| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
២. កឡារសុត្តំ
2. Kaḷārasuttaṃ
៣២. សាវត្ថិយំ វិហរតិ។ អថ ខោ កឡារខត្តិយោ ភិក្ខុ យេនាយស្មា សារិបុត្តោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា សារិបុត្តេន សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ កឡារខត្តិយោ ភិក្ខុ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច – ‘‘មោឡិយផគ្គុនោ, អាវុសោ សារិបុត្ត, ភិក្ខុ សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តោតិ។ ន ហិ នូន សោ អាយស្មា ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ អស្សាសមលត្ថាតិ។ តេន ហាយស្មា សារិបុត្តោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ អស្សាសំ បត្តោ’’តិ?
32. Sāvatthiyaṃ viharati. Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘moḷiyaphagguno, āvuso sāriputta, bhikkhu sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti. Na hi nūna so āyasmā imasmiṃ dhammavinaye assāsamalatthāti. Tena hāyasmā sāriputto imasmiṃ dhammavinaye assāsaṃ patto’’ti?
‘‘ន ខ្វាហំ, អាវុសោ, កង្ខាមី’’តិ។ ‘‘អាយតិំ, បនាវុសោ’’តិ?
‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, kaṅkhāmī’’ti. ‘‘Āyatiṃ, panāvuso’’ti?
‘‘ន ខ្វាហំ, អាវុសោ, វិចិកិច្ឆាមី’’តិ។
‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, vicikicchāmī’’ti.
អថ ខោ កឡារខត្តិយោ ភិក្ខុ ឧដ្ឋាយាសនា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ កឡារខត្តិយោ ភិក្ខុ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អាយស្មតា, ភន្តេ, សារិបុត្តេន អញ្ញា ព្យាកតា – ‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’តិ បជានាមី’’តិ។
Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, sāriputtena aññā byākatā – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti.
អថ ខោ ភគវា អញ្ញតរំ ភិក្ខុំ អាមន្តេសិ – ‘‘ឯហិ ត្វំ, ភិក្ខុ, មម វចនេន សារិបុត្តំ អាមន្តេហិ – ‘សត្ថា តំ, អាវុសោ សារិបុត្ត, អាមន្តេតី’’’តិ ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ សោ ភិក្ខុ ភគវតោ បដិស្សុត្វា យេនាយស្មា សារិបុត្តោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច – ‘‘សត្ថា តំ, អាវុសោ សារិបុត្ត, អាមន្តេតី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, អាវុសោ’’តិ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ តស្ស ភិក្ខុនោ បដិស្សុត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘សច្ចំ កិរ តយា, សារិបុត្ត, អញ្ញា ព្យាកតា – ‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’តិ បជានាមី’’តិ? ‘‘ន ខោ, ភន្តេ, ឯតេហិ បទេហិ ឯតេហិ ព្យញ្ជនេហិ អត្ថោ 1 វុត្តោ’’តិ។ ‘‘យេន កេនចិបិ, សារិបុត្ត, បរិយាយេន កុលបុត្តោ អញ្ញំ ព្យាករោតិ, អថ ខោ ព្យាកតំ ព្យាកតតោ ទដ្ឋព្ព’’ន្តិ។ ‘‘ននុ អហម្បិ , ភន្តេ, ឯវំ វទាមិ – ‘ន ខោ, ភន្តេ, ឯតេហិ បទេហិ ឯតេហិ ព្យញ្ជនេហិ អត្ថោ វុត្តោ’’’តិ។
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena sāriputtaṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’’ti . ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’ti. ‘‘Evaṃ, āvuso’’ti kho āyasmā sāriputto tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tayā, sāriputta, aññā byākatā – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti? ‘‘Na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho 2 vutto’’ti. ‘‘Yena kenacipi, sāriputta, pariyāyena kulaputto aññaṃ byākaroti, atha kho byākataṃ byākatato daṭṭhabba’’nti. ‘‘Nanu ahampi , bhante, evaṃ vadāmi – ‘na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho vutto’’’ti.
‘‘សចេ តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘កថំ ជានតា បន តយា, អាវុសោ សារិបុត្ត, កថំ បស្សតា អញ្ញា ព្យាកតា – ខីណា ជាតិ វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ កតំ ករណីយំ នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាមី’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោ ត្វំ, សារិបុត្ត, កិន្តិ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ?
‘‘Sace taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānatā pana tayā, āvuso sāriputta, kathaṃ passatā aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti?
‘‘សចេ មំ, ភន្តេ, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘កថំ ជានតា បន តយា, អាវុសោ សារិបុត្ត, កថំ បស្សតា អញ្ញា ព្យាកតា – ខីណា ជាតិ វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ កតំ ករណីយំ នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាមី’តិ; ឯវំ បុដ្ឋោហំ 3, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យំ – ‘យំនិទានា, អាវុសោ, ជាតិ, តស្ស និទានស្ស ខយា ខីណស្មិំ ខីណាម្ហីតិ វិទិតំ។ ខីណាម្ហីតិ វិទិត្វា – ខីណាជាតិ វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ កតំ ករណីយំ នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាមី’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យ’’ន្តិ។
‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānatā pana tayā, āvuso sāriputta, kathaṃ passatā aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti; evaṃ puṭṭhohaṃ 4, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘yaṃnidānā, āvuso, jāti, tassa nidānassa khayā khīṇasmiṃ khīṇāmhīti viditaṃ. Khīṇāmhīti viditvā – khīṇājāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘សចេ បន តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘ជាតិ បនាវុសោ សារិបុត្ត, កិំនិទានា កិំសមុទយា កិំជាតិកា កិំបភវា’តិ? ឯវំ បុដ្ឋោ តំ, សារិបុត្ត, កិន្តិ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ? ‘‘សចេ មំ, ភន្តេ, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘ជាតិ បនាវុសោ សារិបុត្ត, កិំនិទានា កិំសមុទយា កិំជាតិកា កិំបភវា’តិ? ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យំ – ‘ជាតិ ខោ, អាវុសោ, ភវនិទានា ភវសមុទយា ភវជាតិកា ភវប្បភវា’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យ’’ន្តិ។
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭho taṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘jāti kho, āvuso, bhavanidānā bhavasamudayā bhavajātikā bhavappabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘សចេ បន តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘ភវោ បនាវុសោ សារិបុត្ត, កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ’តិ? ឯវំ បុដ្ឋោ ត្វំ, សារិបុត្ត, កិន្តិ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ? ‘‘សចេ មំ, ភន្តេ, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘ភវោ បនាវុសោ សារិបុត្ត, កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ’តិ ? ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យំ – ‘ភវោ ខោ, អាវុសោ, ឧបាទាននិទានោ ឧបាទានសមុទយោ ឧបាទានជាតិកោ ឧបាទានប្បភវោ’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យ’’ន្តិ។
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso sāriputta, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso sāriputta, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti ? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘bhavo kho, āvuso, upādānanidāno upādānasamudayo upādānajātiko upādānappabhavo’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘សចេ បន តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘ឧបាទានំ បនាវុសោ…បេ.… សចេ បន តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – តណ្ហា បនាវុសោ សារិបុត្ត, កិំនិទានា កិំសមុទយា កិំជាតិកា កិំបភវា’តិ? ឯវំ បុដ្ឋោ ត្វំ, សារិបុត្ត, កិន្តិ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ? ‘‘សចេ មំ, ភន្តេ, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – តណ្ហា បនាវុសោ សារិបុត្ត, កិំនិទានា កិំសមុទយា កិំជាតិកា កិំបភវា’តិ? ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យំ – ‘តណ្ហា ខោ, អាវុសោ, វេទនានិទានា វេទនាសមុទយា វេទនាជាតិកា វេទនាបភវា’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យ’’ន្តិ។
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘upādānaṃ panāvuso…pe… sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – taṇhā panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – taṇhā panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘taṇhā kho, āvuso, vedanānidānā vedanāsamudayā vedanājātikā vedanāpabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘សចេ បន តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘កថំ ជានតោ បន តេ, អាវុសោ សារិបុត្ត, កថំ បស្សតោ យា វេទនាសុ នន្ទី សា ន ឧបដ្ឋាសី’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោ ត្វំ, សារិបុត្ត, កិន្តិ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ? ‘‘សចេ មំ, ភន្តេ, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘កថំ ជានតោ បន តេ, អាវុសោ សារិបុត្ត, កថំ បស្សតោ យា វេទនាសុ នន្ទី សា ន ឧបដ្ឋាសី’តិ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យំ – ‘តិស្សោ ខោ ឥមា, អាវុសោ, វេទនា។ កតមា តិស្សោ? សុខា វេទនា, ទុក្ខា វេទនា, អទុក្ខមសុខា វេទនា។ ឥមា ខោ, អាវុសោ, តិស្សោ វេទនា អនិច្ចា។ យទនិច្ចំ តំ ទុក្ខន្តិ វិទិតំ 5, យា វេទនាសុ នន្ទី សា ន ឧបដ្ឋាសី’តិ។ ឯវំ, បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យ’’ន្តិ។
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānato pana te, āvuso sāriputta, kathaṃ passato yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānato pana te, āvuso sāriputta, kathaṃ passato yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘tisso kho imā, āvuso, vedanā. Katamā tisso? Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā. Imā kho, āvuso, tisso vedanā aniccā. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti viditaṃ 6, yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti. Evaṃ, puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘សាធុ សាធុ, សារិបុត្ត។ អយម្បិ ខោ, សារិបុត្ត, បរិយាយោ, ឯតស្សេវ អត្ថស្ស សំខិត្តេន វេយ្យាករណាយ – ‘យំ កិញ្ចិ វេទយិតំ តំ ទុក្ខស្មិ’’’ន្តិ។
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta. Ayampi kho, sāriputta, pariyāyo, etasseva atthassa saṃkhittena veyyākaraṇāya – ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmi’’’nti.
‘‘សចេ បន តំ, សារិបុត្ត, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘កថំ វិមោក្ខា បន តយា, អាវុសោ សារិបុត្ត, អញ្ញា ព្យាកតា – ខីណា ជាតិ វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ កតំ ករណីយំ នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាមី’តិ? ឯវំ បុដ្ឋោ ត្វំ, សារិបុត្ត, កិន្តិ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ? ‘‘សចេ មំ, ភន្តេ, ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ – ‘កថំ វិមោក្ខា បន តយា, អាវុសោ សារិបុត្ត, អញ្ញា ព្យាកតា – ខីណា ជាតិ វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ កតំ ករណីយំ នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាមី’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យំ – ‘អជ្ឈត្តំ វិមោក្ខា ខ្វាហំ, អាវុសោ, សព្ពុបាទានក្ខយា តថា សតោ វិហរាមិ យថា សតំ វិហរន្តំ អាសវា នានុស្សវន្តិ, អត្តានញ្ច នាវជានាមី’តិ។ ឯវំ បុដ្ឋោហំ, ភន្តេ, ឯវំ ព្យាករេយ្យ’’ន្តិ។
‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ vimokkhā pana tayā, āvuso sāriputta, aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ vimokkhā pana tayā, āvuso sāriputta, aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘ajjhattaṃ vimokkhā khvāhaṃ, āvuso, sabbupādānakkhayā tathā sato viharāmi yathā sataṃ viharantaṃ āsavā nānussavanti, attānañca nāvajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘សាធុ សាធុ, សារិបុត្ត។ អយម្បិ ខោ សារិបុត្ត, បរិយាយោ ឯតស្សេវ អត្ថស្ស សំខិត្តេន វេយ្យាករណាយ – យេ អាសវា សមណេន វុត្តា តេស្វាហំ ន កង្ខាមិ, តេ មេ បហីនាតិ ន វិចិកិច្ឆាមី’’តិ។ ឥទមវោច ភគវា។ ឥទំ វត្វា សុគតោ ឧដ្ឋាយាសនា វិហារំ បាវិសិ។
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta. Ayampi kho sāriputta, pariyāyo etasseva atthassa saṃkhittena veyyākaraṇāya – ye āsavā samaṇena vuttā tesvāhaṃ na kaṅkhāmi, te me pahīnāti na vicikicchāmī’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvā sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.
តត្រ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ អចិរបក្កន្តស្ស ភគវតោ ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘បុព្ពេ អប្បដិសំវិទិតំ មំ, អាវុសោ, ភគវា បឋមំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ, តស្ស មេ អហោសិ ទន្ធាយិតត្តំ។ យតោ ច ខោ មេ, អាវុសោ, ភគវា បឋមំ បញ្ហំ អនុមោទិ, តស្ស មយ្ហំ, អាវុសោ, ឯតទហោសិ – ទិវសំ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, ទិវសម្បាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ។ រត្តិំ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, រត្តិម្បាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ។ រត្តិន្ទិវំ 7 ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ , រត្តិន្ទិវម្បាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ។ ទ្វេ រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ…បេ.… ទ្វេ រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ…បេ.… តីណិ រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ…បេ.… តីណិ រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ…បេ.… ចត្តារិ រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ…បេ.… ចត្តារិ រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ…បេ.… បញ្ច រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ…បេ.… បញ្ច រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ…បេ.… ឆ រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ…បេ.… ឆ រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ…បេ.… សត្ត រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, សត្ត រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហី’’តិ។
Tatra kho āyasmā sāriputto acirapakkantassa bhagavato bhikkhū āmantesi – ‘‘pubbe appaṭisaṃviditaṃ maṃ, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ apucchi, tassa me ahosi dandhāyitattaṃ. Yato ca kho me, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ anumodi, tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – divasaṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattiṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, rattimpāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattindivaṃ 8 cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi , rattindivampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Dve rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… dve rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… tīṇi rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… tīṇi rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… cattāri rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… cattāri rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… pañca rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… pañca rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… cha rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… cha rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… satta rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti.
អថ ខោ កឡារខត្តិយោ ភិក្ខុ ឧដ្ឋាយាសនា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ កឡារខត្តិយោ ភិក្ខុ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អាយស្មតា, ភន្តេ, សារិបុត្តេន សីហនាទោ នទិតោ – បុព្ពេ អប្បដិសំវិទិតំ មំ, អាវុសោ, ភគវា បឋមំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ, តស្ស មេ អហោសិ ទន្ធាយិតត្តំ។ យតោ ច ខោ មេ, អាវុសោ, ភគវា បឋមំ បញ្ហំ អនុមោទិ , តស្ស មយ្ហំ, អាវុសោ, ឯតទហោសិ – ទិវសំ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, ទិវសម្បាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ; រត្តិំ ចេបិ…បេ.… រត្តិន្ទិវំ ចេបិ មំ ភគវា…បេ.… ទ្វេ រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា…បេ.… តីណិ… ចត្តារិ… បញ្ច… ឆ… សត្ត រត្តិន្ទិវានិ ចេបិ មំ ភគវា ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, សត្ត រត្តិន្ទិវានិបាហំ ភគវតោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហី’’តិ។
Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, sāriputtena sīhanādo nadito – pubbe appaṭisaṃviditaṃ maṃ, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ apucchi, tassa me ahosi dandhāyitattaṃ. Yato ca kho me, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ anumodi , tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – divasaṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi; rattiṃ cepi…pe… rattindivaṃ cepi maṃ bhagavā…pe… dve rattindivāni cepi maṃ bhagavā…pe… tīṇi… cattāri… pañca… cha… satta rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti.
‘‘សា ហិ, ភិក្ខុ, សារិបុត្តស្ស ធម្មធាតុ សុប្បដិវិទ្ធា, យស្សា ធម្មធាតុយា សុប្បដិវិទ្ធត្តា ទិវសំ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, ទិវសម្បិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ។ រត្តិំ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, រត្តិម្បិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ…បេ.… រត្តិន្ទិវំ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ, រត្តិន្ទិវម្បិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ… ទ្វេ រត្តិន្ទិវានិ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ, ទ្វេ រត្តិន្ទិវានិបិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ… តីណិ រត្តិន្ទិវានិ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ, តីណិ រត្តិន្ទិវានិបិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ… ចត្តារិ រត្តិន្ទិវានិ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ, ចត្តារិ រត្តិន្ទិវានិបិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ… បញ្ច រត្តិន្ទិវានិ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ, បញ្ច រត្តិន្ទិវានិបិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ… ឆ រត្តិន្ទិវានិ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ, ឆ រត្តិន្ទិវានិបិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ… សត្ត រត្តិន្ទិវានិ ចេបាហំ សារិបុត្តំ ឯតមត្ថំ បុច្ឆេយ្យំ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហិ, សត្ត រត្តិន្ទិវានិបិ មេ សារិបុត្តោ ឯតមត្ថំ ព្យាករេយ្យ អញ្ញមញ្ញេហិ បទេហិ អញ្ញមញ្ញេហិ បរិយាយេហី’’តិ។ ទុតិយំ។
‘‘Sā hi, bhikkhu, sāriputtassa dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā divasaṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattiṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, rattimpi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya…pe… rattindivaṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, rattindivampi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… dve rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, dve rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… tīṇi rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, tīṇi rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… cattāri rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, cattāri rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… pañca rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, pañca rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… cha rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, cha rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… satta rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. កឡារសុត្តវណ្ណនា • 2. Kaḷārasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ២. កឡារសុត្តវណ្ណនា • 2. Kaḷārasuttavaṇṇanā
