| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
3. කාමගුණකථාවණ්‌ණනා
3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
510. සබ්‌බෙපීති කුසලාකුසලක්‌ඛන්‌ධාදයොපි. තෙසම්‌පි හි ආලම්‌බනත්‌ථිකතාලක්‌ඛණස්‌ස කත්‌තුකම්‍යතාඡන්‌දස්‌ස වසෙන සියා කමනට්‌ඨතාති අධිප්‌පායො. ධාතුකථායං ‘‘කාමභවො පඤ්‌චහි ඛන්‌ධෙහි එකාදසහි ආයතනෙහි සත්‌තරසහි ධාතූහි සඞ්‌ගහිතො. කතිහි අසඞ්‌ගහිතො? න කෙහිචි ඛන්‌ධෙහි එකෙනායතනෙන එකාය ධාතුයා අසඞ්‌ගහිතො’’ති ආගතත්‌තා ආහ ‘‘උපාදින්‌නක්‌ඛන්‌ධානමෙව කාමභවභාවො ධාතුකථායං දස්‌සිතො’’ති. පඤ්‌චාති ගණනපරිච්‌ඡෙදො, තදඤ්‌ඤගණනනිවත්‌තනත්‌ථොති ‘‘පඤ්‌ච කාමගුණා’’ති වචනං තතො අඤ්‌ඤෙසං තබ්‌භාවං නිවත්‌තෙතීති ආහ ‘‘පඤ්‌චෙව කාමකොට්‌ඨාසා කාමොති වුත්‌තා’’ති. තතො එව කාමධාතූති වචනං න අඤ්‌ඤස්‌ස නාමං, තෙසංයෙව නාමන්‌ති අත්‌ථො. තයිදං පරවාදිනො මතිමත්‌තන්‌ති වුත්‌තං ‘‘ඉමිනා අධිප්‌පායෙනා’’ති. එවං වචනමත්‌තන්‌ති එවං ‘‘පඤ්‌චිමෙ කාමගුණා’’ති වචනමත්‌තං නිස්‌සාය, න පනත්‌ථස්‌ස අවිපරීතං අත්‌ථන්‌ති අත්‌ථො.
510. Sabbepīti kusalākusalakkhandhādayopi. Tesampi hi ālambanatthikatālakkhaṇassa kattukamyatāchandassa vasena siyā kamanaṭṭhatāti adhippāyo. Dhātukathāyaṃ ‘‘kāmabhavo pañcahi khandhehi ekādasahi āyatanehi sattarasahi dhātūhi saṅgahito. Katihi asaṅgahito? Na kehici khandhehi ekenāyatanena ekāya dhātuyā asaṅgahito’’ti āgatattā āha ‘‘upādinnakkhandhānameva kāmabhavabhāvo dhātukathāyaṃ dassito’’ti. Pañcāti gaṇanaparicchedo, tadaññagaṇananivattanatthoti ‘‘pañca kāmaguṇā’’ti vacanaṃ tato aññesaṃ tabbhāvaṃ nivattetīti āha ‘‘pañceva kāmakoṭṭhāsā kāmoti vuttā’’ti. Tato eva kāmadhātūti vacanaṃ na aññassa nāmaṃ, tesaṃyeva nāmanti attho. Tayidaṃ paravādino matimattanti vuttaṃ ‘‘iminā adhippāyenā’’ti. Evaṃ vacanamattanti evaṃ ‘‘pañcime kāmaguṇā’’ti vacanamattaṃ nissāya, na panatthassa aviparītaṃ atthanti attho.
කාමගුණකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Kāmaguṇakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (75) 3. කාමගුණකථා • (75) 3. Kāmaguṇakathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. කාමගුණකථාවණ්‌ණනා • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. කාමගුණකථාවණ්‌ණනා • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
