Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൮. കല്യാണമിത്തസുത്തവണ്ണനാ

    8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā

    ൧൨൯. സീലാദിഗുണസമന്നാഗതോ കല്യാണോ ഭദ്ദകോ മിത്തോ ഏതസ്സാതി കല്യാണമിത്തോ, തസ്സ ധമ്മോ കല്യാണമിത്തസ്സേവ സ്വാഖാതോ നാമ ഹോതി സുത്വാ കത്തബ്ബകിച്ചസ്സ സാധനതോ. തേനാഹ ‘‘അത്ഥം പൂരേതീ’’തി. ഇതരസ്സാതി പാപമിത്തസ്സ. തേനാതി അത്ഥപൂരണേന. ഏതന്തി ‘‘സോ ച ഖോ കല്യാണമിത്തസ്സാ’’തി ഏതം വചനം. ദേസനാധമ്മോതി പരിയത്തിധമ്മോ. സോ ഹി കല്യാണമിത്തതോ പച്ചക്ഖതോ ലദ്ധബ്ബോ, ഇതരേ തദുപനിസ്സയാ പച്ചത്തപുരിസകാരേഹി, തേന ലദ്ധബ്ബോ കല്യാണമിത്തോതി ഏവമത്ഥോ ഗഹേതബ്ബോ. സാവകബോധിസത്തവസേന ഹേസാ ദേസനാ ആഗതാ. ന ഹി സേസബോധിസത്താനം പരോപദേസേന പയോജനം അത്ഥി.

    129. Sīlādiguṇasamannāgato kalyāṇo bhaddako mitto etassāti kalyāṇamitto, tassa dhammo kalyāṇamittasseva svākhāto nāma hoti sutvā kattabbakiccassa sādhanato. Tenāha ‘‘atthaṃ pūretī’’ti. Itarassāti pāpamittassa. Tenāti atthapūraṇena. Etanti ‘‘so ca kho kalyāṇamittassā’’ti etaṃ vacanaṃ. Desanādhammoti pariyattidhammo. So hi kalyāṇamittato paccakkhato laddhabbo, itare tadupanissayā paccattapurisakārehi, tena laddhabbo kalyāṇamittoti evamattho gahetabbo. Sāvakabodhisattavasena hesā desanā āgatā. Na hi sesabodhisattānaṃ paropadesena payojanaṃ atthi.

    ഉപഡ്ഢം കല്യാണമിത്തതോതി ബ്രഹ്മചരിയം ചരന്തസ്സ ഉപഡ്ഢഗുണോ കല്യാണമിത്തതോ ലദ്ധബ്ബോ. ഉപഡ്ഢം പച്ചത്തപുരിസകാരതോതി ഇതരം ഉപഡ്ഢം ഞാണം പടിപജ്ജന്തസ്സ അത്തനോ പുരിസകാരതോ. ലോകേപി പാകടോയമത്ഥോ ‘‘ആചരിയതോ ഉപഡ്ഢം, പച്ചത്തപുരിസകാരതോ ഉപഡ്ഢം ലദ്ധബ്ബാ തേവിജ്ജതാ’’തി, തസ്മാ ഥേരോ തഥാ ചിന്തേസി. നിപ്പദേസന്തി അനവസേസതോ. തതോതി കല്യാണമിത്തതോ. ഉപഡ്ഢം ആഗച്ഛതീതി ഉപഡ്ഢഗുണോ പടിപജ്ജന്തം ഉപഗച്ഛതി. ബഹൂഹി പുരിസേഹി. വിനിബ്ഭോഗോ വിവേചനം നത്ഥി ഏകജ്ഝം അത്ഥസ്സ വിവേചേതും അസക്കുണേയ്യത്താ. ഏസാതി പരതോഘോസപച്ചത്തപുരിസകാരതോ ച സിജ്ഝമാനോ അത്ഥോ. ഏത്തകന്തി ഏത്തകോ ഭാഗോ. യദി ന സക്കാ ലദ്ധും, അഥ കസ്മാ ഉപഡ്ഢന്തി വുത്തന്തി ആഹ ‘‘കല്യാണമിത്തതായാ’’തിആദി. സമ്മാദിട്ഠിആദീസു ന സക്കാ ലദ്ധും. അസക്കുണേയ്യേ സകലമ്പി ന സമ്ഭവതി പരതോഘോസമത്തേന തേസം അസിജ്ഝനതോ, പധാനഹേതുഭാവദീപനത്ഥം പന ‘‘സകലമേവാ’’തി വുത്തം. പുബ്ബഭാഗപടിലാഭങ്ഗന്തി പുബ്ബഭാഗേ പടിലദ്ധബ്ബകാരണം കല്യാണമിത്തസ്സ ഉപദേസേന വിനാ തേന ഉത്തരി വിസേസതോ അലദ്ധബ്ബതോ. അത്ഥതോതി പരമത്ഥതോ. ‘‘കല്യാണമിത്തം…പേ॰… ചത്താരോ ഖന്ധാ’’തി വത്വാ സുത്വാതി അത്ഥോ. തേ പന സീലാദയോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധപരിയാപന്നാതി ആഹ ‘‘സങ്ഖാരക്ഖന്ധോതിപി വദന്തിയേവാ’’തി.

    Upaḍḍhaṃ kalyāṇamittatoti brahmacariyaṃ carantassa upaḍḍhaguṇo kalyāṇamittato laddhabbo. Upaḍḍhaṃ paccattapurisakāratoti itaraṃ upaḍḍhaṃ ñāṇaṃ paṭipajjantassa attano purisakārato. Lokepi pākaṭoyamattho ‘‘ācariyato upaḍḍhaṃ, paccattapurisakārato upaḍḍhaṃ laddhabbā tevijjatā’’ti, tasmā thero tathā cintesi. Nippadesanti anavasesato. Tatoti kalyāṇamittato. Upaḍḍhaṃ āgacchatīti upaḍḍhaguṇo paṭipajjantaṃ upagacchati. Bahūhi purisehi. Vinibbhogo vivecanaṃ natthi ekajjhaṃ atthassa vivecetuṃ asakkuṇeyyattā. Esāti paratoghosapaccattapurisakārato ca sijjhamāno attho. Ettakanti ettako bhāgo. Yadi na sakkā laddhuṃ, atha kasmā upaḍḍhanti vuttanti āha ‘‘kalyāṇamittatāyā’’tiādi. Sammādiṭṭhiādīsu na sakkā laddhuṃ. Asakkuṇeyye sakalampi na sambhavati paratoghosamattena tesaṃ asijjhanato, padhānahetubhāvadīpanatthaṃ pana ‘‘sakalamevā’’ti vuttaṃ. Pubbabhāgapaṭilābhaṅganti pubbabhāge paṭiladdhabbakāraṇaṃ kalyāṇamittassa upadesena vinā tena uttari visesato aladdhabbato. Atthatoti paramatthato. ‘‘Kalyāṇamittaṃ…pe… cattāro khandhā’’ti vatvā sutvāti attho. Te pana sīlādayo saṅkhārakkhandhapariyāpannāti āha ‘‘saṅkhārakkhandhotipi vadantiyevā’’ti.

    മാഹേവന്തി മാ അഹ ഏവന്തി ഛേദോ, അഹാതി നിപാതമത്തം, മാതി പടിസേധേ നിപാതോ. തേനാഹ ‘‘മാ ഏവം അഭണീ’’തി. ‘‘മാഹേവം ആനന്ദാ’’തി വദതോ ഭഗവതോ ഇമസ്മിം ഠാനേ താദിസസ്സ നാമ തേ, ആനന്ദ, കല്യാണമിത്തഗുണേ സേവതോ വത്തും യുത്തം അയാഥാവതോതി ധമ്മഭണ്ഡാഗാരികസ്സ യഥാഭൂതഗുണകിത്തനമുഖേന പടിക്ഖേപോ യുത്തോതി ദസ്സേന്തോ ‘‘ബഹുസ്സുതോ’’തിആദിമാഹ. ഇദന്തി ഇദം വചനം ഭഗവാ ആഹാതി സമ്ബന്ധോ. സകലമേവ ഹീതി ഏത്ഥ ഹി-സദ്ദോ ഹേതുഅത്ഥോ. തേന ‘‘മാഹേവ’’ന്തി തസ്സ പടിക്ഖേപസ്സ കാരണം ജോതിതം, ന സരൂപതോ വുത്തം. ‘‘കല്യാണമിത്തസ്സേത’’ന്തിആദിനാ പന തം സരൂപതോ ദസ്സിതന്തി ആഹ ‘‘ഇദാനി…പേ॰… ആദിമാഹാ’’തി. പാടികങ്ഖിതബ്ബന്തി ഇച്ഛനട്ഠേന പാടികങ്ഖിതബ്ബം, ന പടികങ്ഖാനിമിത്തേനാതി ആഹ ‘‘അവസ്സംഭാവീതി അത്ഥോ’’തി.

    Māhevanti mā aha evanti chedo, ahāti nipātamattaṃ, māti paṭisedhe nipāto. Tenāha ‘‘mā evaṃ abhaṇī’’ti. ‘‘Māhevaṃ ānandā’’ti vadato bhagavato imasmiṃ ṭhāne tādisassa nāma te, ānanda, kalyāṇamittaguṇe sevato vattuṃ yuttaṃ ayāthāvatoti dhammabhaṇḍāgārikassa yathābhūtaguṇakittanamukhena paṭikkhepo yuttoti dassento ‘‘bahussuto’’tiādimāha. Idanti idaṃ vacanaṃ bhagavā āhāti sambandho. Sakalameva hīti ettha hi-saddo hetuattho. Tena ‘‘māheva’’nti tassa paṭikkhepassa kāraṇaṃ jotitaṃ, na sarūpato vuttaṃ. ‘‘Kalyāṇamittasseta’’ntiādinā pana taṃ sarūpato dassitanti āha ‘‘idāni…pe… ādimāhā’’ti. Pāṭikaṅkhitabbanti icchanaṭṭhena pāṭikaṅkhitabbaṃ, na paṭikaṅkhānimittenāti āha ‘‘avassaṃbhāvīti attho’’ti.

    ഇധാതി അന്തോഗധാവധാരണപദം, ഇധേവാതി അത്ഥോ. ഇമസ്മിംയേവ ഹി സാസനേ അരിയമഗ്ഗഭാവനാ, ന അഞ്ഞത്ഥ. ആദിപദാനംയേവാതി തസ്മിം തസ്മിം വാക്യേ ആദിതോ ഏവ വുത്തസമ്മാദിട്ഠിആദിപദാനംയേവ. സമ്മാദസ്സനലക്ഖണാതി ചതുന്നം അരിയസച്ചാനം പരിഞ്ഞാഭിസമയാദിവസേന സമ്മദേവ ദസ്സനസഭാവാ. സമ്മാഅഭിരോപനലക്ഖണോതി നിബ്ബാനസങ്ഖാതേ ആരമ്മണേ സമ്പയുത്തധമ്മേ സമ്മദേവ ആരോപനസഭാവോ. സമ്മാപരിഗ്ഗഹണലക്ഖണാതി മുസാവാദാദീനം വിസംവാദനാദികിച്ചതായ ലൂഖാനം അപരിഗ്ഗാഹകാനം പടിപക്ഖഭാവതോ പരിഗ്ഗാഹകസഭാവാ സമ്മാവാചാ സിനിദ്ധഭാവേന സമ്പയുത്തധമ്മേ സമ്മാവാചാപച്ചയം സുഭാസിതസോതാരഞ്ച പുഗ്ഗലം പരിഗ്ഗണ്ഹാതീതി സമ്മാപരിഗ്ഗഹണലക്ഖണാ. യഥാ കായികകിരിയാ കിഞ്ചി കത്തബ്ബം സമുട്ഠാപേതി, സയഞ്ച സമുട്ഠഹനം ഘടനം ഹോതി, തഥാ സമ്മാകമ്മന്ത സങ്ഖാതാ വിരതിപീതി സമുട്ഠാപനലക്ഖണാ ദട്ഠബ്ബാ, സമ്പയുത്തധമ്മാനം വാ ഉക്ഖിപനം സമുട്ഠാപനം കായികകിരിയായ ഭാരുക്ഖിപനം വിയ. ജീവമാനസ്സ സത്തസ്സ, സമ്പയുത്തധമ്മാനം വാ, ജീവിതപ്പവത്തിയാ ആജീവസ്സേവ വാ സുദ്ധി വോദാനം. യഥാ ഉപ്പന്നുപ്പന്നാനം വജ്ജാനം ധമ്മേന പഹാനാനുപ്പാദഅത്ഥലാഭാദിപരിവുഡ്ഢി ഹോതി, ഏവം സമ്പയുത്താനം പഗ്ഗഹണസഭാവോതി സമ്മാപഗ്ഗഹലക്ഖണോ സമ്മാവായാമോ. കായവേദനാചിത്തധമ്മേസു സുഭസുഖനിച്ചഅത്തഗാഹാനഞ്ച വിധമനവസേന സമ്മാപതിട്ഠാനസഭാവാതി സമ്മാഉപട്ഠാനലക്ഖണാ സമ്മാസതി. സമ്പയുത്തധമ്മാനം സമ്മാ സമാദഹനം ഏകഗ്ഗതാകരണം സഭാവോ ഏതസ്സാതി സമ്മാസമാധാനലക്ഖണോ സമ്മാസമാധി. തീണി കിച്ചാനി ഹോന്തി പടിപക്ഖധമ്മേസു , ആരമ്മണധമ്മേസു, സമ്പയുത്തധമ്മേസു ച ഏകസ്മിംയേവ ഖണേ പവത്തിവിസേസഭൂതാനി. ഇദാനി താനി സരൂപതോ ദസ്സേതും ‘‘സേയ്യഥിദ’’ന്തിആദി വുത്തം. സദ്ധിന്തി ഇമിനാ ‘‘അഞ്ഞേഹീ’’തി വുത്തകിലേസാ മിച്ഛാദിട്ഠിയാ സഹ ഏകട്ഠാ വാ അനേകട്ഠാ വാതി ദസ്സേതി. പജഹതി പഹായ നം പടിവിജ്ഝതി. നിരോധന്തി നിബ്ബാനം ആരമ്മണം കരോതി സച്ഛികിരിയാപടിവേധേന പടിവിജ്ഝതി.

    Idhāti antogadhāvadhāraṇapadaṃ, idhevāti attho. Imasmiṃyeva hi sāsane ariyamaggabhāvanā, na aññattha. Ādipadānaṃyevāti tasmiṃ tasmiṃ vākye ādito eva vuttasammādiṭṭhiādipadānaṃyeva. Sammādassanalakkhaṇāti catunnaṃ ariyasaccānaṃ pariññābhisamayādivasena sammadeva dassanasabhāvā. Sammāabhiropanalakkhaṇoti nibbānasaṅkhāte ārammaṇe sampayuttadhamme sammadeva āropanasabhāvo. Sammāpariggahaṇalakkhaṇāti musāvādādīnaṃ visaṃvādanādikiccatāya lūkhānaṃ apariggāhakānaṃ paṭipakkhabhāvato pariggāhakasabhāvā sammāvācā siniddhabhāvena sampayuttadhamme sammāvācāpaccayaṃ subhāsitasotārañca puggalaṃ pariggaṇhātīti sammāpariggahaṇalakkhaṇā. Yathā kāyikakiriyā kiñci kattabbaṃ samuṭṭhāpeti, sayañca samuṭṭhahanaṃ ghaṭanaṃ hoti, tathā sammākammanta saṅkhātā viratipīti samuṭṭhāpanalakkhaṇā daṭṭhabbā, sampayuttadhammānaṃ vā ukkhipanaṃ samuṭṭhāpanaṃ kāyikakiriyāya bhārukkhipanaṃ viya. Jīvamānassa sattassa, sampayuttadhammānaṃ vā, jīvitappavattiyā ājīvasseva vā suddhi vodānaṃ. Yathā uppannuppannānaṃ vajjānaṃ dhammena pahānānuppādaatthalābhādiparivuḍḍhi hoti, evaṃ sampayuttānaṃ paggahaṇasabhāvoti sammāpaggahalakkhaṇo sammāvāyāmo. Kāyavedanācittadhammesu subhasukhaniccaattagāhānañca vidhamanavasena sammāpatiṭṭhānasabhāvāti sammāupaṭṭhānalakkhaṇā sammāsati. Sampayuttadhammānaṃ sammā samādahanaṃ ekaggatākaraṇaṃ sabhāvo etassāti sammāsamādhānalakkhaṇo sammāsamādhi. Tīṇi kiccāni honti paṭipakkhadhammesu , ārammaṇadhammesu, sampayuttadhammesu ca ekasmiṃyeva khaṇe pavattivisesabhūtāni. Idāni tāni sarūpato dassetuṃ ‘‘seyyathida’’ntiādi vuttaṃ. Saddhinti iminā ‘‘aññehī’’ti vuttakilesā micchādiṭṭhiyā saha ekaṭṭhā vā anekaṭṭhā vāti dasseti. Pajahati pahāya naṃ paṭivijjhati. Nirodhanti nibbānaṃ ārammaṇaṃ karoti sacchikiriyāpaṭivedhena paṭivijjhati.

    ന കേവലം മഗ്ഗധമ്മാ വുത്തനയേനേവ, അഥ ഖോ അപരേനപി നയേന വേദിതബ്ബാതി ദസ്സേന്തോ ‘‘അപിചാ’’തിആദിമാഹ. നാനാഖണാ പുനപ്പുനം ഉപ്പജ്ജനതോ. നാനാരമ്മണാ അനിച്ചാനുപസ്സനാദിഭാവതോ. ഏകക്ഖണാ സകിദേവ ഉപ്പജ്ജനതോ. ഏകാരമ്മണാ നിബ്ബാനവിസയത്താ. ചത്താരി നാമാനി ലഭതി പരിഞ്ഞാഭിസമയാദിവസേന പവത്തിയാ. തീണി നാമാനി ലഭതി കാമസങ്കപ്പാദീനം പഹാനവസേന പവത്തിയാ. പടിപക്ഖപഹാനവസേന ഹിസ്സ നാമത്തയലാഭോ. ഏസ നയോ സേസേസുപി. വിരതിയോപി ഹോന്തി ചേതനായോപി പുബ്ബഭാഗേപി വിക്ഖമ്ഭനവസേന പവത്തനതോ. മഗ്ഗക്ഖണേ പന വിരതിയോവ പടിപക്ഖസമുച്ഛിന്ദനസ്സ മഗ്ഗകിച്ചത്താ. ന ഹി ചേതനാ മഗ്ഗസഭാവാ. സമ്മപ്പധാനസതിപട്ഠാനവസേനാതി ചതുബ്ബിധസമ്മപ്പധാനചതുബ്ബിധസതിപട്ഠാനവസേന ചത്താരി നാമാനി ലഭതി അനുപ്പന്നാകുസലാനുപ്പാദനാദീനം കുസലാനഞ്ച വഡ്ഢനതോ. പുബ്ബഭാഗേപി മഗ്ഗക്ഖണേപീതി യഥാ പുബ്ബഭാഗേ പഠമജ്ഝാനാദിവസേന നാനാ. ഏവം മഗ്ഗക്ഖണേപി. ന ഹി ഏകോപി ച മഗ്ഗസമാധി പഠമജ്ഝാനസമാധിആദിനാമാനി ലഭതി സമ്മാദിട്ഠിആദീനം വിയ കിച്ചവസേന ഭേദാഭാവതോ. തേനാഹ ‘‘മഗ്ഗക്ഖണേപി സമ്മാസമാധിയേവാ’’തി.

    Na kevalaṃ maggadhammā vuttanayeneva, atha kho aparenapi nayena veditabbāti dassento ‘‘apicā’’tiādimāha. Nānākhaṇā punappunaṃ uppajjanato. Nānārammaṇā aniccānupassanādibhāvato. Ekakkhaṇā sakideva uppajjanato. Ekārammaṇā nibbānavisayattā. Cattāri nāmāni labhati pariññābhisamayādivasena pavattiyā. Tīṇi nāmāni labhati kāmasaṅkappādīnaṃ pahānavasena pavattiyā. Paṭipakkhapahānavasena hissa nāmattayalābho. Esa nayo sesesupi. Viratiyopi honti cetanāyopi pubbabhāgepi vikkhambhanavasena pavattanato. Maggakkhaṇe pana viratiyova paṭipakkhasamucchindanassa maggakiccattā. Na hi cetanā maggasabhāvā. Sammappadhānasatipaṭṭhānavasenāti catubbidhasammappadhānacatubbidhasatipaṭṭhānavasena cattāri nāmāni labhati anuppannākusalānuppādanādīnaṃ kusalānañca vaḍḍhanato. Pubbabhāgepi maggakkhaṇepīti yathā pubbabhāge paṭhamajjhānādivasena nānā. Evaṃ maggakkhaṇepi. Na hi ekopi ca maggasamādhi paṭhamajjhānasamādhiādināmāni labhati sammādiṭṭhiādīnaṃ viya kiccavasena bhedābhāvato. Tenāha ‘‘maggakkhaṇepi sammāsamādhiyevā’’ti.

    ഞത്വാ ഞാതബ്ബാതി സമ്ബന്ധോ. വുദ്ധി നാമ വേപുല്ലം ഭിയ്യോഭാവോ പുനപ്പുനം ഉപ്പാദോ ഏവാതി ആഹ ‘‘പുനപ്പുനം ജനേതീ’’തി. അഭിനിബ്ബത്തേതീതി അഭിവഡ്ഢം പാപേന്തോ നിബ്ബത്തേതി. വിവിത്തതാതി വിവിത്തഭാവോ. സോ ഹി വിവേചനീയതോ വിവിച്ചതി, യം വിവിച്ചിത്വാ ഠിതം, തദുഭയമ്പി ഇധ വിവിത്തഭാവസാമഞ്ഞേന ‘‘വിവിത്തതാ’’തി വുത്തം. തേസു പുരിമോ വിവേചനീയതോ വിവിച്ചമാനതായ വിവിച്ചനകിരിയായ സമങ്ഗീ ധമ്മസമൂഹോ തായ ഏവ വിവിച്ചനകിരിയായ വസേന വിവേകോതി ഗഹിതോ. ഇതരോ സബ്ബസോ തതോ വിവിത്തസഭാവതായ. തത്ഥ യസ്മിം ധമ്മപുഞ്ജേ സമ്മാദിട്ഠി പവത്തതി, തം യഥാവുത്തായ വിവിച്ചമാനതായ വിവേകസങ്ഖാതം നിസ്സായേവ പവത്തതി, ഇതരം പന തംനിന്നതാതംആരമ്മണതാഹീതി വുത്തം ‘‘വിവേകം നിസ്സിതം, വിവേകേ വാ നിസ്സിത’’ന്തി.

    Ñatvā ñātabbāti sambandho. Vuddhi nāma vepullaṃ bhiyyobhāvo punappunaṃ uppādo evāti āha ‘‘punappunaṃ janetī’’ti. Abhinibbattetīti abhivaḍḍhaṃ pāpento nibbatteti. Vivittatāti vivittabhāvo. So hi vivecanīyato viviccati, yaṃ viviccitvā ṭhitaṃ, tadubhayampi idha vivittabhāvasāmaññena ‘‘vivittatā’’ti vuttaṃ. Tesu purimo vivecanīyato viviccamānatāya viviccanakiriyāya samaṅgī dhammasamūho tāya eva viviccanakiriyāya vasena vivekoti gahito. Itaro sabbaso tato vivittasabhāvatāya. Tattha yasmiṃ dhammapuñje sammādiṭṭhi pavattati, taṃ yathāvuttāya viviccamānatāya vivekasaṅkhātaṃ nissāyeva pavattati, itaraṃ pana taṃninnatātaṃārammaṇatāhīti vuttaṃ ‘‘vivekaṃ nissitaṃ, viveke vā nissita’’nti.

    യഥാ വാ വിവേകവസേന പവത്തം ഝാനം ‘‘വിവേകജ’’ന്തി വുത്തം, ഏവം വിവേകവസേന പവത്താ സമ്മാദിട്ഠി ‘‘വിവേകനിസ്സിതാ’’തി ദട്ഠബ്ബാ. നിസ്സയോ ച വിപസ്സനാമഗ്ഗാനം വസേന മഗ്ഗഫലാനം വേദിതബ്ബോ. അസതിപി താസം പുബ്ബാപരഭാവേ ‘‘പടിച്ചസമുപ്പാദോ’’തി ഏത്ഥ പച്ചയാനം സമുപ്പാദനം വിയ അഭിന്നധമ്മാധാരാ നിസ്സയഭാവനാ സമ്ഭവന്തി. തസ്സ തദങ്ഗ-സമുച്ഛേദനിസ്സരണവിവേകനിസ്സിതതം വത്വാ പടിപ്പസ്സദ്ധിവിവേകനിസ്സിതതായ അവചനം അരിയമഗ്ഗഭാവനായ വുച്ചമാനത്താ. ഭാവിതമഗ്ഗസ്സ ഹി യേ സച്ഛികാതബ്ബാ ധമ്മാ. തേസം കിച്ചം പടിപ്പസ്സദ്ധിവിവേകോ. അജ്ഝാസയതോതി ‘‘നിബ്ബാനം സച്ഛികരിസ്സാമീ’’തി മഹന്തഅജ്ഝാസയതോ. യദിപി ഹി വിപസ്സനാക്ഖണേ സങ്ഖാരാരമ്മണം ചിത്തം, സങ്ഖാരേസു പന ആദീനവം സുട്ഠു, ദിസ്വാ തപ്പടിപക്ഖേ നിബ്ബാനേ നിന്നതായ അജ്ഝാസയതോ നിസ്സരണവിവേകനിസ്സിതോ ഹോതി, ഉണ്ഹാഭിഭൂതസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ സീതനിന്നചിത്തതാ വിയ. കേചി പന ‘‘യഥാ സഭാവതോ, യഥാ അജ്ഝാസയതോ നിസ്സരണവിവേകനിസ്സിതതാ, ഏവം പടിപ്പസ്സദ്ധിവിവേകനിസ്സിതതാപി സിയാ’’തി വദന്തി. യദഗ്ഗേന ഹി നിബ്ബാനനിന്നതാ സിയാ, തദഗ്ഗേന ഫലനിന്നതാപി സിയാ ‘‘കുദാസ്സു നാമാഹം തദായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’’ന്തി അജ്ഝാസയസമ്പത്തിയാ ഭാവതോ. യസ്മാ പഹാനവിനയോ വിയ രാഗനിരോധോപി ഇധാധിപ്പേതവിവേകേന അത്ഥതോ നിബ്ബിസിട്ഠോ, തസ്മാ വുത്തം ഏസ നയോ വിരാഗനിസ്സിതാദീസൂതി. തേനാഹ ‘‘വിവേകത്ഥാ ഏവ ഹി വിരാഗാദയോ’’തി.

    Yathā vā vivekavasena pavattaṃ jhānaṃ ‘‘vivekaja’’nti vuttaṃ, evaṃ vivekavasena pavattā sammādiṭṭhi ‘‘vivekanissitā’’ti daṭṭhabbā. Nissayo ca vipassanāmaggānaṃ vasena maggaphalānaṃ veditabbo. Asatipi tāsaṃ pubbāparabhāve ‘‘paṭiccasamuppādo’’ti ettha paccayānaṃ samuppādanaṃ viya abhinnadhammādhārā nissayabhāvanā sambhavanti. Tassa tadaṅga-samucchedanissaraṇavivekanissitataṃ vatvā paṭippassaddhivivekanissitatāya avacanaṃ ariyamaggabhāvanāya vuccamānattā. Bhāvitamaggassa hi ye sacchikātabbā dhammā. Tesaṃ kiccaṃ paṭippassaddhiviveko. Ajjhāsayatoti ‘‘nibbānaṃ sacchikarissāmī’’ti mahantaajjhāsayato. Yadipi hi vipassanākkhaṇe saṅkhārārammaṇaṃ cittaṃ, saṅkhāresu pana ādīnavaṃ suṭṭhu, disvā tappaṭipakkhe nibbāne ninnatāya ajjhāsayato nissaraṇavivekanissito hoti, uṇhābhibhūtassa puggalassa sītaninnacittatā viya. Keci pana ‘‘yathā sabhāvato, yathā ajjhāsayato nissaraṇavivekanissitatā, evaṃ paṭippassaddhivivekanissitatāpi siyā’’ti vadanti. Yadaggena hi nibbānaninnatā siyā, tadaggena phalaninnatāpi siyā ‘‘kudāssu nāmāhaṃ tadāyatanaṃ upasampajja vihareyya’’nti ajjhāsayasampattiyā bhāvato. Yasmā pahānavinayo viya rāganirodhopi idhādhippetavivekena atthato nibbisiṭṭho, tasmā vuttaṃ esa nayo virāganissitādīsūti. Tenāha ‘‘vivekatthā eva hi virāgādayo’’ti.

    വോസ്സഗ്ഗസദ്ദോ പരിച്ചാഗത്ഥോ പക്ഖന്ദനത്ഥോ ചാതി വോസ്സഗ്ഗസ്സ ദുവിധതാ വുത്താ. വോസ്സജ്ജനഞ്ഹി പഹാനം, വിസ്സട്ഠഭാവേന നിരാസങ്കപവത്തി ച, തസ്മാ വിപസ്സനാക്ഖണേ തദങ്ഗവസേന, മഗ്ഗക്ഖണേ സമുച്ഛേദവസേന പടിപക്ഖസ്സ പഹാനം വോസ്സഗ്ഗോ, തഥാ വിപസ്സനാക്ഖണേ തംനിന്നഭാവേന, മഗ്ഗക്ഖണേ ആരമ്മണകരണേന വിസ്സട്ഠസഭാവതാ വോസ്സഗ്ഗോതി വേദിതബ്ബം. തേനേവാഹ ‘‘തത്ഥ പരിച്ചാഗവോസ്സഗ്ഗോ’’തിആദി. അയം സമ്മാദിട്ഠീതി അയം മിസ്സകവസേന വുത്താ സമ്മാദിട്ഠി. യഥാവുത്തേന പകാരേനാതി തദങ്ഗപ്പഹാനസമുച്ഛേദപ്പഹാനപകാരേന തംനിന്നതദാരമ്മണകരണപ്പകാരേന ച.

    Vossaggasaddo pariccāgattho pakkhandanattho cāti vossaggassa duvidhatā vuttā. Vossajjanañhi pahānaṃ, vissaṭṭhabhāvena nirāsaṅkapavatti ca, tasmā vipassanākkhaṇe tadaṅgavasena, maggakkhaṇe samucchedavasena paṭipakkhassa pahānaṃ vossaggo, tathā vipassanākkhaṇe taṃninnabhāvena, maggakkhaṇe ārammaṇakaraṇena vissaṭṭhasabhāvatā vossaggoti veditabbaṃ. Tenevāha ‘‘tattha pariccāgavossaggo’’tiādi. Ayaṃ sammādiṭṭhīti ayaṃ missakavasena vuttā sammādiṭṭhi. Yathāvuttena pakārenāti tadaṅgappahānasamucchedappahānapakārena taṃninnatadārammaṇakaraṇappakārena ca.

    പുബ്ബേ വോസ്സഗ്ഗവചനസ്സേവ അത്ഥസ്സ വുത്തത്താ ആഹ ‘‘സകലേന വചനേനാ’’തി. പരിണമന്തം വിപസ്സനാക്ഖണേ, പരിണതം മഗ്ഗക്ഖണേ. പരിണാമോ നാമ ഇധ പരിപാകോതി ആഹ ‘‘പരിപച്ചന്തം പരിപക്കഞ്ചാ’’തി. പരിപാകോ ച ആസേവനലാഭേന ലദ്ധസാമത്ഥിയസ്സ കിലേസേ പരിച്ചജിതും നിബ്ബാനം പക്ഖന്ദിതും തിക്ഖവിസദഭാവോ. തേനാഹ ‘‘അയ’’ന്തിആദി. ഏസ നയോതി യ്വായം നയോ ‘‘വിവേകനിസ്സിത’’ന്തിആദിനാ സമ്മാദിട്ഠിയം വുത്തോ, സേസേസു സമ്മാസങ്കപ്പാദീസുപി ഏസേവ നയോ, ഏവം തത്ഥ നേതബ്ബന്തി അത്ഥോ. പടിച്ചാതി നിസ്സായ. ജാതിസഭാവാതി ജായനസഭാവാ. സകലോതി അനവസേസോ, സബ്ബോതി അത്ഥോ. ന കോചി മഗ്ഗോ സാവസേസോ ഹുത്വാ സമ്ഭവതി. ഹേട്ഠിമേ മഗ്ഗേ ഉപ്പന്നേ ഉപരിമോ ഉപ്പന്നോ ഏവ നാമ അനന്തരായേന ഉപ്പജ്ജനതോ. വവസ്സഗ്ഗത്ഥേതി വചസായത്ഥേ. വണ്ണയന്തീതി ഗുണവണ്ണനവസേന വിത്ഥാരേന്തി.

    Pubbe vossaggavacanasseva atthassa vuttattā āha ‘‘sakalena vacanenā’’ti. Pariṇamantaṃ vipassanākkhaṇe, pariṇataṃ maggakkhaṇe. Pariṇāmo nāma idha paripākoti āha ‘‘paripaccantaṃ paripakkañcā’’ti. Paripāko ca āsevanalābhena laddhasāmatthiyassa kilese pariccajituṃ nibbānaṃ pakkhandituṃ tikkhavisadabhāvo. Tenāha ‘‘aya’’ntiādi. Esa nayoti yvāyaṃ nayo ‘‘vivekanissita’’ntiādinā sammādiṭṭhiyaṃ vutto, sesesu sammāsaṅkappādīsupi eseva nayo, evaṃ tattha netabbanti attho. Paṭiccāti nissāya. Jātisabhāvāti jāyanasabhāvā. Sakaloti anavaseso, sabboti attho. Na koci maggo sāvaseso hutvā sambhavati. Heṭṭhime magge uppanne uparimo uppanno eva nāma anantarāyena uppajjanato. Vavassaggattheti vacasāyatthe. Vaṇṇayantīti guṇavaṇṇanavasena vitthārenti.

    കല്യാണമിത്തസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൮. കല്യാണമിത്തസുത്തം • 8. Kalyāṇamittasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൮. കല്യാണമിത്തസുത്തവണ്ണനാ • 8. Kalyāṇamittasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact