| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៨. កល្យាណមិត្តសុត្តំ
8. Kalyāṇamittasuttaṃ
១២៩. សាវត្ថិនិទានំ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ រាជា បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘ឥធ មយ្ហំ , ភន្តេ, រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘ស្វាក្ខាតោ ភគវតា ធម្មោ, សោ ច ខោ កល្យាណមិត្តស្ស កល្យាណសហាយស្ស កល្យាណសម្បវង្កស្ស, នោ បាបមិត្តស្ស នោ បាបសហាយស្ស នោ បាបសម្បវង្កស្សា’’’តិ។
129. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ , bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo, so ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassā’’’ti.
‘‘ឯវមេតំ, មហារាជ, ឯវមេតំ, មហារាជ! ស្វាក្ខាតោ , មហារាជ, មយា ធម្មោ។ សោ ច ខោ កល្យាណមិត្តស្ស កល្យាណសហាយស្ស កល្យាណសម្បវង្កស្ស, នោ បាបមិត្តស្ស នោ បាបសហាយស្ស នោ បាបសម្បវង្កស្សាតិ។
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Svākkhāto , mahārāja, mayā dhammo. So ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassāti.
‘‘ឯកមិទាហំ, មហារាជ, សមយំ សក្កេសុ វិហរាមិ នគរកំ នាម សក្យានំ និគមោ។ អថ ខោ, មហារាជ, អានន្ទោ ភិក្ខុ យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ, មហារាជ, អានន្ទោ ភិក្ខុ មំ ឯតទវោច – ‘ឧបឌ្ឍមិទំ, ភន្តេ, ព្រហ្មចរិយស្ស – យទិទំ កល្យាណមិត្តតា កល្យាណសហាយតា កល្យាណសម្បវង្កតា’’’តិ។
‘‘Ekamidāhaṃ, mahārāja, samayaṃ sakkesu viharāmi nagarakaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho, mahārāja, ānando bhikkhu yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, mahārāja, ānando bhikkhu maṃ etadavoca – ‘upaḍḍhamidaṃ, bhante, brahmacariyassa – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’’ti.
‘‘ឯវំ វុត្តាហំ, មហារាជ, អានន្ទំ ភិក្ខុំ ឯតទវោចំ – ‘មា ហេវំ, អានន្ទ, មា ហេវំ, អានន្ទ! សកលមេវ ហិទំ, អានន្ទ, ព្រហ្មចរិយំ – យទិទំ កល្យាណមិត្តតា កល្យាណសហាយតា កល្យាណសម្បវង្កតា។ កល្យាណមិត្តស្សេតំ, អានន្ទ, ភិក្ខុនោ បាដិកង្ខំ កល្យាណសហាយស្ស កល្យាណសម្បវង្កស្ស អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ភាវេស្សតិ អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ពហុលីករិស្សតិ’’’។
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, mahārāja, ānandaṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – ‘mā hevaṃ, ānanda, mā hevaṃ, ānanda! Sakalameva hidaṃ, ānanda, brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā. Kalyāṇamittassetaṃ, ānanda, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati’’’.
‘‘កថញ្ច, អានន្ទ, ភិក្ខុ កល្យាណមិត្តោ កល្យាណសហាយោ កល្យាណសម្បវង្កោ អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ភាវេតិ, អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ពហុលីករោតិ? ឥធានន្ទ, ភិក្ខុ សម្មាទិដ្ឋិំ ភាវេតិ វិវេកនិស្សិតំ វិរាគនិស្សិតំ និរោធនិស្សិតំ វោស្សគ្គបរិណាមិំ, សម្មាសង្កប្បំ ភាវេតិ…បេ.… សម្មាវាចំ ភាវេតិ…បេ.… សម្មាកម្មន្តំ ភាវេតិ…បេ.… សម្មាអាជីវំ ភាវេតិ…បេ.… សម្មាវាយាមំ ភាវេតិ…បេ.… សម្មាសតិំ ភាវេតិ…បេ.… សម្មាសមាធិំ ភាវេតិ វិវេកនិស្សិតំ វិរាគនិស្សិតំ និរោធនិស្សិតំ វោស្សគ្គបរិណាមិំ។ ឯវំ ខោ, អានន្ទ, ភិក្ខុ កល្យាណមិត្តោ កល្យាណសហាយោ កល្យាណសម្បវង្កោ អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ភាវេតិ, អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ពហុលីករោតិ។ តទមិនាបេតំ, អានន្ទ, បរិយាយេន វេទិតព្ពំ យថា សកលមេវិទំ ព្រហ្មចរិយំ – យទិទំ កល្យាណមិត្តតា កល្យាណសហាយតា កល្យាណសម្បវង្កតា’’តិ។
‘‘Kathañca, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti? Idhānanda, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, sammāsaṅkappaṃ bhāveti…pe… sammāvācaṃ bhāveti…pe… sammākammantaṃ bhāveti…pe… sammāājīvaṃ bhāveti…pe… sammāvāyāmaṃ bhāveti…pe… sammāsatiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti. Tadamināpetaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
‘‘មមញ្ហិ, អានន្ទ, កល្យាណមិត្តំ អាគម្ម ជាតិធម្មា សត្តា ជាតិយា បរិមុច្ចន្តិ, ជរាធម្មា សត្តា ជរាយ បរិមុច្ចន្តិ, ព្យាធិធម្មា សត្តា ព្យាធិតោ បរិមុច្ចន្តិ, មរណធម្មា សត្តា មរណេន បរិមុច្ចន្តិ, សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសធម្មា សត្តា សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសេហិ បរិមុច្ចន្តិ។ ឥមិនា ខោ ឯតំ, អានន្ទ, បរិយាយេន វេទិតព្ពំ យថា សកលមេវិទំ ព្រហ្មចរិយំ – យទិទំ កល្យាណមិត្តតា កល្យាណសហាយតា កល្យាណសម្បវង្កតា’’តិ។
‘‘Mamañhi, ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, byādhidhammā sattā byādhito parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti. Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
‘‘តស្មាតិហ តេ, មហារាជ, ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘កល្យាណមិត្តោ ភវិស្សាមិ កល្យាណសហាយោ កល្យាណសម្បវង្កោ’តិ។ ឯវញ្ហិ តេ , មហារាជ, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘Tasmātiha te, mahārāja, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘kalyāṇamitto bhavissāmi kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko’ti. Evañhi te , mahārāja, sikkhitabbaṃ.
‘‘កល្យាណមិត្តស្ស តេ, មហារាជ, កល្យាណសហាយស្ស កល្យាណសម្បវង្កស្ស អយំ ឯកោ ធម្មោ ឧបនិស្សាយ វិហាតព្ពោ – អប្បមាទោ កុសលេសុ ធម្មេសុ។
‘‘Kalyāṇamittassa te, mahārāja, kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ayaṃ eko dhammo upanissāya vihātabbo – appamādo kusalesu dhammesu.
‘‘អប្បមត្តស្ស តេ, មហារាជ, វិហរតោ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ, ឥត្ថាគារស្ស អនុយន្តស្ស ឯវំ ភវិស្សតិ – ‘រាជា ខោ អប្បមត្តោ វិហរតិ, អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ។ ហន្ទ, មយម្បិ អប្បមត្តា វិហរាម, អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយា’’’តិ។
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, itthāgārassa anuyantassa evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘អប្បមត្តស្ស តេ, មហារាជ, វិហរតោ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ, ខត្តិយានម្បិ អនុយន្តានំ ឯវំ ភវិស្សតិ – ‘រាជា ខោ អប្បមត្តោ វិហរតិ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ។ ហន្ទ, មយម្បិ អប្បមត្តា វិហរាម, អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយា’’’តិ។
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, khattiyānampi anuyantānaṃ evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘អប្បមត្តស្ស តេ, មហារាជ, វិហរតោ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ, ពលកាយស្សបិ ឯវំ ភវិស្សតិ – ‘រាជា ខោ អប្បមត្តោ វិហរតិ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ។ ហន្ទ, មយម្បិ អប្បមត្តា វិហរាម, អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយា’’’តិ។
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, balakāyassapi evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘អប្បមត្តស្ស តេ, មហារាជ, វិហរតោ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ, នេគមជានបទស្សបិ ឯវំ ភវិស្សតិ – ‘រាជា ខោ អប្បមត្តោ វិហរតិ, អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ។ ហន្ទ, មយម្បិ អប្បមត្តា វិហរាម, អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយា’’’តិ?
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, negamajānapadassapi evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti?
‘‘អប្បមត្តស្ស តេ, មហារាជ, វិហរតោ អប្បមាទំ ឧបនិស្សាយ, អត្តាបិ គុត្តោ រក្ខិតោ ភវិស្សតិ – ឥត្ថាគារម្បិ គុត្តំ រក្ខិតំ ភវិស្សតិ, កោសកោដ្ឋាគារម្បិ គុត្តំ រក្ខិតំ ភវិស្សតី’’តិ។ ឥទមវោច…បេ.…
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, attāpi gutto rakkhito bhavissati – itthāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissati, kosakoṭṭhāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissatī’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘ភោគេ បត្ថយមានេន, ឧឡារេ អបរាបរេ;
‘‘Bhoge patthayamānena, uḷāre aparāpare;
អប្បមាទំ បសំសន្តិ, បុញ្ញកិរិយាសុ បណ្ឌិតា។
Appamādaṃ pasaṃsanti, puññakiriyāsu paṇḍitā.
‘‘អប្បមត្តោ ឧភោ អត្ថេ, អធិគ្គណ្ហាតិ បណ្ឌិតោ;
‘‘Appamatto ubho atthe, adhiggaṇhāti paṇḍito;
ទិដ្ឋេ ធម្មេ ច យោ អត្ថោ, យោ ចត្ថោ សម្បរាយិកោ;
Diṭṭhe dhamme ca yo attho, yo cattho samparāyiko;
អត្ថាភិសមយា ធីរោ, បណ្ឌិតោតិ បវុច្ចតី’’តិ។
Atthābhisamayā dhīro, paṇḍitoti pavuccatī’’ti.
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៨. កល្យាណមិត្តសុត្តវណ្ណនា • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៨. កល្យាណមិត្តសុត្តវណ្ណនា • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā
