Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൧൨൭] ൭. കലണ്ഡുകജാതകവണ്ണനാ

    [127] 7. Kalaṇḍukajātakavaṇṇanā

    തേ ദേസാ താനി വത്ഥൂനീതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ഏകം വികത്ഥകഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. തത്ഥ ദ്വേപി വത്ഥൂനി കടാഹകജാതകസദിസാനേവ.

    Tedesā tāni vatthūnīti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ vikatthakabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Tattha dvepi vatthūni kaṭāhakajātakasadisāneva.

    ഇധ പനേസ ബാരാണസിസേട്ഠിനോ ദാസോ കലണ്ഡുകോ നാമ അഹോസി. തസ്സ പലായിത്വാ പച്ചന്തവാസിസേട്ഠിനോ ധീതരം ഗഹേത്വാ മഹന്തേന പരിവാരേന വസനകാലേ ബാരാണസിസേട്ഠി പരിയേസാപേത്വാപി തസ്സ ഗതട്ഠാനം അജാനന്തോ ‘‘ഗച്ഛ, കലണ്ഡുകം പരിയേസാ’’തി അത്തനാ പുട്ഠം സുകപോതകം പേസേസി. സുകപോതകോ ഇതോ ചിതോ ച വിചരന്തോ തം നഗരം പാപുണി. തസ്മിഞ്ച കാലേ കലണ്ഡുകോ നദീകീളം കീളിതുകാമോ ബഹും മാലാഗന്ധവിലേപനഞ്ചേവ ഖാദനീയഭോജനീയാനി ച ഗാഹാപേത്വാ നദിം ഗന്ത്വാ സേട്ഠിധീതായ സദ്ധിം നാവം ആരുയ്ഹ ഉദകേ കീളതി. തസ്മിഞ്ച പദേസേ നദീകീളം കീളന്താ ഇസ്സരജാതികാ തിഖിണഭേസജ്ജപരിഭാവിതം ഖീരം പിവന്തി, തേന തേസം ദിവസഭാഗമ്പി ഉദകേ കീളന്താനം സീതം ന ബാധതി. അയം പന കലണ്ഡുകോ ഖീരഗണ്ഡൂസം ഗഹേത്വാ മുഖം വിക്ഖാലേത്വാ തം ഖീരം നുട്ഠുഭതി. നുട്ഠുഭന്തോപി ഉദകേ അനുട്ഠുഭിത്വാ സേട്ഠിധീതായ സീസേ നുട്ഠുഭതി. സുകപോതകോപി നദീതീരം ഗന്ത്വാ ഏകിസ്സാ ഉദുമ്ബരസാഖായ നിസീദിത്വാ ഓലോകേത്വാ കലണ്ഡുകം സഞ്ജാനിത്വാ സേട്ഠിധീതായ സീസേ നുട്ഠുഭന്തം ദിസ്വാ ‘‘അരേ, കലണ്ഡുക ദാസ, അത്തനോ ജാതിഞ്ച വസനട്ഠാനഞ്ച അനുസ്സര, ഖീരഗണ്ഡൂസം ഗഹേത്വാ മുഖം വിക്ഖാലേത്വാ ജാതിസമ്പന്നായ സുഖസംവഡ്ഢായ സേട്ഠിധീതായ സീസേ മാ നുട്ഠുഭി, അത്തനോ പമാണം ന ജാനാസീ’’തി വത്വാ ഇമം ഗാഥമാഹ –

    Idha panesa bārāṇasiseṭṭhino dāso kalaṇḍuko nāma ahosi. Tassa palāyitvā paccantavāsiseṭṭhino dhītaraṃ gahetvā mahantena parivārena vasanakāle bārāṇasiseṭṭhi pariyesāpetvāpi tassa gataṭṭhānaṃ ajānanto ‘‘gaccha, kalaṇḍukaṃ pariyesā’’ti attanā puṭṭhaṃ sukapotakaṃ pesesi. Sukapotako ito cito ca vicaranto taṃ nagaraṃ pāpuṇi. Tasmiñca kāle kalaṇḍuko nadīkīḷaṃ kīḷitukāmo bahuṃ mālāgandhavilepanañceva khādanīyabhojanīyāni ca gāhāpetvā nadiṃ gantvā seṭṭhidhītāya saddhiṃ nāvaṃ āruyha udake kīḷati. Tasmiñca padese nadīkīḷaṃ kīḷantā issarajātikā tikhiṇabhesajjaparibhāvitaṃ khīraṃ pivanti, tena tesaṃ divasabhāgampi udake kīḷantānaṃ sītaṃ na bādhati. Ayaṃ pana kalaṇḍuko khīragaṇḍūsaṃ gahetvā mukhaṃ vikkhāletvā taṃ khīraṃ nuṭṭhubhati. Nuṭṭhubhantopi udake anuṭṭhubhitvā seṭṭhidhītāya sīse nuṭṭhubhati. Sukapotakopi nadītīraṃ gantvā ekissā udumbarasākhāya nisīditvā oloketvā kalaṇḍukaṃ sañjānitvā seṭṭhidhītāya sīse nuṭṭhubhantaṃ disvā ‘‘are, kalaṇḍuka dāsa, attano jātiñca vasanaṭṭhānañca anussara, khīragaṇḍūsaṃ gahetvā mukhaṃ vikkhāletvā jātisampannāya sukhasaṃvaḍḍhāya seṭṭhidhītāya sīse mā nuṭṭhubhi, attano pamāṇaṃ na jānāsī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ൧൨൭.

    127.

    ‘‘തേ ദേസാ താനി വത്ഥൂനി, അഹഞ്ച വനഗോചരോ;

    ‘‘Te desā tāni vatthūni, ahañca vanagocaro;

    അനുവിച്ച ഖോ തം ഗണ്ഹേയ്യും, പിവ ഖീരം കലണ്ഡുകാ’’തി.

    Anuvicca kho taṃ gaṇheyyuṃ, piva khīraṃ kalaṇḍukā’’ti.

    തത്ഥ തേ ദേസാ താനി വത്ഥൂനീതി മാതുകുച്ഛിം സന്ധായ വദതി. അയമേത്ഥാധിപ്പായോ – യത്ഥ തേ വസിതം, ന തേ ഖത്തിയധീതാദീനം കുച്ഛിദേസാ. യത്ഥ വാസി പതിട്ഠിതോ, ന താനി ഖത്തിയധീതാദീനം കുച്ഛിവത്ഥൂനി. അഥ ഖോ ദാസികുച്ഛിയം ത്വം വസി ചേവ പതിട്ഠിതോ ചാതി. അഹഞ്ച വനഗോചരോതി തിരച്ഛാനഭൂതോപി ഏതമത്ഥം ജാനാമീതി ദീപേതി. അനുവിച്ച ഖോ തം ഗണ്ഹേയ്യുന്തി ഏവം അനാചാരം ചരമാനം മയാ ഗന്ത്വാ ആരോചിതേ അനുവിച്ച ജാനിത്വാ തവ സാമികാ താളേത്വാ ചേവ ലക്ഖണാഹതഞ്ച കത്വാ തം ഗണ്ഹേയ്യും, ഗഹേത്വാ ഗമിസ്സന്തി, തസ്മാ അത്തനോ പമാണം ഞത്വാ സേട്ഠിധീതായ സീസേ അനുട്ഠുഭിത്വാ പിവ ഖീരം. കലണ്ഡുകാതി തം നാമേനാലപതി.

    Tattha te desā tāni vatthūnīti mātukucchiṃ sandhāya vadati. Ayametthādhippāyo – yattha te vasitaṃ, na te khattiyadhītādīnaṃ kucchidesā. Yattha vāsi patiṭṭhito, na tāni khattiyadhītādīnaṃ kucchivatthūni. Atha kho dāsikucchiyaṃ tvaṃ vasi ceva patiṭṭhito cāti. Ahañca vanagocaroti tiracchānabhūtopi etamatthaṃ jānāmīti dīpeti. Anuvicca kho taṃ gaṇheyyunti evaṃ anācāraṃ caramānaṃ mayā gantvā ārocite anuvicca jānitvā tava sāmikā tāḷetvā ceva lakkhaṇāhatañca katvā taṃ gaṇheyyuṃ, gahetvā gamissanti, tasmā attano pamāṇaṃ ñatvā seṭṭhidhītāya sīse anuṭṭhubhitvā piva khīraṃ. Kalaṇḍukāti taṃ nāmenālapati.

    കലണ്ഡുകോപി സുവപോതകം സഞ്ജാനിത്വാ ‘‘മം പാകടം കരേയ്യാ’’തി ഭയേന ‘‘ഏഹി, സാമി, കദാ ആഗതോസീ’’തി ആഹ. സുകോ ‘‘ന ഏസ മം ഹിതകാമതായ പക്കോസതി, ഗീവം പന മേ വട്ടേത്വാ മാരേതുകാമോ’’തി ഞത്വാവ ‘‘ന മേ തയാ അത്ഥോ’’തി തതോ ഉപ്പതിത്വാ ബാരാണസിം ഗന്ത്വാ യഥാദിട്ഠം സേട്ഠിനോ വിത്ഥാരേന കഥേസി. സേട്ഠി ‘‘അയുത്തം തേന കത’’ന്തി വത്വാ ഗന്ത്വാ തസ്സ ആണം കാരേത്വാ ബാരാണസിമേവ നം ആനേത്വാ ദാസപരിഭോഗേന പരിഭുഞ്ജി.

    Kalaṇḍukopi suvapotakaṃ sañjānitvā ‘‘maṃ pākaṭaṃ kareyyā’’ti bhayena ‘‘ehi, sāmi, kadā āgatosī’’ti āha. Suko ‘‘na esa maṃ hitakāmatāya pakkosati, gīvaṃ pana me vaṭṭetvā māretukāmo’’ti ñatvāva ‘‘na me tayā attho’’ti tato uppatitvā bārāṇasiṃ gantvā yathādiṭṭhaṃ seṭṭhino vitthārena kathesi. Seṭṭhi ‘‘ayuttaṃ tena kata’’nti vatvā gantvā tassa āṇaṃ kāretvā bārāṇasimeva naṃ ānetvā dāsaparibhogena paribhuñji.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ കലണ്ഡുകോ അയം ഭിക്ഖു അഹോസി, ബാരാണസിസേട്ഠി പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā kalaṇḍuko ayaṃ bhikkhu ahosi, bārāṇasiseṭṭhi pana ahameva ahosi’’nti.

    കലണ്ഡുകജാതകവണ്ണനാ സത്തമാ.

    Kalaṇḍukajātakavaṇṇanā sattamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൨൭. കലണ്ഡുകജാതകം • 127. Kalaṇḍukajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact