| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi |
੮. ਅਟ੍ਠਮવਗ੍ਗੋ
8. Aṭṭhamavaggo
(੭੫) ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾ
(75) 3. Kāmaguṇakathā
੫੧੦. ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦੋ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂ’’ਤਿ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਰਾਗੋ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦੋ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਰਾਗੋ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗੋ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਾ ਪੀਤਿ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਹਞ੍ਚਿ ਅਤ੍ਥਿ ਤਪ੍ਪਟਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਂ ਪੀਤਿਸੋਮਨਸ੍ਸਂ, ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ – ‘‘ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂ’’ਤਿ।
510. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Nanu atthi tappaṭisaññutto chandoti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññutto chando, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti. Nanu atthi tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto chando tappaṭisaññutto chandarāgo tappaṭisaññutto saṅkappo tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto saṅkapparāgo tappaṭisaññuttā pīti tappaṭisaññuttaṃ somanassaṃ tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassanti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti.
ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁ ਨ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸੋਤਂ…ਪੇ॰… ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਘਾਨਂ…ਪੇ॰… ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਜਿવ੍ਹਾ…ਪੇ॰… ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਕਾਯੋ…ਪੇ॰… ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮਨੋ ਨ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Manussānaṃ cakkhu na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manussānaṃ sotaṃ…pe… manussānaṃ ghānaṃ…pe… manussānaṃ jivhā…pe… manussānaṃ kāyo…pe… manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮਨੋ ਨ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ –
Manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਲੋਕੇ, ਮਨੋਚ੍ਛਟ੍ਠਾ ਪવੇਦਿਤਾ।
‘‘Pañca kāmaguṇā loke, manocchaṭṭhā paveditā;
ਏਤ੍ਥ ਛਨ੍ਦਂ વਿਰਾਜੇਤ੍વਾ, ਏવਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ 1॥
Ettha chandaṃ virājetvā, evaṃ dukkhā pamuccatī’’ti 2.
ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਮਨੋ ਨ ਕਾਮਧਾਤੂ’’ਤਿ।
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘manussānaṃ mano na kāmadhātū’’ti.
੫੧੧. ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਗੁਣਾ ਭવੋ ਗਤਿ ਸਤ੍ਤਾવਾਸੋ ਸਂਸਾਰੋ ਯੋਨਿ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਮਗੁਣੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਮਗੁਣੂਪਗਾ ਸਤ੍ਤਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਮਗੁਣੇ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਚવਨ੍ਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਮਗੁਣੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰੂਪਂ વੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਮਗੁਣਾ ਪਞ੍ਚવੋਕਾਰਭવੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਮਗੁਣੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਾવਕਯੁਗਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
511. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਕਾਮਧਾਤੁ ਭવੋ ਗਤਿ ਸਤ੍ਤਾવਾਸੋ ਸਂਸਾਰੋ ਯੋਨਿ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਗੁਣਾ ਭવੋ ਗਤਿ ਸਤ੍ਤਾવਾਸੋ ਸਂਸਾਰੋ ਯੋਨਿ વਿਞ੍ਞਾਣਟ੍ਠਿਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਮਧਾਤੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਮਗੁਣੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਮਧਾਤੂਪਗਾ ਸਤ੍ਤਾਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਅਤ੍ਥਿ ਕਾਮਗੁਣੂਪਗਾ ਸਤ੍ਤਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Kāmadhātu bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagaṃ kammanti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti ? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagā sattāti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਚવਨ੍ਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਗੁਣੇ ਸਤ੍ਤਾ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਜੀਯਨ੍ਤਿ ਮੀਯਨ੍ਤਿ ਚવਨ੍ਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ …ਪੇ॰… ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਅਤ੍ਥਿ ਰੂਪਂ વੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਗੁਣੇ ਅਤ੍ਥਿ ਰੂਪਂ વੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਮਧਾਤੁ ਪਞ੍ਚવੋਕਾਰਭવੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਗੁਣਾ ਪਞ੍ਚવੋਕਾਰਭવੋਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਮਧਾਤੁਯਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਾવਕਯੁਗਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਕਾਮਗੁਣੇ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਾવਕਯੁਗਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
Kāmadhātuyā sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Āmantā. Kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe …pe… kāmadhātuyā atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Āmantā. Kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātu pañcavokārabhavoti? Āmantā. Kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātuyā sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasabuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Āmantā. Kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
੫੧੨. ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂ’’ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਾਮਗੁਣਾ! ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ…ਪੇ॰… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ – ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿ। ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ।
512. Na vattabbaṃ – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā! Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā…pe… jivhāviññeyyā rasā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti.
ਕਾਮਗੁਣਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kāmaguṇakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
