| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೮. ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸುತ್ತಂ
8. Kalyāṇamittasuttaṃ
೧೨೯. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಧ ಮಯ್ಹಂ , ಭನ್ತೇ, ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮೋ, ಸೋ ಚ ಖೋ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕಸ್ಸ, ನೋ ಪಾಪಮಿತ್ತಸ್ಸ ನೋ ಪಾಪಸಹಾಯಸ್ಸ ನೋ ಪಾಪಸಮ್ಪವಙ್ಕಸ್ಸಾ’’’ತಿ।
129. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ , bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo, so ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassā’’’ti.
‘‘ಏವಮೇತಂ, ಮಹಾರಾಜ, ಏವಮೇತಂ, ಮಹಾರಾಜ! ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ , ಮಹಾರಾಜ, ಮಯಾ ಧಮ್ಮೋ। ಸೋ ಚ ಖೋ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕಸ್ಸ, ನೋ ಪಾಪಮಿತ್ತಸ್ಸ ನೋ ಪಾಪಸಹಾಯಸ್ಸ ನೋ ಪಾಪಸಮ್ಪವಙ್ಕಸ್ಸಾತಿ।
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Svākkhāto , mahārāja, mayā dhammo. So ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassāti.
‘‘ಏಕಮಿದಾಹಂ, ಮಹಾರಾಜ, ಸಮಯಂ ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರಾಮಿ ನಗರಕಂ ನಾಮ ಸಕ್ಯಾನಂ ನಿಗಮೋ। ಅಥ ಖೋ, ಮಹಾರಾಜ, ಆನನ್ದೋ ಭಿಕ್ಖು ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ, ಮಹಾರಾಜ, ಆನನ್ದೋ ಭಿಕ್ಖು ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಉಪಡ್ಢಮಿದಂ, ಭನ್ತೇ, ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ – ಯದಿದಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ’’’ತಿ।
‘‘Ekamidāhaṃ, mahārāja, samayaṃ sakkesu viharāmi nagarakaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho, mahārāja, ānando bhikkhu yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, mahārāja, ānando bhikkhu maṃ etadavoca – ‘upaḍḍhamidaṃ, bhante, brahmacariyassa – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’’ti.
‘‘ಏವಂ ವುತ್ತಾಹಂ, ಮಹಾರಾಜ, ಆನನ್ದಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಮಾ ಹೇವಂ, ಆನನ್ದ, ಮಾ ಹೇವಂ, ಆನನ್ದ! ಸಕಲಮೇವ ಹಿದಂ, ಆನನ್ದ, ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ – ಯದಿದಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ। ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸ್ಸೇತಂ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಂ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕಸ್ಸ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇಸ್ಸತಿ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರಿಸ್ಸತಿ’’’।
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, mahārāja, ānandaṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – ‘mā hevaṃ, ānanda, mā hevaṃ, ānanda! Sakalameva hidaṃ, ānanda, brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā. Kalyāṇamittassetaṃ, ānanda, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati’’’.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ, ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾವಾಚಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಆಜೀವಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸತಿಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ, ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ। ತದಮಿನಾಪೇತಂ, ಆನನ್ದ, ಪರಿಯಾಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಯಥಾ ಸಕಲಮೇವಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ – ಯದಿದಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ’’ತಿ।
‘‘Kathañca, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti? Idhānanda, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, sammāsaṅkappaṃ bhāveti…pe… sammāvācaṃ bhāveti…pe… sammākammantaṃ bhāveti…pe… sammāājīvaṃ bhāveti…pe… sammāvāyāmaṃ bhāveti…pe… sammāsatiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti. Tadamināpetaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
‘‘ಮಮಞ್ಹಿ, ಆನನ್ದ, ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಂ ಆಗಮ್ಮ ಜಾತಿಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಾ ಜಾತಿಯಾ ಪರಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಜರಾಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಾ ಜರಾಯ ಪರಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಾ ಬ್ಯಾಧಿತೋ ಪರಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಮರಣಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಾ ಮರಣೇನ ಪರಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಾ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸೇಹಿ ಪರಿಮುಚ್ಚನ್ತಿ। ಇಮಿನಾ ಖೋ ಏತಂ, ಆನನ್ದ, ಪರಿಯಾಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಯಥಾ ಸಕಲಮೇವಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ – ಯದಿದಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯತಾ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ’’ತಿ।
‘‘Mamañhi, ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, byādhidhammā sattā byādhito parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti. Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā’’ti.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯೋ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕೋ’ತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ತೇ , ಮಹಾರಾಜ, ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ।
‘‘Tasmātiha te, mahārāja, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘kalyāṇamitto bhavissāmi kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko’ti. Evañhi te , mahārāja, sikkhitabbaṃ.
‘‘ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸ್ಸ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ಕಲ್ಯಾಣಸಹಾಯಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣಸಮ್ಪವಙ್ಕಸ್ಸ ಅಯಂ ಏಕೋ ಧಮ್ಮೋ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹಾತಬ್ಬೋ – ಅಪ್ಪಮಾದೋ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು।
‘‘Kalyāṇamittassa te, mahārāja, kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ayaṃ eko dhammo upanissāya vihātabbo – appamādo kusalesu dhammesu.
‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ವಿಹರತೋ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ, ಇತ್ಥಾಗಾರಸ್ಸ ಅನುಯನ್ತಸ್ಸ ಏವಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ವಿಹರತಿ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ। ಹನ್ದ, ಮಯಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ವಿಹರಾಮ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯಾ’’’ತಿ।
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, itthāgārassa anuyantassa evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ವಿಹರತೋ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ, ಖತ್ತಿಯಾನಮ್ಪಿ ಅನುಯನ್ತಾನಂ ಏವಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ। ಹನ್ದ, ಮಯಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ವಿಹರಾಮ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯಾ’’’ತಿ।
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, khattiyānampi anuyantānaṃ evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ವಿಹರತೋ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ, ಬಲಕಾಯಸ್ಸಪಿ ಏವಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ। ಹನ್ದ, ಮಯಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ವಿಹರಾಮ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯಾ’’’ತಿ।
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, balakāyassapi evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti.
‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ವಿಹರತೋ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ, ನೇಗಮಜಾನಪದಸ್ಸಪಿ ಏವಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ – ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ವಿಹರತಿ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ। ಹನ್ದ, ಮಯಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ವಿಹರಾಮ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯಾ’’’ತಿ?
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, negamajānapadassapi evaṃ bhavissati – ‘rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā’’’ti?
‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ವಿಹರತೋ ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ, ಅತ್ತಾಪಿ ಗುತ್ತೋ ರಕ್ಖಿತೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ – ಇತ್ಥಾಗಾರಮ್ಪಿ ಗುತ್ತಂ ರಕ್ಖಿತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕೋಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರಮ್ಪಿ ಗುತ್ತಂ ರಕ್ಖಿತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ…ಪೇ॰…
‘‘Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, attāpi gutto rakkhito bhavissati – itthāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissati, kosakoṭṭhāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissatī’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘ಭೋಗೇ ಪತ್ಥಯಮಾನೇನ, ಉಳಾರೇ ಅಪರಾಪರೇ।
‘‘Bhoge patthayamānena, uḷāre aparāpare;
ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾಸು ಪಣ್ಡಿತಾ॥
Appamādaṃ pasaṃsanti, puññakiriyāsu paṇḍitā.
‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಉಭೋ ಅತ್ಥೇ, ಅಧಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ।
‘‘Appamatto ubho atthe, adhiggaṇhāti paṇḍito;
ದಿಟ್ಠೇ ಧಮ್ಮೇ ಚ ಯೋ ಅತ್ಥೋ, ಯೋ ಚತ್ಥೋ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕೋ।
Diṭṭhe dhamme ca yo attho, yo cattho samparāyiko;
ಅತ್ಥಾಭಿಸಮಯಾ ಧೀರೋ, ಪಣ್ಡಿತೋತಿ ಪವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥
Atthābhisamayā dhīro, paṇḍitoti pavuccatī’’ti.
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೮. ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā
