.

    Anuvicca kho taṃ gaṇheyyuṃ, piva khīraṃ kalaṇḍukā’’ti.

    తత్థ తే దేసా తాని వత్థూనీతి మాతుకుచ్ఛిం సన్ధాయ వదతి. అయమేత్థాధిప్పాయో – యత్థ తే వసితం, న తే ఖత్తియధీతాదీనం కుచ్ఛిదేసా. యత్థ వాసి పతిట్ఠితో, న తాని ఖత్తియధీతాదీనం కుచ్ఛివత్థూని. అథ ఖో దాసికుచ్ఛియం త్వం వసి చేవ పతిట్ఠితో చాతి. అహఞ్చ వనగోచరోతి తిరచ్ఛానభూతోపి ఏతమత్థం జానామీతి దీపేతి. అనువిచ్చ ఖో తం గణ్హేయ్యున్తి ఏవం అనాచారం చరమానం మయా గన్త్వా ఆరోచితే అనువిచ్చ జానిత్వా తవ సామికా తాళేత్వా చేవ లక్ఖణాహతఞ్చ కత్వా తం గణ్హేయ్యుం, గహేత్వా గమిస్సన్తి, తస్మా అత్తనో పమాణం ఞత్వా సేట్ఠిధీతాయ సీసే అనుట్ఠుభిత్వా పివ ఖీరం. కలణ్డుకాతి తం నామేనాలపతి.

    Tattha te desā tāni vatthūnīti mātukucchiṃ sandhāya vadati. Ayametthādhippāyo – yattha te vasitaṃ, na te khattiyadhītādīnaṃ kucchidesā. Yattha vāsi patiṭṭhito, na tāni khattiyadhītādīnaṃ kucchivatthūni. Atha kho dāsikucchiyaṃ tvaṃ vasi ceva patiṭṭhito cāti. Ahañca vanagocaroti tiracchānabhūtopi etamatthaṃ jānāmīti dīpeti. Anuvicca kho taṃ gaṇheyyunti evaṃ anācāraṃ caramānaṃ mayā gantvā ārocite anuvicca jānitvā tava sāmikā tāḷetvā ceva lakkhaṇāhatañca katvā taṃ gaṇheyyuṃ, gahetvā gamissanti, tasmā attano pamāṇaṃ ñatvā seṭṭhidhītāya sīse anuṭṭhubhitvā piva khīraṃ. Kalaṇḍukāti taṃ nāmenālapati.

    కలణ్డుకోపి సువపోతకం సఞ్జానిత్వా ‘‘మం పాకటం కరేయ్యా’’తి భయేన ‘‘ఏహి, సామి, కదా ఆగతోసీ’’తి ఆహ. సుకో ‘‘న ఏస మం హితకామతాయ పక్కోసతి, గీవం పన మే వట్టేత్వా మారేతుకామో’’తి ఞత్వావ ‘‘న మే తయా అత్థో’’తి తతో ఉప్పతిత్వా బారాణసిం గన్త్వా యథాదిట్ఠం సేట్ఠినో విత్థారేన కథేసి. సేట్ఠి ‘‘అయుత్తం తేన కత’’న్తి వత్వా గన్త్వా తస్స ఆణం కారేత్వా బారాణసిమేవ నం ఆనేత్వా దాసపరిభోగేన పరిభుఞ్జి.

    Kalaṇḍukopi suvapotakaṃ sañjānitvā ‘‘maṃ pākaṭaṃ kareyyā’’ti bhayena ‘‘ehi, sāmi, kadā āgatosī’’ti āha. Suko ‘‘na esa maṃ hitakāmatāya pakkosati, gīvaṃ pana me vaṭṭetvā māretukāmo’’ti ñatvāva ‘‘na me tayā attho’’ti tato uppatitvā bārāṇasiṃ gantvā yathādiṭṭhaṃ seṭṭhino vitthārena kathesi. Seṭṭhi ‘‘ayuttaṃ tena kata’’nti vatvā gantvā tassa āṇaṃ kāretvā bārāṇasimeva naṃ ānetvā dāsaparibhogena paribhuñji.

    సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా జాతకం సమోధానేసి – ‘‘తదా కలణ్డుకో అయం భిక్ఖు అహోసి, బారాణసిసేట్ఠి పన అహమేవ అహోసి’’న్తి.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā kalaṇḍuko ayaṃ bhikkhu ahosi, bārāṇasiseṭṭhi pana ahameva ahosi’’nti.

    కలణ్డుకజాతకవణ్ణనా సత్తమా.

    Kalaṇḍukajātakavaṇṇanā sattamā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౧౨౭. కలణ్డుకజాతకం • 127. Kalaṇḍukajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact