| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
៣. កាមគុណកថាវណ្ណនា
3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
៥១០. សព្ពេបីតិ កុសលាកុសលក្ខន្ធាទយោបិ។ តេសម្បិ ហិ អាលម្ពនត្ថិកតាលក្ខណស្ស កត្តុកម្យតាឆន្ទស្ស វសេន សិយា កមនដ្ឋតាតិ អធិប្បាយោ។ ធាតុកថាយំ ‘‘កាមភវោ បញ្ចហិ ខន្ធេហិ ឯកាទសហិ អាយតនេហិ សត្តរសហិ ធាតូហិ សង្គហិតោ។ កតិហិ អសង្គហិតោ? ន កេហិចិ ខន្ធេហិ ឯកេនាយតនេន ឯកាយ ធាតុយា អសង្គហិតោ’’តិ អាគតត្តា អាហ ‘‘ឧបាទិន្នក្ខន្ធានមេវ កាមភវភាវោ ធាតុកថាយំ ទស្សិតោ’’តិ។ បញ្ចាតិ គណនបរិច្ឆេទោ, តទញ្ញគណននិវត្តនត្ថោតិ ‘‘បញ្ច កាមគុណា’’តិ វចនំ តតោ អញ្ញេសំ តព្ភាវំ និវត្តេតីតិ អាហ ‘‘បញ្ចេវ កាមកោដ្ឋាសា កាមោតិ វុត្តា’’តិ។ តតោ ឯវ កាមធាតូតិ វចនំ ន អញ្ញស្ស នាមំ, តេសំយេវ នាមន្តិ អត្ថោ។ តយិទំ បរវាទិនោ មតិមត្តន្តិ វុត្តំ ‘‘ឥមិនា អធិប្បាយេនា’’តិ។ ឯវំ វចនមត្តន្តិ ឯវំ ‘‘បញ្ចិមេ កាមគុណា’’តិ វចនមត្តំ និស្សាយ, ន បនត្ថស្ស អវិបរីតំ អត្ថន្តិ អត្ថោ។
510. Sabbepīti kusalākusalakkhandhādayopi. Tesampi hi ālambanatthikatālakkhaṇassa kattukamyatāchandassa vasena siyā kamanaṭṭhatāti adhippāyo. Dhātukathāyaṃ ‘‘kāmabhavo pañcahi khandhehi ekādasahi āyatanehi sattarasahi dhātūhi saṅgahito. Katihi asaṅgahito? Na kehici khandhehi ekenāyatanena ekāya dhātuyā asaṅgahito’’ti āgatattā āha ‘‘upādinnakkhandhānameva kāmabhavabhāvo dhātukathāyaṃ dassito’’ti. Pañcāti gaṇanaparicchedo, tadaññagaṇananivattanatthoti ‘‘pañca kāmaguṇā’’ti vacanaṃ tato aññesaṃ tabbhāvaṃ nivattetīti āha ‘‘pañceva kāmakoṭṭhāsā kāmoti vuttā’’ti. Tato eva kāmadhātūti vacanaṃ na aññassa nāmaṃ, tesaṃyeva nāmanti attho. Tayidaṃ paravādino matimattanti vuttaṃ ‘‘iminā adhippāyenā’’ti. Evaṃ vacanamattanti evaṃ ‘‘pañcime kāmaguṇā’’ti vacanamattaṃ nissāya, na panatthassa aviparītaṃ atthanti attho.
កាមគុណកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Kāmaguṇakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៧៥) ៣. កាមគុណកថា • (75) 3. Kāmaguṇakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ៣. កាមគុណកថាវណ្ណនា • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៣. កាមគុណកថាវណ្ណនា • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
