Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
८. कालिकनिद्देसो
8. Kālikaniddeso
कालिका चाति –
Kālikācāti –
८४.
84.
पटिग्गहिता चत्तारो, कालिका यावकालिकं।
Paṭiggahitā cattāro, kālikā yāvakālikaṃ;
यामकालिकं सत्ताह-कालिकं यावजीविकं॥
Yāmakālikaṃ sattāha-kālikaṃ yāvajīvikaṃ.
८५.
85.
पिट्ठं मूलं फलं खज्जं, गोरसो धञ्ञभोजनं।
Piṭṭhaṃ mūlaṃ phalaṃ khajjaṃ, goraso dhaññabhojanaṃ;
यागुसूपप्पभुतयो, होन्तेते यावकालिका॥
Yāgusūpappabhutayo, hontete yāvakālikā.
८६.
86.
मधुमुद्दिकसालूक-चोचमोचम्बजम्बुजं।
Madhumuddikasālūka-cocamocambajambujaṃ;
फारुसं नग्गिसन्तत्तं, पानकं यामकालिकं॥
Phārusaṃ naggisantattaṃ, pānakaṃ yāmakālikaṃ.
८७.
87.
सानुलोमानि धञ्ञानि, ठपेत्वा फलजो रसो।
Sānulomāni dhaññāni, ṭhapetvā phalajo raso;
मधूकपुप्फमञ्ञत्र, सब्बो पुप्फरसोपि च॥
Madhūkapupphamaññatra, sabbo puppharasopi ca.
८८.
88.
सब्बपत्तरसो चेव, ठपेत्वा पक्कडाकजं।
Sabbapattaraso ceva, ṭhapetvā pakkaḍākajaṃ;
सीतोदमद्दितोदिच्च-पाको वा यामकालिको॥
Sītodamadditodicca-pāko vā yāmakāliko.
८९.
89.
सप्पिनोनीततेलानि , मधुफाणितमेव च।
Sappinonītatelāni , madhuphāṇitameva ca;
सत्ताहकालिका सप्पि, येसं मंसमवारितं॥
Sattāhakālikā sappi, yesaṃ maṃsamavāritaṃ.
९०.
90.
तेलं तिलवसेरण्ड-मधुसासपसम्भवं।
Telaṃ tilavaseraṇḍa-madhusāsapasambhavaṃ;
खुद्दाभमरमधुकरि-मक्खिकाहि कतं मधु।
Khuddābhamaramadhukari-makkhikāhi kataṃ madhu;
रसादिउच्छुविकति, पक्कापक्का च फाणितं॥
Rasādiucchuvikati, pakkāpakkā ca phāṇitaṃ.
९१.
91.
सवत्थुपक्का सामं वा, वसा काले अमानुसा।
Savatthupakkā sāmaṃ vā, vasā kāle amānusā;
अञ्ञेसं न पचे वत्थुं, यावकालिकवत्थुनं॥
Aññesaṃ na pace vatthuṃ, yāvakālikavatthunaṃ.
९२.
92.
हलिद्दिं सिङ्गिवेरञ्च, वचत्तं लसुणं वचा।
Haliddiṃ siṅgiverañca, vacattaṃ lasuṇaṃ vacā;
उसीरं भद्दमुत्तञ्चातिविसा कटुरोहिणी।
Usīraṃ bhaddamuttañcātivisā kaṭurohiṇī;
पञ्चमूलादिकञ्चापि, मूलं तं यावजीविकं॥
Pañcamūlādikañcāpi, mūlaṃ taṃ yāvajīvikaṃ.
९३.
93.
बिळङ्गं मरिचं गोट्ठ-फलं पिप्फलि राजिका।
Biḷaṅgaṃ maricaṃ goṭṭha-phalaṃ pipphali rājikā;
तिफलेरण्डकादीनं, फलं तं यावजीविकं॥
Tiphaleraṇḍakādīnaṃ, phalaṃ taṃ yāvajīvikaṃ.
९४.
94.
कप्पासनिम्बकुटजपटोलसुलसादिनं।
Kappāsanimbakuṭajapaṭolasulasādinaṃ;
सूपेय्यपण्णं वज्जेत्वा, पण्णं तं यावजीविकं॥
Sūpeyyapaṇṇaṃ vajjetvā, paṇṇaṃ taṃ yāvajīvikaṃ.
९५.
95.
ठपेत्वा उच्छुनिय्यासं,
Ṭhapetvā ucchuniyyāsaṃ,
सरसं उच्छुजं तचं।
Sarasaṃ ucchujaṃ tacaṃ;
निय्यासो च तचो सब्बो,
Niyyāso ca taco sabbo,
लोणं लोहं सिला तथा॥
Loṇaṃ lohaṃ silā tathā.
९६.
96.
सुद्धसित्थञ्च सेवालो, यञ्च किञ्चि सुझापितं।
Suddhasitthañca sevālo, yañca kiñci sujhāpitaṃ;
विकटादिप्पभेदञ्च, ञातब्बं यावजीविकं॥
Vikaṭādippabhedañca, ñātabbaṃ yāvajīvikaṃ.
९७.
97.
मूलं सारं तचो फेग्गु, पण्णं पुप्फं फलं लता।
Mūlaṃ sāraṃ taco pheggu, paṇṇaṃ pupphaṃ phalaṃ latā;
आहारत्थ मसाधेन्तं, सब्बं तं यावजीविकं॥
Āhārattha masādhentaṃ, sabbaṃ taṃ yāvajīvikaṃ.
९८.
98.
सब्बकालिकसम्भोगो, काले सब्बस्स कप्पति।
Sabbakālikasambhogo, kāle sabbassa kappati;
सति पच्चये विकाले, कप्पते कालिकत्तयं॥
Sati paccaye vikāle, kappate kālikattayaṃ.
९९.
99.
कालयाममतिक्कन्ता , पाचित्तिं जनयन्तुभो।
Kālayāmamatikkantā , pācittiṃ janayantubho;
जनयन्ति उभोपेते, अन्तोवुत्थञ्च सन्निधिं॥
Janayanti ubhopete, antovutthañca sannidhiṃ.
१००.
100.
सत्ताहकालिके सत्त, अहानि अतिनामिते।
Sattāhakālike satta, ahāni atināmite;
पाचित्ति पाळिनारुळ्हे, सप्पिआदिम्हि दुक्कटं॥
Pācitti pāḷināruḷhe, sappiādimhi dukkaṭaṃ.
१०१.
101.
निस्सट्ठलद्धं मक्खेय्य, नङ्गं नज्झोहरेय्य च।
Nissaṭṭhaladdhaṃ makkheyya, naṅgaṃ najjhohareyya ca;
विकप्पेन्तस्स सत्ताहे, सामणेरस्सधिट्ठतो।
Vikappentassa sattāhe, sāmaṇerassadhiṭṭhato;
मक्खनादिञ्च नापत्ति, अञ्ञस्स ददतोपि च॥
Makkhanādiñca nāpatti, aññassa dadatopi ca.
१०२.
102.
यावकालिकआदीनि, संसट्ठानि सहत्तना।
Yāvakālikaādīni, saṃsaṭṭhāni sahattanā;
गाहापयन्ति सब्भावं, तस्मा एवमुदीरितं॥
Gāhāpayanti sabbhāvaṃ, tasmā evamudīritaṃ.
१०३.
103.
पुरे पटिग्गहितञ्च, सत्ताहं यावजीविकं।
Pure paṭiggahitañca, sattāhaṃ yāvajīvikaṃ;
सेसकालिकसम्मिस्सं, पाचित्ति परिभुञ्जतो॥
Sesakālikasammissaṃ, pācitti paribhuñjato.
१०४.
104.
यावकालिकसम्मिस्सं, इतरं कालिकत्तयं।
Yāvakālikasammissaṃ, itaraṃ kālikattayaṃ;
पटिग्गहितं तदहु, तदहेव च भुञ्जये॥
Paṭiggahitaṃ tadahu, tadaheva ca bhuñjaye.
१०५.
105.
यामकालिकसम्मिस्सं, सेसमेवं विजानियं।
Yāmakālikasammissaṃ, sesamevaṃ vijāniyaṃ;
सत्ताहकालिकमिस्सञ्च, सत्ताहं कप्पतेतरन्ति॥
Sattāhakālikamissañca, sattāhaṃ kappatetaranti.