| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
३. काळिगोधापुत्तभद्दियत्थेरअपदानवण्णना
3. Kāḷigodhāputtabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā
पदुमुत्तरसम्बुद्धन्तिआदिकं आयस्मतो भद्दियस्स काळिगोधापुत्तत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो पदुमुत्तरस्स भगवतो काले विभवसम्पन्ने एकस्मिं कुले निब्बत्तो वुद्धिप्पत्तो पुत्तदारेहि वड्ढितो नगरवासिनो पुञ्ञानि करोन्ते दिस्वा सयम्पि पुञ्ञानि कातुकामो बुद्धप्पमुखं भिक्खुसङ्घं निमन्तेत्वा थूलपटलिकादिअनेकानि महारहानि सयनानि पञ्ञापेत्वा तत्थ निसिन्ने भगवति ससङ्घे पणीतेनाहारेन भोजेत्वा महादानं अदासि। सो एवं यावतायुकं पुञ्ञानि कत्वा देवमनुस्सेसु उभयसम्पत्तियो अनुभवित्वा अपरभागे इमस्मिं बुद्धुप्पादे काळिगोधाय नाम देविया पुत्तो हुत्वा निब्बत्ति। सो विञ्ञुतं पत्तो आरोहपरिणाहहत्थपादरूपसम्पत्तिया भद्दत्ता च काळिगोधाय देविया पुत्तत्ता च भद्दियो काळिगोधापुत्तोति पाकटो। सत्थरि पसीदित्वा मातापितरो आराधेत्वा पब्बजित्वा नचिरस्सेव अरहा अहोसि।
Padumuttarasambuddhantiādikaṃ āyasmato bhaddiyassa kāḷigodhāputtattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle vibhavasampanne ekasmiṃ kule nibbatto vuddhippatto puttadārehi vaḍḍhito nagaravāsino puññāni karonte disvā sayampi puññāni kātukāmo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ nimantetvā thūlapaṭalikādianekāni mahārahāni sayanāni paññāpetvā tattha nisinne bhagavati sasaṅghe paṇītenāhārena bhojetvā mahādānaṃ adāsi. So evaṃ yāvatāyukaṃ puññāni katvā devamanussesu ubhayasampattiyo anubhavitvā aparabhāge imasmiṃ buddhuppāde kāḷigodhāya nāma deviyā putto hutvā nibbatti. So viññutaṃ patto ārohapariṇāhahatthapādarūpasampattiyā bhaddattā ca kāḷigodhāya deviyā puttattā ca bhaddiyo kāḷigodhāputtoti pākaṭo. Satthari pasīditvā mātāpitaro ārādhetvā pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi.
५४. सो अरहा हुत्वा अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो पदुमुत्तरसम्बुद्धन्तिआदिमाह। तं हेट्ठा वुत्तत्थमेव। मेत्तचित्तन्ति मिज्जति सिनेहति नन्दति सब्बसत्तेति मेत्ता, मेत्ताय सहगतं चित्तं मेत्तचित्तं, तं यस्स भगवतो अत्थीति मेत्तचित्तो, तं मेत्तचित्तं। महामुनिन्ति सकलभिक्खूनं महन्तत्ता महामुनि, तं पदुमुत्तरं सम्बुद्धन्ति सम्बन्धो। जनता सब्बाति सब्बो जनकायो, सब्बनगरवासिनोति अत्थो। सब्बलोकग्गनायकन्ति सकललोकस्स अग्गं सेट्ठं निब्बानस्स नयनतो पापनतो नायकं पदुमुत्तरसम्बुद्धं जनता उपेति समीपं गच्छतीति सम्बन्धो।
54. So arahā hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttarasambuddhantiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva. Mettacittanti mijjati sinehati nandati sabbasatteti mettā, mettāya sahagataṃ cittaṃ mettacittaṃ, taṃ yassa bhagavato atthīti mettacitto, taṃ mettacittaṃ. Mahāmuninti sakalabhikkhūnaṃ mahantattā mahāmuni, taṃ padumuttaraṃ sambuddhanti sambandho. Janatā sabbāti sabbo janakāyo, sabbanagaravāsinoti attho. Sabbalokagganāyakanti sakalalokassa aggaṃ seṭṭhaṃ nibbānassa nayanato pāpanato nāyakaṃ padumuttarasambuddhaṃ janatā upeti samīpaṃ gacchatīti sambandho.
५५. सत्तुकञ्च बद्धकञ्चाति बद्धसत्तुअबद्धसत्तुसङ्खातं आमिसं। अथ वा भत्तपूपखज्जभोज्जयागुआदयो यावकालिकत्ता आमिसं पानभोजनञ्च गहेत्वा पुञ्ञक्खेत्ते अनुत्तरे सत्थुनो ददन्तीति सम्बन्धो।
55.Sattukañca baddhakañcāti baddhasattuabaddhasattusaṅkhātaṃ āmisaṃ. Atha vā bhattapūpakhajjabhojjayāguādayo yāvakālikattā āmisaṃ pānabhojanañca gahetvā puññakkhette anuttare satthuno dadantīti sambandho.
५८. आसनं बुद्धयुत्तकन्ति बुद्धयोग्गं बुद्धारहं बुद्धानुच्छविकं सत्तरतनमयं आसनन्ति अत्थो। सेसं नयानुयोगेन सुविञ्ञेय्यमेवाति।
58.Āsanaṃ buddhayuttakanti buddhayoggaṃ buddhārahaṃ buddhānucchavikaṃ sattaratanamayaṃ āsananti attho. Sesaṃ nayānuyogena suviññeyyamevāti.
काळिगोधापुत्तभद्दियत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Kāḷigodhāputtabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / ३. काळिगोधापुत्तभद्दियत्थेरअपदानं • 3. Kāḷigodhāputtabhaddiyattheraapadānaṃ
