Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เถรคาถาปาฬิ • Theragāthāpāḷi |
๑๐. ทสกนิปาโต
10. Dasakanipāto
๑. กาฬุทายิเตฺถรคาถา
1. Kāḷudāyittheragāthā
๕๒๗.
527.
‘‘องฺคาริโน ทานิ ทุมา ภทเนฺต, ผเลสิโน ฉทนํ วิปฺปหาย;
‘‘Aṅgārino dāni dumā bhadante, phalesino chadanaṃ vippahāya;
เต อจฺจิมโนฺตว ปภาสยนฺติ, สมโย มหาวีร ภาคี รสานํฯ
Te accimantova pabhāsayanti, samayo mahāvīra bhāgī rasānaṃ.
๕๒๘.
528.
‘‘ทุมานิ ผุลฺลานิ มโนรมานิ, สมนฺตโต สพฺพทิสา ปวนฺติ;
‘‘Dumāni phullāni manoramāni, samantato sabbadisā pavanti;
ปตฺตํ ปหาย ผลมาสสานา 1, กาโล อิโต ปกฺกมนาย วีรฯ
Pattaṃ pahāya phalamāsasānā 2, kālo ito pakkamanāya vīra.
๕๒๙.
529.
‘‘เนวาติสีตํ น ปนาติอุณฺหํ, สุขา อุตุ อทฺธนิยา ภทเนฺต;
‘‘Nevātisītaṃ na panātiuṇhaṃ, sukhā utu addhaniyā bhadante;
ปสฺสนฺตุ ตํ สากิยา โกฬิยา จ, ปจฺฉามุขํ โรหินิยํ ตรนฺตํฯ
Passantu taṃ sākiyā koḷiyā ca, pacchāmukhaṃ rohiniyaṃ tarantaṃ.
๕๓๐.
530.
‘‘อาสาย กสเต เขตฺตํ, พีชํ อาสาย วปฺปติ;
‘‘Āsāya kasate khettaṃ, bījaṃ āsāya vappati;
อาสาย วาณิชา ยนฺติ, สมุทฺทํ ธนหารกา;
Āsāya vāṇijā yanti, samuddaṃ dhanahārakā;
ยาย อาสาย ติฎฺฐามิ, สา เม อาสา สมิชฺฌตุฯ
Yāya āsāya tiṭṭhāmi, sā me āsā samijjhatu.
๕๓๑.
531.
3 ‘‘ปุนปฺปุนํ เจว วปนฺติ พีชํ, ปุนปฺปุนํ วสฺสติ เทวราชา;
4 ‘‘Punappunaṃ ceva vapanti bījaṃ, punappunaṃ vassati devarājā;
ปุนปฺปุนํ เขตฺตํ กสนฺติ กสฺสกา, ปุนปฺปุนํ ธญฺญมุเปติ รฎฺฐํฯ
Punappunaṃ khettaṃ kasanti kassakā, punappunaṃ dhaññamupeti raṭṭhaṃ.
๕๓๒.
532.
5 ‘‘ปุนปฺปุนํ ยาจนกา จรนฺติ, ปุนปฺปุนํ ทานปตี ททนฺติ;
6 ‘‘Punappunaṃ yācanakā caranti, punappunaṃ dānapatī dadanti;
ปุนปฺปุนํ ทานปตี ททิตฺวา, ปุนปฺปุนํ สคฺคมุเปนฺติ ฐานํฯ
Punappunaṃ dānapatī daditvā, punappunaṃ saggamupenti ṭhānaṃ.
๕๓๓.
533.
‘‘วีโร หเว สตฺตยุคํ ปุเนติ, ยสฺมิํ กุเล ชายติ ภูริปโญฺญ;
‘‘Vīro have sattayugaṃ puneti, yasmiṃ kule jāyati bhūripañño;
มญฺญามหํ สกฺกติ เทวเทโว, ตยา หิ ชาโต 7 มุนิ สจฺจนาโมฯ
Maññāmahaṃ sakkati devadevo, tayā hi jāto 8 muni saccanāmo.
๕๓๔.
534.
‘‘สุโทฺธทโน นาม ปิตา มเหสิโน, พุทฺธสฺส มาตา ปน มายนามา;
‘‘Suddhodano nāma pitā mahesino, buddhassa mātā pana māyanāmā;
ยา โพธิสตฺตํ ปริหริย กุจฺฉินา, กายสฺส เภทา ติทิวมฺหิ โมทติฯ
Yā bodhisattaṃ parihariya kucchinā, kāyassa bhedā tidivamhi modati.
๕๓๕.
535.
‘‘สา โคตมี กาลกตา อิโต จุตา, ทิเพฺพหิ กาเมหิ สมงฺคิภูตา;
‘‘Sā gotamī kālakatā ito cutā, dibbehi kāmehi samaṅgibhūtā;
สา โมทติ กามคุเณหิ ปญฺจหิ, ปริวาริตา เทวคเณหิ เตหิฯ
Sā modati kāmaguṇehi pañcahi, parivāritā devagaṇehi tehi.
๕๓๖.
536.
‘‘พุทฺธสฺส ปุโตฺตมฺหิ อสยฺหสาหิโน, องฺคีรสสฺสปฺปฎิมสฺส ตาทิโน;
‘‘Buddhassa puttomhi asayhasāhino, aṅgīrasassappaṭimassa tādino;
ปิตุปิตา มยฺหํ ตุวํสิ สกฺก, ธเมฺมน เม โคตม อยฺยโกสี’’ติฯ
Pitupitā mayhaṃ tuvaṃsi sakka, dhammena me gotama ayyakosī’’ti.
… กาฬุทายี เถโร…ฯ
… Kāḷudāyī thero….
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เถรคาถา-อฎฺฐกถา • Theragāthā-aṭṭhakathā / ๑. กาฬุทายิเตฺถรคาถาวณฺณนา • 1. Kāḷudāyittheragāthāvaṇṇanā