Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
౩. కామగుణకథావణ్ణనా
3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
౫౧౦. సబ్బేపీతి కుసలాకుసలక్ఖన్ధాదయోపి. తేసమ్పి హి ఆలమ్బనత్థికతాలక్ఖణస్స కత్తుకమ్యతాఛన్దస్స వసేన సియా కమనట్ఠతాతి అధిప్పాయో. ధాతుకథాయం ‘‘కామభవో పఞ్చహి ఖన్ధేహి ఏకాదసహి ఆయతనేహి సత్తరసహి ధాతూహి సఙ్గహితో. కతిహి అసఙ్గహితో? న కేహిచి ఖన్ధేహి ఏకేనాయతనేన ఏకాయ ధాతుయా అసఙ్గహితో’’తి ఆగతత్తా ఆహ ‘‘ఉపాదిన్నక్ఖన్ధానమేవ కామభవభావో ధాతుకథాయం దస్సితో’’తి. పఞ్చాతి గణనపరిచ్ఛేదో, తదఞ్ఞగణననివత్తనత్థోతి ‘‘పఞ్చ కామగుణా’’తి వచనం తతో అఞ్ఞేసం తబ్భావం నివత్తేతీతి ఆహ ‘‘పఞ్చేవ కామకోట్ఠాసా కామోతి వుత్తా’’తి. తతో ఏవ కామధాతూతి వచనం న అఞ్ఞస్స నామం, తేసంయేవ నామన్తి అత్థో. తయిదం పరవాదినో మతిమత్తన్తి వుత్తం ‘‘ఇమినా అధిప్పాయేనా’’తి. ఏవం వచనమత్తన్తి ఏవం ‘‘పఞ్చిమే కామగుణా’’తి వచనమత్తం నిస్సాయ, న పనత్థస్స అవిపరీతం అత్థన్తి అత్థో.
510. Sabbepīti kusalākusalakkhandhādayopi. Tesampi hi ālambanatthikatālakkhaṇassa kattukamyatāchandassa vasena siyā kamanaṭṭhatāti adhippāyo. Dhātukathāyaṃ ‘‘kāmabhavo pañcahi khandhehi ekādasahi āyatanehi sattarasahi dhātūhi saṅgahito. Katihi asaṅgahito? Na kehici khandhehi ekenāyatanena ekāya dhātuyā asaṅgahito’’ti āgatattā āha ‘‘upādinnakkhandhānameva kāmabhavabhāvo dhātukathāyaṃ dassito’’ti. Pañcāti gaṇanaparicchedo, tadaññagaṇananivattanatthoti ‘‘pañca kāmaguṇā’’ti vacanaṃ tato aññesaṃ tabbhāvaṃ nivattetīti āha ‘‘pañceva kāmakoṭṭhāsā kāmoti vuttā’’ti. Tato eva kāmadhātūti vacanaṃ na aññassa nāmaṃ, tesaṃyeva nāmanti attho. Tayidaṃ paravādino matimattanti vuttaṃ ‘‘iminā adhippāyenā’’ti. Evaṃ vacanamattanti evaṃ ‘‘pañcime kāmaguṇā’’ti vacanamattaṃ nissāya, na panatthassa aviparītaṃ atthanti attho.
కామగుణకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Kāmaguṇakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౭౫) ౩. కామగుణకథా • (75) 3. Kāmaguṇakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ౩. కామగుణకథావణ్ణనా • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౩. కామగుణకథావణ్ణనా • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā