| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
੫੧੦. ਇਦਾਨਿ ਕਾਮਗੁਣਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਕਸਮਯੇ ਤਾવ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾਪਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ – ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਪਿ ਕਾਮਭવੋਪਿ। ਏਤੇਸੁ ਹਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ, ਸਭਾવਨਿਸ੍ਸਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਤਟ੍ਠੇਨ ਧਾਤੂਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ। ਕਿਲੇਸਕਾਮਾ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਚੇવ ਕਮਨਟ੍ਠੇਨ ਚ ਕਾਮਾ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨੇવਤ੍ਥੇਨ ਧਾਤੂਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ। ਕਾਮਭવੋ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਮਨਟ੍ਠੇਨ વਤ੍ਥੁਕਾਮਪવਤ੍ਤਿਦੇਸਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਤੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਕਾਮੋ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨੇવਤ੍ਥੇਨ ਧਾਤੂਤਿ ਕਾਮਧਾਤੁ। ਪਰਸਮਯੇ ਪਨ – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਾਮਗੁਣਾ’’ਤਿ વਚਨਮਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ ਗਹਿਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਯੇਸਂ ਅਯਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਪੁਬ੍ਬਸੇਲਿਯਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਾਮਧਾਤੁਨਾਨਤ੍ਤਂ ਬੋਧੇਤੁਂ ਪਞ੍ਚੇવਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥੀਤਿਆਦਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਾਮਗੁਣਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ, ਕਾਮਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨੋ ਚ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਪਞ੍ਚੇવਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਛਨ੍ਦਾਦੀਸੁ ਸਤਿ ਪਞ੍ਚੇવ ਕਾਮਗੁਣਾ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਏਤੇਪਿ ਹਿ ਛਨ੍ਦਾਦਯੋ ਕਮਨੀਯਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ ਚ ਧਾਤੁ ਚਾਤਿਪਿ ਕਾਮਧਾਤੁ। ਕਮਨਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਸਙ੍ਖਾਤਾ ਧਾਤੂਤਿਪਿ ਕਾਮਧਾਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
510. Idāni kāmaguṇakathā nāma hoti. Tattha sakasamaye tāva kāmadhātūti vatthukāmāpi vuccanti – kilesakāmāpi kāmabhavopi. Etesu hi vatthukāmā kamanīyaṭṭhena kāmā, sabhāvanissattasuññataṭṭhena dhātūti kāmadhātu. Kilesakāmā kamanīyaṭṭhena ceva kamanaṭṭhena ca kāmā, yathāvuttenevatthena dhātūti kāmadhātu. Kāmabhavo kamanīyaṭṭhena kamanaṭṭhena vatthukāmapavattidesaṭṭhenāti tīhi kāraṇehi kāmo, yathāvuttenevatthena dhātūti kāmadhātu. Parasamaye pana – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā’’ti vacanamattaṃ nissāya pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti gahitaṃ. Tasmā yesaṃ ayaṃ laddhi, seyyathāpi etarahi pubbaseliyānaṃ; te sandhāya kāmadhātunānattaṃ bodhetuṃ pañcevāti pucchā sakavādissa, laddhivasena paṭiññā itarassa. Nanu atthītiādi kilesakāmadassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha tappaṭisaṃyuttoti kāmaguṇapaṭisaṃyutto, kāmaguṇārammaṇoti attho. No ca vata re vattabbe pañcevāti imesu tappaṭisaṃyuttachandādīsu sati pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti na vattabbaṃ. Etepi hi chandādayo kamanīyaṭṭhena kāmā ca dhātu cātipi kāmadhātu. Kamanaṭṭhena kāmasaṅkhātā dhātūtipi kāmadhātūti attho.
ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿਆਦਿ વਤ੍ਥੁਕਾਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਰવਾਦੀ ਛਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਆਯਤਨਾਨਂ વਤ੍ਥੁਕਾਮਭਾવੇਨ ਨਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਮਨੋਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਮਹਗ੍ਗਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਨਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਂ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਤੇਭੂਮਕਮਨੋ ਕਾਮਧਾਤੁਯੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
Manussānaṃ cakkhuntiādi vatthukāmadassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha paravādī channampi āyatanānaṃ vatthukāmabhāvena nakāmadhātubhāvaṃ paṭikkhipitvā puna manoti puṭṭho mahaggatalokuttaraṃ sandhāya nakāmadhātubhāvaṃ paṭijānāti. Yasmā pana sabbopi tebhūmakamano kāmadhātuyeva, tasmā naṃ sakavādī suttena niggaṇhāti.
੫੧੧. ਕਾਮਗੁਣਾ ਭવੋਤਿਆਦਿ ਭવਸ੍ਸ ਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਾਮਗੁਣਮਤ੍ਤੇ ਭવੋਤਿ વੋਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰવਾਦੀ ਨਹੇવਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਕਾਮਗੁਣੂਪਗਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਕਾਮਗੁਣਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਕਾਮਧਾਤੁਭਾવਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਾਮਧਾਤੁਸਙ੍ਖਾਤਕਾਮਭવੂਪਗਮੇવ ਹਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਾਮਭવੂਪਗਾ ਏવ ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਜਾਯਨ੍ਤਿ ਜਿਯਨ੍ਤਿ ਮਿਯਨ੍ਤਿ ਚવਨ੍ਤਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ ਕਾਮਗੁਣੇਸੂਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ।
511. Kāmaguṇābhavotiādi bhavassa kāmadhātubhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Yasmā pana kāmaguṇamatte bhavoti vohāro natthi, tasmā paravādī nahevāti paṭikkhipati. Kāmaguṇūpagaṃ kammantiādi sabbaṃ kāmaguṇamattassa nakāmadhātubhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Kāmadhātusaṅkhātakāmabhavūpagameva hi kammaṃ atthi, kāmabhavūpagā eva ca sattā honti. Tattha jāyanti jiyanti miyanti cavanti upapajjanti, na kāmaguṇesūti iminā upāyena sabbattha attho veditabboti.
ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Kāmaguṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੭੫) ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾ • (75) 3. Kāmaguṇakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੩. ਕਾਮਗੁਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
