Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya

    2. කළාරසුත්‌තං

    2. Kaḷārasuttaṃ

    32. සාවත්‌ථියං විහරති. අථ ඛො කළාරඛත්‌තියො භික්‌ඛු යෙනායස්‌මා සාරිපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා සාරිපුත්‌තෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො කළාරඛත්‌තියො භික්‌ඛු ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘මොළියඵග්‌ගුනො, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, භික්‌ඛු සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තොති. න හි නූන සො ආයස්‌මා ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ අස්‌සාසමලත්‌ථාති. තෙන හායස්‌මා සාරිපුත්‌තො ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ අස්‌සාසං පත්‌තො’’ති?

    32. Sāvatthiyaṃ viharati. Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘moḷiyaphagguno, āvuso sāriputta, bhikkhu sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti. Na hi nūna so āyasmā imasmiṃ dhammavinaye assāsamalatthāti. Tena hāyasmā sāriputto imasmiṃ dhammavinaye assāsaṃ patto’’ti?

    ‘‘න ඛ්‌වාහං, ආවුසො, කඞ්‌ඛාමී’’ති. ‘‘ආයතිං, පනාවුසො’’ති?

    ‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, kaṅkhāmī’’ti. ‘‘Āyatiṃ, panāvuso’’ti?

    ‘‘න ඛ්‌වාහං, ආවුසො, විචිකිච්‌ඡාමී’’ති.

    ‘‘Na khvāhaṃ, āvuso, vicikicchāmī’’ti.

    අථ ඛො කළාරඛත්‌තියො භික්‌ඛු උට්‌ඨායාසනා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි . එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො කළාරඛත්‌තියො භික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ආයස්‌මතා, භන්‌තෙ, සාරිපුත්‌තෙන අඤ්‌ඤා බ්‍යාකතා – ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාමී’’ති.

    Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, sāriputtena aññā byākatā – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti.

    අථ ඛො භගවා අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එහි ත්‌වං, භික්‌ඛු, මම වචනෙන සාරිපුත්‌තං ආමන්‌තෙහි – ‘සත්‌ථා තං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ආමන්‌තෙතී’’’ති . ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො සො භික්‌ඛු භගවතො පටිස්‌සුත්‌වා යෙනායස්‌මා සාරිපුත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සත්‌ථා තං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ආමන්‌තෙතී’’ති. ‘‘එවං, ආවුසො’’ති ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො තස්‌ස භික්‌ඛුනො පටිස්‌සුත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං භගවා එතදවොච – ‘‘සච්‌චං කිර තයා, සාරිපුත්‌ත, අඤ්‌ඤා බ්‍යාකතා – ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාමී’’ති? ‘‘න ඛො, භන්‌තෙ, එතෙහි පදෙහි එතෙහි බ්‍යඤ්‌ජනෙහි අත්‌ථො 1 වුත්‌තො’’ති. ‘‘යෙන කෙනචිපි, සාරිපුත්‌ත, පරියායෙන කුලපුත්‌තො අඤ්‌ඤං බ්‍යාකරොති, අථ ඛො බ්‍යාකතං බ්‍යාකතතො දට්‌ඨබ්‌බ’’න්‌ති. ‘‘නනු අහම්‌පි , භන්‌තෙ, එවං වදාමි – ‘න ඛො, භන්‌තෙ, එතෙහි පදෙහි එතෙහි බ්‍යඤ්‌ජනෙහි අත්‌ථො වුත්‌තො’’’ති.

    Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena sāriputtaṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’’ti . ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso sāriputta, āmantetī’’ti. ‘‘Evaṃ, āvuso’’ti kho āyasmā sāriputto tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tayā, sāriputta, aññā byākatā – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti? ‘‘Na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho 2 vutto’’ti. ‘‘Yena kenacipi, sāriputta, pariyāyena kulaputto aññaṃ byākaroti, atha kho byākataṃ byākatato daṭṭhabba’’nti. ‘‘Nanu ahampi , bhante, evaṃ vadāmi – ‘na kho, bhante, etehi padehi etehi byañjanehi attho vutto’’’ti.

    ‘‘සචෙ තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘කථං ජානතා පන තයා, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, කථං පස්‌සතා අඤ්‌ඤා බ්‍යාකතා – ඛීණා ජාති වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං කතං කරණීයං නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාමී’ති. එවං පුට්‌ඨො ත්‌වං, සාරිපුත්‌ත, කින්‌ති බ්‍යාකරෙය්‍යාසී’’ති?

    ‘‘Sace taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānatā pana tayā, āvuso sāriputta, kathaṃ passatā aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti?

    ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘කථං ජානතා පන තයා, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, කථං පස්‌සතා අඤ්‌ඤා බ්‍යාකතා – ඛීණා ජාති වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං කතං කරණීයං නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාමී’ති; එවං පුට්‌ඨොහං 3, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘යංනිදානා, ආවුසො, ජාති, තස්‌ස නිදානස්‌ස ඛයා ඛීණස්‌මිං ඛීණාම්‌හීති විදිතං. ඛීණාම්‌හීති විදිත්‌වා – ඛීණාජාති වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං කතං කරණීයං නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාමී’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānatā pana tayā, āvuso sāriputta, kathaṃ passatā aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti; evaṃ puṭṭhohaṃ 4, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘yaṃnidānā, āvuso, jāti, tassa nidānassa khayā khīṇasmiṃ khīṇāmhīti viditaṃ. Khīṇāmhīti viditvā – khīṇājāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.

    ‘‘සචෙ පන තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘ජාති පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, කිංනිදානා කිංසමුදයා කිංජාතිකා කිංපභවා’ති? එවං පුට්‌ඨො තං, සාරිපුත්‌ත, කින්‌ති බ්‍යාකරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘ජාති පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, කිංනිදානා කිංසමුදයා කිංජාතිකා කිංපභවා’ති? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘ජාති ඛො, ආවුසො, භවනිදානා භවසමුදයා භවජාතිකා භවප්‌පභවා’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭho taṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘jāti kho, āvuso, bhavanidānā bhavasamudayā bhavajātikā bhavappabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.

    ‘‘සචෙ පන තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘භවො පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, කිංනිදානො කිංසමුදයො කිංජාතිකො කිංපභවො’ති? එවං පුට්‌ඨො ත්‌වං, සාරිපුත්‌ත, කින්‌ති බ්‍යාකරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘භවො පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, කිංනිදානො කිංසමුදයො කිංජාතිකො කිංපභවො’ති ? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘භවො ඛො, ආවුසො, උපාදානනිදානො උපාදානසමුදයො උපාදානජාතිකො උපාදානප්‌පභවො’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso sāriputta, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso sāriputta, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti ? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘bhavo kho, āvuso, upādānanidāno upādānasamudayo upādānajātiko upādānappabhavo’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.

    ‘‘සචෙ පන තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘උපාදානං පනාවුසො…පෙ.… සචෙ පන තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – තණ්‌හා පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, කිංනිදානා කිංසමුදයා කිංජාතිකා කිංපභවා’ති? එවං පුට්‌ඨො ත්‌වං, සාරිපුත්‌ත, කින්‌ති බ්‍යාකරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – තණ්‌හා පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, කිංනිදානා කිංසමුදයා කිංජාතිකා කිංපභවා’ති? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘තණ්‌හා ඛො, ආවුසො, වෙදනානිදානා වෙදනාසමුදයා වෙදනාජාතිකා වෙදනාපභවා’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘upādānaṃ panāvuso…pe… sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – taṇhā panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – taṇhā panāvuso sāriputta, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘taṇhā kho, āvuso, vedanānidānā vedanāsamudayā vedanājātikā vedanāpabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.

    ‘‘සචෙ පන තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘කථං ජානතො පන තෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, කථං පස්‌සතො යා වෙදනාසු නන්‌දී සා න උපට්‌ඨාසී’ති. එවං පුට්‌ඨො ත්‌වං, සාරිපුත්‌ත, කින්‌ති බ්‍යාකරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘කථං ජානතො පන තෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, කථං පස්‌සතො යා වෙදනාසු නන්‌දී සා න උපට්‌ඨාසී’ති එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘තිස්‌සො ඛො ඉමා, ආවුසො, වෙදනා. කතමා තිස්‌සො? සුඛා වෙදනා, දුක්‌ඛා වෙදනා, අදුක්‌ඛමසුඛා වෙදනා. ඉමා ඛො, ආවුසො, තිස්‌සො වෙදනා අනිච්‌චා. යදනිච්‌චං තං දුක්‌ඛන්‌ති විදිතං 5, යා වෙදනාසු නන්‌දී සා න උපට්‌ඨාසී’ති. එවං, පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānato pana te, āvuso sāriputta, kathaṃ passato yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ jānato pana te, āvuso sāriputta, kathaṃ passato yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘tisso kho imā, āvuso, vedanā. Katamā tisso? Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā. Imā kho, āvuso, tisso vedanā aniccā. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti viditaṃ 6, yā vedanāsu nandī sā na upaṭṭhāsī’ti. Evaṃ, puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.

    ‘‘සාධු සාධු, සාරිපුත්‌ත. අයම්‌පි ඛො, සාරිපුත්‌ත, පරියායො, එතස්‌සෙව අත්‌ථස්‌ස සංඛිත්‌තෙන වෙය්‍යාකරණාය – ‘යං කිඤ්‌චි වෙදයිතං තං දුක්‌ඛස්‌මි’’’න්‌ති.

    ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta. Ayampi kho, sāriputta, pariyāyo, etasseva atthassa saṃkhittena veyyākaraṇāya – ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmi’’’nti.

    ‘‘සචෙ පන තං, සාරිපුත්‌ත, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘කථං විමොක්‌ඛා පන තයා, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අඤ්‌ඤා බ්‍යාකතා – ඛීණා ජාති වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං කතං කරණීයං නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාමී’ති? එවං පුට්‌ඨො ත්‌වං, සාරිපුත්‌ත, කින්‌ති බ්‍යාකරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘කථං විමොක්‌ඛා පන තයා, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අඤ්‌ඤා බ්‍යාකතා – ඛීණා ජාති වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං කතං කරණීයං නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාමී’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘අජ්‌ඣත්‌තං විමොක්‌ඛා ඛ්‌වාහං, ආවුසො, සබ්‌බුපාදානක්‌ඛයා තථා සතො විහරාමි යථා සතං විහරන්‌තං ආසවා නානුස්‌සවන්‌ති, අත්‌තානඤ්‌ච නාවජානාමී’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති.

    ‘‘Sace pana taṃ, sāriputta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ vimokkhā pana tayā, āvuso sāriputta, aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti? Evaṃ puṭṭho tvaṃ, sāriputta, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘kathaṃ vimokkhā pana tayā, āvuso sāriputta, aññā byākatā – khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘ajjhattaṃ vimokkhā khvāhaṃ, āvuso, sabbupādānakkhayā tathā sato viharāmi yathā sataṃ viharantaṃ āsavā nānussavanti, attānañca nāvajānāmī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.

    ‘‘සාධු සාධු, සාරිපුත්‌ත. අයම්‌පි ඛො සාරිපුත්‌ත, පරියායො එතස්‌සෙව අත්‌ථස්‌ස සංඛිත්‌තෙන වෙය්‍යාකරණාය – යෙ ආසවා සමණෙන වුත්‌තා තෙස්‌වාහං න කඞ්‌ඛාමි, තෙ මෙ පහීනාති න විචිකිච්‌ඡාමී’’ති. ඉදමවොච භගවා. ඉදං වත්‌වා සුගතො උට්‌ඨායාසනා විහාරං පාවිසි.

    ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta. Ayampi kho sāriputta, pariyāyo etasseva atthassa saṃkhittena veyyākaraṇāya – ye āsavā samaṇena vuttā tesvāhaṃ na kaṅkhāmi, te me pahīnāti na vicikicchāmī’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvā sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.

    තත්‍ර ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘පුබ්‌බෙ අප්‌පටිසංවිදිතං මං, ආවුසො, භගවා පඨමං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි, තස්‌ස මෙ අහොසි දන්‌ධායිතත්‌තං. යතො ච ඛො මෙ, ආවුසො, භගවා පඨමං පඤ්‌හං අනුමොදි, තස්‌ස මය්‌හං, ආවුසො, එතදහොසි – දිවසං චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, දිවසම්‌පාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි. රත්‌තිං චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, රත්‌තිම්‌පාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි. රත්‌තින්‌දිවං 7 චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි , රත්‌තින්‌දිවම්‌පාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි. ද්‌වෙ රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය…පෙ.… ද්‌වෙ රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං…පෙ.… තීණි රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය…පෙ.… තීණි රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං…පෙ.… චත්‌තාරි රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය…පෙ.… චත්‌තාරි රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං…පෙ.… පඤ්‌ච රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය…පෙ.… පඤ්‌ච රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං…පෙ.… ඡ රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය…පෙ.… ඡ රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං…පෙ.… සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහී’’ති.

    Tatra kho āyasmā sāriputto acirapakkantassa bhagavato bhikkhū āmantesi – ‘‘pubbe appaṭisaṃviditaṃ maṃ, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ apucchi, tassa me ahosi dandhāyitattaṃ. Yato ca kho me, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ anumodi, tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – divasaṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattiṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, rattimpāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattindivaṃ 8 cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi , rattindivampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Dve rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… dve rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… tīṇi rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… tīṇi rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… cattāri rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… cattāri rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… pañca rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… pañca rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… cha rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya…pe… cha rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ…pe… satta rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti.

    අථ ඛො කළාරඛත්‌තියො භික්‌ඛු උට්‌ඨායාසනා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො කළාරඛත්‌තියො භික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ආයස්‌මතා, භන්‌තෙ, සාරිපුත්‌තෙන සීහනාදො නදිතො – පුබ්‌බෙ අප්‌පටිසංවිදිතං මං, ආවුසො, භගවා පඨමං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි, තස්‌ස මෙ අහොසි දන්‌ධායිතත්‌තං. යතො ච ඛො මෙ, ආවුසො, භගවා පඨමං පඤ්‌හං අනුමොදි , තස්‌ස මය්‌හං, ආවුසො, එතදහොසි – දිවසං චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, දිවසම්‌පාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි; රත්‌තිං චෙපි…පෙ.… රත්‌තින්‌දිවං චෙපි මං භගවා…පෙ.… ද්‌වෙ රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා…පෙ.… තීණි… චත්‌තාරි… පඤ්‌ච… ඡ… සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානි චෙපි මං භගවා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානිපාහං භගවතො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහී’’ති.

    Atha kho kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kaḷārakhattiyo bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, sāriputtena sīhanādo nadito – pubbe appaṭisaṃviditaṃ maṃ, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ apucchi, tassa me ahosi dandhāyitattaṃ. Yato ca kho me, āvuso, bhagavā paṭhamaṃ pañhaṃ anumodi , tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – divasaṃ cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi; rattiṃ cepi…pe… rattindivaṃ cepi maṃ bhagavā…pe… dve rattindivāni cepi maṃ bhagavā…pe… tīṇi… cattāri… pañca… cha… satta rattindivāni cepi maṃ bhagavā etamatthaṃ puccheyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipāhaṃ bhagavato etamatthaṃ byākareyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti.

    ‘‘සා හි, භික්‌ඛු, සාරිපුත්‌තස්‌ස ධම්‌මධාතු සුප්‌පටිවිද්‌ධා, යස්‌සා ධම්‌මධාතුයා සුප්‌පටිවිද්‌ධත්‌තා දිවසං චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, දිවසම්‌පි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි. රත්‌තිං චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, රත්‌තිම්‌පි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය…පෙ.… රත්‌තින්‌දිවං චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං, රත්‌තින්‌දිවම්‌පි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය… ද්‌වෙ රත්‌තින්‌දිවානි චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං, ද්‌වෙ රත්‌තින්‌දිවානිපි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය… තීණි රත්‌තින්‌දිවානි චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං, තීණි රත්‌තින්‌දිවානිපි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය… චත්‌තාරි රත්‌තින්‌දිවානි චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං, චත්‌තාරි රත්‌තින්‌දිවානිපි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය… පඤ්‌ච රත්‌තින්‌දිවානි චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං, පඤ්‌ච රත්‌තින්‌දිවානිපි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය… ඡ රත්‌තින්‌දිවානි චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං, ඡ රත්‌තින්‌දිවානිපි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය… සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානි චෙපාහං සාරිපුත්‌තං එතමත්‌ථං පුච්‌ඡෙය්‍යං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහි, සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානිපි මෙ සාරිපුත්‌තො එතමත්‌ථං බ්‍යාකරෙය්‍ය අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පදෙහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤෙහි පරියායෙහී’’ති. දුතියං.

    ‘‘Sā hi, bhikkhu, sāriputtassa dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā divasaṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, divasampi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi. Rattiṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, rattimpi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya…pe… rattindivaṃ cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, rattindivampi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… dve rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, dve rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… tīṇi rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, tīṇi rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… cattāri rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, cattāri rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… pañca rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, pañca rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… cha rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ, cha rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya… satta rattindivāni cepāhaṃ sāriputtaṃ etamatthaṃ puccheyyaṃ aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehi, satta rattindivānipi me sāriputto etamatthaṃ byākareyya aññamaññehi padehi aññamaññehi pariyāyehī’’ti. Dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. අත්‌ථො ච (ස්‍යා. කං. ක.)
    2. attho ca (syā. kaṃ. ka.)
    3. පුට්‌ඨො අහං (ස්‍යා. කං.), පුට්‌ඨාහං (පී. ක.)
    4. puṭṭho ahaṃ (syā. kaṃ.), puṭṭhāhaṃ (pī. ka.)
    5. විදිතා (ටීකා)
    6. viditā (ṭīkā)
    7. රත්‌තිදිවං (ක.)
    8. rattidivaṃ (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2. කළාරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Kaḷārasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. කළාරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Kaḷārasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact