| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๖. กาฬีสุตฺตํ
6. Kāḷīsuttaṃ
๒๖. เอกํ สมยํ อายสฺมา มหากจฺจาโน อวนฺตีสุ วิหรติ กุรรฆเร 1 ปวเตฺต ปพฺพเตฯ อถ โข กาฬี อุปาสิกา กุรรฆริกา เยนายสฺมา มหากจฺจาโน เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ มหากจฺจานํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข กาฬี อุปาสิกา กุรรฆริกา อายสฺมนฺตํ มหากจฺจานํ เอตทโวจ – ‘‘วุตฺตมิทํ, ภเนฺต, ภควตา กุมาริปเญฺหสุ –
26. Ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati kuraraghare 2 pavatte pabbate. Atha kho kāḷī upāsikā kuraragharikā yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho kāḷī upāsikā kuraragharikā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ, bhante, bhagavatā kumāripañhesu –
‘อตฺถสฺส ปตฺติํ หทยสฺส สนฺติํ,
‘Atthassa pattiṃ hadayassa santiṃ,
เชตฺวาน เสนํ ปิยสาตรูปํ;
Jetvāna senaṃ piyasātarūpaṃ;
‘‘อิมสฺส โข, ภเนฺต, ภควตา สํขิเตฺตน ภาสิตสฺส กถํ วิตฺถาเรน อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพ’’ติ?
‘‘Imassa kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘ปถวีกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ, เอเก สมณพฺราหฺมณา ‘อโตฺถ’ติ อภินิพฺพเตฺตสุํ 9ฯ ยาวตา โข, ภคินิ, ปถวีกสิณสมาปตฺติปรมตา , ตทภิญฺญาสิ ภควาฯ ตทภิญฺญาย ภควา อสฺสาทมทฺทส 10 อาทีนวมทฺทส นิสฺสรณมทฺทส มคฺคามคฺคญาณทสฺสนมทฺทสฯ ตสฺส อสฺสาททสฺสนเหตุ อาทีนวทสฺสนเหตุ นิสฺสรณทสฺสนเหตุ มคฺคามคฺคญาณทสฺสนเหตุ อตฺถสฺส ปตฺติ หทยสฺส สนฺติ วิทิตา โหติฯ
‘‘Pathavīkasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini, eke samaṇabrāhmaṇā ‘attho’ti abhinibbattesuṃ 11. Yāvatā kho, bhagini, pathavīkasiṇasamāpattiparamatā , tadabhiññāsi bhagavā. Tadabhiññāya bhagavā assādamaddasa 12 ādīnavamaddasa nissaraṇamaddasa maggāmaggañāṇadassanamaddasa. Tassa assādadassanahetu ādīnavadassanahetu nissaraṇadassanahetu maggāmaggañāṇadassanahetu atthassa patti hadayassa santi viditā hoti.
‘‘อาโปกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ…เป.… เตโชกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… วาโยกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… นีลกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… ปีตกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… โลหิตกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… โอทาตกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… อากาสกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ… วิญฺญาณกสิณสมาปตฺติปรมา โข, ภคินิ, เอเก สมณพฺราหฺมณา ‘อโตฺถ’ติ อภินิพฺพเตฺตสุํ ฯ ยาวตา โข, ภคินิ, วิญฺญาณกสิณสมาปตฺติปรมตา, ตทภิญฺญาสิ ภควาฯ ตทภิญฺญาย ภควา อสฺสาทมทฺทส อาทีนวมทฺทส นิสฺสรณมทฺทส มคฺคามคฺคญาณทสฺสนมทฺทสฯ ตสฺส อสฺสาททสฺสนเหตุ อาทีนวทสฺสนเหตุ นิสฺสรณทสฺสนเหตุ มคฺคามคฺคญาณทสฺสนเหตุ อตฺถสฺส ปตฺติ หทยสฺส สนฺติ วิทิตา โหติฯ อิติ โข, ภคินิ, ยํ ตํ วุตฺตํ ภควตา กุมาริปเญฺหสุ –
‘‘Āpokasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini…pe… tejokasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… vāyokasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… nīlakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… pītakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… lohitakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… odātakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… ākāsakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… viññāṇakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini, eke samaṇabrāhmaṇā ‘attho’ti abhinibbattesuṃ . Yāvatā kho, bhagini, viññāṇakasiṇasamāpattiparamatā, tadabhiññāsi bhagavā. Tadabhiññāya bhagavā assādamaddasa ādīnavamaddasa nissaraṇamaddasa maggāmaggañāṇadassanamaddasa. Tassa assādadassanahetu ādīnavadassanahetu nissaraṇadassanahetu maggāmaggañāṇadassanahetu atthassa patti hadayassa santi viditā hoti. Iti kho, bhagini, yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā kumāripañhesu –
‘อตฺถสฺส ปตฺติํ หทยสฺส สนฺติํ,
‘Atthassa pattiṃ hadayassa santiṃ,
เชตฺวาน เสนํ ปิยสาตรูปํ;
Jetvāna senaṃ piyasātarūpaṃ;
เอโกหํ ฌายํ สุขมนุโพธิํ,
Ekohaṃ jhāyaṃ sukhamanubodhiṃ,
ตสฺมา ชเนน น กโรมิ สกฺขิํ;
Tasmā janena na karomi sakkhiṃ;
สกฺขี น สมฺปชฺชติ เกนจิ เม’ติฯ
Sakkhī na sampajjati kenaci me’ti.
‘‘อิมสฺส โข, ภคินิ, ภควตา สํขิเตฺตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพ’’ติฯ ฉฎฺฐํฯ
‘‘Imassa kho, bhagini, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๖. กาฬีสุตฺตวณฺณนา • 6. Kāḷīsuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๖. กาฬีสุตฺตวณฺณนา • 6. Kāḷīsuttavaṇṇanā
