| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi |
8. අට්‌ඨමවග්‌ගො
8. Aṭṭhamavaggo
(75) 3. කාමගුණකථා
(75) 3. Kāmaguṇakathā
510. පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූති? ආමන්‌තා. නනු අත්‌ථි තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො ඡන්‌දොති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අත්‌ථි තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො ඡන්‌දො, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූ’’ති. නනු අත්‌ථි තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො රාගො තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො ඡන්‌දො තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො ඡන්‌දරාගො තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො සඞ්‌කප්‌පො තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො රාගො තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තො සඞ්‌කප්‌පරාගො තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තා පීති තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තං සොමනස්‌සං තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තං පීතිසොමනස්‌සන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අත්‌ථි තප්‌පටිසඤ්‌ඤුත්‌තං පීතිසොමනස්‌සං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූ’’ති.
510. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Nanu atthi tappaṭisaññutto chandoti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññutto chando, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti. Nanu atthi tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto chando tappaṭisaññutto chandarāgo tappaṭisaññutto saṅkappo tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto saṅkapparāgo tappaṭisaññuttā pīti tappaṭisaññuttaṃ somanassaṃ tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassanti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti.
පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූති? ආමන්‌තා. මනුස්‌සානං චක්‌ඛු න කාමධාතූති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… මනුස්‌සානං සොතං…පෙ.… මනුස්‌සානං ඝානං…පෙ.… මනුස්‌සානං ජිව්‌හා…පෙ.… මනුස්‌සානං කායො…පෙ.… මනුස්‌සානං මනො න කාමධාතූති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Manussānaṃ cakkhu na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manussānaṃ sotaṃ…pe… manussānaṃ ghānaṃ…pe… manussānaṃ jivhā…pe… manussānaṃ kāyo…pe… manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
මනුස්‌සානං මනො න කාමධාතූති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා –
Manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘පඤ්‌ච කාමගුණා ලොකෙ, මනොච්‌ඡට්‌ඨා පවෙදිතා;
‘‘Pañca kāmaguṇā loke, manocchaṭṭhā paveditā;
එත්‌ථ ඡන්‌දං විරාජෙත්‌වා, එවං දුක්‌ඛා පමුච්‌චතී’’ති 1.
Ettha chandaṃ virājetvā, evaṃ dukkhā pamuccatī’’ti 2.
අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘මනුස්‌සානං මනො න කාමධාතූ’’ති.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘manussānaṃ mano na kāmadhātū’’ti.
511. පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූති? ආමන්‌තා. කාමගුණා භවො ගති සත්‌තාවාසො සංසාරො යොනි විඤ්‌ඤාණට්‌ඨිති අත්‌තභාවපටිලාභොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අත්‌ථි කාමගුණූපගං කම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අත්‌ථි කාමගුණූපගා සත්‌තාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කාමගුණෙ සත්‌තා ජායන්‌ති ජීයන්‌ති මීයන්‌ති චවන්‌ති උපපජ්‌ජන්‌තීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කාමගුණෙ අත්‌ථි රූපං වෙදනා සඤ්‌ඤා සඞ්‌ඛාරා විඤ්‌ඤාණන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කාමගුණා පඤ්‌චවොකාරභවොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කාමගුණෙ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, සාවකයුගං උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
511. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
කාමධාතු භවො ගති සත්‌තාවාසො සංසාරො යොනි විඤ්‌ඤාණට්‌ඨිති අත්‌තභාවපටිලාභොති? ආමන්‌තා. කාමගුණා භවො ගති සත්‌තාවාසො සංසාරො යොනි විඤ්‌ඤාණට්‌ඨිති අත්‌තභාවපටිලාභොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අත්‌ථි කාමධාතූපගං කම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. අත්‌ථි කාමගුණූපගං කම්‌මන්‌ති ? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අත්‌ථි කාමධාතූපගා සත්‌තාති? ආමන්‌තා. අත්‌ථි කාමගුණූපගා සත්‌තාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Kāmadhātu bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagaṃ kammanti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti ? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagā sattāti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
කාමධාතුයා සත්‌තා ජායන්‌ති ජීයන්‌ති මීයන්‌ති චවන්‌ති උපපජ්‌ජන්‌තීති? ආමන්‌තා. කාමගුණෙ සත්‌තා ජායන්‌ති ජීයන්‌ති මීයන්‌ති චවන්‌ති උපපජ්‌ජන්‌තීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ …පෙ.… කාමධාතුයා අත්‌ථි රූපං වෙදනා සඤ්‌ඤා සඞ්‌ඛාරා විඤ්‌ඤාණන්‌ති? ආමන්‌තා. කාමගුණෙ අත්‌ථි රූපං වෙදනා සඤ්‌ඤා සඞ්‌ඛාරා විඤ්‌ඤාණන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කාමධාතු පඤ්‌චවොකාරභවොති? ආමන්‌තා. කාමගුණා පඤ්‌චවොකාරභවොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කාමධාතුයා සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, පච්‌චෙකසබුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, සාවකයුගං උප්‌පජ්‌ජතීති? ආමන්‌තා. කාමගුණෙ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, සාවකයුගං උප්‌පජ්‌ජතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Kāmadhātuyā sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Āmantā. Kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe …pe… kāmadhātuyā atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Āmantā. Kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātu pañcavokārabhavoti? Āmantā. Kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātuyā sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasabuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Āmantā. Kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
512. න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූ’’ති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘පඤ්‌චිමෙ, භික්‌ඛවෙ, කාමගුණා! කතමෙ පඤ්‌ච? චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා…පෙ.… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා…පෙ.… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා – ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච කාමගුණා’’ති. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි පඤ්‌චෙව කාමගුණා කාමධාතූති.
512. Na vattabbaṃ – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā! Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā…pe… jivhāviññeyyā rasā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti.
කාමගුණකථා නිට්‌ඨිතා.
Kāmaguṇakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. කාමගුණකථාවණ්‌ණනා • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. කාමගුණකථාවණ්‌ණනා • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. කාමගුණකථාවණ්‌ණනා • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
