| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi |
೮. ಅಟ್ಠಮವಗ್ಗೋ
8. Aṭṭhamavaggo
(೭೫) ೩. ಕಾಮಗುಣಕಥಾ
(75) 3. Kāmaguṇakathā
೫೧೦. ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ನನು ಅತ್ಥಿ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ಛನ್ದೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಹಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಿ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ಛನ್ದೋ, ನೋ ಚ ವತ ರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ – ‘‘ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂ’’ತಿ। ನನು ಅತ್ಥಿ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ರಾಗೋ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ಛನ್ದೋ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ಛನ್ದರಾಗೋ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ರಾಗೋ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪರಾಗೋ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತಾ ಪೀತಿ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತಂ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸನ್ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಹಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಿ ತಪ್ಪಟಿಸಞ್ಞುತ್ತಂ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಂ, ನೋ ಚ ವತ ರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ – ‘‘ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂ’’ತಿ।
510. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Nanu atthi tappaṭisaññutto chandoti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññutto chando, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti. Nanu atthi tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto chando tappaṭisaññutto chandarāgo tappaṭisaññutto saṅkappo tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto saṅkapparāgo tappaṭisaññuttā pīti tappaṭisaññuttaṃ somanassaṃ tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassanti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti.
ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಚಕ್ಖು ನ ಕಾಮಧಾತೂತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಸೋತಂ…ಪೇ॰… ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಘಾನಂ…ಪೇ॰… ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಜಿವ್ಹಾ…ಪೇ॰… ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಕಾಯೋ…ಪೇ॰… ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಮನೋ ನ ಕಾಮಧಾತೂತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…।
Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Manussānaṃ cakkhu na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manussānaṃ sotaṃ…pe… manussānaṃ ghānaṃ…pe… manussānaṃ jivhā…pe… manussānaṃ kāyo…pe… manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಮನೋ ನ ಕಾಮಧಾತೂತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ನನು ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ –
Manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ ಲೋಕೇ, ಮನೋಚ್ಛಟ್ಠಾ ಪವೇದಿತಾ।
‘‘Pañca kāmaguṇā loke, manocchaṭṭhā paveditā;
ಏತ್ಥ ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ, ಏವಂ ದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ 1॥
Ettha chandaṃ virājetvā, evaṃ dukkhā pamuccatī’’ti 2.
ಅತ್ಥೇವ ಸುತ್ತನ್ತೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ತೇನ ಹಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಮನೋ ನ ಕಾಮಧಾತೂ’’ತಿ।
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘manussānaṃ mano na kāmadhātū’’ti.
೫೧೧. ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಕಾಮಗುಣಾ ಭವೋ ಗತಿ ಸತ್ತಾವಾಸೋ ಸಂಸಾರೋ ಯೋನಿ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಗುಣೂಪಗಂ ಕಮ್ಮನ್ತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಗುಣೂಪಗಾ ಸತ್ತಾತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಕಾಮಗುಣೇ ಸತ್ತಾ ಜಾಯನ್ತಿ ಜೀಯನ್ತಿ ಮೀಯನ್ತಿ ಚವನ್ತಿ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಕಾಮಗುಣೇ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ವೇದನಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಕಾಮಗುಣಾ ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವೋತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಕಾಮಗುಣೇ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಸಾವಕಯುಗಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…।
511. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ಕಾಮಧಾತು ಭವೋ ಗತಿ ಸತ್ತಾವಾಸೋ ಸಂಸಾರೋ ಯೋನಿ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಕಾಮಗುಣಾ ಭವೋ ಗತಿ ಸತ್ತಾವಾಸೋ ಸಂಸಾರೋ ಯೋನಿ ವಿಞ್ಞಾಣಟ್ಠಿತಿ ಅತ್ತಭಾವಪಟಿಲಾಭೋತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಧಾತೂಪಗಂ ಕಮ್ಮನ್ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಗುಣೂಪಗಂ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಧಾತೂಪಗಾ ಸತ್ತಾತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಗುಣೂಪಗಾ ಸತ್ತಾತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…।
Kāmadhātu bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagaṃ kammanti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti ? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagā sattāti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ಕಾಮಧಾತುಯಾ ಸತ್ತಾ ಜಾಯನ್ತಿ ಜೀಯನ್ತಿ ಮೀಯನ್ತಿ ಚವನ್ತಿ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಕಾಮಗುಣೇ ಸತ್ತಾ ಜಾಯನ್ತಿ ಜೀಯನ್ತಿ ಮೀಯನ್ತಿ ಚವನ್ತಿ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ …ಪೇ॰… ಕಾಮಧಾತುಯಾ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ವೇದನಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಕಾಮಗುಣೇ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ವೇದನಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಕಾಮಧಾತು ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಕಾಮಗುಣಾ ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವೋತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰… ಕಾಮಧಾತುಯಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಪಚ್ಚೇಕಸಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಸಾವಕಯುಗಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ಕಾಮಗುಣೇ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಸಾವಕಯುಗಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ? ನ ಹೇವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ…ಪೇ॰…।
Kāmadhātuyā sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Āmantā. Kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe …pe… kāmadhātuyā atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Āmantā. Kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātu pañcavokārabhavoti? Āmantā. Kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātuyā sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasabuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Āmantā. Kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
೫೧೨. ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂ’’ತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ನನು ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಪಞ್ಚಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಮಗುಣಾ! ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರೂಪಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ, ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಸದ್ದಾ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಗನ್ಧಾ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರಸಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ – ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ’’ತಿ। ಅತ್ಥೇವ ಸುತ್ತನ್ತೋತಿ? ಆಮನ್ತಾ। ತೇನ ಹಿ ಪಞ್ಚೇವ ಕಾಮಗುಣಾ ಕಾಮಧಾತೂತಿ।
512. Na vattabbaṃ – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā! Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā…pe… jivhāviññeyyā rasā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti.
ಕಾಮಗುಣಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kāmaguṇakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೩. ಕಾಮಗುಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೩. ಕಾಮಗುಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೩. ಕಾಮಗುಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
