Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൬. കാളീസുത്തം
6. Kāḷīsuttaṃ
൨൬. ഏകം സമയം ആയസ്മാ മഹാകച്ചാനോ അവന്തീസു വിഹരതി കുരരഘരേ 1 പവത്തേ പബ്ബതേ. അഥ ഖോ കാളീ ഉപാസികാ കുരരഘരികാ യേനായസ്മാ മഹാകച്ചാനോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം മഹാകച്ചാനം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ കാളീ ഉപാസികാ കുരരഘരികാ ആയസ്മന്തം മഹാകച്ചാനം ഏതദവോച – ‘‘വുത്തമിദം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ കുമാരിപഞ്ഹേസു –
26. Ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati kuraraghare 2 pavatte pabbate. Atha kho kāḷī upāsikā kuraragharikā yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho kāḷī upāsikā kuraragharikā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ, bhante, bhagavatā kumāripañhesu –
‘അത്ഥസ്സ പത്തിം ഹദയസ്സ സന്തിം,
‘Atthassa pattiṃ hadayassa santiṃ,
ജേത്വാന സേനം പിയസാതരൂപം;
Jetvāna senaṃ piyasātarūpaṃ;
‘‘ഇമസ്സ ഖോ, ഭന്തേ, ഭഗവതാ സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ കഥം വിത്ഥാരേന അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ’’തി?
‘‘Imassa kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘പഥവീകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി, ഏകേ സമണബ്രാഹ്മണാ ‘അത്ഥോ’തി അഭിനിബ്ബത്തേസും 9. യാവതാ ഖോ, ഭഗിനി, പഥവീകസിണസമാപത്തിപരമതാ , തദഭിഞ്ഞാസി ഭഗവാ. തദഭിഞ്ഞായ ഭഗവാ അസ്സാദമദ്ദസ 10 ആദീനവമദ്ദസ നിസ്സരണമദ്ദസ മഗ്ഗാമഗ്ഗഞാണദസ്സനമദ്ദസ. തസ്സ അസ്സാദദസ്സനഹേതു ആദീനവദസ്സനഹേതു നിസ്സരണദസ്സനഹേതു മഗ്ഗാമഗ്ഗഞാണദസ്സനഹേതു അത്ഥസ്സ പത്തി ഹദയസ്സ സന്തി വിദിതാ ഹോതി.
‘‘Pathavīkasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini, eke samaṇabrāhmaṇā ‘attho’ti abhinibbattesuṃ 11. Yāvatā kho, bhagini, pathavīkasiṇasamāpattiparamatā , tadabhiññāsi bhagavā. Tadabhiññāya bhagavā assādamaddasa 12 ādīnavamaddasa nissaraṇamaddasa maggāmaggañāṇadassanamaddasa. Tassa assādadassanahetu ādīnavadassanahetu nissaraṇadassanahetu maggāmaggañāṇadassanahetu atthassa patti hadayassa santi viditā hoti.
‘‘ആപോകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി…പേ॰… തേജോകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… വായോകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… നീലകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… പീതകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… ലോഹിതകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… ഓദാതകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… ആകാസകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി… വിഞ്ഞാണകസിണസമാപത്തിപരമാ ഖോ, ഭഗിനി, ഏകേ സമണബ്രാഹ്മണാ ‘അത്ഥോ’തി അഭിനിബ്ബത്തേസും . യാവതാ ഖോ, ഭഗിനി, വിഞ്ഞാണകസിണസമാപത്തിപരമതാ, തദഭിഞ്ഞാസി ഭഗവാ. തദഭിഞ്ഞായ ഭഗവാ അസ്സാദമദ്ദസ ആദീനവമദ്ദസ നിസ്സരണമദ്ദസ മഗ്ഗാമഗ്ഗഞാണദസ്സനമദ്ദസ. തസ്സ അസ്സാദദസ്സനഹേതു ആദീനവദസ്സനഹേതു നിസ്സരണദസ്സനഹേതു മഗ്ഗാമഗ്ഗഞാണദസ്സനഹേതു അത്ഥസ്സ പത്തി ഹദയസ്സ സന്തി വിദിതാ ഹോതി. ഇതി ഖോ, ഭഗിനി, യം തം വുത്തം ഭഗവതാ കുമാരിപഞ്ഹേസു –
‘‘Āpokasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini…pe… tejokasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… vāyokasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… nīlakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… pītakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… lohitakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… odātakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… ākāsakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini… viññāṇakasiṇasamāpattiparamā kho, bhagini, eke samaṇabrāhmaṇā ‘attho’ti abhinibbattesuṃ . Yāvatā kho, bhagini, viññāṇakasiṇasamāpattiparamatā, tadabhiññāsi bhagavā. Tadabhiññāya bhagavā assādamaddasa ādīnavamaddasa nissaraṇamaddasa maggāmaggañāṇadassanamaddasa. Tassa assādadassanahetu ādīnavadassanahetu nissaraṇadassanahetu maggāmaggañāṇadassanahetu atthassa patti hadayassa santi viditā hoti. Iti kho, bhagini, yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā kumāripañhesu –
‘അത്ഥസ്സ പത്തിം ഹദയസ്സ സന്തിം,
‘Atthassa pattiṃ hadayassa santiṃ,
ജേത്വാന സേനം പിയസാതരൂപം;
Jetvāna senaṃ piyasātarūpaṃ;
ഏകോഹം ഝായം സുഖമനുബോധിം,
Ekohaṃ jhāyaṃ sukhamanubodhiṃ,
തസ്മാ ജനേന ന കരോമി സക്ഖിം;
Tasmā janena na karomi sakkhiṃ;
സക്ഖീ ന സമ്പജ്ജതി കേനചി മേ’തി.
Sakkhī na sampajjati kenaci me’ti.
‘‘ഇമസ്സ ഖോ, ഭഗിനി, ഭഗവതാ സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ ഏവം വിത്ഥാരേന അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ’’തി. ഛട്ഠം.
‘‘Imassa kho, bhagini, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൬. കാളീസുത്തവണ്ണനാ • 6. Kāḷīsuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൬. കാളീസുത്തവണ്ണനാ • 6. Kāḷīsuttavaṇṇanā